1 Ekim 1986 Tarihli Commodore Gazetesi Sayfa 12

kendisine verilen verileri işleyebi- lir. İncelenecek ikinci nokta şudur: Bilgisayar Ne Zaman İşe Yarar? Belli bir problemi çözmek için bilgisayardan yararlanmak her zaman elverişli ya da kârli olma- yabilir. Bilgisayar kullanımını elve- rişli kılabilmek için çözülecek problemin şu şartlara haiz olma- sı gerekir: 1 1 Tüm veriler kullanıma hazır durumdaysa, yani yeni bir araştırma-inceleme gerekmi- yorsa, 2 1 Çok sayıda veri, tekrar tekrar incelenecekse, 3 / Yapılacak çok işlem varsa, 4 | Belirli bir İiş uzun bir zaman için kontrol edilecekse, Birinci nokta esastır. Bilgisayar ona sağlanandan daha fazlasını veremez. Başka bir deyişle, programcı makineye ge- rekli ön bilgileri yüklemediği tak- dirde, makine sonuç veremez. İkinci nokta, bir bilgisayarın hangi şartlara yararlı olduğunu belirtmektedir. Burada şunu hatır- latmakta yarar vardır ki, bu tür bir cihazın alınıp yerleştirilmesi, yatı- rım moaliyetleri ile kalmayacaktır. Programların geliştirilmesi (yazı- lım) yeni ve başka moaliyetler ge- tirecek, bu da önemli bir fonun buraya akmasına yol açacaktır. Bu maliyetler, ancak insan çalış- masının büyük ölçüde hafifletil- mesiyle karşılanabilir. Üçüncü nokta daha çok bilim- sel problemlerle ilgilidir. Pek sık karşılaşılan bir durum, bilimsel bir tasarının, en İyi sonuç elde edin- ceye kadar ardışık işlemleri zorun- lu kılmasıdır. Herhangi bir işlemi (örneğin toplama işlemini) yaparken, iki değeri bilir, sonucu öğrenmek İs- teriz. Toplanacak sayılar, işlemin verileridir. Rehberden bir telefon numara- sını ararken İse, aradığımız kişinin adını, soyadını ve adresini bilme- miz gerekir. Bu bilgileri telefon nu- marasını bulmak için veri olarak kullanırız. Bu durumda arama fa- aliyeti telefon numarasının okun- masıyla son bulur. Aslında bu nu- 12 mara da bir veridir; çünkü zaten rehberde bulunuyordu. İlk durumda (toplama işlemi), daha önce mevcut olmayan bir değeri (sonucu) elde ediyoruz; ikincide ise (aramda), rehberde zaten bulunan bir değeri (telefon numarasını) bulup çıkarıyoruz. Bil- gisayarlarla da aynı mantık kulla- nılabilir. Bir işlemin çözülebilmesi için problemin bütün sayısal de- ğerlerinin kaydedilmesi gerekir; bir aramanın sonuçlandırılması için İse, sonucun bulunmasını sağlayacak bütün verilerin bilin- mesi gerekir. Birisiyle konuşurken yaptığımız, bir dizi veri aracılığı ile bir bilgi değiş tokuşunda bulunmaktan ibarettir. Eğer bir olayı anlatıyor- sak, aktardığımız veriler belleği- mizden kaynaklanıyor demektir; yok eğer bir fikrimizi açıklıyorsak, o zaman belli bir akıl yürütmenin sonucunda ulaştığımız verileri ak- tarıyoruz demekltir. Ancak, her iki durumda da ay- rıntıların İyice bilinmesi gerekir. Tekrar edelim, problem ne olursa olsun, bilgisayarın bir cevap üre- tebilmesi için, tüm verilere sahip olması gerekir. Program Nedir Program, bilgisayara yaptır- Bilgisayar Mantığı ve Türleri “Bilgisayar” dediğimizde şu iş- lemleri belirli mantıki düzen içer- sinde gerçekleştiren herhangi bir aygıtı kastediyoruz: - Bilgilerin edinilmesi - İşlenmesi - Bellenmesi (biriktirme) - Yayılması (iletilmesi, yayımlan- ması vb...) Bilgisayarların ille de elekironik olması gerekmez; örneğin meka- nik ve hidrolik bilgi-işlem sisteme- ri olduğu gibi hava akımından bi- le yararlananlar vardır. Bu für sis- temlerde işlerin yürütülmesi, yani programın akışı, hava akımı ile ya da hidrolik yönlendirme ile sağ- lanır. Bütün bu sistemlerde bilgi-işlem, merkezi birim tarafından yürütü- len programın görevidir. Bu birim de, bir işlem birimi, verilerin kıyas- lanmasını sağlayan bir mantık bi- rimi ve programın yerleştirildiği bir merkez bellekten oluşur. Bir programın akışı, dizisel ya da mantıksal olabilir. Dizisel bir akışta, her işlev bir öncekinden sonra, bir sonrakinden de önce gerçekleşiirilir. Mantıksal bir akışta ise, normal sıraı, belirli olayların gerçekleştiril- mesine bağlı olarak değiştirilebi- lir. Bilgisayar dışı bazı örneklere bakalım: Üç renkli trafik lambaları dizisel bir biçimde çalışır; renkler hep aynı sırada birbirini izler. Arabada vites değiştirmek mantıksal bir akıştır. çünkü bir du- rumdan (hızdan) diğerine geç- mek zamana bağlı olmayan ne- denlerle belirlenir. Bilgisayarın yerine getirmesi ge- reken tüm işlevler, önceden ta- nımlanmış ve programdaı belirtil- miş, mümkün bütün çıkarımlar ve manfıksal seçenekler program ta- rafından öngörülmüş olmalıdır. Bilgisayarlar iki temel grupfta sı- nırlandırılabilirler: - Benzeştirmeli (analog) bilgisa- yarlar - Sayısal (digital) bilgisayarlar Benzeştirmeli Bilgisayarlar Benzeştirmeli terimi, bu für bilgi- sayarların çalışma ilkesinden tü- commodore