4 Ocak 1964 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 19

NM © DUNYADA OLUP BiTENLER 1963 'Durulan denizler u satırların yazıldığı sırada, ihtiyar dünya 1963 yılını da geride birak- daha eskimiş bulunüyor. miz yılın kendileri Ve bütün insanlık için neler hazırladığından habersiz, yeniden günlük yaşantılarının . arası- na dönmek pare Dünyanın ba- z1; yönlerinden i, bazı yönlerin- den üzüntülü hatetier gelmekte, dün- ya nüfusu hızla çoğalmaya devam et- mekte, ekmek kavgası bütün hızıyla sürüp gitmektedir. Kısâca, dünya bir yıl daha yaşlanmıştır ama, üzerine olup bitenler gene eskisi gibi, olağan düzeninde akip durmaktadır. . Doğrusunu söylemek gerekirse, bir» kaç sevinçli, birkaç da acı olayın'dı şında, 1963 yili dünyada öyle büyük, önemli izler bırakmadan gelip geçti ,denilebilir. 1963 yılı sona erdiği zaman, “lesine korkulu 'buhranlarla karşılaş- mamıştır. Hattâ tam tersine, tarihin “sayfalarına karışıp giderken, arkasın- “da her zamankinden daha ümitli er dünya "bıraktığı: bile söylenebilir. Soğuk harpte yumuşama (gerçekten; geride hiraktığımız yılın o laylarına bakılınca, 1963 soğuk ha»- "bin .en yumuşak dönemine girdiği yıl olarak kabul edilebilir. 1962 sonla- rında pâtlak veren Küba buhranın- dan sonra, taraflar, bir daha böyle “korkulu bir rüya görmemek için bütün “adımlarını büyük bir ihtiyatla atmaya © başlamışlardı. Bu bakımdan, Berlin ve Vietnamın durumu gibi kanayıp duran bazı yaralar hâlâ kapanmamış olmakia beraber, 1963 yılı içinde Dw nu olmamışlardır. Üstelik; Vietnamda “Diem ailesi saltanatının sona ermesi, “Berlinde de utanç duvarının Noel dö layısıyla aralanması, bu iki çıbanba- işınmın durumunda önümüzdeki yıllar içinde bir iyiye yönelme ümidi uynn- dırmaktadır. Doğu ile Batı arasında Küba buh- .Tanından sonra düzelmeye yüztutan “münasebetlerin 1963 içinde ulaştığı en önemli sonuç, hiç şüpiesiz, Ağus'ös © AKİS/2 John Kennedy Kayıp ayında Moöskovada imzalanan nükleör denemeleri yasaklama anlaşmasıdır. Uzayda, yeryüzünde ve su altında va- pilacak denemeleri yasaklayan ve Harold Macmillan Köeler'in ateşi k Fransa ile Komünist Çin dışında bü- tün dünya deviş'lerinin katıldığı ou anlaşma gerçi bütün insanlığın başın- da Demoklesin kılıcı gibi asılı duran silâhlanma yarışını durdurup genel silâhsızlanmaya doğru atılan ilk adim olmaktan uzaktır ama, biraz gayreü ve iyi niyetle iki taraf arasında ortak bir dil bulunabileceğini gösterdiği .çın ümit vericidir. Bu âhlaşmadan sona A.B.D. ile Sovyetler Birliği arasındu- ki münasebetler gözle görülür şekilde yumuşamıştır. O kadar'ki, yılın son- larına doğru patlak veren Barghorn olayı bile, Washington'lu idarecilerin Sovyetlere buğday satmak kararını engellememiş, yumuşama o havas'nı bozmamıştir, İki yaşlı, bir de genç 7963 yılı içinde Batılılar bakımından en önemli gelişme, hiç şüphesiz, üz; büyük Batılı devletin yöneticileri ara- sındaki değişmedir. Son yıllarda a- damakıllı yaşlandığı için bütün Al- man siyasi çevreleri tarafından artık iş başından çekilmesi istenen Batı Al- manya Başbakanı Adenauer bu yılın sonlarında yerini İktisat Bakanı Er- hard'a bırakarak, yıllar süren Salfta- nattan ayrılmış, Profumo rezaletinin indirdiği yıkıcı darbeye dayanamayan İngiliz Başbakanı Macmillan da, hii- kümeti Dışişleri Bakanı Home'a dev- e ea ARANR uzun yöneti mi ulle Fransada hâlâ: yerini korumakta- dır. Üstelik, yakın bir gelecekte işba- şından çekilmek İstediğini (gösteren giebir belirti de yoktur. Batılı yöneticiler arasında olan en acı . değişiklik, Amerikan Başkanı Kennedi'nin, Kasım ayında Texas'ın Dallas şehrinde yapılan bir suikaste kurban giderek ölmesidir. Genç ya- şında hayata gözlerini yuman Kem- nedy, sön iki yıldır izlediği aydın, Ge- saretli ve insancı polif'kaya bakılın- ca, İlerisi için çok ümit verici bir Baş- kan olarak görünüyordu. Hâlâ aydınlanamamış şartlar içinde yapi- lan sulkast, bu genç adamı kendine bağlanan bütün ümitlerle beraner toprağa sokulunca, bütün dünyada dı- yulan üzüntü çok büyük olmuştur. O- nun yerine gelen Başkan Jolnson hakkında Kesin bir yargıya varmak i- çin zaman henüz çok erkendir, iyice