lar tüm programı gözden ge- çirmelidir. Yeni verilerin klav- yeden girilmesi durumunda kullanıcı(K) tuşuna basarak, önce denklem verilerinin ko- lon ve satır sayılarını belirleye- cektir. Burada kolon sayısının bağımlı ve bağımsız değiş- kenlerin toplam sayısı(lm) oldu- ğunu hatırlatalım. Bağımlı ve bağımsız değişken ayrımı başta yapılmamaktadır, çün- kü girilen kolonlardan herhan- gi birini daha sonra bağımlı değişken olarak belirlemek mümkündür. Veri girişinden sonra tüm ve- riler matris biçiminde ekranda görülebilir. Bu aşamada kur- sor tuşları yardımıyla ekran dı- şında kalan verileri de göz- den geçirmek mümkün oldu- ğu gibi, yanlış girilmiş değer- ler anında düzeltilebilmekte- dir. Ayrıca yazıcıyla verilerin dökümü de alınabilmektedir. Yazdırma seçeneği (P) tuşuna basılarak seçilmekte, yazıcı- nın satır genişliği (bir satırda yazabileceği maksimum ka- rakter sayısı -ki 802 ve 803 mo- del yazıcılarda bu 80'dir- so- rulduktan sonra döküm yapıl- maktadır. Program, kâğıt eni- ni dikkate alarak yazı formatı- ngrouped data input input from keyboard from disk (read/erase) grouped data nput data fnalysis of Uariance, KA R aSf ÖLESLeİ C ) re 6 SUP Scatter |- Diagrams and Time Series Plot Statistical Tests tOefficients and Descriptive Statistics, Correlation Distributions Frequency, Distributions and Histograms Exit i Pres nı kendisi ayarlar. Buraya kadar UNISTAT prog- ram paketinin, regresyon andlizi ile ilgili bölümünü ince- lemeye çalıştık. Yazdıklarımız, program paketiyle yapılabile- cek olanın yalnızca çok küçük bir kısmı. Karşılaştırma için bir- kaç küçük bilgi verirsek; reg- resyon analizinde 40 kolona kadar matris işlemleri yapıla- bilmektedir. Çözümlemeye gi- rebilecek kolon sayısı varyans analizinde 700 kolona kadar çıkmaktadır. UNISTAT program paketinde statistic from keybüoard Oad data from tape xaMmple Desired Ke bunun dışında özellikle sosyo- loji, deneysel psikoloji, antro- poloji, iktisat... gibi bilim dal- larında: “survey” metodların kullanıldığı araştırma teknikle- rinde kullanılmak üzere Chi kere (birlikte değişim) tabloları ve testleri bulunmaktadır. Program paketinin önemli bö- lümlerinden biri de Zaman Se- rileri analizidir. Zaman serileri özellikle iktisatçılar, işletme idarecileri vb. için büyük önem taşır. Zaman serilerinin grafiksel gösterimi ise, incele- nen değişkende zaman için- de görülen değişmelerin göz- le görülebilmesini sağlaması yanında, çok daha önemli olarak zaman serisi analizinde kullanılacak fonksiyonel form- ların seçimi bakımından da büyük önem taşır. Örneğin, se- rinin grafikte görünen seyri, en küçük kareler metoduyla uy- gulanacak trendin doğrusal mı yoksa üssel mi olması ge- rektiğini karşılaştırmada birin- ci derecede Tol oynar. Özetle, UNISTAT gelecek sa- yılarda tanıtmayı umduğumuz UNİMAX program poaketiyle birlikte çeşitli bilim dallarının yanında, yaşamın her alanın- daki araştırmacılar için büyük bir destek sağlamaktadır.D 45