1 Temmuz 1986 Tarihli Commodore Gazetesi Sayfa 43

UNMAK Doğrusal Programlama: Ticari firma ya da İşletmele- rin karşılaştığı sorunların başın- da ellerindeki ya da potansi- yel olanakların en verimli bi- çimde dağılımı gelir. Her ola- nağın birim sayısı (miktarı) için- de bulunulan an için maksi- mumdur; daha çoğu elde ol- madığından bir kısıtlamaya ya da limitasyona neden olur. İşte Doğrusal Programlama sı- nırlı olanaklarla ilgili bir prob- lemin en iyi biçimde çözüm- lenmesini sağlayacak belli matematik tekniklerin kullanıl- masıdır. Doğrusal denmesinin nedeni, iki ya da daha çok sayıda değişken arasında doğrudan ve kesin orantılı bir ilişkinin varsayılmasıdır. Doğrusal Programlama ta- rafından ele alınan sorunların bazılarını şöyle sıralayabiliriz. — Personel ataması — Ulaştırma sonuçları — Sınırlı olanakların opti- mum kullanımı — Opfimum sipariş hacmi- nin belirlenmesi — Sınırlı ürünlerin en iyi pa- zarlara tahsisinin yapılması — En iyi ürün bileşiminin ya- pılması — Hammadde kullanımları- nın optimİzasyonu — Satın alma politikalarının formülasyonu... vb. Bir firmanın Doğrusal Prog- ramlama'ya gerek gösteren başlıca nokftalarını ise şöyle sı- ralayabiliriz. — İşletmenin başarmayı İs- tediği bir amacı olmalıdır. | ğ hi The naxınun 408 qpus_by 4 L a n Progrom Paketi Doğrusal Programlama ve Maliris İşlemlerinden Oluşmakta ... Ci i O55ible dı“ensıons are ColuMmns. an 1ate Enter the highest dimension: (Maliyetin minimizasyonu ya da kazancın maksimizasyonu) — İçlerinden biri amacı ger- çekleştirecek alternatif davra- nış yolları olmalıdır. — Olanakların sağlanması sınırlı olmalıdır. — Problemdeki değişkenle- rin ya da koşulların birbirleriy- le karşılıklı ilişkileri bulunmalı- dır. — Amaç ve kısıtlamalar ma- tematik denklemler ya da eşit- sizlikler biçiminde ifade edile- bilmelidir. Uygulamaya yönelik küçük bir örnek verelim: Program, Doğrusal Programlama prob- lemlerini SİMPLEX (Donizig) metoduyla çözümlemektediir. Ayrıca primalden dual'e ge- çerken Canonical ara çözü- mü de vermektedir. Kazanç fonksiyonu K— 5ü0- 1-4-35x2 ifadesinin 8x1 4 5x2(—940 4X4 4 6x2(—680 commodore koşuluna bağlı olarak maksi- mizasyonu istensin. Burada x1 birinci ürünü, x2, İse ikinci ürü- nü temsil etsin. Eşitsizliklerin ya- nındaki sabitler kısıtlamalar- dır. Örneğin 940 ve 680 birini- ci ve ikinci üretim merkezinde 3 aylık dönemde çalışabile- cek maksimum sadt sayısını göstersin. Birinci ürün için ilk merkezde 8, ikinci merkezde 4 saat harcanması, İkinci ürün için İlk merkezde b, ikinci mer- kezde 6 saat harcanması zo- runludur. (K) fonksiyonunda 50 ve 35 x/1 ve x2 için birim başı- na net gelirdir. Kazanç maksi- mizasyonu için kaç birim x4 ve x2 üretilmelidir. Şimdi UNİMAX'ı yükleyip Doğrusal Programlama için (41) tuşuna basalım. (K) tuşuna basarak Data'ları klavyeden girelim. (Dataları teyp veya disketten de yükleyebiliriz) Uy- gun çözümü program bize ve- recektir. 43