21 Ağustos 1954 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 28

METEOROLOJİ Havaların durumu H iç düşündünüz mü, Türkiye'de her şehirde, her kazada ve hattâ köyde teşkılat sahihi olan müessese var mı- bir müessese vardır, 1 da Meteoroloji.. Meteoroloji teşkilâtının — faaliyeti hakkında 1nsan bilgi sahibi olunca, bır den birinin Meteoroloji olduğunu ka- bul ediyor, daha dogrusu kabul etmek zorunda kalıyor.. Şimdi yazılanları ozetlıyelım bır noktada toplıyalım: Dünya i roloji tarafından temin edilir. Gece ve gündüz her saat, İngiltere ile konuşu- ruz, Malta'dan rapor alırız, veririz. Kahire'den sıcaklık bıldırıhr Asya- daki hava durumu gecenin, gündüzün her saatinde meteoroloji ıstasyonları— nın haritalarında yazılıdır, bilinir. Dünya politikası ister şimalden es- sin, ister cenuptan meteorolojinin mü- nasebetleri tanzim programına asla değiştirmek mümkün o Ve bütün bunlar habersiz, sessiz, geniş bir teşkilâtın elemanları tarafın- dan geceli gündüzlü çalışmak ile temin Her vilâyette meteorolojinin istasyon- ları var. Bu istasyonlar her saat va- zife başındadır. O bölgenin, vilâyetin iklim şartlarını — dakikası dakikasına tespit etmekle vazifelidir. İklim şartlarının içine nelerin gir- ği edebilirsiniz. Yağmur kar, fırtına, durgun hava, ruzgarlı eorolop ıstasyonları ken- lişini şu şekilde izah edıy orlar: Vilâ lerden verilen bilgi, harita dıkça «cephenin gelı— nın hangi bölgelerde, vilâyetlerde so- ğuk olacağı, nerede sıcaklığın fazla de- rece göstereceği belli oluyor. Çizgiler, harita üzerinde dolaşmalar yaptıkça, arada kalan bazı dair bölgeler var- dır. Bu bolgelerde çızgılerın ği şehrim va z bu- lutlu, öğleden sonra aha çok bulutlu ve zaman zaman yağmurlu geçecektir. AKİS, 21 AĞUSTOS 1954 —0, 0.6, 12,18... Bunlar garip işaret- ler veya morsa benzer bir şifre sis- teminin anahtarları değildir. Meteoro- loji istasyonlarında tesbit edilen şart- lar, beynelmilel saat ayarına — Green- wcih . göre, her altı saatte bir, mer- keze bildirilir. Saat ayarının ifadesi de, yukarıdaki gibi.. 0.0, 0.6... Bu «alımlardan» sonra, merkezdeki beş harita tamamen dolmaktadır. Müte- hassıslar, bu haritalar Üzerinde tetkik- lerini tamamlamakta, günlük memle- ket hava — raporu için «tahminlerini» yapmaktadırlar. Meteoroloıının faaliyeti sadece — yurt içindeki «istasyonlara» inhisar etmi- yor. Dünya hava şartlarını tesbit, va- zifesinin başında gelmektedir. Birkaç büyük dünya meteoroloji merkezi var- dır ki, Ankara buralarla temas etmek- Val- dır. Buraların verdikleri raporlar Tür- kiye'nin hava durumunu tesbitte mü- essir bir rol oynamaktadır. Kış ortala- rında, Avrupa'yı kaplıyarak — muhte- mel bir soğuk dalgasının — memleketi- mizi de ziyaret edeceğini radyolardan dinlediğimiz Zzaman, meteoroloji lâfı- nın ihtiva ettiği ilmi bilmiyenler, du- dak bükmüştür. Meteorolojnin verdiği raporlarda yüzde yüz bir isabet olmı- vabilir, fakat zaman meteorolojiyi hak- l1 çıkarmıştır. Geçen sene, Avrupa- dan gelen soğuk ziyretçinin bızlerı e- pey sarstığı da yüzde yüz doğrudur. Meteoroloji bize «tedbir alma imkâ- nını» bahşeden bir müessesedir. izim meteoroloji teşkilâtımız kara- lardan tahmin yapar, bildirir. Fakat sıkıntısı denızlerımızdedır daha doğ- tekneleri- denizlerdeki rusu denizlerimizde yüzen ğmen, mizde.. Buna ra SAHASINDA hava durumuna ait raporu dinlersiniz. Nasıl olur bu iş, bu tezadın mânası nedir? Bu işte İngiltere yardımımıza ko- şuyor. Atlantik denizinden tahmin ra- porları, gemiler vasıtası ile alınmakta, İngiltere hergün muntazam olarak, raporların neticesini — neşretmektedir, Akdeniz için Malta aynı vazifeyi gö- füf. Biz, İngiltere'nin verdiği tahminler. den faydalanırız, ayda yılda bir de, Türk gemilerinin verdiği raporlardan. Her memleketin denizlerinde gemileri, bulunduğu bölgenin deniz durumunu merkeze bildirirken, bizimkiler kezin kendilerine hava durumunu bil- dirmesini bekler. Son hafta içinde meteoroloji istasyonumuz — merkez- deki — sadece Kadeş vapurundan bir tahmin alabılmıştir. Bunun için, deniz lahmınlerımızde herhangı bir yanılma olursa, mete - lojini imkâ ına küsm lim, va- ojinin nlar eyeli purlarımızdakı eleman azlıgına ceye üzülelim. Niçin vapurlarımız bil- dirmez diye sorarsanız, bir cevap alır- sınız: — Tahmini yapacak insan yoktur tahmmı yapsa bile telsizle bıldırmez» Onun için dememışler mi: kurtaran kaptandır diye. *kk Gemisini İlimle hareket etmeğe başladığımız gün, esasen işlerimizin mühim bir kıs mı halledılmış olacaktır MeteorOIOJı bir tarifini verdiğimiz bu müesseseye ayrılan miktarın fazla de- Yarab, bir makas uğruna ne güneşler batıyor!