1 Mart 1987 Tarihli Commodore Gazetesi Sayfa 15

yurtların ambar idaresinde, maliyet hesaplarında, menü ve iş planlamalarında bugün bilgisayarlar kullanılmaktadır. Kendi eğitim düzenlerinde ise bu modern elektronik aygıt- lardan yararlanmak öngörülmemiştir bile. Bilgisayara ege- men olmaları, bu iki öğrencinin bir işyeri bulma şanslarını şüphesiz artıracaktır. Augsburglu otelcilik uzmanı Bayan Irene Strasser, bil- gisayarla karşılaşmasını bir rastlantıya borçlu olduğunu vurguladı: Lokantasını bilgisayarla yöneten şimdiki şefi- nin tekniğe karşı duyduğu hayranlığa. Bayan Strasser'in söylediğine göre, meslek okulunda bilgisayar hiç sözkonusu olmamaktadır. Orada olsa olsa mekanik bir yazı makine- siyle çalışmaktadır. Bugün gastronomi alanında da, örne- ğin ambar idaresi, kasa tutma, işlerin denetimi, menünün planlanması ve maliyet hesabı türünden görevlerin bilgi- sayar olmaksızın ekonomik bir tarzda üstesinden geline- meyeceği kesin olarak görüldüğü halde, otelcilik uzmanlı- ğı dalında yapılan bitirme sınavında bile veri işleme konu- sunda adayların sorumlu tutulmaları için yetkililerce ye- terli bir neden bulunmamaktadır. Mesleki eğitimleri çerçevesinde elektronik araçları öğren- mek, şimdilik kadınların kendi insiyatiflerine kalmıştır. Özellikle metinlerle ve yazılı belgelerle çalışılan alanlarda bilgisayar gitgide vazgeçilemez bir unsur olmaktadır. Ba- yan sekreterler, çevirmenler ve gazeteciler etkinliklerinin bazı bölümleri için gelecekte en azından bilgisayara ilişkin temel bilgilerin öğrenilmesinin şart olacağını ifade etmiş- lerdir. Bu örnekler neyi göstermektedir? Somut bir hedefe ulaşmak istediği için bilgisayarla ilgi- lenen pek çok kadın olduğu açıktır. Genç kızlar ve kadın- lar delikanlılara ve yetişkin erkeklere oranla bilgisayarla- rın pratik yararları ve kullanım imkânları üzerine çok da- ha ısrarlı sorular sormaktadırlar. Ama bir başka ve gözar- dı edilmemesi gereken olgu da, delikanlıların ve yetişkin erkeklerin bugün için oyunda ve programlamada kadınlar- dan daha baskın olduklarıdır. Programların uygulanması sözkonusu olduğunda ise, cinslere ilişkin özgül (spesifik) bir ayrım açığa çıkmamaktadır. Kadın-erkek rollerine ilişkin davranış kalıplarının (tek- nik ve doğa bilimleri her şeyden önce erkek işidir) genç kız- ların ve kadınların bilgisayar dünyasına girmelerini zorlaş- tırdığı açıktır. Kendisiyle oynamak ve kendisine egemen ol- mak istenilen bir makine olarak bilgisayarın büyüsünü ya- şantılarına katanlar daha çok erkekler olmuştur. Kadınla- rın motivasyonu ise bu denli kolay olmamaktadır; onların bu işe çok daha pragmatik bir tarzda el attıkları bellidir. Ama tam da kadınların bilgisayara bu farklı yaklaşım- ları, gelecekteki gelişmeleri etkileyecek ve değiştirecek im- kânlar sunmaktadır. İşin bu yönü kadınlar forumuna ka- tılanların pek çoğu tarafından defalarca vurgulanmıştır. Gerçi şimdiye değin kadınlar çok ender olarak bir teknik geliştirmişlerdir, ama teknik var olalı beri kadınlar her za- man teknik aygıtların kullanımı ve uygulanmasıyla uğraş- mışlardır. Daha az vasıflı ve daha az ücretli etkinliklerde bulunmuş olsalar da böyledir bu. Federal Almanya Araştırma ve Teknoloji Bakanlığı'ndan Bayan Irene Rüde, şöyle bir uyarıda bulunmuştur: “Edil- gin kadın kullanıcılardan oluşan bir ordu kurulmamalıdır.”' Bayan Rüde, şimdiye değin kadın rolüne atfedilmiş olan kendiliğindenlik, duyarlılık, sosyal yetenekler ve hattâ tensel duyarlılık gibi özelliklerin de yeni tekniklerle ilişkide ve bu tekniklerin geliştirilmesinde payları bulunmasının iyi ola- cağını söylemiştir. O zaman kadınların da, bilgi işlem yap- manın budala bir ekran çalışması ya da tekdüze bir veri işleme anlamına gelmediğini keşfedebileceklerini vurgula- mıştır. Hiç şüphesiz, yeni tekniklerin kadınların meslekleri üze- rine en güçlü etkilerinin duyulduğu yerler bürolar ve hiz- met sektörleri olacaktır. Buralarda her şeyden önce yaz- ma etkinlikleriyle sınırlı işyerlerinin köklü bir tarzda ras- yonelleştirilmeleri gerekecektir. Buna karşılık da yeni gö- revler belirecektir, daha ilginç olan, ama artık böylesine çok olmayan görevler. İşyeri bilgisayarlarıyla ilişki, bir yazı makinesinin kullanımından daha başka yetenekler gerek- tirir. Artık önemli olan sadece hatasız, çabuk yazmak de- ğildir; çünkü yazım hataları çabuk ve kendiliğinden düzel- tilebilmektedir. Bundan böyle istenen şey yüksek bir so- yutlama yetisidir: Metnin nasıl oluştuğunu tasarlayabilmek, bilgisayar sisteminin dilinden anlamak, görece çabukluk- —- —< Commodore A İA 15