24 Eylül 1962 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 22

TARİH deta bunamıştır. Geçici unutma dev- releri mevcuttur. Günlerle hiç bir şey anlamamaktadır. Sonra, uyandığında hiç önemsiz teferruat meselelerinin ü- zerine eğilmektedir. Yakın etrafı oğlu Oscar von Hindenburg, General von Schleicher ve Von Papen'den müte- şekkildir. Bu üç şahsın, ihtiyar Cum- hurbaşkanı üzerindeki tesirleri bü- yüktür. Ordunun sözcüsü durumunda- ki von Schleicher ile Sanayiin sözcü- sü Von Papen klasik politika dalave- recileridir. Bunların yanında, ihtiyar mış Parlamentoda ciddi, muhafaza- kar fikirler söyleyen, dürüst, iyi ni- yetli, biraz sert fakat mütevazi, ka- biliyetli Brüning'i beğenmiş, ona göz koymuştu. Başbakanlık açılınca, Von Schleicher kanalıyla Ordu çevreleri bu arzularını kuvvetle oduyurdular. Brüning 30 Mart 1930'da Başbakan oldu. Brüning, sallantıda ve tehdit al- tında olduğu herkes tarafından görü- len parlemanter rejimi tekrar eski sağ- lam temelleri üzerine oturtmak gaye- Hitler İktidara gülüyor Alçaklıkların ve reaksiyoner eski generaller var- dır." Brüning iktidara geliyor indenburg'un etrafı, ihtiyar Mare- Hi Katolik Merkez Partisinin Parlamento Grubu Başkanı Heinrich Brüning'i Müller'in vârisi olarak ta v - siye etti. Brüning'in üzerinde bilhassa Von Schleicher ısrar etti. Kendisinin pek haberi yoktu ama, Brüning Or- dunun adayıydı. Ordu harp sırasında bir makineli tüfek bölüğünün başında yüzbaşı olarak Demirhaç nişanı al- 22 istismarcısı siyle işbaşına geldi. İçerde ekonomik ve mali durumu düzeltecek dışarda daha milliyetçi “bir politika takip e- decekti. Bu programın birinci kısmı, krizin tabii neticesidir. Brüning da- ha milliyetçi bir dış politikaya, mem leket dahilindeki ağırı milliyetçileri silâhsız bırakmak için karar ve Yeni Başbakan derhal mütehassısları topladı, iktisadi ve mali politikasını planladı. Almanya- nın, felaketten kurtulmak için bir dar geçitten geçmesi, alman halkının fe- etrafına dakarlığa katlanması, meşhur tabir- le kemerlerin sıkılması gerektiği nok- tasında mutabakat hasıl oldu. Devlet iktisadi hayata daha büyük ölçüde hakim olacak, plânlı ve programlı Fakat politikacılar, getirilen sert tedbiri, yani acı ilaçları beğenmediler. Kısa yoldan saadet istiyorlardı. e Brüning ısrar etti. Almanya için, bu Dünya Buhranı içinde başka yolun bulunma- dığını görüyordu. Hindenburg'tan, A- nayasanın 48. maddesine uygun şekil- de fevkalâde yetkilerini kullanarak tasarıyı tatbik mevkiine koymasını istedi. Meclis buna, talebin geri alın- ması için karar vermek suretiyle mu- kabele etti. Politikacıların sorumsuz- luk duygusu içindeki bu hareketleri, memleketin en kritik bir anında Al- manyayı hükümetsiz. bıraktı. lamento hükümetinin otoriteyle işle- re el nen Temmuz ayında g, yeni seçimlerden müstakar bir parlamento ekseriyeti- nin Gen nasıl hayal etmiş- tir, bilinmi en, Mareşal von Hindenburgu un Anayasaya uygun şe- kilde bu talebi yerine getirmesini ve yeni seçimlerin 14 Eylülde yapılma- sına karar verilmesini Adolf Hitlerin inanılmaz bir sevinç içinde ve elleri- ni uğuşturarak karşıladığıdır. Memleketteki hava itler, bunda haksız değildir. Zira 29-30 yıllarında Almanyada her kesin ağzında bir tek söz yer aldı: "Es muss heyecanlanan, aşırılıklara yuvarlan- maya hazır alman ruhu kendini bura- da da gösterdi. Kriz, alman halkını iki kategori itibariyle zedeledi. Bu kategorilerin biri, sosyal durum itibariyle yapıla- cak tasniftir. 1930'un iktisadi şartla- rı üç sınıfı perişan etti. Bunların bi- rincisi, şehir oproletaryasıdır. Altı milyon işsiz arasında, ekseriyeti bu proletarya teşkil etmektedir. İkincisi, bilhassa sanayi ve ticaretin gelişme- siyle yeniden teşekkül eden orta ta- AKİS, 24 EYLÜL 1962