17 Ekim 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

BAYRAKLARINIZI YERLİ MALLAR PAZARLARrNDAN A L I NI Z Jfll umhuri : 4824 Telgral ve mektub adred: Cumhurlyet, Istanbu] Posta kutusu: îstantnıl, No 246 Telefon: Başmoharrlı ve evl: 22366 Tatırlr heyetl: 24298 tdare ve matbaa fcısmı 24299 24290 PARİS 17 BİrİIICİteŞrlft 193) ( Yedi Giin ) tarafından çok nefis bir surette neşredilmiştir. Bugün bütün müvezzilerden isteyiniz. v Fiatı yalnız ( 25 ) kuruştur SERGiSİ ALBÜMü Italya, bir şartla, gönüllülerin geri alınmasım kabul ediyor Madalyanın bir tarafı ve öbür larafı Bolşevik olmamak şartile kendi haline bıraktlacak Ispanyamn, bu kadar kanlı hailelerden sonra nihayet rnutedil millî bir hükumette karar kılarak tedavisi uzun zamana muhtac yaralarını sarmağa koyulacağı şüphesizdir Ademi müdahale komitesi diin toplandı Varol yenilmez ordu! Dünkü toplantıda noktai nazarlarını izah eden murahhaslardan: M. von Ribbentrop M. Maisky M. Grandi ene İspanyadaki müdahale şekilleri üzerinde konuşmak istiyoruz. Almanya ıle İtalya ve bilhassa İtalya, İspanyadaki müdahalelerini meşru göstermek için Avrupanın bu köşesine bolşevizmin ve komünizmin yerleşmesine muvafakat edememek mevkiİnde olduklarını söylüyorlar. Bu iki devletin nazarında komünizm, Avrupa ve hatta insanlık medeniyeti için vahşete benzer bir afettir. Kendilerini ve Avrupayı korumak için bu afetin İspanyada Londra 16 (Hususî) Ademi mü mağa davet edilmesîni istemhlercür. A muzafferiyet bayrağı çekmesine razı ola dahale komitesi bugün saat 11 de top demi müdahale siyasetinin tatbik ve idajnıyacaklarını açıkça ilân edegeliyorlar, Ianmıştır. Celse esnasında İngiliz, Fran mesi meselesini müstacelen vazedecek ye hâlâ alenî olan musır iddialan bu sız ve îtalyan murahhaslan, evvelâ men mahiyette bazı vaziyetler almmış vak'a merkezdedır. İtalya ile Almanyaya göre sub oldukları hükumetlerin noktai nazar lar cereyan etmiştir. îki hükumet vaziyeispanyada hâlâ devam eden müdahale lannı izah etmişlerdir. Komite. önümüz tin icabatına tekabül ettiği kanaatbde nın ilk başlangıcı komünist enternasyona deki salı günü toplanmak üzere dağıl bulunduklan bazı tek'ifleri doğrudan Ji tarafından vaki olmuştur. mıştır. doğruya komiteye bildirmeğe karar verİngiltere ile Fransa İtalyan ve Alman mişlerdir. Herkesin şimdiki kararsızlık Frantanm fikri tniidahalelerini hoş görmezken başka Londra 16 (A.A.) Ademi mü ları devam ettîrmenin İmkânsızlığını anlımüdahaleleri caiz sayıyorlar değildir. dahale komitesinden bu sabah Corbin'in yacağını ve komitedeki müzakerelerden Bu iki devlet şimdiki halde en çok mü Fransa hükumeti namına yaptığı beya müsbet neticeler çıkacağmı kat'iyetle ü dahale Berlin Roma mihverinden ak natın metni şudur: mid ediyorlar. Fransa hükumeti usule jetmekte ve bilhassa İtalya tarafmdan «Fransa ve ingiltere hükumetleri, iki müteallik güçlükleri bertaraf ederek pek gelmiş olarak devam etmekte olduğu için aydanberi vaziyetin kat'î surette aydın sade olan bu tekliflerin temsil edilen hüAvrupada siyasî ve askerî ihtilâtlara se lanması icab edecek derecede değiştiğini kumetlerce kabulünü elzem addeyler. bebiyet vermesi ihtimali karşısında bil düşünerek talî komitenin yeniden toplaniArkası Sa. 8 sütun 1 de} hassa bu müdahalelerin nihayet bulmasını samimiyetle iltizam eylemektedirler. Eğer İtalya ile Almanya ademi müdahalede bazı şartlarla İngiltere ve Fransaya uyacaklarını söyleseler, öyle zannolunur ki, bu devletler ademi müdahale kadar onun talık olunduğu bu şartlan dahi Jıüsnü telâkki edeceklerdir. Meselâ İtalya ile Almanya komünist müadahalelerinin dahi kat'iyyen önüne geçilmesini ve İspanyada bolşevizm müdahalelerinden şahıs ve şey olarak nesne bırakılmamasmı şart koşabilirler. Hatta bu devletler İspanyada komünizmin yerleşmemesi şartını dahi ileri sürebilirler. Atina 16 (Hususî muhabirimizden, Öyle sanılır ki eğer bütün bir ciddiyet telefonla) Başvekil M. Metaksas beve samimiyetle dermeyan edilmiş olursa, raberinde sefir M. Papadakis, Hariciye îngiltere ile Fransa, bu iki şarttan birinVekâleti birinci siyasî şube müdürü M. cisini mutlaka ve hatta ikincisini de galiKostas, Hariciye Vekâleti Türkiye işleri ba ayni ciddiyet ve samimiyetle kabul şubesi müdürü M. Romanos, Başvekâlet ederler, ve böylelikle kendisinde Avrukalemi mahsus müdürü Andrulis, Baş payı ateşe vermek tehlikesini taşıyan bu vekâlet yaveri kumandan Nopelis ve sözde dahilî İspanyol cidali şu veya bu Hariciye Vekâleti ataşelerinden Papa guretle nihayete ermiş olur. Bolşevik oldovrilos olduğu halde bu akşam saat mamak şartile kendi haline bırakılacak 1 1 de Averof zırhlısile İstanbula İspanyanın bu kadar kanlı hailelerden müteveccihen Phaleir limanından hare eonra nihayet mutedil millî bir hükumetket etmiştir. Yunan Başvekiline Türkiye te karar kılarak tedavisi uzun zamana Elçisi Ruşen Eşref refakat etmektedir. muhtac yaralarını sarmağa koyulacağı M. Mekatsas, Heyeti Vekile, Balkan anşüphesizdir. îtalya ile Almanya bunu tantı devletleri sefirleri tarafından teşyi acıkça böyle söylemedikleri içindir ki İnedilmiş ve büyük bir kalabalık tarafından giltere ile Fransa nazarında İspanyadaki alkışlanmıştır. Alman ve İtalyan, bilhassa İtalyan müDost Elen Başvekili General Metaksas Dost devletin başvekili bu akşam Fadahalelerinin arkasında siyasî maksad ve şimdi fazla bir şey söyliyemiyeceğim. Zamenfaatler takib edildiği şüpheleri uya leir.de kendisini Averof'a götürecek olan ten asıl beyanatımı, Türk dostlanma kalnıyor, ve işte akıllan zıvanadan çıkaran istimbota binerken bana kısaca şunları bimden hissettiğim muhabbeti anlaimak bu ihtimaldir ki Avrupayı ikide bir ha söylemek lutfunda bulundu: için Ankarada vereceğim.» « Vakil çok dar olduğu için size yali bile tüyler ürperten yeni ve dehşetli iArkası Sa. 8 sütun 3 te} ııııııııı ııııııııııııı ııııııııı ı ııııııııııııııııı mıııımıı ı rııı ııiıııııııııııııııııı ı ıııııın bir kanlı macera uçurumunun ta kenarına kadar sürükleyip duruyor. Madalya İspanya bolşevik olacakmış, isterse çin gal ederek her tarafa kızıl bayraklar nın üzerinde çok ısrar olunan, bir tarafı gene olsun, sana ne? denilemez. Böyle çekmeğe kadar ilerilediğini hatırlayınız. budur. demek için İtalya ile Almanyanm ve bil Bu hal süratle dahilî bir mücadeleye Munsıf olmak için Avrupa madalya hassa Almanyanın rejim vaziyetini hiç doğru terakki ederek 1920 1921 de nın diğer tarafmı da, lâyık olduğu ehem bilmemek lâzım gelir. tiyatrolarda bombalar patlıyacak veçhimiyetle, gözönüne almak mevki ve mecİtalyan faşizmi komünizm anarşileri le kanştığını düşününüz. Bir zaman geldi buriyetindedir. Almanya ile îtalyanm ve içinden doğdu. Hatta Roma üzerine yü ki sabahleyin evlerinden sapasağlam çıbilhassa İtalyanın İspanyadaki müdaha rüyüşün muvaffakiyeti sırlarından biri kan insanlar akşam selâmetle avdet edeleleri siyasî maksadlan ihtiva eden gizli mütareke sonunda bir aralık komünizmin ceklerini bilmiyorlardı. Bu feci şartlar fikir ve maksadlardan ari ohıp da kendi îtalyada havayı teneffüs olunamaz bir içinde, hatta ifrata kapılan ameleler aralerince tedafüî bir zaruretle yalnız ko tazyik derecesile boğmasıdır denilebilir. smda bile, kudretli bir el çıksa da hepiJnünizme karşı mücadeleye inhisar eyle Mütareke sonu İtalyasında sosyalist ha mizi bu cehennemî hayattan kurtarsa tediği sabit olsa, takib ettikleri rejimler ba reketlerinin müfrit bir komünist cereyan mennileri belirmeğe ve çoğalmağa başiımmdan bu iki devleti tamamen hak la şimendiferleri, fabrikalan, hatta yer lamışti. YUNUS NADÎ V7 saymağa hakikaten imkân bulunmaz. yer belediye ve hükumet dairelerini i§iArkası Sa. J sütun S da} Dünkü celsede Fransız, Ingiliz delegeleri de izahat verdiler [Bu resim ve resmi geçide aid diğer resimler dün «Cumhuriyet» tayyaresile gelmiştir.] Bir topçu alayımız resmigeçidde Fırtına ve yagmur Türk ordusu Trakyada olduğu Dünkü ekspres gibi Ege manevralarını da büyük İtaya murahhası, gönüllülerin geri çekilişinde müessir bir kontrol sisteminin kabulünü istiyor Ankaraya gidemedi muvaffakiyetlerle başardı Anadolukavağı önünde bir cesed bulundu Yazan: ABÎDİN DAVER Kısa bir zaman içinde iki büyük manevra yapmak her orduya nasib olmaz. Türk ordusu Trakya manevralarından sonra, Ege manevralarını da muvaffakiyetle başardı ve bu son manevranın son yaprağını Germencikte yaptığı parlak bir tezahürle kapadı. Ege manevralarından aynca bahset mek üzere, bu geçid resmini okuyucularuna biraz anlatmak istiyorum. Çünkü, İzmirden geç vakit telefonla verdiğim kısa haber beni doyurmadı; tabiî sizi de do yurmamıştır. O gün sabahtanberi, sahada ve etrafmda büyük bir kalabalık kaynaşıyordu. Kimbilir kaç şehid doğurmuş ninelerden kaç defa gazi olmuş aksakallı ihtiyarlardan tutunuz, her yaşta on binlerce insan tribünlerin etrafını sarmıştı. Orduya karşı derin bir sevgi ile bağlı olan Ege şehir, kasaba ve köylerinin bütün insanları bayramlıklannı giyip öyle gelmişlerdi. Mareşalı, Generalleri şiddetle alkışlıyorlardı. Bütün gözler ordunun geleceği yolda idi. iArkası Sa. 6 sütun 1 de] Bekledigimiz büyıik misalir riim tı Dost Yunan Başvekili yarın şehrimize geliyor General Metaksas'ı hâmil Averof zırhlısı diin büyük merasimle Yunanistandan ayrıldı Yağmurda bir İstanbul sokağı Şanghay cephesinde Çin kıt'aları taarruza geçtiler Japonlar da Sarınehre doğru ilerliyorlar. Çinlilerin şimdiye kadar otuz bin zayiat verdikleri söyleniyor Bir haftadanberl bozuk geçen hava, ayni karakteri dün de muhafaza etmiş, yağışlı, kapalı geçmiştir. Fena havala rın daha bir müddet devam etmesi muhtemel olduğu gibi Karadenizde şiddetli Tokyo 16 (A.A.) Domei ajansı liyen bir Japon müfrezesî demiryolunu bir fırtına olması da ihtimal dahilindebildiriyor: takib ederek Suiyuan'a 12 kilometrelik dir. Yeşilköy Meteoroloji istasyonundan Şimalî Çin cephesînde Hanku Pekin bir mesafede kâin bulunan Taikimu'yu alınan malumata göre, dün barometro 761,8 milimetre, hararet en çok 13, en demiryolu uzunluğunda hareket eden işgal etmiştir. iArkası Sa. 9 sütun 4 ie] Japon kıt'aları şimdi Hopei Honan huChansi cephesinde Japonlar şîmalden duduna 70 kilometroluk bir mesafede bu ve cenubdan Taiyuan'a yaklaşmaktadırlunmaktadırlar. lar. Şimalden gelen Japon kuvvetleri TaKendi kendimizi tenkid: Bu kıt'alar, pişdarlan cenuba doğru iyuan'a pek yakın bir kasaba olan Sin * ilerlemekte iken Şuntefu'yu işgal etmiş keutşeni'i işgal etmişlerdir. lerdir. Taiyuan Çengting demiryolunu takib Pukeu Tientsin demiryolu uzunluğunda eden diğer bir müfreze Hopei ile Chansi faaliyette bulunan Japon kuvvetleri mu eyaletleri arasmdaki hududda kâin ManNasreddin Hoca, kardan TıeTva yap ayyen bir sistem dahilinde Sarı nehre çokuan'dan geçerek Taiyuan ovasında mağı icad etmiş, fakat bunu kendisî de doğru ilerlemektedirler. ilerlemeğe devam etmektedir. beğenmemiş. Üniversitemizi yepyeni ve Suiyuan cephesinde garba doğru iler lArkast Sa. 3 sütun 1 de} llllllllllltlllllllllll llll nııı lllllllllllllllllll IIIIIIIII I tamamen Avrupai bir şekilde yükselt IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIllllllllMltlllllil mek için en iyi niyetlerle bir takım îşler yaptıktan sonra bir de gördük ki biz de netice itibarile tamamen hocanın vaziyetine düşmüşüz. Bilhassa orcya getirdiğimîz Avrupalı âlimler cepheslnde tamamile isabet edemediğimizi gö'ren her Türkün teessür duymaması ihtimali olamıyacağı malumdur. Başmuharririmizin bu mevzu üzerinde ahiren tazelediği derd, bir sabah gazetesinin söyleyisine göre, Üniversitedeki yabancı hocaları teessür içinde bırdkmış. Bunu söyliyen sabah gazetesi Üniversitedeki yabanct hocaları müdafaa için bir sürii lâf yazmış. Meselenin onu en büyük millî bir iş bilen Başmuharrinmiz tarafından tekrar ve sonuna kadar gidecek bir ısrarla teşrih ve takib edileceği şüphesizdir. Biz burado yalnız bir noktaya işaret etmek lüzu munu hissetmiş bulunuyoruz. Başmu harririmizin iddiası, yabancı hocaları şahıslanndan ziyade Üniversitemizd tahdkkukunu görmek istediğimiz te kemmüle matuf olduğu cihetle her şev den evvel gayretkeş bir tarajtarlıkl yapılan müdafaanın ileri sürülen miV iddia ile hiçbîr müansebeti olmadığıv söylemek lâzımdır. İşte biz, bugünlül burada bu tek noktayı kaydederek me me1 selede sozu onun üzerinde h'âkimlyetl etlel konuşacak salâhiyetlere bırdkıyoruz, Kudüsten bir manzara Üniversitemize aid iddia ve müdafaalar Filistinde kargaşalıklar günden güne artıyor Kudüste büyük bir yangın çıktı. Birçok binalar yandı. Orfî idare temdid edildi ,1 (Yazısı 8 ınçi sahifemizdedir)