1 Eylül 1988 Tarihli Commodore Gazetesi Sayfa 19

27321 | 2764A | 271284 | 27256 | 27512 Vep | Vre | Ver | Ars Al2 Ar2 Arz | A2 A> A; Aş A A A& A& A6 A& A& As As Aç Aş Aş W A4 A« M | A> Aş A> 4 | A * Aş A2 Az> A> | Az | A, Aş Aş A | A İ Ae | A İ 20 LAĞ D Co Oo | Oo Oo Oo O1 | O | 01 | On | O ör Hosee Or -l Crult 0 GND | GNO | GND | GND | GND 27513 i P. nyar.e.? .. 291136 zısız 27256 |27128A 2764A | 2732A Vecc Voc Aya PGM Ay) | ı] An | As | Ak Aı Aş | Aş ' 10 | Aro | Ato | Aso | G ru | CE Ce CE | o O; Resim 2. 27513 tipi EPROM ve küçük öncellerinin kıyaslaması içerik, olması gereken değerle uyuş- muyorsa, entegre devrede ya da prog- ramlama aletinde yolunda gitmeyen bir şeyler var demektir. Eğer hücre “doğru biçimde”' yakılmışsa, OE'yi High yapılarak bir sonraki Byte ile devam edilebilir. Bu yöntemi kullma- narak 2764'ü tümüyle programlamak yaklaşık 7 dakika sürdüğünden, ço- ğu üreticiler bir hızlı programlama al- goritması bulmuşlardır (Resim 5.). Bu algoritma yardımıyla 2764'ün programlanma süresi yaklaşık 75 sa- niyeye inmektedir. Bu olağanüstü za- man tasarrufu özellikle ticari amaçlı kullanıcılar açısından önemlidir, çün- kü böylece aynı anda birden fazla en- tegre devreyi yakmayı sağlayan paha- li EPROM programlayıcıların kulla- nılması gereksiz olmaktadır. Aslında amatörler açısından da böylesi bir za- man tasarrufu oldukça yararlıdır, çünkü hızlı algoritma programlama aletinin donanımında pek fazla deği- şiklik gerektirmemektedir. HIZLI PROGRAMLAMA ALGORİTMASI Hızlı programlama yöntemini an- layabilmek için, bir bellek hücresinin programlanması sırasında neler oldu- ğunu kafamızda canlandırmamız ge- rekir. Bir EPROM hücresi aslında izole edilmiş kapıya sahip bir alan efekt transistöründen oluşur. Kapının gerilimi, transistörün Source ve Drain olarak adlandırılan iki bağlantısı ara- sındaki akımı etkiler. Bir okuma eri- şimi sırasında hücreye erişildiğinde, bu akım, eşik gerilimi olarak adlan- dırılan bir sabit değerle karşılaştırı- lan bir gerilim düşüşü yaratır. Eğer bu gerilim eşik geriliminden düşük- se, yani hücre transistörünün kapısın- daki potansiyel henüz çok azsa, bu durumda belleğin yöndeş (ilişkili) çı- kışı High düzeyindedir. Ultraviyole ışınıyla silindiğinde ya da yeni bir çip alındığında, hücre transistörlerinin kapıları yüklü değildir. Bu nedenle yeni EPROM'ların içeriği daima *$FF”'tir. Programlama ile kapıdaki yük yükselir ve programlama sırasın- da bellek içeriği sık sık denetlendiğin- de, verilerin ilk olarak doğru bir bi- çimde hücrede bulunduğu an belirle- nebilir. Fakat bu, içeriğin sabit ola- rak daima hücrelerde kalacağı anla- mına değil, aksine eşik geriliminin ilk kez aşıldığı anlamına gelir. Hızlı programlama algoritmaları, bu iş gerçekleşene kadar geçen süreyi ölçer ve sonra bir daha bu sürelerin belirli bir katını programlar (üreticisine göre bir ila dört kat). Toplam ısı ve besleme gerilimi ala- nı üzerine verilerin sabit olması için, tüm hızlı algoritmalardan asıl prog- ramlamanın öncesinde bir ek görev yerine getirilir. Besleme gerilimi 5 Volt'tan 6 Volt'a yükseltilir. Bir hücrenin yük- lü olup olmadığını kıyaslamak için yararlanılan eşik gerilimi, besleme ge- riliminden alınır. Bu eşik gerilimi bi- raz daha yüksekse, algoritma, bellek hücrelerini normal işletim için gere- kenden daha uzun yakacaktır. Bunun yararı, özellikle izin verilen işletim alanının sınırlarında ek bir güvenlik ve iyi bir uzun süre stabilitesi sağla- masıdır. EPROM PROGRAMLAMA GEREÇLERİ Bir EPROM programlama gereci- nin yapılmasındaki en zor iş, kıskaç- l1 soketteki farklı bacaklarda bulunan sabit gerilimlerin program tarafından yönetileri açılıp kapatılması işlemidir. Evrensel olarak kullanılabilecek bir gereç yapılabilmesi için, üç program- lama gerilimi (12,5 V, 12 V, 25 V) kullanılması ve hızlı algoritma için besleme gerilimini 6 Volt'a yükselt- me olanağı öngörülmelidir.*EPROM tipleri arasındaki seçim, şalter üzerin- den ya da yalnızca yazılımla yapıla- bilir. Adres-, veri- ve yönetim hatla- Ti en kolay paralel portlar üzerinden geçirilebilir, çünkü bu portların prog- ramlanması çok basittir. En önemli sorun akımın sağlanmasıdır. Tavsiye edeceğimiz, bu işin bir ek şebeke tra- fosu kullanılmadan halledilmesidir. Bunun da nedeni, yalnızca elimizde- ki son prizin de dolu olması olasılığı değil, yeterince tecrübeli olmayan bir kullanıcının 220 Volt'la nahoş bir ta- nışma yaşamasına engel olmaktır. ADDORESSES DATA Vi PROGRAMMING WAVEFORM İN STABLE ADDRESS N Resim 3. 2764 EPROM'unun programlanması için zaman şeması