18 Ekim 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 9

Ahmet 7 aş basi dostumdu ve sanırım Ge. 4 İN tarih kongresinde görmüş. #neüümenlerine seçil, pruru, galiba. dostuma, terin mahrum Zalmasın #ioş 13 hi # j İçer Posa URuttarmuştu, > İş) gözlerini bann dikerek; Mg içileri, arkeologlar: o dinle. | Ni HU. Hep bizi konuşuyorlar.. va “#mekiz. Türk ile tarih bir Südig SS Ne yazık ya Çallı bu hakika. < dir, Dereden Kastiriyorsun hoca ?. . di. we bir harçınlık aşı. vermişti Ortada yek; görünür. yok dostları arasında memleketin her (tarafında ZekAli insan, sanatkâr in. Ortaya Yorum Yülniz onu göremi. Sa, ada br Çarş yok #te örertintn, son on yılı hem © Bem onun nostaljisini du. BU garip tezat Çultnın bazan AYDI zamanda var ve ayni e OUR etnde oder. Miratkâr dortum, onu, © çok #m ata 9k Bevtolş olan Ahmet Refik ak ek mi? Ya İma OR ztn ve yoreucü bir çalış. ertaya Ve yumuşak saçları te. A lekeyi MR VE teyrekieşen bu baş, Bay Üikir, sanat ve kültür Alemine Müge Bay, 4,7 PİF krymet katan Ahmet Anaya danın kiremit renkti taprağı, Vey, in bana otun ne yaptığın h Gürdiğini, i, Çal ova. Km e A Bayar” 29bİ dostumuzun mezarı ie Keçirdiğini söylediler. K. Refikin tek © alacağı #; Ve mert şekilde tediye © m“ yok olüşundar"dU. tceliini tie MW sanatkâr, #rerikden umduğumuz derece Köp © etinde bir yaz ir İştiİştim dar İni altımda © dostlar için Gelin — Allahı ri, şu get Mn e, Yar. Ağaçlarının EÖRüderinin azatından Yaş kay kin Fihdaç, ey Kh, © edasında kâh bir iy, Maviye çe FAY m iş köy , KAR 'bir Hafız, vermiş PUR KİA Gürdu. e “eye idi? Bahimam. Devrtni A e lerin diehir karan. in Meşal, t, Kaçan a m umumet “Türük kül a ğa arzettiği ondam pek Yat sy da met Petikin rol PEY yi aktir, 1 Avbetti St, Mkaş 7 Atmet Re Ahmet Sıkan, SM Yirmi bep yel er. Hey le rae öelerin dee Mramızay Menem Ahmet Re, | açma tam Atılan. vatandap, " Meşe kan aa lan matemi Küt Man, May e, yi bir dlimden 5 die a Manası ve ves0, Matemini tutmakta. Ait a aş ada al Mn eadazır, İba: Bir gün Gİ yede gre Bakan bir ga, 0 Many * mi a. Oruzu. n Dz? a Du İman MAN Me hay Meyty sr; Vardı — Erer, Vür> & Yarına o. > Mk Me YY ie, Mey, ene dlnş i Za ya a nok, ny Modiyen tavrı 3 ay e Bielraçy nz #tktı hocam» MRI batlatı. Adönda yak, Ahmet Ye imparator. Yalderım, | bir öllimstizlük daha | iie, Mir Üzümleri bep sizin | Edebi musahabe na am A Refik ... - Dost, Büyük baba ve artist Yazan: Nizamettin Nazif gi di Ahmet Relik “Bu kroki Hasan Rasim Us tarafından 12 yıl önce mehtaptı bir yaz gecesinde, Büyüka. dada Select lokantamnda yaprimışlır. Üstad İ Ahmet Refik o gece çök möşeli 14. o Hasan İ Rasim Uşsu görünce hemen yanına Okoştu. | ve masa üstünden bir kâdeh o nlip havaya Kâldırârak; - Haydi ariist! Şu kadebimle benim res. mimi yapt İ — Diye haylerdı ve israr etti. Bunun üzerine İ Rasim Ve gök sevdiğimiz ve saydığımız Gs. tadm arzusunu yerine getirdi. İstediği gibi elinde kadeh, ve ağzinda siğâra ile bir kroki. sini yapıp kendisine hediye ettikten o sonra bir de şu krokiyi yaptı, Ahmet Refik kadeh. Krokiyi son zamanlara kadar portföyün. den ayırmaz, neşeli zamanlarmda Ada va. purunda çıkarıp dostlarına gösterirdi: — İste ben, elimde kadahle.. Dar ve gülerdi. KONSER Piyanist Sofi Zafiropulos METE Sofiya - Zafiropulo (Yunan milli konservatuvarı Pro- | fesörlerinden). Bu sezonun en mühim müzik pümarlei rinden birine, perşembe günü akşamı gebit | İ olacağız. Zira Yunan mili (konservatuvarı profestrlerinden bayan Sofi Zafiropulos, gün lerdenberi beklenen ilk konserini — o SEM Bast 18,5 da Saray sineması sahnesinde ve. recektir, Yunan güzel sanat #leminde müziğin ne büyük bir rolü olduğunu burada terera Hizum görmüyoruz. Dostumuz ye müttefiki. miz Elen milletinin müzikte ulaştığı tekâ- miti, Türk güzel mnat (âleminin ve güzel sanatlara karşı yüksek alâkasle | tanımış olun İstanbulun maldmudur. Sof Zafiropulo hakkında söylenecek fik #ök bu sanatklırın Kurto syarında olduğu. dur, Bn Zafiropulunun henüz ön Üç yaşında iken Jarişteki Ecoi Normal de Atusiyve'den diptomasinı almış olduğunu ( #öylemek ve Paris, Viyana, Berlinde yılardanberi verdiği her konserde biyik muvaffakiyetler kazan. dığını kaydetmek artist hakkında Ayrıca bir fikir verebilir, Yunan hükümetiriin kükümetimize karş Bir yeni ve yüksek sempati ( güstertiği bu. günlerde başvekli Metaksasa ( yefakst eden dost Yunan gazetecileri nasil bize Yunan ef. kârı umumiyesinin yüksek dosttuklarmı ge. tirmiş bulunuyorlarsn bu güzide artist de Ayni kuvvette bir başka serpstiyi Yunan gi ze) sanat âleminin sempatisini İstanbulda temsil vazifesini almış bulunuyor. Sofi Zatiropulo'nun sanatini alkışlayacak ellerimiz ayni zamanda Yunan (dostluğunu, Yunan sapat âlemindeki Türk dostluğunu da alkışlamış olacaktır. Bu vesileden istifade ederek iki memleket balkma, fki memleketin güzel #anatlerdeki yükek Kıymet ve (etidadarı etrafinda fili versek, (ki memleketin güzel sanat seviye. #ipt kt dost vaflete karşılıklı olarak tamı mak ve taltırmak lüzumunu burada İgürete a iğ kike Zİ) sl — Üstad Bay Halid Fahriye — Üstad... Zatlirresden yaka, mı kurtarıp da biraz öte beri okuyabilme, ye başladığım sırada ziyaretime gelen bir elköiğil: 2 . — Bak sana he ge, trim, Diye elime bir(Son / Posta) tutuşturdu; gazete yıpranmış bir halde İdi; tarihine baktım; o da bir bay M eski, Sayfaları çevirirken arkadaşım “ye. rinde sayanlar, serleyhalı bir fıkrayı güs- tererek; — Sonra okur, biraz hoşça vakit geçirir. sin! . dedi , Arkadaşım çittikten sonra İmzaBIR Alt. daki fıkrayı okudum. Başta ben olmak Üze. re, Tahir Nadi hocayı şair Mitat o Cemali, mebus Yahya Kemalikaleminize dolamış ve güya hırpa'amak istemişsiniz. Bu yazmızs gö rey. boca Tahir Nadi Bayazıt kahvehanelerin de “çent gündür Doğeniten haber yok, gi. bi kelime oyunları yaparmış. Şair Mitat Ce. meal topladığı ântikn eşyalarla evini bonmar. geye döndürmüş; Yahya Kemal - bulunduğu mecilalerde herhangi bir edebi bahs (o açer; karşısmânkilere Âdeta ders verirmiş. Bana gelince: Ben de elimde Kiiçük bir © defter; her yerde ya farsça bir rübal, yahud da o. nun türkçe manzum terelmesini o Okurmu. gum. Tahir Nadi, Mitat Cemal ile Yahya Kema. Mn sizce ne İçin oldukları yerde saydıkları. nın sebebini bilemem; fakst (ben neden bA. YA olduğum yerde sayıyorum ve bundan son. ra da gene sayacağım) onu siz Üstadıma bu. rada arzederek merakınızı ve o merak altın. Ar gizlenen hiddetinizi gidermek isterim, Üntad!, Garp edebiyatına alt zevkimi tat, min için sizlerin teretimae ettiğiniz eserlerin çoğunu (bir teremenin yalan yanlış diğer bir? tereimesinde okumaktan İse) “fransızca Asillarından okumayı tercih ettim; Hem pek gok seneler oldu, Buğünkü” genç nesle güllnce Ba gök şükür bu gibi tercimelere dönüp. miyacak kadar fransizca, almanca, ingilizce bilenler çok. Bu Iki sebeble yirmi sene kadar oluyor ki garbi de ihmaj etmemekle beraber şark ve bühansa "fars, edebiyatile daha ziyade meş gül öldüm ve oluyorum... Bu iştigal netice. si ölarak — af buyurun ama aslını okuyup anlayabilmeniz şöyle dursun — garp Mannla. rında tercümesini de ( bulamıyacağınız şair “Mevlâna, Sn Lirik ve Mutasavvifane ru. ballerinden nazmen terelime ettiğim bir bay. Ni parçalâr son günlerde bühasss buzuru. swvel de “Hayyam, tercümelerimi - meşret iniştim; Allah kısmet ederse onu tekrar bir misline yakın yeni tercümelerimle — ve yir. iel, yirmi beş sene evvelki arapça, ve 2087. celi türkçe ile değil, bi defaki Meviâna ter. eümelerimde olduğu gibi . gayet açık bir tercüme ile takdir Dâzarlarmıza © arredeci. gim. Daha sonra Üstad! Sizin sanatinize ve sâ- nat Alemine karşı gerip ve etretkâr hir lâ. ubaliliğiniz var. Biz böyle bir hasletle mut- tamıf değiliz. Tetebbl mehezi olsun diye ta. Tama dergisi çıkarılır Çıkardmaz bu “dergi, ye sarılıp bir hayli şiirler “1. yazarak “Cum. büriyet,, gazetesinin Uk sayfalarında neşret. tirmeğe elimiz varamıyor, Ne yapalım? Biz yerimizde sayıyoruz ana, siz © hocalarımız Kİb! sokaklarda syaküstü sayıklayamıyoruz. ... Yazımın başında “cevap değil, sal, de. dim; sunl kelimesini çok görmeyin; iatizan, Istizah diyecektim amın çok arapça olacaktı? | Onun için (sual) dedim. Benim dalma Bey. oğlu gazinolarmdan birinin pancereleri arka, nda oturuşumun #İzi rahalğız ettiğini de bu yazıdan anladım; gözünüze görünmemek için arka tarafları nakletmeyi düşündümse de şöhretiniz çibi şahernız da her yerde hazır ve nazır İken bunun bir faydası olmıyacak, Binnenaleyh “acaba hleret mi etsem?,, diye dilştindüm. Ve bunu sizden sormuş olmak içindir ki “cevap GEĞİ) sumi?,., dedim? sü . , amman larla aaa a lüzum görmekteyiz. Yunan miti konservatuvarı profesörünün İstanbula ziyaretini bu yel kıymetli sanatkA vemiz Celile Enis'in ANA seyahati takip e. deceklir. Kıymetli artistimizin Atina ziyaretinde toy vaffak olacağını ne derece tabii addediyor. sak, Sofi Zafiropüle'yu da bursin toplayaca.. gı sikışlara o kadar haklı buluyoruz. İstanbul vali ve belediye reisi o Muhiddin Üstündağ, İstanbulun matbıat, fikir, sanat ve idare muh!ilerine mensup bir çok münev. yerler, subaylarımız ve Başvekii Metaksası bugün İstanbula gelirta Avereff kruvazörü | #abayları, Yunan general konsolosu ve Corp diplomatiaue konsere vöcutlarile ayrıca bir mana ve kıymat katmış olacaktır. $.G. Am'aneciler ve yeniler (Bu sötunda ber hafta yabancı ede biyatlara dair bir tetkik yazım vereceğiz. Be mühim teşeböisümüze dost Mistrm edebiyat ve sanat ölemine temas ederek baş, lyaruz.) ISIRŞDA edebiyatm ve güzel sanatlarm mes'ut bir inkişafa doğru gitmekte olduğunu öğre. niyoruz Bunu bir sürpriz addetmediğimizi derhs) söylemeliyiz. Zira bu gün. kü blür ve müstakil Mis. rın, milli Misir edebiyatı. nm bir çocuğu olduğunu bilenlerdeniz. Yeni rejimin edebiyata daha geniş bir çılışma sahası temin etme. sinden tabii ne olabilirdi? Hattâ daha ileri - giderek iddia edeceğiz ki, şimden sonra Afrikanın bu zengin miş oluyordu. Bununla be. rabsr Beyruttan gelen bu ve buna benzer seslerin ve fikirlerin Mısır Üzerinde, her harzi bir Arab mem. e üm. ve Suriyeli e diylerin, şairlerin hitabını işitmiş olan şark memle . ketlerinden ziyade tesiri gö rüldüğü de inkâr MEZ. Bu bakımdan Su ve Mısırdaki fikir ve edebi. yat hareketlerini bir ve müşterek —addetmek de mümkündür. Suriyede ve Mısırda mü. nevverin aldığı ilk Avrupa Krallığında daha büyük e. Eski Miserin tesiri o doğru doğruya debi hamlelere intizar et. ya eserlerinden: o Pransız tesiriydi. Bu tesir mek lâzimgeldiği kanaatin. arada Misırlıyı milli ve yerli duy. deyiz de, gulardan. uzaklaştırama - ... dı. Fakat devam etti, Mesir istiklâlinde, Mısırda bugünkü | rejimin kurulmasında Mısırlı münev. | verin Tolü pek büyük olmuştur. Mı. sırdaki siyasi uyanıklık Mısırdaki e. debi bir uyanışın eseridir. On sekizinci ve on dokuzuncu asır. larda Avrupanın muhtelif merkezle - rinde edebi inkişaflar nasıl siyasi in. kişaflara yol açmışsa, Afrikanın şi. mali şarkisinde de son elli yıl tıpkı tf Bir ae gizi, Mumla "man, kimi hristiyan olan bir takım şairlerin, filozofların açtığı yoldan ve izden yürümüştür. Edebiyat tarihi ile uğraşan garplılardan bazıları Mısır. da; “Uzun bir tazyik ve istibdad devre. sinin heticssi olarak uyuşmuş olan duygularm uyanmasında büyük rolü Beyrutlu Şükrü Ganem ile Edib İshak'ta Mustafa Kemal'de ve Şeyh Abdu'da,, buluyorlar, Mi Atatürkün adası olan bu Mustafa Kemal, Mısır kültür âleminde hakika- ten büyük ve kıymetli bir rol oyna. mış ve bilhassa gençliğin terbiyesi üzerinde müessir olmuştur. Piyesleri ve tarih? romanları ile garpta da bü. yük bir göhret kazanmış olan Şükrü Ganem'le (4) Edib İshak'nm Beyrut. tan ve Şeyh Abdu ile Mustafa Kema. lin Mısır hududları içinden yaptıkları tesirler, Mısırlıda yeni bir canlılığın yeni bir enerjinin doğmasına sebeb olmuştur. Bu hareketi daha geniş görmek ve Mısırdaki intibahı, şarkta başlamış olan umumi intibahın bir parçası olarak mütalea etmek daha doğru olur. Beyrutlu Edib İshak'm 1914 de yazdığı şu satırlar, Mısırlıyı yeni Mısır reijmine ulaştıran hızda edebiyatın rolünü ne güzel göze vu- rur: “Şark, insan yığmlarını saran ce. hil yüzünden, münevverlerinin istib. dadı yüzünden, şeflerinin sadakatsiz. liği ile umumi hayst üzerinde mües- sir olanları biribirine düşman eden fırkacılik (yüzünden, O büyüklükten sonra düşkünlüğe, gereften sonra zil. Tete ve her türlü iştihalara ay olmıya mahküm bulunuyor!,, 1914 de bu acı hakikati ortaya a- taşı ile Edib İshak yalnız Mısırı ve yalnız Arab âlemini değil, bütün şar. kı müşterek bir intibaha tahrik et. (9) Bu müellifin Abbase adlı ese. rini Hasan Bedreddin merhum. lercü. me etmiştir. Anlere adlı piyesi de ar. kadaşımız İzzet Melih tarafından ve tam bir üstad eliyle Türk diline çov. | rilmiştir, Epey uzun süren İngiliz istilisma ve birçok gençlerin İngilterede tahsil görmüş olmalarına rağmen Mısır kül, tür âleminde İngiliz tesiri pek âz his. sedildi ve pek az hissedilir. Hele İtal. yan propagandasınm yıllardanberi büyük bir israrla çalıştığı bu di. yarda, İtalyan kültürünün kazandığı sempati hiç de İtalyaya gurur vere. cek mahiyet arzetmez, Edebi mektepler Aşağıdaki satırları George Meyer. in Mısır edebiyatma”dâfr yaptığı tet. kikten alıyorum: “Mısır edebiyatında şairler, mu. harrirler ve romancılar srasında bir mektep tasnifi yapmıya imkân yok. tur. Edebiyat ile uğraşan Mısırlı ga. yet individualiste'dir; gerek üslüpta, ve düşünüşte, gerek teknikte ve tah. kiye tarzında daima orijinali olmak, dalma kendi havasını ve kokusunu yaymak temayülündedir. Mrerr edbbi. yat âleminde mutlaka bir tasnif yap. mak İlzimsa bu ancak sanatkârları gençler ve yaşlılar diye ikiye ayır » mak suretiyle, belki, mümkün olabi. lir: ve “yaşhlar"”a “en'aneciler” de. mek daha doğru olur, Bunlar ilk Arab sanatınm, ilk Arab dehasının esasla. rından ziyade kendilerini şekle kap. Ensari BÜLENT aa Devamı 15 incide Fransada Vaillant Couturier ci N Bu ay çinde Vaillant Couturler'nin öldüğü haber alındı, Henüz kırk beş yaşında iken, ve ölmesi için görünürdeiçbir ihtimal yok. ken #öhen bu zat, Frariğz sdnat Aleminde Hüyük bir Iiymet oimaiğimkânlarile belir. miş ve hayata atılmışken, Üplilikaya sapması yüksek İstidatlarının tamayile irkişatma ima kün bulamamıştı. ö Valllart Coutrler o Kömünisü, TM kere saylavlığa seçilmişti. Şirlerinde ve nesirle, rinde atep'i bir ruh ezilir. Ölürnü çok Yemek yemesine ve genç bir kadmin yeni evlenmiş almasına atfediliyor, ... Frar.cis Coro, Geoncourt âküdemizi aza,