1 Eylül 1988 Tarihli Commodore Gazetesi Sayfa 16

Bilgisayarla uğraşanlar için EPROM'ların prog- ramlanması oldukça ilgi çekici bir konu. Peki, ne- dir bu EPROM? Bu yazı- mızda 25 ve 27 serisin- e AAA AE ÖL tiplerini tanıtacak ve bun- ların nasıl programlarıdı- ğını anlatacağız. Disket ve kasetin yanısıra başka bel- lek ortamları da var. Bunlar, yarı ilet- ken bellekler olarak adlandırılıyorlar. Bunlarda bilgiler bir manyetik taba- ka üzerine sıralı (seguentiell) olarak değil, yarı iletkenlerden oluşan bir ya- pıya yerleştirilir. Bunun sağladığı avantaj, her bir bellek hücresinin içe- riğinin anında erişilebilir olması ve disketteki gibi aramayı gerektirme- mesidir. Yarı iletken bellekler, sabit değer- ve okuma-/yazma bellekleri olarak iki gruba ayrılır. Sabit değer bellekleri de ROM'lar (Read Only Memory - Salt Okunur Bellek), PROM'lar (Programmable ROM - Programlanabilir ROM) ve EP- ROM'lar olmak üzere üç grupta top- lanır. EPROM'ların diğer sabit sili- nebilir olmalarıdır. Yani büyük par- ça adetlerinin sözkonusu olmadığı ya da sık değişiklik yapılmasını gerekti- ren durumlarda kullanılmak üzere bi- çilmiş kaftan sayılırlar. Ayrıca son yıllarda bellek entegre devre fiyatla- rında görülen sevindirici eğilim nede- niyle, sık sık kullanılan programları modül olarak EPROM'larda sakla- mak çoğu kez daha verimli olmakta- dır. EPROM'ların kullanılmasında- ki tek olumsuz nokta, özel bir gere- cin kullanılmasını gerektiren prog- ramlama istemidir. FARKLI EPROM TİPLERİ İlk EPROM'lar üç farklı besleme gerilimi gerektiriyorlardı ve program- lanmaları çok zahmetliydi. O sıralar- daki fiyatları da ancak bu işin çok meraklısı olanlar tarafından karşıla- nabildiği için, bu “antika” parçala- rın yamna yaklaşabilmek oldukça zordu. Daha sonraları üreticiler, 5 Volt gerilim beslemesine sahip bellek elemanları üretme konusunda bir 16 Nedir bu EPROM? uyuşmaya vardılar. Bu sayede EP- ROM'ların programlanmasındaki ür- kütücü zahmet epey azaldı. İlk EP- ROM tipi olan 2508'in kapasitesi 1 KByte idi. Tüm EPROM'lar, Byte- wide prensibine göre imal edilirler, yani sekiz veri hatları vardır. Bunun yararı, 8 bitlik bir mikroişlemciye bağlanabilmeleri için yalnızca bir en- tegre devrenin yeterli olmasıdır. Ay- rıca, EPROM'ların bacak yerleşimi kendi aralarında ve diğer birçok sta- tik RAM entegresiyle uyumlu olma- larını da sağlar. 2 KByte'lik EPROM'ların adları 2716 veya 2516'dır. Piyasadaki 4 KByte'lik EPROM'lar ise 2732 Ya da 2532 numarasını taşırlar. Bu iki tipi farklı oldukları nokta, 18. ve 21. ba- caklarıdır. Bu farklılığın nedeni, 2532'nin ana üreticisi olan Texas Ins- rumenis'in EPROM'larında piyasa- da varolan maske ROM'lara doğru- dan bir bacak uyumluluğunu hedef- V ae AA e| lı:ıc;üüüüı:ıı:ıeıı-;e_ıec ı!ı'r,ımçın- AA AAA A | | Resim 1. 2564, 8 KByte ROM soketinde, Vpp * 5 Volt'a, CS! ve CS? ise şasiye bağ- lanmalıdır. lemesi, diğer üreticilerin ise 4 KByte'- lık EPROM'larında daha büyük 28 kutuplu tiplere uyumluluk amaçla- malarıdır. Texas İnstruments'in bu çabası, ürettiği 8 KByte'lık 2564 tipini incelediğimizde, daha net bir biçim- de anlaşılabilir. Bu uyumluluk saye- sinde, u 28 kutuplu entegre devre doğrudan alt kısmıyla 8 KByte'lık bir ROM'un 24 kutuplu soketine, örne- ğin eğer soketliyse bir C-64'ün Ker- nel ROM'una takılabilir. 1., 2., 27. ve 28. bacaklar Resim 1'de görüldü- ğü gibi bağlanır. Tabii 2564'ün sağ- ladığı bu yararın karşılığı, biraz da- ha yüklü bir fiyat ödeme zorunlulu- ğu. En yaygın kullanılan 8 KByte'lık EPROM tipi, 2764'tür. 2764, günü- müzde piyasadakiler arasında en iyi fiyat/verim oranına sahip olan EP- ROM'dur. EPROM'lardaki tip nu- maraları son derece mantıklı bir şe- kilde verilmektedir. Baştaki 25 ya da 27'nin ardından gelen kısım, belleğin kapasitesini KBit cinsinden vermek- tedir. Yani 2764'ün anlamı, 64 KBit ya da KByte'tır. Böylece daha büyük tipler de şöyle sıralanmaktadır: 27128 (16 Kbyte), 27256 (32 KByte), 27512 (64 KByte). Büyük EPROM sıralarının daha kolay yönetilebilmesi için önemli bir adım, İntel firması tarafından 27513 (Resim 2) ile atılmıştır. Bu EPROM sayfalandırılmış olarak imal edilmiş- tir, yani her biri 16'şar KByte'lık dört EPROM sırasından oluşmaktadır. Aktif sıranın seçilmesi, 27513'ün bir içsel siciline iletilen bir yazma komu- tuyla gerçekleşmektedir. Yazma ko- mutunda DO0 ve DI veri hatlarında bulunan bilgiler alınır ve sayfa adre- sine dekode edilir. Besleme gerilimi- nin açılması durumunda otomatik olarak 0 sayfası aktif hale gelir, böy-