24 Kasım 1962 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 34
TİYATRO Ankara "Piraikon" Tiyatrosu Ankarada u satırlar AKİS'te çıktığı gün, Milli Eğitim Bakanlığının davet- lisi olarak, iki temsil vermeğe gelen ünlü Yunan trajedi tiyatrosu "Pira- ikon nn yurdumuza gelmiş olacak Misafir topluluk, dost ve komşu memleketin, antik dram alanında dünya ölçüsünde şöhret yapmış bir sanat topluluğudur. Bu sıfatla Yunan hükümetinden geniş ölçüde ane görmekte ve son yıllarda Avrupa retin iadesi bahis mevzuu olduğu za- man da, komşularımızın ilk hatırla- rına gelen topluluk Piraikon Tiyat- rosu olmuştur. Dostlarımız her ne adar Devlet Tiyatrolarının bu yıl, nu ileri sürmüşlerse de, ziyaretimizi iade için Devlet Tiyatroları yerine bu özel topluluğu tercih etmişlerdir. Bunun hakiki sebeplerini, o Piraikon Tiyatrosunun antik dram konusunda Devlet Tiyatrolarından daha kuvvet- li, daha da tecrübeli bir kadroya sa- hip olmasında aramak yanlış olmaz. Öyle anlaşılıyor ki Devlet Tiyatro- muzun Atinada "Kral Oidipus"la ka- Yandi parlak başarıyı ogözönünde tutan Yunan makamları, bu alanda aynı derecede başarı sağlayabilece- ginden emin oldukları bir topluluğu Ankaraya göndermek istemişlerdir. Böyle hareket etmekle ( isabetli bir seçim yapmış oldukları söylene- bilir. Çünkü Piraikkon Tiyatrosunun başında, topluluğun kurucusu ve sa- nat yöneticisi, ünlü sanat adamı Di- mitrios Rondiris bulunmaktadır. Misafir sanatçılar, Bükreşte ver- dikleri bir seri temsilden sonra, kara yoluyla memleketimize (o gelecekler, 24 Kasımda Ankarada olacaklar, 26 Kasımda ilk temsillerini Sophokles- in "Medea"sıyla Büyük o Tiyatroda vereceklerdir. Ankara temsillerinden sonra İs- misafiri olarak üç temsil verecekler- iri AKİS/34 Piyes gördüm Oyun: 1 — "Woyzeck" (Oyun 1 > “ bölüm) 2 — "Leonse ile Lena" (Oyu erde) Yazan: Georg Büchner (1813 m Sele 1 — Hasan Kuruyazıcı Tiyatro: Devlet Tiyatrosu (Yeni Sahne Sahneye koyan: Ergin Orbe; Dekor - Kostüm: Turgut Zaim Işık: Erdoğan Canayaz Konu: I — 1823 de, başka erkeklerle ei kalkan ER bıçaklaya- rak öldürdüğü için kafası kesilen, uzun süren muhakemesi lehinde, aleyhin de hayli mürekkep akıtılmış olan perukacı Chr istan. “Wöyzeckin, kısa tablolar içinde, trajik bir fars halinde canlandırılan, sosyal tezli, natüra- list dramı. 2 — Existentialisme'in dünya görüşünü, toplumun kurulu düzeninde- ki "saçma" lığı -125 yıl öncesinden- duyuran, Musset'nin romantik fante- zisiyle Voltaire'in alaycı akılcılığını orta oyunu tekniği içinde birleştiren, hem fatalist, hem maddeci bir aşk ve toplum hicviyesi. Oynıyanlar: I — Bozkurt Kuruç (Woyzeck), Turgut Savaş (Bando Ça- vuşu), Ayten al (Marie), Muzaffer Gökmen (Doktor), Haşim He- kimoğlu e 2 — Alkım (Leonse), emi Kılıç (Valerio), Işık Toprak (Kral Peter) yen Kaçmaz (Lena) ve Beğendiğim: 1 — "Woyzeck"te, 34 yaşında ölen yazarın, öldüğü yıl bi- tiremeden bıraktığı bir oyun olmas sına rağmen, devrinin seyircisine içinde yaşadığı toplumun komik ve trajik durumunu, bu durumun "bilinc"ini, epik tiyatro yoluyla, "vermek"te gösterdiği yoğunluk, keskinlik. o Ergin Orbeyin bu kısa kısa 27 tabloya, bir "kopukluk" duygusuna yer vermeden, kazandırmayı başardığı canlı ifade. Bozkurt Kurucun, Woyzeck'in bütün "yalnız" lığını, anlıyamadığı bir "dil"le konuşan çevresindeki insanların ve olayların re mler o ri sonuca hızla yuvar- lanırken, "bas ma "insan", ruhunda ve kafasında kopan "dilsiz" fir- tınaları iyii güçlü oyunü Turgut “Savaşın Bando Çavuşunda, Ayten Kaçmazın -Woyzeckten 5 yaş büyük olması gereken- Marie'de, Haşim Hekimoğlunun Yüzbaşı'da, Muzaffer Gökmenin Doktor'da, Büchner'in an- latmak ise gerçekleri isabetle belirten renkli oyunları, 2 — Ergin Orbeyin, Turgut Zaimin zarif dekorları içinde, "Leonse ile Lena"nın Şiirli, nükteli ve buruk havasını duyuran sahne düzeni. Önder Alkımla Sadrettin Kılıçın, yazarı dile getiren, akıcı, zeki oyunları. Işık Toprakın başarılı kompozisyonu. Beğenemediğim: Her iki oyunda, yer yer kendini duyuran didaktizm. 27 sahneyi tek çerçeve içinde "dondurmak" isteyen "Woyzeck" dekoru- nun, eserin realist ve epik yapısının özelliklerine aykırı olması. Sonuç: Kafka'nın, Brecht'in hangi kay naklardan ilham aldıklarını me- rak edenler modem tiyatronun bu iki "öncü" oyununu kaçırmamalıdırlar. Naciye SİBEL 2 — Adalet Cimcoz e) “"Woyzeck"ten bir sahne Trajik birfars
