18 Ekim 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

1):.;; Siyasa: Hoş geldin bü ıik [Blr Balkan devlet * dost ! adamının Ankarayı gör- memlş olması hiç bir özürle aifeitirilemez | | Yazan : OST ve müttefik Elen devletinin Averoff adlı harp kruvazörü şehri D selâmlamaktadır Bu satırlari yazryorum, Şekip Gündüz Averof'un salvolarıma kulak vererek Dost ve müttefik devletin guzıde mümessili, dost ve müttefik devletin yük. sek şahsiyetli münevveri, dost ve müttefik devlet ordusunun büyük askeri S. E. Metaksas bu Avefofun kumanda köprüsünden İstanbulü seyretmekte - İstanbul, Türk devletinin bu mümtaz misafirini kabul etmiş olmanın şe. ref ve sevinci içindedir. 'Bu geliş Türk- Elen *dostluğunun” büyük — yapterların. dan olan bu münevver askerin, bu şehre ilk gelişidir, NUN bana bifr yıl dnce dudaklarından ayfrılmıyan sigaraların devamlı dumanlarma gözlerini daldırarak Atinanın o'ellerinden birinde söyle. diği şu sözleri hatırladım: — İstanbul.. çocukluğumda.nberi içimin büyük tecessüsü, büyük merakı. dır. Ne büyük şehir! Ne güzel şehir! Ne zengin tarihi olan şehir... Sonra 'Ankara! Bir Balkan devlet adamının Ankarayı görmemiş olması hiçbir ö. zürle affettirilemez. Ankara bugünkü Türkiyenin verdiği büyük imtihandir. 'Ankara, her Türk iddia ve davasınımn en ilzam edici delili ve vesikasıdır. An. Karayı görmeden yeni Türk devletinin nabzını anlamak mümkün değildir. Hele yeni Türkiyenin en yakın dostu öolân devleti, bu Türkiyenin en sağlam ve sadık müttefiki olan Yunanistanı idare eden bir devlet adamı mutlaka iAnkarayı tanımış olmalıdır. Velhasıl gazeteci efendi, İstanbul ve Ankarayı İlk fırsatta görmeye .geleceğimi size söylemekle mühim bir sır ifşa etmiş Ol- muyorum sanırım. ; Sefirlerin, büyük”mevkili amirâl ve generallerin benimle birlikte ve dik. katle dinledikleri bu sözlerden sonra birdenbire sormuştu: — İstanbulun döst gozleî-e en güzel çehre gösterdiği mevsim hangisidir? — Mayıstır ekaelâns Cevabını vermiştim ve, tasrih etmiştim: — Bilhassa Mayısın mehtaplı geceleri..; _ Bunun üzerine büyük bir edebi kültürün sahibi olan Başvekil, Boğaziçi, (Devamı 6 ıncıda) Şekip GÜNDUL - Aetttittir eti Azlz misafir KURUN'da mm.mwmm , Xunan devletiniyr bağvekili general Ma, - memm: sempatik kalmış nadir bir gahsiyet - oluşun. dan — bahsediyor. Aziz mlisafirimiz, Paris sulh konferansı karaile İzmire Yunan ordusu gıkarıldığı zaman bu hareketin Yunan mille. ti menfaatine uygun olmadığını açıkça söy. liyenlerin başında [ehnnkheydı. Eurmı baş. muharriri diyor ki: * n | “Büyük bir harp mıl:tablyetlnden soönrü Türk milletinin bütün snlhlan elinden alm. mış olduğu bir sırada bütün galip devletlerin kuvvetlerini yanında ve arkasımda gören bir Yuranistanm A.nadoîuyu istilâya Ml Halk nasıl yazı “Kurün,njün “İşaretler,, muharriri Sadri Ertem, halk nasıl yazı okumak ister mevzu. unu deşiyor ve şu fıkrayı anlatıyor: “Bir kitapçı iyl'eseri nasıl ıwıtısmt şöyle anlattî , — Kim ki müsveddelerini ıudh Jle yazar anda bir şey yoktur. Kim kli -palaspare kâğıtlarla - getirir anm eseri müvaffaktır. Halk için neşriyat yaptıklarmı Iddia eden iki mecmuaya hikâye yazıyordum. Bunlardan biri, halkın sosyal — mevzuları tuttuğunu söyledi. Ona göre hikâyeler hazır. iiyordum. Öteki ferdi psikolojiyi — merkezi siklet yapmayı halkm okuması için şart sa. nıyordu. Öna göre de yazı hazırlıyordum. Havalar, TAN'da ERBAD giden havalar, birdenbire bastı. ran kış, Tanm Felek'ine, istediği gibi korkusuzca kalem öynatabileceği — havadan bir yazı yazmak fırsatmı vermiş, Onu dinli. yelim: 4 “Bir haftadanberi yıldızdan — esen bir yel. bizi kasıp kavuruyor. Ne dam — kaldı, ne kiremit! En kabadayı evln Çatısı bozuk mus luk gibi akıyor. Derecel hırı.ret Fransız frangima döndü. Ha bire düşüyor. — Nereye müsvedde hqgürnmıknbuMomlddnn. kiine geçtikten sonra az zaman içinde Yu. ka müuvalfak olduğunn, particilik — cereyan. tiğini söyliyerek sözlerini şöyle bitiriyor: “Türk milleti hayatınm her — sarhasında kendisine karşı döstluk göstermiş ve Türk ve Yunan milletlerinin — menfaatlerini daima birlik, hareket etmekte görmüş olan bu dev. let adamını kendi arasında görmekle barti. yardır.,, okumak ister ? Birgün iki yazıyı bir arkadaşımla gönder. dim, Arkadaşım hikâyeleri yerlerini değiş. tirerek vermişti. İki mecmuadan- da aldığım cevap: — Halk bunu anlamaz oldu. Ayni yazıları aldım, Sösyal mevzülu hikâ. yeyi sosyal mevzu istiyene götürdüm: “— Monşer, dedi, enfesi;,- Öbür yazıyı da psikolojik hikâye İstiyene götürdüm. — Hah şöyle dedi, halk bünu anlar! Halktan bahsedenler, halkı temsil tddiasın- da bulunanlar hep böyledir. Fikre ve hisse kayıtsız oldukları gibi, ken di menfaatlerini idrâke de cehıletlerl perde çeker..,, havalar.. kadar düşeceğini de bilem yok!., Her sabah kalkınca dün geceden iki derece eksik bu. | lüyor ve üÜç derece eksik olmadığına şükredi. yoruz. Barometreye gelince, yerinden oyna. dığı yok. Divane mi bu? Hiç böyle havada yerinden oynar mı?? Ağaçlarda yaprak, ge. milerde bayrak kalmadı. Esiyor ve yağıyor. Hava değil sarhoş küfürü. Sert ve sulu. İs. laktıktan Dikilitaş filizlenmiş diyorlar. Ha., niya kurunun yanında yaş ta yanar derlerdi. Bu kâadar yaşı yakacak kuruyu nerede bul. malı?,, Trablusa yeni — “sevkiyat Napoli, 18 (A Â.) — 21 inci kolor- duya mensup 59 zı.hıt 86 küçük zahit ve İ885 kişiilk bir. kuvvet Toscana nakliye gemisi ile Troblusa sevkedil- n:uşlerdır A A )e ER Istanbulun en çok satılan hakiki akşam gazelesıdır İlanfa'nnı B | ” b lENK. Gedi” vai GÜĞÜ a 18 PAZARTESİ İLKTEŞRİN — 198, Kırlangıç İfritması Hiori: 1356 — Şaban: 12 Güneşin doğuşüu Güneşla batışı 614 17,29 Vakit Sabah Öğle İkindi /.kşam Yatsı İmşat 453 11,59 16,01 17,29 18,58 4,85 $ n Aösüeğ Dün gazetelerde Kültür Bakanlığının bir tebliğini okudum. Resmi — rakamlara daya.- nahn bu tebliğ, İstanbul üniversitesinin mu. vaffakiyetsiz bir tedris yılı geçirdiğine dair olan. rivayetleri kökünden tekzip etmekte. dir. Ayni tebliğ, üniversitedeki yabancı profe. sörler etrafmda ortaya atılan iddialar kar. bir tarzda tesbit etmiş bulunuyor. Yani Cum huriyet hükümetinin,İstanbul üniversitesin. deki yabancı profesörlerin çalışma tarzların. ; dan ve randırmanlarından memnun — kaldığı da bildiriliyor. Binaenaleyh — üniversitedeki tedrisatın ciddi ve faydalı bir şekilde yapıl. Mmakta olduğunu; — imtihanların * tamamile norma! şartlar içinde cöreyan ettiğini ve im. tihan neticeleri etrafında ortaya çıkan her. hangi bir iddiaya iltifat etmemek lâzım gel, diğini, hâdiselerin seyrinden mülhem bir man tıkla kabul etmek lâzımdır. Doğrusu,.. Ben bu yaşa geldim geleli,elinde pullu bir istida İle devlet kapilarına başvürup imtihan neti. celeri etrafında itirazlara kalkışan talebele. retesadüf etmemiştim Benim talebeliğimde de imtihanda muvaf. fak olamtyan arkadaşlar — görülürdü. Fakat onlar, bir kayaya çarpan dalgalara benzer. lerdi.Kayayı llk göğüsleyişinde — muvaffak olamayınca, gerilerler ve bir daha ayni ka. yaya saldırırladı ve bu ikinci saldırışlarında pek çokları muvaffak olurdü, Aralarında, ikinci bir , tecrübeyi de mu. vaffakiyetşizlikle nihayete erdirenler bulu. nursa bunlar ya istidatlarma — uyacak bir başka şubeye geçip tahsillerine devam eder. lerdi, yahud; — Biz büu işin eri değiliz.. Başka tarafta ekmeğimizi çıkarmağa bakalım.. Deyip hayata atılırlardı. Bu suretle tahsili birrakıp hayata atılanlar arasıtıda bugün, fevkalâde muvaffak olan. ları, yüz binlerce lira kazanmış olanları ve ““ya büyük bir sanat şöhreti Mm ları gösun'hlnnm. - ” kultür bakanlığının tebliğinde Y a hayret veren taraf neresidir bilir misiniz? “Üniversite imtihanlarında fen Ve tıp tale. belerinin iktisat ve hukuk talebelerniden da. ha ziyade muvaffak olmaları.. — İktisat ve hükuük arapçaya benzer. Uydur uydur söyle.. Hangi genç zekâşını bir parça — işletirse bu şubelerde muvaffak olamaz bilmem, Ve ni. hayet bir yıl, şöyle veya böyle bir sebebten dolayı amıfta kalmanm fevkalâdeliği nere. sindedir? Diploma almak gecikecek diye. mi üÜzülünüyor? Acaba hiçbir gey Öğrenme: den veya aZ bir şey öğrenerek — almmış bir diplomanın hayatta nasıl bir faydası doku. nacüğt tahmin ediliyor? Üniversiteye devam etmekteh Maksat diploma almak — değildir. Öğrenmektir, adamı olmaktır. . Dün bu sütunda söylemiştim, — bir daha tekrar edeyim: Bir Üniversite sınıfında, bilhassa hukuk ve iktisat gubelerindeki sınıflarda bütün bir yil içinde okunan şey nedir? Anhası minha. sı altı, bilemedin on cilt kitap değil mi?- Koskoca bir lise mezunu bir yıdda on cilt kitabr-okuyup anlayamaz mı? Tahsil hayatmın en güç devresi lise dev. residir. Liseyi bitirmiş bir gencin bu birkaç Cilt kitap karşısındaki aczine akıl erdiremi. yorum, Müstakbel nesil!.. Yani genç sizin nesliniz.. Bu memlekette bu hesil can katacaktır Bugünkü nesil, bü memleketi sizin nesli. Niza emanet ederken sizin en yüksek iİrfan derecasine ulaşmış olmanızı İstiyor. Bu arzu bugünkü neslin yüksek memleket sevgisine delâlet eder. Siz ki her fırsatta — memleket Sevgisinde ölçüsüz coşkunluğunuzu İsbat ede gelmişsinizdir. Bunu herkesten iyi anlama. nız lâzımdır. Üniversite talebesi! Babaniın, ananın, ve ağabeyinin — senden istediği, senin başka her memleket gencin. den daha üstün olmandır. Sen, dünyanın har memleketinde bugün seninle ayni yılları a. dımlıyarak büyüyen nesillerin hepsinden Üs. tün olmak için lâzrmgelen bütün fttri mezi. Yetlere sahipsin. Arkadaş! dostlarım, her şubeye numara ile geçtin? Dört numara ile mi? KA. fi değil.. En üstün numara kaçtır? Sekiz mi? Sen &mifını müutlaka falan — dersten bu en üstün numarayı alarak geçeceksin! Vatan hizmetinde baban nasıl öldüyse, yaralandıy. &e, vatan hizmetinde anan nasıl dul kaldıy. sa, azap çektiyse, aç kaldıysa, — yoksulluk tattıysa ve vatan için, memleket için bütün acılar nasıl sevilerek tatılırsa, san de uyku. 5, SAA AR UU, ÇAU DA ÇAT M.k;.' ha — Hâdiseler ve fikirle_r... şısımda da hükümetin takdirini gayet sarih | Mektep sıralarındakı nesil için ... Yazan: Nizamettin Nazif saâtlerini hep feda edeceksin. Okuyacak, yal nız okuyacak ve müutlaka öğreneceksin!; So. nin neslinin hör şeyi herkesten iyi öğrenmesi vatan vazilesidir. Hey Üniversiteli! Hey — liseli! Hey genç arkadaşırm.. Dünya değişti. Milletlerin istik. lâli ve refahı yeni yetişen nesillerin mektep sıralarındaki cehtleri ve muvaffakiyetlerile ölçülüyor. Milletlerin ölmemeleri, ancak ye. tiştirdikleri yeni nesillerin mektep sıraların. da saniye kaybetmemeleri ile kabil. — Daha ileriye giderek — söyliyeyim: 9387 yılının şu günlerinde mektep Biraları, — nesillerin milli istiklâl savaşı yaptıkları birer barikad ol. mMmuştur. Bu barikadda Üzerine düşen vazifeyi yap! Ağabeyim olan nesil ve baban olan nesil, bu vazifeyi şerefle başarmış olan iki nesildir. Senin neslin vatan vazifesinde onlardan geri kalamaz. Oku! Durmadan oku! En ufak hayal kırık. Iğına uğramadan oku! Sınıf geçmek için de, ğgü, öğrenmek iİçin oku! Şaka şey değil arkadaş! Size, tarihi, hazineleri, şerefi ve her şeyile koskoca bir millet ve bir devlet devredilecek. Burada blr ağabey nasihati vermeme de müsaade buyrulsun: “Hocaya kalkan el kurur.,, Nizamttin NAZİF Bulgaristanda Yeni bir demiryolu merasimle açıldı Sofya, 18 (A.A.) — Bulgar ajansı bildiriyor: Kral, dün, Dupnıtza - Görnatuma- ya yeni demiryolunun küşat resmini iç- ra etmiştir. -80 milyon devayaçıkan 33 kıloııet- & | relik bu yeni hat, Struma vadisini Bul: garistanın: merkektine bağlamaktadır; Küşat merasiminde, kraliçe, pren- ses Evdoksia ve Nadiepola, başvekil Köstivanof, hükümet azası, diğer yük- sek memurlar ve hattın yapılmasına bil- fill yardşm eden bu mıntaka ahalisi iş- tirak etmiştir. ş Yeni yol üzerinde ilk seyahati, loko motifi kral tarafından bizazt kullanılan hususi bir tren yapmıştır. Kral Boris, Dupnitzada Gornacu- maya'da lokomotiften bir nutuk söyli- yerek bu yeni yolun ekonomik ehem- miyetini tebarüz ettirmiş ve demiştir kit ' “Millt ekonominin bu yeni kazancı, Struma vadisinin çalışkan halkının sa- yat şeraitinin yükselmesine, bu münbit arazi zenginliklerinin daha rasyonel bir tarzda istismarı suretiyle, mühim yar- , dımda bulunacaktır.,, Benim iyi kardeşim! Falan dersten kaç | Suriyede kıtlık başladı Buğday ithali serbest bırakıldı Adana gazetelerinin Suriyeden al. dıkları bir habere göre, havaların ve siyasi vaziyetin karışıklığı Suriyede kıtlık doğurmuştur. Hükümet buna bir çare olmak üze. re gümrüklerden buğday idhalini serbest bırakmıştır. Buna - rağmen muhtelif kimseler fırsattan W&de_ etmeği bilmektedirler. * — Suriyedeki kıtlık tehlikesinin' Ha taya da sirayet edeceğ tahmin edil. mektedir. Milletler Cemiyeti üatay komisyonu - Hatayda intihabat işleri üzerinde tetkikatta bulunacak olan Milletler Cemiyeti komisyonu dün şehrimize - gelmiş ve akşam ekspresle Ankaraya hareket etmiştir. Oradan Hııtayı gi detektir. İntihabat komisyonu Hatayda se. çim işleri için yapılacak hazırlıklar ü. zerinde calışacâk ve Cenevreye dön. dükten sonra"seçim gunlerlnde tek. /|rar Hataya gidecektir, İ 17 İLKTEŞRİN — 1937 ») dair |Halk bılmece STANBUL üniyersitesi F, dilleri seminerinin M6”' | sından - henüz satılığa - çık$ "L' için - edinemedim; içinde, alâkâ '| tifade ile okuyacağımız yazılar V) ,;— duğunu biliyorum. Onda, Sal yf Rahmi Eyiboğlu'nun da, Türk | celeri hakkında bir tedkiki vsf' j harriri, bu tedkikin ayrıca b#'y nüshalarından bir tane verdi: — dum, ' Sabahattin Rahmi Eyıbosî“ estetikçilerimizin en iyisi diyt” yi lursam bir şey söylemiş olmam' : kü bizde estetikle uğraşan y? dir. O genç adam, bu memlekew dit güzelliklerin anlaşılmasi :_., sunda kendisinden çok şeyler PE y bileceğimiz bir ilim adamıdır. * ilim adamı deyince onu, şiiri P i’. yan, güzelliği tahlil edeceğilm cansızlaştıran ukalâ insanlardâ? mayın; bilâkis, onun en büı”uk yeti, bize heyecanını sirayet ©* mesi, Bilmecelerin şiirini duy1'”, ze de hissettiriyor. O kadar ? diye kadar sadece boş birer OYU y ye baktığımız bilmecelerin ıa!îu âlam olduğunu kavrayıveriyort” ( Sabahattin Rahmi Eyiboğlü: * başlıca unsurun öteden beri V g me"”,-yani muhtelif. hâdiseler * p da münasebetler bulma olduğu lattıktan sonra bize, bilmeceler onları ilk göyliyenlerin sevif kederlerini sezmek kabil 0167 hissettiriyor. Meselâ diyor ki: » “Buğdayın bilmecesi şöyie yor: | LÜ Ah umutlar umutlar, — L Gökteki bulutlar... — Ç “Ümidini buğdaya ve © 01894 bülutlara bağlamış olan halk, PY yapmadığı zaman bu kadar * değildir.., z Bir bilmecede bir hayatın h e nı bulabilen adam şüphesiz ki İ irdir. Bize Sabahattin Eyiboğî çok sevdiren şey de bu ş:ıırlı j ! -Bittabi tedkik bu “Kadarla _i'; yör; “Sabahattin “Rahmi EY'y Türk halk bilmeceleri ile DUf yi Avrupa şiirinin arasmdaki mü> 4 noktalarını gösteriyor: — buf ' g | nuz, “meçhül bir —Karadeni” söylediği bilmece, M. Paul Valt- bir mısrarmt aydınlatıveriyof; üfı Rimbaud'nun bir iki mısrar, bE” y bir şuurlu sanat endişesi duyu” söylenilmiş bilmecelerimizin, T yf en temiz ve en yüksek şiir ol iPy bizi inandırrveriyor. Fransız * 4 listleri, surrealistleri bizim bilP rimizdeki samimiyete ermeğe © birer şair gibi gözüküyor.. ' bunlarda hiç bir zorakilik, y A hevesi duyulmuyor: .S'ıs,bahııi:tjıı mi Eyiboğlu'nun sözlerini inâ”'i “Bu kadar aşikâr benzıe'_s/ışlâ'!'i şimdiye kadar göremedik?, “? ç okuyoruz. Onda bir sihirbaz en iptidaf bilmece şiiri ile en V 4f kültürün mahsulü olan şiir # ki ayniyeti.bir küçük işaretle * na çıkarıveriyor. _3 Bize her satırı zevk verdigl A bucak biten o tedkiki okud ra düşünüyoruz: Bugiınkü irinin bütün gayretleri, insaf nuti kaybolmuş safiyetine telm" #| vuşmak hevesmden başka bir ! | Kuyruğunu ısıran yılan... E”“ Fiyr 'f w ile en ince, en basit ile en mu*, ÇA bırîne kavuşuyor... Sabahattifi bI" Eyiboğlunun birkaç sayıfası l rin ve irfanın esasını sezdiriyör, ( , Nurullah ATZ” ._'2 f . çİŞİ taraftarlarımdan birkaç Çek Almani?” ğ reisi », Alman hududun”! bir hâdise çıkaf Prag, 18 (A. A.) — Dün sonra Henlein'in (Çekoslovm' g man partisinin lideri) Almaf * g civarında Templice . Sehanov” nin toplanmasını mucip olmu: niyeti umumiye hakkındaki * me mucibince polis, — mak istemişse de Henlein'in *i :ıııebı.ıııIî'ı-ıı.ııclunm!mılııılülı , halk arasında hir îtigıne