21 Ağustos 1954 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 11

DÜNYADA OLUP BİTENLER İngilterenin — komünist ö h deki siyasetinde ö- nemli gelişmeleri işaretliyor. Fakat bu i batı dünyasının umumi siyaseti uzerınde yapacağı tesir ne o- lacaktır arttırılması k Portekiz - Hindistan Müstemleke kaygıları Hindistamn batı sahilinde, Bombay- n 500 kilometre kadar güneyinde, büyük Hind kıtasının saçaklarına ya- pişmiş, bırakmam da bırakmam der gibi ayak direyen Goa adlı Portekiz müstemlekesinde bir zamandır isler yolunda — gitmiyor, askerleri burayı fiilen Hind birliğine ilhak et- melerinden korkuluyor. 1947 de İngilizler Hindistanı terk ettikleri zaman, kıtanın doğu sahille- rinde Fransızların, batı sahilinde ise de Portekizlilerin böyle bir kaç «cep» leri kaldı. BBunlara sırasına — göre cmoptoir yahut cep deniyor. Fransız- lar bakımından Pondichery, Portekiz- liler bakımından ise Goa, bunları sem- bolleştirmiş ve altı senedenberı bir yanda Hind leri olmak üzere bu yüzden bir çekiş- medir devam edip gidiyor. Hind, istiklâline kavuştuktan sonra artık topraklarında «cep» halinde de olsa müstemleke kurulularına müsama- ha —edemiyeceğini — söylüyor ve altı yıldanberı müzakere — teklif — ediyor, velhasıl, mümkün olan kolaylıkların hepsine razı oluyor, Pondichery bahsinde son zamanlarda daha anlayışlı bir yol tut- muşa benzemektedir. Muteaddıt de- misli müstemleke sahibi, kasası n bu mleket işi çok daha büyük bir tıtızlıkle mütalâa etmekte. Onaltıncı asırdanberi Portekizler bu Hind topraklarına on altına asırdanberi — yerleşmişler, halkı hıristiyardaştırmağa çalışıyorlar. Sayısız kilise ve mektep — açmışlar, Portekizler, Goa'yi ve İtalyan rahipler, durmadan, dinlenmeden halkı İsa'nın dinine davet etmekle meşgul. Bütün bu gayretlere rağmen Goa'nın 650.000 nü füsundan şimdilik ancak yarısı hıris- tiyan. Bunların da çoğu «resmen» ka- bul etmiş oldukları hıristiyanlığa rağ- men Hind âdet ve ananelerinden hiç birini terketmemiş 12 ehru «Goa bizimdir!» Halen, Goa'lılardan 80 bini Bomba- ya sığınmış vaziyette. Orada bir <<go— nüllü» teşkilâtı kurmuşlar. Goa'ya rüyüp, bu müstemlekeyi hakiki sahıbı— ne, Hinde iade etmek istiyorlar. Goa- daki Portekizliler ise, hududu kapa- ışlar. Anavatandan takviye kuvveti gönderiliyor. Bir yandan da Hind hü- kümetinin bu «gönüllü» leri teşvik et- tiği ve hatta onlara yardımda bulun- duğu iddiası ileri sürülüyor. Portekiz Reisicumhuru Lopes «Goa bizimdir» Nehru, söylediği son nutukta bu id- diaları reddetmiş bulunmaktadır. Hind ordusu, Goa'yi almak istese buna Por- â takviyeli de tikasını takip ettiğini söylemektedir. Fakat bu sözler, Portekizli müstem- lekecileri teskin etmiş görünmüyor. Onlar, bu toprak elimizden — gidecek diye tirtir titriyorlar. Çünkü Goa, her şeyden evvel mühim bir ticaret yolu, bir transit merkezidir. Buradan Hin- dir ve bu radyo kendisine «Portekizin Sesi» adını takmıştır. Bu, lüks madde ticaretinden başka, Goa'da demir madenleri vardır, istih- salini Japonyaya satar. Manganez var- dır, dolar getirir Müstemleke değil — eyalet bir parçası sayıyor. Bütün felâket de burada zaten. Zira o halde, Goa topraklarında bir — karışıklık olur ve Goa tecavüze uğramış sayılırsa, Portekiz toprakları- na tecavüz vuku bulmuş olmıyacak mı? — Portekiz, Atlantik Paktı olduğuna göre, o takdirde, paktın bütün üyelerine yöneltilm mektir. Müştereken hareket edilecek- tir. Ne buyurulur bir Hind savaşına? Bereket versin, Atlantik camiasını teşkil eden milletler, Hindistandaki bir toprak parçasının, «eyalettir» demekle Portekiz eyaleti olmıyacağını, hakika- tin ortada bulunduğunu, gözleri mal hırsile kararmış Portekizli dostların- dan daha iyi görüyor ve anlıyorlar. «ana- vatan» sıfatı hakkında bir sual sorabi- liriz. Mademki Goa, Portekiz anavata- nının bir parçasıdır, o halde niçin Goa- lı vatandaşlar, — Portekiz başkan seçi- mine iştirak ettirilmezler? Fransa Mendes - France Kabinesi . France, Hindicini ışını bi- Kuzey Afrıka yeni bir şekilde ele aldı. ram meselesinde Meclisten güven oyu sağladı ve nihayet gelip Avrupa savun ma camiası meselesine dayandı İki yıldan beri Fransız efkârını ekibinin daha garip bir teşekkül tarzı vardır AKİS. 21 AĞUSTOS 1954