20 Haziran 1936 Tarihli Ağaç Dergisi Sayfa 16

EDEBİ TENKİTTE YENİ KIYMETLER r Amire Malraan,Novrelle Kova (ran- çöise'ia, Kâmimuereşi 135 tarihli süs hasimda, Sevyet Fomancılarından İlya Ehrenlourg'n., Sans represdre haleine 4 bir solekin | sdiyle Frasmıza isreü- me edilen romanı münasebeliylie meş rettiği Me e ee külüürümü temsil edem roma hakkında verilen in hükümler içim intima edilmekin olan kiymeilerin, sriik, gi romanıma isibik edile- üz babissıli "Sinai miallmryizize güre, Garli Avrupa, stedenleri Rus edebiyatında iie speri ei haf görmeğe alıştığı kuv- mai im veili eğe m e İstin küllü Tünün roman ia mukabil bit eealiğma İrndesinin raaksulü olan Sunis ye ye rm açlık, İaleş, ser mewi beşeri mani wa ozlıraplar arasinda halis bir m seli ve ve İsdakârlik hislerini Byron ln. re Sevyet le ll Ser ve oum İsme İerTERnDİĞN edea bir o mah , vü ik İmgarsim ve ln ler bu mapala, Garbi Avrupmla olduğu gibi, İmsapim messİe olarak ortaya kon- ması ile, onda psikolojik ve bilhasma göz e lir İsilap eden Ltarali sri yan Saki Rus edebiyatından dsmenmile uyrlmaktadır. Diğer tarallan, Litu ve Üermeii iymilarının, o İerdim bakiki iweveliypeli ve kıyımei zengin- Diği selerlsimi debriir eden küsisiyeilie. rimje aramasını mukabil, İktilâlei ede- büymt, bimu, mamagı verem humusiyei- İsinde aramaktadır. Her yeni esmi- yetim edebiyalı, zaruri olarak, tüple sayman göre, Garpılı röman- dipten hareketle, ferde dağru gi- derek bümüsiyetleri inlihap elmesinin tersine İsir yolla, Sövyel renazısi, İm. müz teşekkül m Me > nin kaosunu zihnen yelirmek zöorundarlır: veri her ede- biyat, diğer bir meziyetleri, İn picimde — İlin hatam ddağru r. Bumus işim, kolleklil mii arar; bu, herkesle müşle rek olam İse an iz bir kütleye i araylırmak- dar, tar. Bile, dileri, kendi er kmasumuzda, Sovyet muharriri ise,eiralını çevreleyen kanmmda beşletmiye çalişer Yalniz, iti- ral silmek icabeder ki, hiçbir İhtlülei muharrir, sahip olmak istediği ölemle, İsa leme sahip olmakin mulavassi rolünü in edecek İsin arsmmlaki İsağ- İnri banün bulmuş değildir. Yalniz, buğün, bu edeliyalın ns pat eni pealişama der ki,bu,onu Gi Avrupa ebebiyatlarından ayıran pt İsis in we ekseriya, eserde, bor wevi waka ve İsâilisenin, kahrı. mana ve onun şahsiyelinr Üakaddlöm etmesi, bü ar telekkinin harekeli nak- İns teşkil eder Sovyel memleketinde , o Mara miglraminim, İse İilemei mezarılnn kal kupp göreceği a İkarşıında Üzkrnr mezarıma denmek isleyecek edersezde m nar gemavakır meri içli- larını kaybetmiş olduğundan il parlemanlar sistemi iktibas zararetile karşılaşnsış olması teklikesi- we kadar, mümakaşa edilebilecek mi beler bir ya barakılırma, Andri Malra- p edebiyatı hakkımıla ile- iye al idiz olen mar. ille bakış- ta, bir yenilik seriliyor. Halbaki, me sale biraz derinleştirilirse, görülür ki, Soryet edebiyatile Garbi Avrupa ede biyakları atamuda, meakibevaym taalluk gelen ouktada, sihayet, İnraza roman ilama ve ln biribirinden öji- gan İsrklar derecesinde bir (ark var- dar. Filhakika, Sevect odebiyalınm - kowmömist bir rejim İzllialnrına rağınsn- wiki yasıllarısı, kenlindes evrelki de vir Bun edebiyatınin milk hudutları aşip, İeymelmilel olabilecek bir Dos önievskiy hamlelerine sahip olmalığını görmekteyiz. Bugümün büyük pmiluar. rirleri olarak gösterilen Mazime Ger- kiy, Alexin Tolstsi, Glarikev ve Cho- bokew gibi şöhretler ise, İYİ den es- velki dlevir hayatımın imal reloule- meni İsrrmi taşıyan, ve bününla Alim lerini bulan sanatkârlardır ki, ielerru- at olarak, ye iy da içlerine şi bilecek k deerüleeiili salamrdır mağ. Hil kldia edilebilir ki, dnğisli memleketlerde tesslül edilen şeklile bir Hasml nü ussuru bn lime gelipte, dur kalmıya mahküm muharrirler haricinde, Alşasi Remizür gibi siwrilmiz bazi kıymetleri, ilk say- diğimiz muharrirlerin blemini yaka İnmaş olmakla izah cimek, benm aksi ölarık özak Oötimekien daha doğrüdler. Mami olalilir ki, Proleter edebiyatın, kendi khlialarına rağmen, amcak romanİizmasmı yeyin. ileri varmayan Ândiri Malrnan'nun, Sovyet gdebiyniin miyarları dahilinde izleriz etlirmeye çalıştığı İlya Ehrenbourg bile, reji ikalinlarındam evvel teşekkül yasi wödirsiz iktilâ) ruhiyalının doğurduğu edeliyni sealine menmiptur. Demek oluyor ki, gerçi İlulya, gr- rek Almanyada rastladığımız ve İsugün k revaçta olan evet ve Edebişei Kahirinin ünlalmak istediği kölg bir delille senyip bir âlet haline getirilmiş olan ve Mermi edebi, adi verilebile- cek İbir edebiyatın ö çüleri dışını çile #lmek, ba edebiyatın ve sna besziyen- lerin keyliyetini mübalağalı göstermek ürümkamilile yapılmış bir Tikir oyunundan ibüreltir, ve, yine İm işmira, vahi- det içimle çokluğu, lerdin hakiki mew- eudiyetimle manayı," diğeri etralını çevreliyenin karsimlu runs, eritem tipe doğru gilmesi, yine insanin mesele olarak ortaya konması fikirlerinin, ler- dim içtimni vasstia bulundukça, mülke kalsil hulülleri, İksiii, tam olan iki ayri palkelejik cspbasini beşkil eder. Eimaşm- aleyh, hakikatte, or birbirini onk- vi iki balli vardır diye mili olası süretle İkiya ayır- meg sliyorsa, bu ber sie. hükümlerde ilmi bilginin, ay tuk taralı olan İelsefi metodun mu inabetisi düşünemeyiz, bu iki yal çel ricinde, amal fenkidi diye yeni bir alada simtakil ehemmiyeti, kesli İginden meydana çıkar. Düşünüşün, welodana da bu ishalülü Ogelirmek, İska İnuhranlarımın azami oluşu ninbetim- de, İikir bulranlarının siabeten azaldığı #apsi sahasına yeni İrir anarşi sokmak. gibi, haddizatinde Sovyet ebehiyatimn iie arzulayamayacağı bir hileyi meveubaherimekz olur ki, İri tzkiürde Andri Malranı oturduğu dali İbeamekle, edebiyat smhasımla sürüklenmiş olde- ğu, #omantizmanın bile düşmediği bir sübjaktizmaya , tefekkür sahamızda da üşmüş oluyar, Şerif Hulüm SAYMAN 15