18 Ekim 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

İÇ SAHİFELERDE 3 üncüde: Büyük davalar Pierre Brossolette 4 üncüde: Hikâye: Pendik yolnnda Ahmed Hıdayet 6 ncıda : Ege manevralannda: Modern gazetecilikte çalışma tarzı. Abıdin Daver 7 incide: Meşhur Türk zaferleri: Celâl Dınçer Ondördüncü um uriye ! 4ötJ Telgraf ve mektub adresi: Cumnurlyet, tstanbul Posta kutusu: Istanbul, No 246 24298. İdare ve matbaa FRANSIZCA TÜRKÇE ük Dil Kılavuzu işmend, A. Süha Delilbaşı ad Nuri, N. Ataç BÜYÜK CİLD 'ransızcadan türkçeye en mükemmel lugat. Her üç cildm fıatı 12,5 liradır. Kanaat Kitabevi ı r3Z3n6SI l ö UİflliCİTBŞrin IUöl Telefon: Başmuharrir ve evl: 22368. Tahrîr heyetl: ICHTTH 24299 24290 Bir nutuk üzerînde koparılan lüzumsuz gürültüler Kemalizm, her rejimle dost geçinebilecek ve hiç birile mücadeleye liizum görmiye cek kadar olgun, kuvvetli ve asildir, Muharrirlere Türk camiasımn Kemalizme karş beslediği sarsdmaz bağldığ görmelerini tavsiye ederiz. Filistinde büyük bir tedhiş hareketi başladı Yafada birçok Arab ricali yakalandı, Yahudi mahallelerinde yeniden karışıklıklar çıkti Yahudi Arab miicadelesi Resmigeçidden inlıbalar undan bir ay kadar evvel Nü remberg'de toplanan Nasyona Sosyalıst partisi kongresind Alman Propaganda Nazın Göbbels'in kullandığı bir cümle şu günlerde İstanbulda, dört beş hafta geciktiği için değil fakat lüzumsuz olduğu için tuhaf kaçan bazı fikirlerin gazete sütunlannda boy göstermelerine sebeb oldu. Göbbels, Nüremberg'deki kongrede Irad ettiği nutkunda, Nasyonal Sosyalist İçinde birçok tevkifat yapıldığı anlaşılan Yafadan bir görünüş Almanyanın otoriter bir devlet halind Kudüs 17 (A.A.) Bu gece Filis ne tevessül edilmiştir. komünizm cereyanlarına karşı açmış oltin topraklannda tethiş hareketi sistema Münferid hücumlar devam ediyor duğu mücadelede yalnız kalmadığını isKudüs 17 (A.A.) Reuter muhapat etmek isterken «davamız, Lehistan tik bir surette başlamıştır. Kudüs civa da, Avusturyada, Bulgaristanda, Sırbis nnda Emek'te ve Safed'in Yahudi ma biri bildiriyor: Filistinin etrafındaki devtanda, Türkiyede muvaffakiyetle yürü hallelerinde kargaşalıklar vukua gelmiş letlerin Arab zımamdarları, İngiliz hükumetıne ve Fılistin makamlarına bir muhmektedir.» demiştir. İşte söylendiği ta olduğu haber verilmektedir. Safed'de hükumet, üç gün müddetle tıra göndererek nefyedilmiş Arab liderrihten haftalarca sonra îstanbulda ayni gazetede çalışan muharrirlerden iki tane geceleyin ışıklann söndürülmesini ve hal lerinin dönmesi için tavassut teklifinde sıni ürküten, telâşlandıran ve gazetele kın sokağa çıkmamalannı tahtı karara bulunmuşlardır. * Filistinin muhtelif noktalarında Ingilizrinde birbiri ardısıra makaleler yazmağa almıştır. Bundan başka tayyare meydanında lere ve Yahudilere münferid hücumlar sürükliyen cümle! Bu muharrirlerden birincîsi, Alman çıkmış olan yangın dolayısile şehir, bin devam eylemektedir. Maamafih, vaziyetin mühim surette iyileşmiş bulunduğu tePropaganda Nazınnın, «bütün bu saydı lira para cezasına mahkum edilmiştir. Yafada birçok Arab ricalinin tevkifi Iâkki edılebilir. ğım memleketler Nazi olmuşlar ve bizim emrimiz altına girmişlerdir» demek istediğini zannederek, sanki sahiden böyle bir ihtimal olabilirmiş gibi gülünc bir telâşla protesto ediyor, memleketimizin harbden evvel ve harb esnasmda o zamanki politikacılarımızın hatalan yüzünden Almanlardan çektiğini anlatıyor ve Göbbels'i fikrini açıkça izah etmeğe daVet ediyor. Makaleyi okuyan gazetecî arkadaşlalımızdan biri bir akşam gazetesinde bu muharririn korkusundaki ve fikirlerindeDost ve müttefik Yunan Başvekili demirledıkten sonra aziz misafirimiz, Aki isabetsizliğe işaret ederek Göbbels'in, Metaksas'la refıkaları ve maiyeti, bugün kay İdaresmin bir vapurile karaya çıkasarih olan cümlesinden ne mana çıkanlacak ve Denizyollan rıhtımında askerî bileceğini ve komünizmden uzak kalma öğleden sonra şehrimize geleceklerdir. M. Metaksası getiren Averof zırhlısı, merasimle istikbal edilecektir. Misafir nın hiçbir zaman faşist olmayı icab ettirbugün saat 16 da Haydarpaşa açıkların Başvekilin mihmandarlığını Mıllî Müdamiyeceğini makul bir lisanla anlattı. Asrımızm modası olan parti kavgala da bulunacaktır. Vali, Polis Müdürü, faa Vekâleti yaveri deniz binbaşısı Ne rını ortadan kaldırarak her cereyanın Hariciye Hususî Kalem müdürü, İstan jad Sanerle Refık Âmir yapacaklardır. Misafir Başvekil Perapalasta kısa bir fevkinde millî irade birliğini yaratan bul Komutam ve diğer zevat muhterem misafiri karşılamak üzere saat 14,30 da istirahati müteakıb Haydarpaşaya geçeKemalizmin Hitler rejiminden çok daha cek, saat 7,5 ta hususî trenle Ankaraya evvel kurulduğunu, başta Hitler olmak nhtımdan hareket edeceklerdir. Averof zırhlısı Dolmabahçe önünde hareket edeceklerdir. Uzere bütün dunya bilirken sebebi anlaşılamıyan ürpermeler geçirerek «vay bizi ıııııııııııııııııııııııiMiıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııiııııııııııııııiıııiıınıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııı faşist sanıyorlar, tavzih etsinler, tarziye versinler!» demek ağırbaşlı bir Türk gazetecisine yakışmıyacak kadar komik bir hareket olur. Hitler, Alman camîasını komünîzm tehlikesinden kurtarmak için meydana getirmek istediği rejimin esaslarını tasarladığı sıralarda Kemalizmi uzun uzun tetkik ettiğini söylemiştir. Bunu da başta Göbbels olmak üzere bir çok Almanlar bilirler. Fakat, buna rağmen Kemalizmin Hitlerizmle alâkası olmadığı da malumdur. Kemalizm, Sovyet Rusya ile mücadele eden bir rejim değildir ki faşist olsun; kapitalizmi yıkmak gayesini gütmez ki komünist olsun. Kemalizm, her rejimle dost geçinebilecek ve hiçbirile mücadeleye lüzum görmiyecek kadar olgun, kuvvetli ve asildir. Göbbels'in cümlesi üzerinde kopan gürültü bu kadarla kalsaydı muharrire herkesin bildiği bu hakikatleri hatırlatır ve üzülmemesini, telâş etmemesini tavsiye ederek sözümüzü keserdik. Fakat ayni gazetede dün ayni fasileden başka bir muharrir «Herr Göbbels doğru söylüyor» başhğı altında yazdığı bir yazıda, bir ay evvel Nüremberg'de sarfedilen cümleyi ele alarak öteki muharrirden daha telâşlı bir lisanla Türkiyede faşizm propagandası yapıldığından, bu hususta birçok broşürler basıldığmdan, yabancı memleketlerde tahsil eden gencİspanyada son bombardımanlann harab ettiği şehirlerden biri lerimizin yüzde seksenînin Almanyada Salamanca 17 (A.A.) «Tebliğ» mize tevcih etmiş olduğu şiddetli topçu okuduğundan ve bu genclerden bir çoateşile yapmış olduğu bir taarruzu defetğunun devlet mekanizmamızı işleten Leon cephesinde Bondon dağile Pedrove Valverdin kasabaları işgal edilmiş tik.* merkezlere kadar yayılmakta olduklannTayyarecilerîmiz, birçok askerî binadan acı acı şikâyet ediyor. Bu muharrir, ır. Madrid cephesi: Cuesta de La Reina lan ve bilhassa Lerida ve Sariena tay yarın için memleketimizde faşizm mikroblarmm kök salması tehlikesinin mev mıntakasında, Frankist kıtaat, düşmanm yare meydanlannı, Cartagena silâh de posunu, Barcelona, Tarragona ve Grao cud olduğunu yazmaktan çekinmemek ki sıra siperini işgal etmiştir. Aragon cephesinde: Cenubî Lebro de Castellon limanlarmı muvaffakiyetle tedir. mıntakasında kuvvetlerimiz düşmanın bombardıman etmişlerdir. * * ilhassa Fuentes yakınındaki mevzileri (.Arkası Sa. 7 sütun 3 tel lArkast Sa. 2 sütun 4 ie] , 4 Büyük resmigeçidde bir piyade alayımız «Cumhuriyet» tayyaresinin getirdiği diğer resimler 6 ncı sahifemizde Hatay'da kıtlık mı? Belediye istikraz çareleri arıyor Para spekülâsyonu sıkıntıya sebeb oluyor Antakya 17 (Hususî muhabirimiz den) Hataydaki Usbe Cemıyetinin dağıtılması üzerine Haleb merkezi de tatili faaliyet etmiştir. Diğer taraftan Vatanî muhalefetinin merkezi denebilecek bir vaziyette olan bu şehirde hoşnudsuzuk gittikçe artmaktadır. Yer yer muarız partiler teşekkül ettiği haber alınmıştır. Bizzat Vatanî organı gazeteler de iktidar mevkiinde bulunanlarm acizlerinden, Lâzkiye, Cebelidüruz, Cezire gibi mıntakalardaki ileri gelenlerin her isteğini yerine getiren Şam hükumetinin zaafmdan bahsetmek suretile âdeta muhalefeti körüklemektedirler. Suriye gazetelerinin sık sık kapatılmalarma sebeb budur. Buğday fiatlannın anormal yükselişi, Suriyenin her tarafında açlık tehlikesi nin başgöstermesine sebeb olmuştur. Bu halin önüne geçmeğe çalışan hükumet, buğday gümrüğünü kaldırmıştır. Frangın düşmesini vesile ittihaz ede rek spekülâsyon yapan fırsat düşkünleri, ihtikân son haddine vardırmışlardır. Antakya Belediyesi pek perişan hale gelen halka ucuz ekmek temini için hükumetten istikraz yapacaktır, Esasen Suriye bankasından sonra Tunus bankasınm da borclulan anî surette tazyiki, bilhassa çiftçîyi telâşa düşürmüştür. Üstelık vergi borçları için de sıkboğaz edilen halk bir heyet seçerek alâkalı makamlara müacaate karar vermiştir. S. Gökçen Ankarada Kadın tayyarecimiz, vaktin geç olmasına rağmen hava meydanında büyük merasimle karşılandı Ankara 17 (Telefonla) Atatürk kızı ve Türkkuşu Başöğretmeni Bayan Sabiha Gökçen, muvaffakiyetli uçuşlarile iştirak ettiği garbî Anadolu manevra • larından bu akşam tayyaresile Ankaraya döndü. İzmirden öğle üzeri hareket eden Sabiha Gökçen, Tavşanlıda bir iniş yap mış, sonra tekrar yoluna devam ederek Eskişehire varmış ve saat 18 e doğru da Ankara Hava meydanma inmiştir. Hava kararmış olduğundan sahadaki işaret fenerleri yakılmıştı. Kesif bir karşılaylcı kalabalığı vardı. Profesör Bayan Afet, Riyaseticumhur Başyaveri Celâl, Hava Kurumu Başkam Fuad Bulca, Bolu saylavı Cevad Abbas, General Salıh ve Seyfi. Türk Hava Kurumu erkânı, Türkkuşu havacılarile ablasını karşılamaya gehniş olan küçük Ülkü de Sabiha Gökçen bu aTada idi. Türkkuşu talebelerinden iki bayan ile tayyaresinden atlıyan Sabiha Göktarafmdan Sabiha Gökçene buketler ve çen, yolculuğunun çok rahat geçtiğinî rildi. Her zamanki gibi beşuş bir çehre söyledi. ıııııııııııııııııııııııııııııııiMiıınııııııııiMnıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııiııııııııııııııııııınııiıııııi''' Dost Yunan Başvekili bugün şehrimize geliyor Misafir Başvekil, askerî merasimle karşılanacak, akşama Ankaraya hareket edecektir Ispanyada şiddetli hava muharebeleri oluyor Asi tayyareleri, birçok şehirleri bombardıman ettiler. Hasaratın mühim olduğu bildiriliyor Çin ordusu, bir Japon fırkasını ihata etti L/çüncü devletlerin müdahalesini reddeden Japonya, Dokuzlar konferansına girmiyecek Hatay heyeti geldi ve hareket etti Mılletler Cemiyeti namına Hataya giderek oradaki seçim faaliyetlerini konrol edecek olan bitaraf heyet, dün sabah Avrupa ekspresıle Cenevreden şehimize gelmiştir. Yedi kışiden mürek eb olan heyet, dün akşam Ankaraya •itmiştır. Heyetin Ankarada bir gün kalması muhtemeldir. Karadenizde fırtma hâlâ devam ediyor Dün de Rumelihisarı önünde bir cesed bulundu Hava dün de bulutlu ve kapalı geç miştir. Rüzgâr şimali şarkiden saniyede 150 metroluk bir süratle esiyordu. Memleketimizin şimal mıntakalarile Caradeniz çok bulutlu ve yağışlı idi. Ege de kesif bulutlarla kapalı bulunuyordu. Yeşilköy Meteoroloji istasyonu, rüzl&rın şimalden kuvvetli esmesi dolayı;ile fırtmanm Karadenizde bir müddet daha devam edeceğini bildirmektedir. Dün, barometro 768,8 milimetre, ha •aret en az 10,2, en çok 12,8 santigrad oarak kaydedilmiştir. "Arkası Sa. 3 sütun 3 tei Şanghay sokaklarında bombardıman rfîanzaralarından... Nankin 17 (A.A.) İyi malumat almakta olan mehafil, Çin hükumet kuvvetlerile sekizinci Çin ordusunun Chansinin şimali garbisinde Pinghinkouan ile Paihien arasında bir Japon fırkasını ihata etmiş olduklarını beyan etmektedir. Aralarında bu mıntakayı işgal etmekte olan General fırkası da bulunmakta olan 40,000 Japonun münakalât yollan kesılmiştir. mekte ve muhtelif noktalardan bir sıra taarruzlar icra etmek suretıle Japonların ıleri hareketlerini tevkif eder gibi görünmektedirler. Central News ajansı, Chansi'nin şarkında mühim harekât icra edılmekte olduğunu Hopei hududunda Miangto Kouan mıntakasında dün bir muharebe başlamış bulunduğunu haber vermekte dir. Meydan muharebesi başladı Zehirli gaz meselesi Changhai 17 (A.A.) iyi bir memTokyo 17 (A.A.) Umumî erkâbadan gelen Çin haberleri, Hopei'nin nıharbiye, bir Çin membaından ecnebi şarkında ve Chansinin garbında kâin cep memleketlerde neşrolunan ve Japon or helerde Çin kıtaatı vaziyetlerini ıslah et dusunun zehirli gaz kullanmakta oldu mişlerdir. Çin kıtaatı bilhassa komÜBİst ğuna dair olan haberleri kat'î surette ordunun anasmndan müteşekkil olan se tekzib etmektedir. kjzbci prdu, büyük bir faaliyet göster 1 [Arkası Sa. 3 sütun 1 dej