SATRANC / Begüm ERCE 5. Dünya Satranç Bilgisayarları Şampiyonası -16 Haziran 1986 tarihleri arasında Hegener-Glaser satranç bilgisayar kuruluşu ile Köln “Messe” tarafından düzenlenen ve Batı Almanya Satranç Federasyonu'nun ev sahipliğini yaptığı 5. Dünya Satranç Bilgisayarları Şampiyonası Köln'de yapıldı. Şampiyonanın en önemli yanlarından birisi dünyada ilk kez ulusal satranç federasyonunun ev sahipliğini üstlendiği bir şampiyona olmasıydı. Ayrıca turnuvaya 23 bilgisayarın katılması da bir rekordu. 1974 yılından bu yana yapılan turnuvaya, küçük ve büyük her türden bilgisayar katılabiliyor. Başlangıcından itibaren turnuvalara kısaca bir göz atalım: Stockholm'deki 1. Dünya Şampiyonası'nda, Moskova Kontrol Bilimi Enstitüsü tarafından yapılan KAISSA programı turnuvanın birincisi oldu. 1977'ye kadar (1977 turnuvası Toronto'da yapıldı) David Slate ve Larry Atkin tarafından yazılan Northwestern Üniversitesi programı Chess 4.6 dünyanın en iyisi olarak ün yaptı. Ancak Avusturya'nın Linz kentinde 1980'de Ken Thompson'un Belle'i salt satranca dayanarak yapılan bilgisayarlarla neler yapılabileceğini gösterdi. New York'da yapılan 1983 Dünya Şampiyonası'ndan önce Belle ilk ulusal usta ünvanını alan bilgisayar olduğu için Fredkin kuruluşundan 5.000 Dolar ödül aldı. İnsanlar arasında yapılan yarışmalarda elde ettiği 2203 rating; ona otomatik olarak ABD'nin Ulusal Ustası ünvanını kazandırdı. Çoğu otorite Belle'in 1983 Dünya Şampiyonu ünvanını kazanmasını bekliyordu. Ancak Cray Blitz adlı program, dünyanın en güçlü ticari programı üzerinde oynayarak 4. Dünya Şampiyonu oldu. 1983'te şampiyon olan Cray Blitz, 1985 yazına kadar üstünlüğünü korudu. Ancak o sırada Pittsburgh'da Carnegie-Mellon Üniversitesi'nde yazılan Hetich adlı bir program ortaya çıktı. Programlayıcısı bilgisayar bilimi profesörü ve Correspondence Satrancı'nda eski dünya şampiyonu olan Hans Berliner'di. Hitech'in yapılış tarzı da, çok ilginçtir, 64 kare için ayrı ayrı 64 BAA AAA a aa mikroişlemci kullanıyor, saniyede 200 bin analiz yapabiliyor, birincisi hesap yapmak, diğeri karar vermek gibi iki ayrı sistemden oluşuyordu. Hitech ilk büyük başarısını insanlarla yaptığı maçlarda kazandı. 1985 sonbaharına kadar bir bilgisayar tarafından ulaşılabilmiş en yüksek ratinge sahip oldu. Pittsburgh'daki ustalar turnuvasında ratingi 2530'a ulaştı. 1985 Kuzey Amerika Şampiyonası Hitech tarafından inandırıcı bir Özel olarak düzenlenmiş bir yapı üzerinde 6502 mikroişlemcisini kullanarak oynuyordu. Başlangıçta etkili olmasına rağmen dördüncü turda Hitech'e karşı başı derde girdi. Turnuvanın beşinci ve son turu başladığı sırada Hitech bütün yarışmacılardan 1 puan ilerideydi. Ve herkes yeni dünya şampiyonunun taç giyişini seyretmeyi bekliyordu. Ancak saatler ilerledikçe Cray Blitz'in vezir kanadı piyonları, gitgide daha tehlikeli görünmeye başladı. Sonuçta Hitech rakibinin duble piyonları olmasına rağmen önemli bir geçer piyonunun bulunduğu oyun sonuna girmeye zorlandı. Cray Blitz oyunun sonraki kısmını önemli hamleleri en iyi şekilde oynayarak devam ettirdi.. 6 saatlik oyundan sonra Berliner, programı adına yarışmadan çekildi. 1986-1989 Dünya Şampiyonluğu'nu “rakiplerin puan toplama yöntemi” belirledi. şekilde kazanıldı. Bütün bunlardan anlaşılacağı gibi genel olarak Cray Blitz'in, ünvanını Hitech'e kaptırması bekleniyordu. Önceleri bu tahmin doğru çıkacakmış gibi görünse de, ikinci turda Cray Blitz Alman programı Bobby'ye karşı kaybetti. oysa bu programın, üç favori programdan birisine (Hitecn, Cray Blitz ve Be-Be) zorluk çıkaracağı sanılmıyordu. Onüçüncü hamlede programlar aşağı yukarı oyun sonuna ulaştılar. Vezirler değiştirildi. İki tarafın da 2 kalesi, 2 fili ve 5 piyonu bulunuyordu. Pozisyon tamamen simetrikti. Hemen hemen her oyuncu (insan), burada beraberliği kabul edip el sıkışırdı. Ancak Bobby yöntemsel olarak vezir kanadı piyonlarını sürdü. Sonra da o kanatta belirleyici bir üstünlük kazandı. Üçüncü turdan sonra 23 programdan yalnızca ikisinin skoru Y 100'dü: Hitech ve Rebel Hollanda programı Rebel, turnuvanın ilk büyük sürpriziydi. Commodore Hitech'in Turnuvadaki En Mükemmel Oyunu Hitech (ABD) - Schach (F.Almanya) Sicilya savunması 1. &4 c5 2. Af3 dö 3. Fe4 &6 4. d4 cxdd 5. Axdâ Af6 6. Ac3 Fe7 7. Fe3 Aba7 8. Vd2 Ae&5 9.Fe2 0-0 10. h3 Fd7 11. Af3 Axf3 12. gxf3 Va5 13. 0-0-0 Kac8 14. Khg1 Kfe8 15. Fhö gö 16. Fg5 Ve5 17. Vf4 Ah5 18. Vh4 fö 19. Fe3 Va5 20. Fb5 Fxb5 21. Vxh5 g5 22. Fxg5 fxg5 23. Kxg Şh8 24. Kdg1 siyah terk eder. Turnuvaya Katılan Bilgisayarların Puanlarına Göre Ayarlanması 4. Cray Blitz (ABD) 2. Hitech (ABD) 3. Be-Be (ABD) 4. Sun Phoenix (Kanada) 5. -10. Re- bel (Hollanda). Bobby (F.Almanya), Plyma- te (İsveç), Mephisto Cologne (İngiltere), Duteh and Nona (Hollanda). 10-13. Advan- ce (İngiltere), Lachex (ABD). Ostrich (Kana- da). 14-417. Sehach (F.Almanya), Chrus 68 K (ingiltere), Vaxchess (İngiltere), Chat (F.Al- manya), 18-20. BCP (İngiltere), Advanced Starchess (Danimarka), Awit (Kanada), 21- 22. Rex (ABD), Shess (Hollanda), 23. Kempe- len Atari (Macaristan). ZS G