22 Aralık 1962 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 23

DÜNYADA OLUP BİTENLER İngiltere İmparatorluk gururu *Son günlerde üstüste gelen bazı o- laylar ingiliz halk oyunda geniş ölçüde kızgınlık, küskünlük yarattı. Uzun müddetten beri süregelen Or- tak Pazar görüşmelerinin hiçbir müs- bet gelişme kaydedememesi ve Fran- sızların bu konudaki çekimser dav* ranışları zaten "İngilizlerin ocanım sıkıyordu. Son olarak oOAmerikanın eski Dışişleri Bakanlarından * Dean Acheson'ın o İngiltere hakkında söy- lediği sözler (oObu 'memnuniyetsizlik havasını iyice şiddetlendirdi. e Ache- son, İngilterenin artık bir o Büyük Kuvvet olmaktan çıktığını ve yeni şartlar içinde kendisine düşen göre- vi de henüz bulamadığını söylemiş- ti. BU sözler İngiliz Basınında büyük bir fırtına yarattı. Herkes Acheson'a şiddetle mukabele 'etti. (Bu arada milli haysiyetin incindiğinden * bah- sedenlere dahi rastlandı. Lord Hail- sham Amerikaya ve Fransaya kar- şı şunları söyledi: "Bazı ülkeler dost- luğumuza o kadar çok alıştılar ki, tenkidlerinde o hissiyatımızı dikkate almak lüzumunu bile artık hissetimi- komşularımız ise tenkidleriyle rupaya katılmak (oarzumuzun karşılanmadığını anlatmak lar." Av- hoş istiyor- İşte İngiltere bu haya içindeyken Amerika, Skybolt füzelerinin ma- linden vazgeçeceğini açıkladı. — Sky- bolt, 1600 kilometre menzilli, nük- leer silâh taşıyabilen ve Oouçaktan karadaki (o hedeflere atılabilen (o bir güdümlü mermidir. İngiltere kendi nükleer kuvvett için iki yıl önce A- merikaya bunlardan 1000 tane ısmar- lamıştı. o Skybolt'lar (o 1964'ten itiba- ren teslim edilecekti. Bu S milyar dolarlık proje için Amerika 500 mil- yon dolar harcadıktan sonra, füze- lerin çok pahalıya mal olacağını, üs- telik teknik bakımdan da başarı sağ- lanamadığını bildirerek projeyi o ter- ketmek niyetinde olduğunu açıkladı. Bu karar aslında, İngiltereyi' müs- takil bir nükleer okuvvet olmaktan çıkarmak maksadını güdüyordu; A- merikanın eskiden beri NATO ülke- lerinin müstakil nükleer silâhlara * sahip olmasından hoşlanmadığı bili- niyordu. Bu bakımdan Skybolt füze- lerinin imalinden vazgeçilmesi Ame- rikanın "Atomik NATO" fikrini İn- giltereye empoze etmek istediği şek - linde yorumlandı. Köklü sıkıntılar Durum bu gerginliği muhafaza e- derken Başbakan MacMillan, Baş- kan Kannedy. ile görüşmek üzere Bahama adalarına uçtu. Görüşmele- rin ağırlık merkezini Skybolt füze leri meselesinin teşkil edeceği omu- hakkaktır. Amerikalıların gündemin- ilk maddelerine Kongo meselesini al- dırmak istedikleri biliniyor. (o Fakat MacMillan'ın buna müsaade etmeye- ceği gayet açıktır. (o Müzakerelerin ne sonuç vereceği, şimdiden kestirile- mez, Ancak. Skybolt (o projesinden vazgeçilmesi konusunda bir anlaşma- ya varılsa bile, İngilterenin nük- leer kuvvet olmaktan çıkarılması şimdilik mümkün değildir. Hattâ, bazı yeni silâhlarla İngilterenin du- rumunun takviye edilmesi bile akla gelebilir. | Nitekim daha şimdiden Skybolt füzelerinin yerine Polaris füzelerinin verileceğinden bile bahse- diliyor. Bu konunun, Amerikan Sa- vunma Bakanı Robert McNamara ile İngiltere Savunma Bakanı Pe- arasında Paris gö- sırasında karara bağlan- altılar (o tarafından o taşınmaktadır. Her denizaltı ise, 16 füzesi ile birlik- daha ucuza mal olmıyacağı anlaşılır yor Bu arada Amerikan Orduları Kurmay Başkanları bir açıklama yaparak,- Skybolt projesine devam e- dilmesi gerektiğini bildirdiler. o Zira onlara göre, bu proje, Sovyetlerin çok pahalı bir «savunma o sistemini idame ettirmelerine sebep olmakta- dır. Eğer Skybolt füzelerinden o vaz- geçilecek olura, bu, Sovyetlerin kay- naklarını yeni tip bir (kıtalararası roket imaline harcayabilmelerine se- bep olacaktır. Bu bakımdan, pro- jeden vazgeçmemek lâzımdır. Aslında, nükleer kulüp üyeliği başta olmak üzere, bütün ihtilâf Macmillan konuşuyor Ateş bacayı sarmadan... AKİS/23