13 Haziran 1936 Tarihli Ağaç Dergisi Sayfa 7
KLÂSİSİZMA VE KLÂSİKLER — ÖRPHEE VE HAYATI — Orphös güya Trakyalı «Eagros ile Kalyopis nin oğludur ve adı bir mezhep olmuştur. Şahsı açıkça malüm olmadığı için bu elsanelere karı şan adı ber büyük şahsiyet gibi bir çok yerler benimser. Nerelidir ? Hangi milletlen, İsangi memleketten, İsangi aileden, hangi ana ve ba: badan geldiği pek malüm olmamakla beraber en çok Trakya önün vala olarak gösterilir. Örphöe hakkında yapılmış pek kıymetli ve pek derin ielkikler vardır. Bunun ilmi kasıimını da geçerek ömun örneksiz şiirlerine gelmek için bu şiirlerin sebebi olan ve elsaneli hayatının elimizde bulunan vakalarından birini burada ya: zalım. ( Örphöe | flüt çalmak- | 5 ia dünyanın en mahir sariai- kârlarımlan biri olduğu için Makedonyanın (Panya) sıra dağlarındaki bütün vahşi hay- yanlar, kurtlar, kaplanlar, ayi ve arslanlar o çalarken ayak- larının alına gelip yatarlardı, © İlülünü çalarak yürüdüğü zaman ormanlar bü öiraren- yiz mağmenin arkasından sü: rüklenirlerdi. İşte bu sihirli sanalile ( Euridice ) isminde bir kırı kendisine yaktı ve ( Euridice | « olan aşkı da om da bu ilâhi vecdi günden gü: me İakhammül edilmez hale gelirdi. Fakat onunla lam nişanlandığı sırala çimenler" de gezerken ayağından bir yılan sokarak (Euri- dice) i kaybetti. Euridice öldü; Örpbüe'nin tees sürü o kadar artı ki dünya, gözünde bir kar ranlik gece ve bir zındandan ibaret kaldı. Ni- bayet sihir ve ilesirine liyen ve sesi yalnız ruhlar taralından duyulup İaniler taralından duyulmıyan üç başlı (Cerbere) adlı köpeği uyuşturarak o cehennemler âleminin muhteşem melikesi (Persephone) un abanoz tahtı önüne kadar gili. Nağmesile ona kendisinin dalıh iri AKTAF Ğ kaçırılışındaki aşkı ve büyük macerasını halır- alarak kendi yanan ruhunun derdini döküp sevgilisinin cehennemler âleminden kendisine geri verilmesini niyaz citi, Nağme o kadar mü essir, macera o kadar azıklı idiki cehennemler âleminin melikesi Persephone orada sükün için deki ruhların yeni bir zehir ve ateşle uyanma” sından ve yanmasından çekinerek ışıklı dünyaya çıkıncaya kadar bütün (tartar) âleminin yolları müddetince arkasına dönüp bakmamak şartile «“Euridicesi geri vermeyi vadetti. Ve «Örphâes yolum tâ sonlarına kadar geldiği halde - âşık şüpheli ve endişelidir » tehammül edemiyerek dönüp baktı ve bir anda (Euridice)in yanından gi ve gözünün önünden rulılar diyarına geri uçluğunu gür dağlarının eteklerinde ilâhi adalet ve mukadderata külr- ederek ve imüâcerasinin âdi pürlerini terennüm (ederek İlütünü çalarken «Müz» ler sazini kırıp kendisini parçala dılar ve Nemller sazının ve vücudunun parçalarını toplaya- rak (Liberiyon)a götü namını bir mabed iler Ve her gece mabedin etek- lerindeki sularda onu anarak nağmelerini terennüm ettiler. Örphâe'nin aşk macerası bu şekilde olmakla beraber har yalındaki diger sergüzeştlerin ön mühimlerinden birisi de büyük bir adam, büyük bir kahraman olması, (Kolkidaj) dan Yu- nirislana altın postu gelirmeye gi | manların arasında bulunması, ( Argonot | sele- rine iştirik etmesidir. Netekim en büyük şüri bu seleri terennüm eden şüridir. Diğer şiirleri (emmes) lerdir ki bunların dini ayinler sirasında her ilâha mahsus ayrı kokular saçan buhurdan: İarın dumanlarile terennüm edilen ilâhiler oldu: ğu zannolunmaktadır. - Salih Zeki AKTAT
