24 Eylül 1962 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 27

bilmek için Dil devriminin gerekli li- ginden söz açan, övgüler düzen Prof. Fuad Köprülü, D. P. iktidara geldikten sonra Anayasa dilinin es- kileştirilmesi (o tasarısını şekilde karşı çıktı. yaşlarındaki körpe Türk çocuklarına yeniden, "yaşıyan dil" diye "Erkân-ı Harbiye-i Umumiye Riyaseti" dedir- tilmeğe başlandı. Buna rağmen, Dil devrimi, sanatçıların, yazarların gay- retiyle inanılmaz ölçüde kökleşti, yayıldı. Bu dönemde bir dil şuurunun iyiden iyiye geliştiğini (o görmemek mümkün değildir Türk Dil Kazıma, geçen 30 yıl i- çinde halkağzından söz derleme ça- lışmaları sonunda 600 bin fiş topla- mıştır. Bunlarla, geniş çapta bir "Söz Derleme Dergisi" hazırlanmış- tır. Bundan önce 150 bin fişten fay- dalanarak basılan bu eserin ikinci bü- manın sonunda başarılmıştır. ne kadar, 228 eski, yazma eser ranmış, bunlardan 140 bin fiş edilmiştir. 4 cilt olarak yayımlanan “Tanıklarıyla Tarama Sözlüğü" bu çalışmanın ürünüdür. Şimdi bu e- ser daha genişletilmiş ve (yeniden düzenlenmiş olarak basılmaktadır. Türk Dil Kurumunun hazırladığı memleketimizde içinde 3. basımı yapılmıştır. 4. bası- mı için kurulan "Sözlük Plânlama Kurulu" çalışmalarım bitirmiş, yeni sözlüğün ilkelerini tesbit (etmiştir. Yeni sözlükte kelime sayısı 40 bini bulacaktır. Bu arada, son 30 yıl i- çinde dilimize girmiş türkçe kelime- leri tesbit etmek için 400 eserin ta- ranmasına başlanmış, hukuk diline girmiş türkçe kelimelerin tesbiti yo- luna gidilmiş, bir yandan da arap- ça - türkçe, farsça - türkçe, alman- ca - türkçe, ingilizce - türkçe sözlük çalışmalarına girişilmiştir. Bu çalış- malar ilerlemiş bulunuyor. Terim ko- nusundaki çalışmalar Kurumun yü- ünü i Orta Öğretim terimleri yeniden düzenlen- miş, bunun yanısıra hukuk, sinema, tiyatro, spor ve din terimleri ele a- lınmıştır. Sinema ve tiyatro terimle- ri sözlükleri bu yıl içinde yayımlan- mış olacaktır. Gramer çalışmalarında da -ki en güç ve çetin çalışma kolu- dur - hissedilir bir gelişme (o var- dır. Gene bu yıl içinde "Ana Gramere Giriş", "Devimli Ses Bilgisi", "Genel Ses Bilgisi" adlı eserler basılmış oo- lacaktır. Yayın Kolu, "Türk Dili" dergisini son iki yıl içinde Türkiye- nin en güzel, en dolgun ve en çok sa- tan bir edebiyat dergisi yapmıştır. Bu arada yıllık bilimsel (o "Belleten" dergisi, Nemeth Armağanı basılmış 400 sayfayı aşkın bir "Ataç" kitabı da Kurumun 30. yıldönümüne yetiş- tirilmiştir. Türk nesir ve şiir anto- lojilerinin hazırlıkları da tamamlan- mak üzeredir Geçen yıl uman * "Tanıtma Ko- lu", son bir yıl içindeki o çalışmala- rıyla Kurumun sesini duyurabilmiş- tir. Ankara ve İstanbul radyoların- daki dil saatleri, haber bültenleri, ga- zetelerin haber dilini arılaştırma ça- lışmaları, öğretim kurumlarıyla iş- birliği çalışmaları, 5 yıllık kalkınma DİLCİLİK leri gibi çeşitli teşekküllerle işbirliği yapılmıştır. Sergi açılaca erler rasında Aydın, Balıkesir, Bursa, Di- yarbakır, Eskişehir, İzmir -3 yerde- Kenya, Ordu, Sivas, Tekirdağ, Muğ- la - Ula, Uşak, Gaziantep, İstanbul vardır. Ankaranın 4 yerinde de kitap sergileri düzenlenmiştir. Bu sergiler- de, 30 yıllık çalışmalar da özet o- larak gösterilecektir. Bayram için Kurum özel bir de rozet hazırlamış- tır. Türk Kültür Derneğinin 78 şube- sinde Dil devrimi özel törenlerle kut- lanacaktır. Milli Eğitim (Bakanlığı, Kurumun müracaatı üzerine okullara telle emir vermiş ve dil obayramıma kutlanmasını istemiştir. Milli o Türk Talebe Birliği İstanbulda üç gün sü- recek bir Dil Bayramı programı ha- Yürütme Kurula çalışıyor Verimli mesai plânının dilinin ir canlı ve toplumun ilgisini çeken çalışma- lar halini almıştır. Bu arada "Tanıt- ma Yayınları" adıyla dört dizilik ye- ni bir yayıma başlanması, Türk Dil Kurumunun gerçekten yeni ve ileri bir atılım içinde olduğunu o göster- mektedir. Bu diziden, 30. yıldönümü- ne 9 eser yetiştirilmiştir. (e Bunların her biri onar bin basılmıştır. Bayram hazırlıkları Türk Dil Kurumu 30. yıldönümünü yurtölçüsünde kutlama hazırlık- larını tamamlamış bulunmaktadır. Ankara dışında 17 yerde kitap sergi- leri açmak için Türk Kültür Derneği, Gazeteciler Cemiyeti, Milli Türk Ta- labe Birliği, Türkiye Milli Talebe Federasyonu ve Halk Eğitim Merkez- zırlamıştır. Bu programda Türk Dil Kurumunun da yardımı ve desteği vardır. Ankaradaki tören Dil - Tarih ve Coğrafya Fakültesinde yapılacak- tır. Törende üniversiteler, dernekler ve kurumlar temsilcileri, söz alacak- lardır Türk Dil Kurumu 30. yıldönümü- ne 12 kitapla girmektedir. Bunlar, nefis ciltli "Fransızca - Türkçe Söz- lük", "Ataç", "Nemeth Armağanı", "Arı Dile Doğru | ve 2", "Mütercim "Kaşgarlı Mahmut" "Dev- let Dili Olarak Türkçe", "Türkçede Sözlük Yapma Yolları," "Dilde OÖz- leşmenin Sınırı Ne Olmalıdır?", "Dil Üzerine Düşünceler, Düzeltmeler", "Dil Devriminin 30 Yılı" adlı kitap- lardır.