İsmet İnönüsü söyleyeyim. Hayat standardımız umumi olarak senede bildiğimiz insanlar, umumiyetle şehirler halkı ve her ne- vi meslek erbabı senede 1600 lira varidatla yaşamıyorlar. Büyük miktarda insanlar 1600 liradan fazla hem kazan- makta, hem onunla yaşamaktadırlar. Şu halde, umumi nisbet 1600 lira olduğuna göre bu, bir kısım vatandaşın 1600 liradan az varidatla geçinmeye çalışması sayesinde mümkün oluyor. Çok yetersiz 1600 lira nispeti dahi eli- ne geçmeyerek mahrumiyet, içinde bulunan büyük vatan- daş kütlesinin esasını köylüler teşkil etmektedir. Görü- lüyor ki kalkınma deyince ilk hatıra gelmesi lâzım olan köylülerdir ve ihtiyacına esaslı olarak kısa yoldan el sü- rülemeyen de gene köylülerdir. Sistemimizin esası Böke hallerde "Herkese 1600 lira" diyen sistemler yok değildir. Biz CHP olarak bunu kesinlikle reddediyoruz. Toplumun tabakaları en aşağıdaki seviyede değil, topye- kün bir kalkınmanın neticesi olarak daha yüksek seviye- lerde birbirine yaklaştırılması esas prensibimizdir. Top- yekün bir kalkınma ise bugün planın iç finansmanı de- mektir, Toprak Reformu demektir ve köy ihtiyaçlarının özel dikkatle takibi demektir. Birinci ve İkinci Koalis- yonlara rejimin yerleşmesi ve Planın esası kabul etti- rildikten sonra sıra bunlardadır. Bunlara geçilmeden CHP'nin bir koalisyon içinde bu vaziyette devam etmesin- de ne fayda vardır, ne de imkân vardır. Koalisyonların dağılmasında ortakların içinde CHP'nin tahakküm arzu- sundan bahsedenler olmuştur. Tahakküm dedikleri bu- dur. Koalisyonlar kendi ilk görevlerini yaparken sabır- sızlık gösterip bizi taviz vermekle suçlayanlar da olmuş- tur. Taviz dedikleri, memleketin bugünkü noktaya getiril- mesi için sabırlı gayretlerimizdir. Önce demokratik re- jim işlemeye başlayacaktı. Sonra, Plan toplumun esası olarak kabul edilecekti. Bunlar yapılmadan hiç bir şey yapılamazdı. Bunları elde ettik. Bundan sonraki görev Bz bundan sonrası için hükümetlerin vazifesini şu şe- kilde görüyoruz: Toprak Reformunu derhal yapmak zamanı gelmiştir. Kalkınma için açıktan ilân ederek ve her şeyi adıyla söylemekten çekinmeyerek kudret ölçü- leri" içinde vergi almak lâzımdır. Köylü ihtiyacının Hü- kümet içinde bir Bakan tarafından hususi olarak daima takip edilmesi gerekmektedir. Bundan sonra CHP'nin bir koalisyona katılması Şubat başında yeni vergi ihtiyaçla- rının halledilmiş olması, Şubat başında Toprak Reformu- nun Meclise getirilmesi, Hükümet teşkilâtının o şekilde düzeltilmesi esaslarında bizimle mutabık bir ekseriyet bulmaya bağlıdır. İnönünün şahsi mevkii önemli değil- dir. Bu ekseriyet bulunmadığı takdirde Meclis içinde ve memleket içinde serbest kalarak dâvalarımızı takip et- mek tek vazifemiz olacaktır. Bugünkü vaziyet içinde CHP'nin düşündüğü tedbirler bunlardır. Prensipleri esas olarak bu şartlara aykırı bulunan, meselâ plân yerine pi- lav teklifinde veya Servet Beyannamelerinin kaldırılma- C.H.P. Genel Başkanı İsmet İnönü Yıl 1963 sında propaganda faydası uman yahut Toprak Reformu- na ruhunda bir istidadı olmayan, vergi koymayı vazife değil vergi koymamayı marifet sayan bir siyasi zihni- yette beraber çalışma ortamı yaratmak mümkün değil- dir. Bugün görünen, partilere mensubiyet kaydı olmak- sızın kalkınma ve ıslahatı memleketin ilerlemesi için lü- zumlu sayan e e Bunlardan istifade mümkün olur: bugün için şart gördüğümüz prensiplerin tatbiki e “buhran halledilebilir. Şimdi, fikirlerimi özetleyeyim: Üçe irca ettiğim te- mel şartlara dördüncü olarak siyasi istikrarın da ilâvesiy- le bunların derhal tatbiki taahhüt edilerek kurulacak bir hükümet içinde yer almayı vazife sayarız. Bu prensiple- rin açık veya kapalı aleyhinde bir siyasetle kurulacak hükümetin dışında kalmakla Ve millete, memlekete dâva- larımızı anlatmakla selâmet yola bulmak vazifemiz ola- caktır. AKİS/13