4 Ocak 1964 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 21

YAYI DÖNÜŞ Erich Maria Remargue'nin oromanı, çeviren Tektaş Ağaoğlu (Ağaoğlu ya- yınevi, Ercan Matbaası İstanbul, 253 sayfa, 10 lira) JRemargue Amerikada yaşayan bir al- man romancıdır, Birinci Dünya S0. vaşını yaşamış, bu savaşın sonunda Al- manyada Hitlerin iktidara gelişini gör- müş, ilk dünya savaşından yeteri ka- dar ders almış, nadir düşünürlerden b- ri olduğu için romanlarında hep sava- $ın kötülüklerini dile getirmiştir. Oysa Almanyada işbaşına gelen Hitler, he- sabını hep yeni yeni savaşlara göre an, kısa zamanda nazizmin Remargue ile arası açıilmıştır. Yazarın kitapları genç-naziler tarafından me7- danlarda yakılmış, Remargue de 80- luğu Almanya dışında almak zorun. da ştır. , dünyamızın en büyük yazan iridir. . Romanlarının her biri başlıbaşına bir büyük abido- dir. Şöhretini ilk olarak “Garp Cephs- sinde Yeni Bir Şey Yok” adlı. roma- nıyla yapmıştır. Onu, sayıları yirmi- ye yaklaşan roman . takip etmiştir. Römanlarının hemen hepsinin tür&çe çevirileri vardır, Pek çok romanı f..- Me de alınmıştır. Bu filmlerin bir kıs- mı Türkiyede de gösterilmiştir. “Dönüş”, Remargue'nin ilk ve Ün- Mi romanı “Garp Cephesinde Yeni Bir Şey. Yok"un bir bakıma devamı gibi- dir. Aslında, yazarın romanlarının pek Çoğu zaten bir silsile halinde devam © etmektedir. "Ama öyle bir silsile ki, her “kitabı tek tek okuduğunuzda da, top- tan okuduğunuzda da ayni Zevki alı- yorsunuz. “Dönüş”te Remarguüe Birinci Dün-. ( Da, Dergiler: 1 KIZILAY : ) çapındaki NLAR ya Savaşının son günlerini, harbin bi- tişini, harpten dönen gencecik, ama çok görmüş, çok geçirmiş, çok kahır çekmiş askerlerin hayatını anlatiyor. Savaştan dönmüş, eski dünyaları yıkıl- mış, yenisine de bir türlü alışamamış insanlar. Toplumun durmadan dönen çarkları içinde eriyip yok olan bahts:z bir nesil... Kitabın çevirisini 'Tektaş Ağaoğlu yapmış. Temiz, özentili bir çeviri. İn- san takılmadan ,rahatlıkla okuyor. A- ma, bir belirli yere kadar.. Tektaş A- gaoğlu, bazı karşılıklı okonuşmalarda sözleri, bazı harfleri yutarak, mesela, “değil mi?” diyerek yerde “di mi?” şek linde türkçeleştirmiş ki, insan böylesi- ne lâfları gördü mü ister istemez $i. nirleniyor. Bereket ki Remargue bii- yük yazar da, çevirideki böylesine özen- ti Ve kaprisleri bile okuyucusuna u- nutturuyor, Kısaca söylemek gerekirse, “Dönüş”, okunması gerekli bir roman, Remti- gue'nin bu romanını okuyanın öbür romanlarını da bulup okumak isteme- si çok olağan bir sonuç olacaktır. DÜNYADA HARP VARDI Orhan Kemalin hikâyeleri YAtaç Kitabevi yayınları 52. isteme adresi Ankara Cad. 45 - İstanbul, Ayay- dın Basımevi 80 sayfa 200 kuruş) rhan Kemal Türk edebiyatında fi- nünü hikâyeleriyle yaptı. Hem de Sabahattin-Aliler, Sait Faikler devrin- de. Şimdi şimdi, kendi Kendini aşarak, hikâyedeki ününü romanlarıyla gölgs. DOO EE > ©) Kunlayın aylık propaganda dergisi. ) Kmlay 'Türkiyenin en büyük, en köklü yardım kuruluşudur. Dünya yurdumuzdaki parçasıdır. Her vatandaşın, ilerdeki kara günlerini düşünerek yardımda bulunmasi gereken bir ku. tum. Böylesine bir kurumun, propagandaya önem vermesi wn derece olağan, Ne var ki, bir atasözünü de hiç © ne masraf, o ne lüks! Kuşe kâğıtlar, karton kapaklar.. bit mirasyedi sanat dergisi çıkarıyor. Ben propaganda amacıyla çıkazı dergilerin, kitapların ve broşürlerin böylesine lükse kaçma mera- kını anlamıyorum. Bu dergiyi yöetenler, Kizilayı yönetenler, zarfın cafcafını bırakıp da biraz mazrufa, beylik yâvelerden de vazgeçip, gü- nümüzün modern propaganda tekniğine eğilseler, pek iyi olacak. isi DD 1.8. > 5 Kitapftar Ii * HAŞMETLİ YOSMALAR Reşat Ekrem Koçunun 'daha | önce Taçlı Fahişeler adıya | yayınlanan portrelerinin dü- | İ zeltilmiş yeni şekli. Koçu Yas | | yınları, Posta Kutusu 419 - İstanbul, 1963, 80 sayfa 300 kuruş. | DAĞ PADİŞAHLARI | Reşat Ekrem Koçunun tari- | HMimizdeki büyük şekavet ve | isyanları anlatan eseri, Koçu Yayınları, Posta Kutusu 419 | İstanbul, 1962, 224 sayfa 90) kuruş. * FORSA HALİL Reşat Ekrem Koçunun bir tarihi hikâyesi, Koçu Yayın- ları, Posta Kutusu 419 - İs- tanbul, 1962, 99 sayfa 950 ku- | ruş. l * ERKEK KIZLAR I Reşat Ekrem Koçunun tarihi | hikâyeleri, Koçu Yayınlar, Posta Kutusu 419 - İstanbul, | 1962, 98 sayfa, 400 kuruş. * SOSYAL SINIFLAR | Pierre Larogue'den çeviren Dr. Yaşar Gürbüz, Remzi Ki- * tabevi, Kültür serisi 31, 127 sayfa 250 kuruş. | ledi. O artık, hikâyeciden çok romancı olarak ünlü ve başarılı. Şimdi eskisi kadar çok hikâye yazmıyor, romana da- ha çok önem Veriyor. Ama hikâyeyi de büsbütün © boşlamamış. oBoşlamamış ki, Ataç Kitabevi, Orhan Kemalin son yıllarda yazılmış oniki hikâyesini der- leyip bir kitap haline getirmiş, “Dünyada Harp Vardı” kitaba da adını veren bir hikâyedir. Hem, kita- bın en uzun hikâyesidir. Bir hapisnı- ns hikâyesi. Orban Kemalin sık sık de- ğindiği konulardan o birinin hikâyesi. Bir bakıma, bir roman bölümünü an- dırıyor. Öteki hikâyeler ise daha k'sa, daha sevimli. Bir yudumda içiliveren, ama insanın susuzluğunu gidermeven su gibi. Bu hikâyelerde Orhan Kemalin kişiliği, karanlıkta valazi görünsa hânçer gibi şöyle bir görünüp kaybolu- veriyor. Tatlı, sevimli, zaman zaman insanı kahreden, insanın yüreğini bur- kan, ama daima insanlardan söz ©- den, insanları, küçücük insanları an- latan hikâyeler... “Dünyada Harp Vardı” okunmaya değer bir kitapçıktir. İlhami SOYSAL