1 Temmuz 1986 Tarihli Commodore Gazetesi Sayfa 22

rım tertibatı olguları üretim kuralla- rına iletir. Eğer bir kural işlerse (fires) -yani bu kural için gereken bütün ko- şullar doğrulanırsa- bir ek olgu, olgu tabanına yerleştirilir ve yeni olgu ta- banı yeniden üretim kurallarına akta- rılır. Bu süreç, artık hiçbir kural işle- meyene kadar devam eder. Sonuçta ortaya çıkan olgu tabanı, bilgi taba- nından çıkarılan olguları olduğu ka- dar orijinal girdileri de içerir. Bu çı- karımlar bir sonraki safhayı girdi ola- rak etkileyebilirler. 1 no.lu tablo bu çıkarım sürecinin işlevsel şemalar gös- termektedir. BİLGİ NASIL TEMİN EDİLİR? YZUS, uzman bir insanın geçtiği süreçlerden geçer. Her safhada yeni bir bilgi bazı (kural dizisi) ve önceki safhalardan çıkarılan olgular girdi olarak kullanılır (2 no.lu tablo). YZUS'de iki tür bilgi temsil biçimi kullanılır: Üretim kuralları ve çatıla- rı (frames). Üretim kuralları yeni ol- gular çıkaran bir dizi IF-THEN kural- larıdır. Aşağıda üretim kuralları ile ça- tılar arasındaki ilişkileri gösteren bir- kaç hat-tercihi (trunk-selection) kuralı bulunmaktadır. Son olarak bir dizi girdi verilir ve ileri zincirleme çıkarım süreci denenir. Amaç şu gereksinim- leri sağlamak için hangi hat türünün seçileceğine karar vermektir. 1. Bânt Genişliği Kuralı: IF bant genişliği 4.8 kbit/s'den azsa THEN bant genişliği küçüktür. 2. Bant Genişliği Kuralı: IF bant genişliği 14.8 ile 28.8 kbit/s arasında THEN bant genişliği ortadadır. 3. Bant Genişliği Kuralı: IF bant genişliği 28.8 ile 56 kbit/s arasında THEN bant genişliği büyüktür. 4. Bant Genişliği Kuralı: IF bant genişliği 56 ile 250 kbit/s arasında THEN bant genişliği çok büyüktür. 5. Bant Genişliği Kuralı: IF bant genişliği 250 kbit/s'den fazla THEN bant genişliği ultra büyüktür. 1. Bağlantı Kuralı: IF bir hat seçilmemişse ve bağlantı olanaklıysa ve terminal oranı 300 bit/s'den azsa ve bant genişliği küçükse THEN Bell 103 temelinde TABLO 1 1. İlk geçiş: Olgular bilgi tabanına yerleştirilirler ve bir kural çıkarılana kadar çeşitli safhalardan geçerler. Kural kısa-vadeli bellek bankasına eklenir. Bilgi bazı (üretim kuralları) Kurallar İleri-zincirleme çıkarım tertibatı Çıkarılan olgular Yeni olgu çıkarımı Kısa-vadeli bellek (Durum bazı) TABLO 2 2. Sahte düşünce: Yapay zekâ uzman sistemi, “'düşünce-sürecinin”' safhalarından aynen bir uzman insan gibi geçi Kullanıcının ilk îoleple?i Safha 1 Talepleri Kullanıcı için gerekli Kullanıcının talepleri Bilgi tabanı gözden geçir. Kabul edilen talepler Safha 2 Tra Yaratığı hescploBılgı îobcını Kullanıcının talepleri Trafik ihtiyaçları Safha 3 Topoloji Topoloji Tcıscırımlcıîopoloıı bilgi tabanı Kullanıcının folep Trafik ihtiyaçla Topoloji koloylıklcırı Safha 4 arı seçHohın bilgi tabanı Kullonıcının istekle Trafik ihtiyaçları Topoloji ; Hat kolaylıkları Düğüm gereçlerini seç Düğüm gereçleri bilgi tabanı Safha 5 Kullanıcının istekleri Trafik ihtiyaçları Topoloji Hat Kolaylıkları Düğüm gereçleri Safha 6& ÇıktıÇıktı bilgi tabanı Ozeîlenmış çıktı verisi bağlantı modemlerini sağla ve bir hat seç. 2. Bağlantı Kuralı: IF bir hat seçilmemişse ve bağlantı olanaklıysa ve terminal oranı 1.2 kbit/s'den fazlaysa THEN Bell 2121A bağlantı modem bağlantılarını sağla ve bir hat seç. Ses Derecesi Kuralı: IF bir hat seçilmemişse ve bant ge- nişliği büyük, çok büyük veya ultra büyük değil, THEN bir ses-derecesi devresi kur ve bir hat seç. Topoloji tasarımı sahfasıyla belir- lenen hat tercihi kuralları her hat için ayrıca kullanılır. Topoloji tasarımı safhası kullanıcının gereksinimlerini, trafik ihtiyaçlarını ve topolojiyi (anah- tarlar ve bunların bant genişlikleri) hat tercihi kurallarına verir. Örneğin hat- lardan birinin aşağıdaki olgularla bir- leştiğini varsayalım: - Bant genişliği 14.4 kbit/s - Bağlantı olanaklı - Terminal oranı 2 kbit/s'den az - DSB servisi uygundur. Aşağıdaki olay dizisi olabilir: 1. Kurallardan ilk geçişte 2. bant ge- nişliği kuralı harekete geçer. ““Bant ge- nişliği orta”” olgu tabanına eklenir. 2. Kurallardan ikinci geçişte ses de- recesi kuralı işler. *““Ses derecesi dev- resini kur” olgu ve “hat seçildi”” ta- banına eklenir. 3. Kurallardan üçüncü geçişte hiç- bir kural işlemiyor, çıkarım tamam- lanmıştır ve hat ses-derecesi devreleri ile sağlanır. “Hat Seçildi”” olgusu, ha- rekete geçen diğer hiçbir hat tercihi kuralına bırakılmamıştır. Bu süreci durduran koşul kuralı olarak kullanı- hır. YZUS daha sonra olgu bazını te- mizler ve bir sonraki hatti ve onun ol- gularını anahtar tercihine sunar. Bu süreç ağda bulunan bütün hatlar se- çilene kadar devam eder. Yukarıda verdiğimiz kurallar sadece US'nin il- kelerini gösterir, bunların tamamı de- ğildir. Gerçek bir algoritma, 100 hat tercihi kuralını gerektirir. Yeni kural- ların eklenmesi veya değiştirilmesi US'nin performansını artırır. Diğer kuralları etkilemeden istisnai bir du- rumu dikkate alan kurallar eklenebi- lir. Bu düzenleme bilgi bazının büyü- mesini ve zamanla gelişmesini sağlar; çatılar ise nesneler arasındaki temel ilişkileri belirtmek için kullanılır. US şebekesinde topolojisi hat hizmetleri