2 Aralık 1959 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 5

IKE'I x merika Cumhurbaşkanı Pazar günü Türkiyede ola- cak. Başkan, memltketimizde kaldığı kısa müddet lqlnde bütün Türk milietinin derin sevgisiyle sarıldığı- ı hisgedecektir. Bunun iki sebebi vardır. Başkan, Ame- tîka milletinin temsilcisi olarak gelmektedir. Milletten millete olan dueıtluk hisleri kuvvetini muhafaza etmekte- dir ve 'Türkier Amerikalılara karışı bilhassa İkinci Dün- ya l[;ırb'uıdı-n lllbaı'en beslemeğe başladıkları dert kan milleti bir yandan kurduğu hayat tarzı, diğer ta- raftan Hür Dünyanın hür olarak muhafazası yolundua sarfettiği samimi z.ı)rctlrrduı dolayı haxranııgıınızı, t K saracak sevginin bir ikinci sebebi bulunmaktadır. B.ışk.m Dwk;, t D. Eisenkower'dir. İkin- ci Dun)a. lhırhlnln müazaffer Başkomutamı, Caha o ünler asker Turk milletinin derin takdir his- lerini toplamıştır. Sayın Eisenhower Başkan — olarak da, Türklerin dikkatini çekmekte devam etmlştlr Bil- hassa son aylarda, dünyamıza uzun vadeli bir huzur te güven sağlamak amacıyla giriştiği fevkalâde güy- retler, sarfettiği verimli İmesal barış Ssever Türk milletinin çok Verindi - bir ekseriyeti tarafından ha- Dünya çapındaki diplom'asi 1 nektasında Başkanın, seyahat programına Türkiyeyi de dahit etmesi bizim için hakiki maunluk sebebi olmuştur. Amerika Cumhurbaşkanı memloketım)zdo geçircceği kısa saatler zarfinda, eğer ikkat ederse, mutad resmi ülüyişin ar.lındn Türk halkı- mn sevdiklerine karşı d'ıhıa sıcak kalbini Lulasaktır. kan Bisenhower'i 'Türkiyede k.).r-ırlı blrı, imillet karyşılayacalılır. Bir millet kl istiklâlini muhafazu uğ- runda yapamayacağı yoktur ve dün na——zıl :uı_vıuı kendi- sininkilerden kat kat üstün tümenlerden fütur duyma- mışsa bu gün de senede iklyüz elli hidrojen tapası İmal eden fabrikalar karşısında Kılını dahi kıpırdatmamakta- dır: Başkan, yirmi bin mililk yolculuğu esnasında Rusya- ya en ziyade blzlm ıııisaı'irlmlıkı—ıı yaklaşmızş olacaktır. Fakat, şüphe yok, Rusyuyı en Iyi tanıyan ve bir müteca- vize karşı en pervasız nu.ul.ırı da, gene bizim misafiri- 4 n göreccktir. Türkiye İkinci Dilnya Harbinden sonra kuzeydeki | komşusuna karşı tukınılığı tavrı değiştirmenüştir. İyi münasebollur, |.p|lt5k ızın daima esaş gayesi olmuş- tur. Ama inasebetler u;_rıuuda tâviz vermtenin bizim pu-mılplerlııılıin arasında yeri y 1946 yılında, Rus- ya bizden toprak ve hususl ıııusaadeler istediği sırada -ki Truman doktirlııl o tarlitten ancak bir sene sonra ortaya çıkınıştır- memileketimize gelen kelâhlyetli Amerikalı- lara vaziyetimiz bütün —açıklığıyla izah olunmuştur: Türkiye kendisini n'üdaf ektir. y diımerolursa mükeramel, ama olmazsa Türkiye kendisini gene mitdafaa edeot'(tlr İyi düşünen kimseler Türkheııln Amürika için müttefikle:in en sağlamı olmas b:ığlamnhdırlnr İktisadi yardım, askeri yardım. Bımlur Türk halk: bakımından, iki millet arasındak!i dostluğun sebebi değil. neticeleridir. Hakiki bağ, müşterek idealdir. Bu yüzdendir ki Amerika o ideale sahip çıktığı müd- detçe, Ankaradaki hükümet hungi Türk siyasi par- tisinin etiketini taşırsa taşısın, Amerikan dostluğu mel taşı olarak kala- Bunun haricindeki her iddia yanl.ş, her propagan- da yalandır. Saym Başkan sgitphesiz, son zamanlarda geniş Türk çevrelerinde beliren ve Amerikayı yakından alâkalandı- ran bir hissiyattan hakerdardır. Bazı harcketler umumi cl'kârda Amerikalılara karsı bir soğukluk yaratmıştır. Bu hissiyatı mübalağa etmek de tehlikelidir, küçümse- mek de. Her memleket gibi Türkiyede de, Amerikan aleyhtarı en ufak kıvılermdan bir yangın çıkarabilir mi- yiz diye dört gözle bekleyen gizli' kuvvetlerin bulunduğu AKİS, £ ARALIK 1959 BEKLERKEN muhakkaktır. Yapılacak en iyi hareket kıvılcımın üze- rine hasır çekmek değil, kıvılcımı doğuran sürtünmeyi yok etmektir. Bazı davranışlar, Türklerde çok küuvvetli olan “kendisine karşı saygı duşulma.—ı arzusu”nu renelde etmekmdlr. Saygı duymay er dost bildiğimiz kimseler olhunca, alınznnlığımnın artmas haklı görül- melidir. Bu, bir fazla hassasiyet sayılabilir. Ama unu- tulmamalrdır ki bizi, bizden kat kat üstün düşmanlar karşısında dahi dimdik tutan gene bu hassasiyettir. Bayşkan Eisenhower'l Türkiyede karşılıyacak millet, mse tarafından toz kondurulmaması ya- tında bir başka hususta daha kararlıdır. Bu millet de- mokratik rejini içinde yaşayacaktır. Amcrikalılara karşı duyduğumuz derin gıpta ve hayranlığın büyü bi onların böyle bir rejimi Atlantiğin ötesindeki geniş mem- ieketlerinde gerçekleştirmiş bulunmalarıdır. Amerikan topraklı.rındn aya flâmıa fırlatan alet, varsın henüz bhu- masın; o topraklarda Insanlık haysiyetine tapınmaya sakın bir saygı gösteriliyor ya, bizim milletçe kalb o toprakların halkıyla beraberdir. Amerikanın, dünyanın muhtelif köşelerinde, hangi sebeple olursa olsun bir takım diktatörlere veya dikta- törlük heveslilerine prim vermesinin üzüntü uyandırdı- ğını saklamamalıyız. Bd)le bir üzüntü “’ashinzton hü- kümetinin meselâ Güney Amerikada, meselâ Orta Do- guda, nieselâ Afr lkada veya Asy :ııla knrşılaştığı bazı güçlüklerin esaslı sebeplerinden birini teşkil etmektedir. dJefferson'un haleflerini Nuri Sald ile sarmasş dolaş - menin şaşırtıcı ve hayal tarafı bulunduğunu Anmıerikalı sh'w—'et adamları kabul etmelidirler. Lincoln adı ile J- yanyana, bir tezat meydana getirdiğini hıkârı imkân yoktur. Gerçi milletlerle temasın, buzün, met ne d merikada, Washington hükümetinin komşularının iç iş!erine karışıyor havasını yaratmamaya dikkat etmesi pek haklı bir davranıştır. Bu bakımdan Blrlı-şik Devletlerin nazik durumunu takdir etmek lâzım- Ancak ee, komünist olmayan diktatörlerin ar- kasınıla. bunların kendi milletleriyle mumdeleslnde Amerikanın bulunduğu intibaını vermemekti Bu nun da yolu milletlerin hakiki temay üllerlne ovıelâ doğ- ra bir mhls kovnıak sonra da b mayv ılle ay kı du- rumla dikkatle | flört lelıı milletlerın hislerini rencide etmek ukıllıca bir politika olmaktan derece uzaktır. Zira buzun. hıle dcnıokratik rejim içinde yeni yeni halleri Washlngton Iıüküuı(-ti -ve temsilcile yarlarda tasvip ediyor, başka milletlere reva görüyor kanaatı bu ideali en müthiş komünist ajandan daha ba- gşarılı şekilde baltalamııktadır. Samimiyetsiz sanılmak, Amerlka için tehlikelerin en büyüğüdür. Amerlkn. Ame- rikada ne İse Seu'de ve Talv res'de a J 4 * Milletlerin gönlünü fethetmek için elinde silâhların en mükemmeli bulunaun Amerikanın, bu silâhı kendi irade- siyle işlemez hale sokması kolayca anlaşılır bir davra- nış doğlld n Elisenhower Pazar günü Ankara sokalkdların- da bu hiulorle bu düşlincelerle dolu o'arak kendisini ve kendisinin şahsında Amerikayı sevgilerin en candanı, en sıcafayla selâmlıyan muazzam bir küitle bulacaktır. Ara- mızda geçilreceği kısa saatlerde misafiri bulunduğu tıttl- letin kalbinde yananın ne olduğunu 1lâyıkıyla unlarsa Türk - Amerikan dostluğu bu ziyaretten, üzerindeki bir kaç buluttan da tumamiyle sıyrılmış pırıl paril parlaya- rak ç — #