20 Haziran 1936 Tarihli Ağaç Dergisi Sayfa 2

AGAÇ /ANAT < FiKiR s AK/İYON Türk sanat ve fikir haya tonda ahlâk bozukluğu, ( Ede bHiyalı Cedide) den sonra baş İar. Tünzimetlan ewvelkilerde ve sanrakilerde allik yerin ifedir. Şu kadar ki, Tanzimuf- dan ewvelkilerde, yani arla çağ Türk sonatkür ve entelleklüe- dinde ahlak, bir telâkki we şir o halimde, Tenzimallan sonrakilerde se bir devam ve itiyet şeklindedir. (Manzara) far yazımızda fay effiğiiniz gib Türk orla çağ sanalkür ve enlellekiöeli, dünyasının bütün kananlarına malik ol duğu Okadar ahlakın du sihiefi. Tanzimat ve Tunzimul spniruai ecanalkür ve enleliekli elinde ise, eski dünyanin zihin yapt yıkılmaşa yüz dulluğu hülde, ruh yapısı yerinde kal- mis ve tesirleri yüze görünmez bir planda, dünya harbine yü- kar senelere kadar ulaşmıştır. Tevfik Fikret, Mayalımın swalarına doğru, fikir buke mundan en büyük reaksiyon baran İşlem dinine karşı gs İermesine ve #İlalhr indir ei» mesine rağmen, iz bakim dari, ölümüne kadar ailesinden wldeğr dsl ahlük terbiyesine öelik kalmiş ve maslerini in kür ettiği bn kaynağın, farkı ne sarmaksızın, alhlikini füze AHLÂKIMIZ müşter. Tevfik Fikretleki Hi rupgi desir ve terbiye, koyu bir İslüm familyasından gelen çocuğun rehine, şuur wife terbiye temeline dayanır. Yak- se fir Gerp cemiyeli içimde yuğrulmadan we Garplı bir ailenin hassasiyet hüves için de yelişmeden, veya br hara mn kendi memleketinde udır Şini kurmadan Garplt alılikıne tevurüs mümkün değildir. İl mine #ebarüs belki... İyilik ve kötülük telikki- lerinin bütün dinlerde, bütün cemiyeilerde, bülün felsefe ve fikir sistemlerinde o müşierek maktalarr bfimelilir.. söyle almaklu ahlak, beynelmilel bir mülgarife, ve mücerrel te umü- midir ölçü haline gelmez. ski veyeni, her metafizik va rişin we ber teldkki farzının kendisine göre bir ahlükü çık- ması borçtur. (Meçhul) & fet hetmekle ve (güzelle (doğru) pu arammurkta beynimizin açlığı pe kucuklana dhdiyaci meyse, işdzel| ve fdoğru| hükmi önünde ruhumuzun payi ve dukanacığı farurları dilme ve içine sindirme ihiyacı da lar. eplere ebedi yalin ver İoğuylu gpekluğen arasında iki görüş nevinin duğuracağı iki ayn ahlak vurdir, Bi sistemlerden her biri de, emu kisİemi anlama larsınu nazaran deği- şik, veya reddetme larzına nu- zaran birlirinden Jarklı olu- caktır. Gelmiş ve gelerek ne kudur döngü ve insan görüşü Parsa üyren hepsinin birer ahlük Oo telikkisi olduğu ve olacağı gibi... İşte Türk sunul ve fikir ha- yalında ( Edeliyalı Cedide ) sonlarına kodlar devemina şa- hit olduğumuz ahliki bölün- dük, eski ecmiyetin belli başlı bir fikir ve iman mihrakı önün- de sahip olduğu ohlük yasası tesirleridir ki. bizce, e günlere kudur sinsi sinsi sürüp gelmiş ve bu alalikı değüran şuur çü. rümeye yüz iuluncu, ve bir ohlük yaratmıya mukledir ye- ni bir şuurla yerini değişlire- meyince içlmai bir fezyikin ifadesi olarak İirdembire pat. İnk vermiş we gelen nesillerde acıklı bir ahilik bozukluğu ha“ linde kendini göstermiştir. ( Edebiyat Cedide ) nin bi- ribirini fuimuk, birbirini sev. mek, yaşlıya hörmel, gence şefkat we şeyhe bağlanmak kıy- mellerile tecelli eden sanat ve fikir ahlüke, semen bir nesil sonra İirdendire iersine çevril- miş ve hiç birfÜrllerium Ja malik olmadan bribirini yes ek, birbirinden o iğrenmek, yaşlıyı tezyif, genci tahkir ve i