22 Mayıs 1954 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 5

YURTTA Kabine Nasıl Kuruldu? ün, mayıs ayının 17 nci pa- G artesi günü vakit öÖğle üstü; çalan telefonun numarası 11572 idi. Burası Ankaradaki Yataklı — Vagonlar Acenteliğidir. Bir ses : Ben, Osman Kapanı, dedi. Be- nim bu gece için Istanbula bir yata— ğım vardı. Onu lütfen iptal ediniz." Osman Kapani, bir akşam evvel, ertesi gün Strasbourg's hareket etmek üzere ahbaplarına vedada bulunmuş- u. Aynı ertesi gün, saat 15.30'da Ri- yaseticumhurun Büyük Millet Mecli- sinde okunan tezkeresinde Osman Ka- pani'nin adı "Devlet — Vekili" olarak geçiyordu. Başvekil Adnan Menderes, üçüncü kabinesinde yer alacak arkadaşlarını o sabah çağırtmış, kendileriyle görüş- müş, Vekillik teklif edilen veya kabi- nede yer degıştıren bütün — mebuslar bunu teşekkür, bazıları minnet —, ile karşılamışlardır. Gazetelerde yer alan ve Başvekilin yeni kabine için istişarelerde bulun- duğu, istişarelerine devam ettiği, isti- şarelerini tamamlamak üzere olduğu yolundaki haberler, o günlerin tahmin- lerinden başka şey değildir. — Yoksa kabine "itiraz etmemek, mutabakatın delilidir" prensibi ile kurulmuş, Ad- nan Menderes, isimlerin resmen açık- lanacağı gün müstesna, bu isimlerin aetmemiştir. Bu, arkadaşlarına — ve kendisine — emniyetin en mükemmel delilidir. Kabineye kimlerin yeniden dahil olacağı suali, Meclisin toplantısından Strol, Meclise Devlet Vekâletine ait 0051 plâka sayılı otomobil ile gelmiştir. Vekilliğge tehalük- te mobile tehalüktür, zi- ra Devlet Vekıllıgıne aıt bir tek araba varken, bu Vekilliklerin adedi — biri Başvekıl Yardımcısı olmak üzere — üçe çıkarılmıştır. Bunun sebebi, Mecliste ilânı eclis, iktidar sıralarında da, mu- M alefet — sıralarında da bir tek yer boş kalmamacasına doluydu. Ta- rihi günlerden biri olduğu, seyirci lo- calarının da aynı derecede kalabalık bulunmasından anlaşılıyordu. Hiç boş yer yok muydu? bekliyordu. Bir a faa Vekili Kenan Yılm lışkanlıkla oturmuş, fakat bir tarafından koluna — girilerek kaldırıl- müteşekkil olacagım bilen kabine âza- AKİS, 22 Mayıs 1954 OLUP BİTENLER Yeni merhaleyi bekliyoruz seçmen ço- i 954 seçimleriyle, 1 D. P. nin iktidarda ğunluğu kalmasına karar verdi. Mayıs seçimlerinden — daha başka mânalar çıkarabilmek için, partilerin aldıkları oy miktarlarının kesin rakamlar halinde âmme efkâ- rına Aarzedilmesini bekliyeceğiz. kında fikir edinmek için oy yekün- larına ihtiyaç olmakla beraber, po- litik hayatın bugünü ve yarını ba- krmmdan daha ehemmiyetli nok- talar üzerinde durmak, o rakamlar olmasa da kabildir. İçinde yaşadıgımız günler, dece D, P. nin yeni bir dört yıllık 1ktıdarının başladıgı ve C. H. P. nin ikinci bir muhalefet devresine girişinin mebdei değil, siyasi haya- tımızın yakın veya uzak geleceğin- de beklenen gelişmelere istikamet verecek günlerdir. Çok partili hayatın, demokrasi rejiminin özlenen, fakat henüz elde edilemeyen — gelenekleri için yeni bir olgunlaşma ve tecrübe — devri baş]ıyor demektir. uş, yazmışı çok olan mem- leketlerın rejimi diye adlandırılan demokrasi, Türkiyede halk kütlesi içinde şimdilik selim aklı mesnet olarak bulmuştu elecek nesıllerın çoğaltacağı aydın seçmenlerin, siyasi ka- bir esas bulmağa da imkân yok. Bu hakikati ortaya koyduktan sonra, muhalif, muvafık günün po- litikasına girmiş olanların hal ve istikbal bakımından bir takım mü- kellefiyetler altında olduğunu söy- lemek yerinde olur. Bunların başında politika anla- yışı gelir. Filhakika, siyaseti şah- si zümre menfaallerı için bir vasıta ve Oo vasıtaya olmak için de her türlü prensıpten kül- liyen veya kısmen fedakârlık et- elâkki — eden şark zıhnıyetını bir tarafa atmak lâzı Politikayı, müspet lme dayanan ve ahlâk kanunları içinde icra edi- len bir idare sanatı olarak kabul . etmelı iz. d mokratik hayatımızın bekiedıgı güzel ananeler ancak bu zihniyetle tesis olunabilir. , eride bıraktığımız tecrübeler G aksine — misallerle — doludur. Şahıs veya ekip menfaatleri uğru- Server Somuncuoğ (C. H. P. Meclis grupu Reıs Vekili) na fikir ve kanaatlerini, ondan s ra da saflarını gömlek l daha kolay değiştiren — politikacıların revaçta olduğu zamanları yaşadık Şahıslar arasındaki itimatsızlık- tan ve karşılıklı beslenen — kinler- den dolayı siyasi partilerin müte- madiyen çatıştıklarına — şahi ol- duk. Kanaatimizce, mucadeleyı fikir redip hıslerı polıtıka sahnesının dışına at- mak zamanı gelm Ancak, bu ldur ki, yoksul bir mem]eketın bınbır derdıne sür- atle çareler bul kı- lar. Aksi halde karşılıklı çekişme- lerle beyhude yere vakit kaybo- ur. Seçmen çoğunluğunun, günlük hayat mücadelesi içinde, meseleler- kım hislerin baskısı altında oldu- ğunu kabul etmelidir. Bu durum karşısında, politikacı, onu aldatarak — oy alacağı yerde, ahlâka sımsıkı bağlı kalarak haki- katleri söyliyerek, yazarak — selim aklın tam faaliyet göstermesini te- min etmesi gerekir. Birçok — yazarlarımızın — ortaya koydukları bir hakikati etkrar et- mek yerinde olur; Türkiyede fazı— lete bağlı kalan, inancını ve pre i üdafaa — ederek çok tahsil görmemiş vatandaşlardır, Diplomalı aydınlardan Ön plâna gelmek şansını — bulmuşların çoğu menfaatleri uğruna fikir, kanaat ve taraf değiştiriyorlar. Bu va kime, kimin ve nasıl rehberlik ede- ceği de bir mesele olarak karşımız- da durmaktadır. İşte bu kadar mufassal bir man- zara arzeden siyasi zihniyet ve ha- yatımıza iyi bir istikamet vermek başlıca gayemiz olmalıdır, bir merhale olarak önümüzde dur- maktadır Tazelenmış bir iktidar ve tekrar murakabe — vazifesinde kalmış bir muhalefet yeniden faaliyete — geç- mek Üzere bulunuyorlar. Karşılıklı muameleleri, kullana- cakları dil, yazılarındaki üslüp ö- nümüzdeki dört yılın kaderine te- sir edecek bir önemi taşımaktadır. Memleketin- menfaati, Meclis ça- (Devamı 34 üncü sayfada)