3 Ağustos 1963 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 19

BA S | Gazeteler Kriz! (çe. haftanın sonlarından itiba- ren İstanbulda çıkan Hareket ga- zetesi kapılarını sessizce kapattı. Ga- zete, bir sayı öncesinde hiç bir şey söylemeden çıkmaz oldu Hareket, eski alan isim değiş- tirmiş şeklidir. Vatan o gazetesinde bir ihtilâf patlak verince Ahmed E- min Yalman, yanma kendisini teş- vik eden Özcan Ergüderi alarak ora- dan ayrıldı ve Hür Vatan adıyla ye- ni bir gazete çıkarmaya başladı. Hür Vatan demokratik rejimin ve liberal görüşün savunucusu olarak ( belirdi ve Hükümetten yana cephe aldı. Fa- kat Hür Vatanın satışı, eski (o Vata- nın satışını aşmadı, hattâ onu bul- madı. Hür Vatanın genç ortakları, bu- nu Ahmed Emin Yalmandan bildiler. Yalman eskimişti. Orijinalliğini kay- betmişti. Eski bir devrin Onun için okuyucular onun yazıla- rını okumuyorlar, o yüzden de Hür Vatanı obeğenmiyorlardı. o Yalmana yaza yazdırtmam ak, onu başyazı sütunundan çekip almak lâzımdı. Fakat bu husus Yalmana işin başında oOaçık açık o söylenmedi, gayretleri gene en ziyade onun sır- tına yüklendi. Hedef, gazetenin ismini (odeğişti- rip ona yeni bir -ruh değil ama- şe- kil vermekti. Bunun için herşeyden fazla ihtiyacı hissedilen sermayeydi. Yalman ve arkadaşları özel sektörün bir takım o temsilcilerinin (o kapısını zengin iş daha başka bazı kimselerle birlikte, bir gazete yokuş aşağı istikamet al- dı mı ne kadar para yer yutar bir fi- kirleri olmadığından bu işe yanaştı- lar. Onların koydukları sermaye, da- ha doğrusu onlar sayesinde alman kredierle yola çıkıldı. Fakat Hareketin kaderi Hür Va- tanın kaderinden daha parlak olma- dı. Büyük reklâmların yapılmasına rağmen gazete okuyucu çekmedi. Bu nun iki sebebi vardır: Birincisi, ga- zetecilik bakımından, yani teknik o- larak gazete güzel, cazip hazırlana- madı. Hazırlayıcıları o sahada bir başarı göstermediler. Acemi kimse- ler olarak kaldılar. İkincisi, Ü zaten fazla olmayan gazeteyi büsbütün ez- N di, hırpaladı. Her memlekette- oldu- gu gibi Türkiyede de gazetecilik bir büyük endüstri haline gelmiş bulun- duğundan Bâbıiâlinin devleriyle cılız Hareket baş edemedi. Kusur, önce gene Yalmanda bu- lundu. Kıdemli gazeteci, gazeteden büsbütün uzaklaştırıldı. Ama bunun neticesi, Yalmanın ne de olsa birkaç bini bulan tiryakileri de Hareketten ayrılıp gittiler. Kredi talepleri kredi taleplerini takip etti. Hareket Hükü- meti ve Özel Sektörü desteklediğin- den gazetenin idarecileri her iki cep- henin de kendisini reklâmla hususi surette (o desteklemesini o istiyordu. Halbuki Hükümet, o çeşit hükümet değildi. Hareket her ay elli bin lira- lık resmi ilân alıyordu. Başka yapa- cak bir şey yoktu. Özel Sektöre ge- lince, o reklâmlarım daha verimli olan yayın organlarında yaptırmayı tercih ediyor, kimsenin görmediği reklâmı -bir sübvansiyon olarak da- hi- vermek istemiyordu. Gazete bir kaç defa kriz atlattı Her seferinde bir yeni yama keseye vurularak yola devam edildi. Ama, hiç bir salâh alâmeti görünmüyordu. Aksine, sıkıntı gazetenin bütün im- kânlarını da yok -etmişti. (Hareket, artık bir nevi hüdayınabit gibi çıkı- yordu. İşle meşgul olan kimse kalma- mıştı. Söz sahibi iş adamları tek man- tıki yolu tuttular: Gazeteyi kapattı- lar! Müflis bir beg! areketin kapanması, bu gazete, C. .P.yi ve Hükümeti, Türkiyenin de- mokratik sistemle idaresi fikrini tut- tuğundan, eğer bir başka hâdiseyle ay nı zamana tesadüf etmemiş bulunsay- dı mutlaka Muhalefetin diline sakız ni bildirdi. Sebep satışsızlık ve hal- kın alâkasızlığından başka bir şey değildi. Ancak Gökhan O Evliyaoğlu ve onun Sanşo Pansası Hami Tez- kan taslarını taraklarını toplayacak yerde cerre çıkıp avuç açmayı tercih, ettiler ve bir yeni oyuna girdiler. E- fendim, Yeni İstanbulu dört milyon lira sermayeli bir anonim şirket ya- pacaklar, hisse senedi satacaklardı! Halk bu senetleri alacak, sonra bat- mak üzere olan, hemen bütün gelir- lerine haciz konmuş bulunan ve bor- cu dağları aşan müesseseye (ortak olacaktı! Gazetede (düşünülebilecek bütün edebiyatların en komiğinin ya pılmasına başlandı. Efendim, halk Yeni İstanbulda kendi gazetesini, bir asırdır özlenen gazeteyi (o bulmuştu. Onu bağrına basmıştı. Ece, o halde neden almıyor, okumuyordu? o Zira Yeni İstanbul, bir furya zamanı ya- şadıktan sonra tepetaklak Olmuştu ve şimdi sırtüstü yere serilmişti. Bu mukadder "sualin cevabını satırlar arasına gizlemek için "beg"ler elle- rinden geleni yaptılar ama, tabii mu- vaffak olamadılar. Aslında, bütün i- şi gücü tezvir olan ve yalan havadis üzerine bina ettiği yayınıyla A.P. i- çinde bir hedef güden, hiç gözünü kırpmadan uydurduğu haberlerle bir netice alabileceğini sanan ve nihayet, ta 27 Mayısı takip eden günlerden bu yana Alpaslan Türkeşin yayın organ lığını yapan "Begler Gazetesi" için yatsı saati gelip çatmıştı. Para avı, bunun saklanamayacak hale geldiğinin delilini umumi efkâra erdi. Yeni İstanbul ve Hareket gazeteleri Yaprak dökümü AKİS/19