22 Mayıs 1954 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 14

DÜNYADA OLUP BİTENLER mı? er şeyden evvel kaydetmek ge- ekir ki Malenkofun birinci ve ikinci kabineleri arasındaki fark, Sov- yet Rusya'da bıdayettenberı cari olan bir cereyan ve il cereyanın yi" ne de bahis konusu olduğunu göster- mektedir. Bu cereyanlardan biri vekil- lerin sayısını azaltmağa, diğeri çoğalt- mağa matuftur. Stalin devrinin sonlarına doğru, kı- sa tereddüt devrelerinden sonra ikinci galip mişti. — Filhakika Stahn in başkanlık ettıgı son hükümet- te 73 üye vardı. En üst kademede bir mahdut kabine, Stalin'den ve 13 Baş- yardımcısından — müteşekkildi. Bunların kontrolu altında 59 vekil ça- lışıyordu. Lâkin bu vekâletler aslında alelade teknik idarelerden başka bir şey değildi. Hattâ baz bir iş için iki Vekalet 1hdas edıldıgı de oluyordu biri memleketin doğu bolgelerıyle bö lgesıyle meşgul oluy bürokrasi makinesi haline gelmişti. Seben? Öyle zannediliyor ki, ademi merkeziyetin memleketin iktisadi ge- üşmesine yardım edeceği zannediliyor- du. Dört aded birinci talin ölünce, Malenkof, merkeziyet esasına gitmiştir. Filhakika Ma- lenkofun ilk kabinesi bir nevi harp kabinesi çehresini taşır. Başvekil, en yakın — mesai arkadaşlarının — sayısını 13 den 4 e indirdi. Beria, Molotof, Bul- gan Kazanoviç, Başvekil bırıncı yardımcısı unvanını aldılar. Yani dö adet birinci yardımcı. Biraz garip ama, hali keyfiyet bu. Öte yanda, yine bıraz garip bir şekil- de, Mikoian sadece "yardımcı" olarak kaldı. yardımcı: B hdut kabineden sonra, Sta- lin zamanındaki gibi 59 degil sadece 23 vekil gelıyordu Yani cem'an yekün 29 üyeli bir hükümet zamanlar, butun mesuliyetlerin bir elde toplanmasının muhas- senatondan bahsediliyordu. Meselâ ye- ni "Ziraat ve Stoklama" Vekili Koz- lofa eski — vekâletlerden besi birden verilmişti Ziraat, Pamuk, Stoklama, eza yeni "Hafif Endüstri ve İaşe" Kozigin de dört vekâleti de- işti. Bunlar arasında şu ve- kâletler de vardı: Kasaplık Hayvan Vekâleti, İnek Vekâleti... Sağmal Buhran — ve vekil bolluğu: er halde, sonradan, merkeziyet sisteminin, vekâletlerin birleşti- rilmesinin faydasından ziyade mahzu- ru olduğu i edi ve tekrar vekâletlerin çoğaltılması yoluna gidildi. Malenkof, aradan bir yıl geçmeden, Stalin an'a- 14 Malenkov Kızıl Çar HHT nesine dönerek vekıllerın sayısını ha- tırı sayılır derecede çoğaltt Şu, noktayı kaydetmek lazımdır ki, bu kararın alınması, Sovyet Rusya'da zirat sahada bır buhranın mevcut ol- uğunun müşahede ve itiraf edildiği tarihe tesadüf etmektedır Kozlof, tek başına, bu derde bir çare bulabilece- ğe benzemıyordu Bu itibarla ziraat iş- lerinin idaresi üç kişi arasında taksim edildi : Benediktof ( Zirat — Ekono- mi); Kozlof (Sovkozlan), — Kornief (Stoklama). unun gibi, halkın hayat seviye- ini yükseltmek bahis mevzuu olduğu bir sırada ticaret sahasında da bir takım meseleler ortaya çıkmıştı Bu sahada da eski esasa dönüldü: İç tıcaretı Mikoian aldı. Ticaret Vekıllı- ğine de Kabanof getirildi. 1953 martında (hiçbir izahata lü- Krutçev Kızıl — Veliaht Vekâleti ekrar zum gorulmeksızın) JeOIOJı santralleri ile ve elektrik endüstrisi ile meşgul — olmak için tek bir vekilin kâfi geleceği zan- nediliyordu. Bugün durum değişmiş- tir. Bu iki saha ayrı ayrı vekillere tev- di edilmiş bulunuyor. Eskiden bir Yüksek Tahsil Vekâleti vardı. Bu, Kültür Vekâletine — ilhak edilmişti. Fakat şimdi Yüksek Tahsil Vekâleti yine istiklâlini ilân etm bu makama Yelutin tayin edılmıştır Bu yolda daha birçok misaller ver- du Fak bu kadarı da- idarede nasıl bir Malenkofun alenkof'un bu ikinci kabinesin- de ceman 52 vekil vardır. Buna, mertebesınde olan Üüç şahsı ir: İmar işleri itesi Başkan Sokolof, ites 1 Başkanı Se- yakın — mesai arkadaşları için D Devlet Guven ik Kom yor. Halbuki Malenkofun 1953 mar- tında kurdugu birinci kabınede yal- nız 29 üye vardı. Bu demektir ki, Ma- lenkof, şimdi mesai arkadaşlarının sa- yısım hemen bir misli arttırmış bu- lunuyor Bu a beraber Malenkof, mahdut kabıne veya Presidium sistemine sa- dık kalmıştır.. Bu mahdut kabinede şimdi üç birinci yardımcı vardır: (Mo- lotof, Bulganin ve Kazanoviç). Bun- dan başka 6 tane de "yardımcı" bu- lunuyor: (Mıkoıan Saborof Pervukin, Tevozıan Malişef, Kozigin). ü içinde koleknf ıdareyı temsıl eden bu 10 kişilik grup alenkofun yakın mesai ları olan bu 9 kişiden dördü muayyen bir vekâlet deruhde etmemişlerdir. Bu hususta hiçbir aydınlatıcı — malümat yoktur. Belki ileride bu zevata da bırer vekâlet verilecektir. Zira Sovyet Rusya'da idarenin en üst kademesi çok seyyaldir İki memura bir müdür: üksek Sovyet Şürasında — gerek ler nasıl ihdas edilir? Daha şimdiden bazı vekâletlerde iki memura bir mü dür düşmektedir. Ziraat Vekaletınde 422 müdürlük, şube müdürlüğü ve ke- sim mudurlugu var. Sovyet Rusya bürokrasisi, bir buh- n yaratma derecesinde büyümüş ve agırlaşmıştır Gerçi bunu bilmeyen yoktur, fakat yükü hafifletmek için yapılan her te— şebbüs dalma akam uğramış, rokrasi olduğu gibi kalmıştır. AKİS, 22 Mayıs 1954