3 Şubat 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 13

gg me —66y— osı ya uneyurunpy “yomunye şmeey şafosd vivpeyeg Uf ueıstasma EyeNNE TpEByeu rae) -soy taz “yönupiğep yarelmonye uy 0499 “yon ag İry şör ap 984 dıyo Şeyla; aejeyap 1Ip “pto gepey ezana, çz vodsımoy uedyöeg semmyiı opunin ununmumnoy 180095 Çiç| “1paeşzolguylo3 zeyşeseş vawezva TeyyoU ununanmam Urupy Op 1497949j9p edjeyj VA edin; -may Molips ypiyepsek Fmsoyspop seyJ 19J99 9p zıpıBaj 24 zısuaj “anıdnwenng ves eBemej -eyleg atpey O #suyyaym zepey vu nyaşpg ng 1490p say 24 diyo Geziyi reyezeş nyaşny yezyyeşnu muokutuso howyyug vwyep 1595 -yap vrv opursasoyezpu tuy uuslod ng “wüpaturz yağ unzy; yoyo oyda$ İry uyeğfi mnek “sy nsnalop tyep & omsodemmuy edsny turaj eiyga zizemommwe yy SA zyogUEdid 'sıpığ “ULA “svAŞ 'unamziy EVOS 0U98 1g pDEZE UOpUNAG *23) uyasloıd ng 44 Köye sezgr ysofoad yeye;si ag wyİfapuejy tema) #Eg 1SUEY)98J08 SOY Tgumsj uspuwejdeg ofT vo/sıaoy ng tut “unğrunapes yana ag ojyörns yovopo #yluşıs vA yo opJ9ş99979p WOS vunopuu omg 94 RwyB swsadyeg syey wninp -on|O yaaYp Mepnişezeş zapuaz) Spyey wnğnpjo uyeynw 1mçue|sj “3g epens o *ynpaotıp9 zey gepo) YtdE,o şev vunsopny Wwe YSA porlar yazmadı ve onların felâket ve sefaletini bir lisanı edebi ile tasvir etmek lüzumunu vic- danında hissetmedi. Hükümeti Osmaniyenin şarki Anadolu vilâ- yetlerinden bir buçuk milyon kadar Ermeni naklettirmiş olduğunu ve bunlardan altı yüz bin kadarının yollarda kısmen katil ve itlâf edilmiş ve kısmende açlık ve sefaletin tesirile ölmüş olduklarını kabul edelim. Fakat Trabzon, Erzurum Van ve Bitlis vilâyetlerinin Ruslar tarafından istilâsı sıralarında oralarda sakin olan Türk ve Kürtlerden acaba nekadarı Ermeniler tarafından €n barbarca cinayatla öldürülmüş olduklarını ve nekadarının esnayı bicrelle telef olduğunu bilen var mı ? İşte biz haber verelim ki bu yüz- den ölen Türk ve Kürdün miktarı muhakkak bir buçuk milyonu mütecavizdir. Ermeni katliamından Türkler mesul oluyorlar da Türk ve Küt katâmından ve sefaleti umumiyesinden Erme- niler ne için mesul olmıyorlar ? Yoksa Türk ve Kürdün kıymeti Morgantav'lar, Mavdelştam'ar ve emsali politikacılar mazarında olduğu gibi alemi insaniyet nazarında da sinekler derecesin- de midir? Ermeni mezaliminin ve Ermenilerin Türkler hakkındaki hissi adavetlerinin derecesini göster- mek için iki Rus raporunu |*| dikkatle müta'âa meni hissiyatı ii i BEs.Dİ beğendiniz mi? Raporlar kkabın mibayetinc zeyil olunmuştur. —510— ouyeyeysz va #ruyıpe uye og dire maymun ofnpe uepusezy wefy ounosedıı adina) polo “nörask zere vumaşzı odığrnyoş mofoy 1ıg oz -p04yNA ayazou ör yonyeprey igeşepiyı ize? Popusez” zoppyı, SA Spy oreo op “ORAYA nyopruy ppze$ Aryess) ASYA) Oya “494109 ppyeaoı SA yeyma! Heougey vöed yufırı Mdosayş tpnısruso şsrutsnunupy 189U99 60Gİ “patjıodıpa omepı uövaje Taursemaj İn -210j98 sn pngüeysj 1sesoni UlurjUÇ) “paejireLi enek ojıg ofaoyezga ofDıZIg 9s) oyama0jar ysoyaomıpj DA yelyeouışy uv niye vede -19p vatğedeğye3 uouape ouyusyusı uuysodperlıs 1pısayuu yozapa ydı mouke ranyıyds) og © opjey n3npjo #ywayıg$ asyyeam opedız ua 9219 yeklas9 Gokyosyenkey, usjzon opwdız yod up -aojp9mipp eüyşe nğnapndog soy uapuouy opgdaa uğıyyazse Op 9oJYAAY “apaeylok119ps93 zeğecayc na 4g yryuz Ziujek Szıg SA 2oyaok iye Gözde Gölleşyemye) 1sayjpiy U9PESI UŞUNİ “aeyıpemğenek ozyaunyıpyoş ng Mig İrg uapsojpık am? şsedıs nejo gym westseyunlu şajader) “unsünşag yararı dopnadd şyoygnun wen 9494189418 yerde şıfoygnmı :Bıpajfa 3yaoı Wuaduse tyeoediyyı - opıyeğ yememeue OJUYMp meztu vesesa doyzau 94 yalışıa yeyez - op OP -oiyep modımoo pıycaaş SA yeyin! Igığ Uepşnpio wetiyuj Uudap #luepueu şıfayanın deyyoznu Ge) dim, ordugâbta hiç kimseler bu'unmuyordu. Ger- çi Ali bey Mekkeye avdet ettiğini bana yazmış ise de bükümete sadık olan urban meşayihini verdikleri malümata nazaran maiyetindeki veti üç kısma ayırmış ve her birini muhtelif is- tisametlere sevketmiştir. Bu akşam olmazsa ya- rin behemehal şimendifer haltına bir tecavüz icra edilmesi ve bu suretle Medine ile Suriye ar. sındaki muvasalanın inkıtamı müteakip tek- mil kuvvetlerile Medineye taarruz ve zapta te- şebbüs etmeleri muhakkak imiş. Bittabi verdiğiniz talimat mucibince bemen Medinedeki kıtaatın kumandasını derubde ett- tim. Ve şimdilik her türlü ihtimale karşı her türlü tedabiri tedafüiyeyi ittihaz ettim. Bizi kuv- vetsiz bırakmamanızı rica ederim. ,, Medine için ihzar edilmiş kuvvetlerin dera- kap yo'a çıkarılmasınmı emreltiğimi ve abvali hazıraya göre daha kuvvete ihtiyaç varsa iy'ar etmesini Fahri paşaya bildirdikten sonra Şerif Hüseyinin bana ve makamı sadarete yaydığı şifreleri hallettirerek okudum. Şerif bana yazdı- ğı telgrafnamede de, sadrazam paşaya yardığı telgrafnamede de: * Biri gayet möltefit ve di- ğeri pek başin ifadelerle muhabere eden iki recülü devletin hangisine itimat etmek lârım geleceğini kestiremediğinden, iki ay evvel Eover paşaya yazdığı telgrafnamedeki iş'aratından bir ——. 44 umuyegug #09g “ynpzofnunıng £ag #şeğ unareyeş A dog yeyey, “dog weyeae) mag TE oytzgu OpuyEp ses? yade oyayayoy Homuz Geygeatş 1931p SA og tyegegeç suaad weyjeauş ag utwez O *AĞIAİ eyngueysj uoyeyyeandı çar *nunn izoylamı uputsuusa söjsnğe 169455 9061 AnSrşappoz Moyipay Ng Mepunİnp;o yonun -23 epnopa olaewsg yeme Jig oyun ng 34 yeme Suri! made? PpyEZa, SA yeğ Ep Mopayıyep ofurs0 iyemom pop yemdejuz Yarşsşveimni, Zitutaezeu iyeyou Uzıg Tgenig 'np -104ıpa ştyoy Tasemunjopye yeyin! 4g epuisci ofiyanı, vlumsmeuaz o opuyıgeşnan yesroyusa yezedinytnı 1sca 79428 gep adıjtatıy ajda iweu tefuopoygur tony “semün;oğyeg Y8pI Modueş “you vaueyepe nen 19ğıp SA iyeyii Buejsıucu MA Utmesiş 94 upyye) ost yueunı, Hg uejo Sı 28 ağiupyaç aayeznu Werog vumeu eg Wong 'npdofnuajsı yem3oğzea İyg utpurmusadond 1sed1s 1paoyp tayin oy #fropoyeyy 1eBing fısy “ıpaejung 2498 Zyuanğıppıgedrjue opefiz ua upiiseze izapopin oy Yeniyi vzeyeeyg *wemeşnun 3iy vayelyey wp uaşuyB wiğipado8 2ogt49g oy! yysaepueç op “üyayfoy 2eğng ejegitum 2a ollutusg “İog “aücopy epatsens 1279! ugegeynar Ape 990p) 2g 9p 44 4y'g Yeli Ag izrtnyzapyıyıyo) epusecs> 1 — Kühat ve Terakki fırkası mevkii ikti- * dara geldiği gündenberi ( meşrutiyetin tarihi isdesi o'an 1908 Temmuzunun 23 üncü günün denberi demek istiyor ) memleketi o kadar fena idare etmiş ki devlet bir çok arazi ile bütün Dü'uz ve haysiyetini de zayetmiş. 2 — Bu sui idare yüzünden zuhura gelmiş olsan bir çok muharebatı bariciye esnasında ehali, bilhassa kıltai Hicaziye ebalisi o kadar azim bir fakru sefalete duçar olmuşlar ki ev- lerin'n kapılarım bile salmağa mecbur olmuşlar. 3 — Bununlada iktifa etmiyerek abkâmı is âmiyeye riayetten sarfı nazar etmişler, Meselâ Istanbulda hükümetin ve Şeykülislâmın gözleri önünde intişar eden “İçtihat,, ismindeki bir risa'ei mevkuta Fahrikâinat Efendimiz hakkında ihtiramatı mutadenin kabul etmiyeceği bir lisan istimaline cüret etmiş. 4 — Aymi mecmua şeriati isâmiyenin vera- sele ait bir fıkrasım tebdil etmek lâzım gelece- ğine dair müta'ân dermeyanından da çekinme- miş ve mali mevruse erkek ve kadın varislerin mülesaviyen iştiraki lâzım geleceği içtihadında bu'unmuş. 5 — Harbi vesile ittihaz ederek Şam, Medi- be veya Mekke gibi şehirlerde ikamet eden askerlerin de fekki sıyam edeceklerine dair bökümet neşri fetva etmiş. . “anpro4ust yedyak op yfaweayeyepr ye mameye;si nopeny pref zile pngey Ae4eo 14959 İANİZE) SA 41499 Uluvfsny epoewez uos (gı8 nöapjo zruyyayısye yaşa pi von <ezeâyoı ueagy'j Hg?) ?A UEJcodseaydey “pi yemeğ 2k 1gI8 donas piytisyw 24 ap yeirded zar pu) şezzig nuyüjsi iğeoapa droj uuodıyeyru prelo$ Opzlumoyoşuo 1pvoy emopeg 9A ye “Joya uopusoyıgy ULirşang USJUA SÂdAYp gedi eyni sepeti) Su Mapa şirdez oggep gong oyu *ULgep yeyansı opu,ss4rs jwnon içdey ng Huk -2B ouyğok uuzıg Gope7Z uk uswigd wyzgj du nadunmou wep! uyumun iğ 1oşg işl vejo Meyejsi Opuopuss vunun igdey uv;o unzn 24 # yag yed ng ydaşsusealg “pi Uy EU1ğEo0 Angad oytandı ogley İaİ Ja yeseşo uepunsguor xe Bmaişe ayı ekutayy oluru sg MY “*H *0$10y9 gagoz unun ıgazy uoyınmp dıpa GEK4SII. EpZAE) nf) Y6af3c90 iyeyejsi YUZ APAZOp Uyun Youyomas GHEyMEY Opjeysy ep eszodidişe$ olaya yur eşkşapuzgy 9İsOY nung undımıya weliy agde PWNŞ 4 YISLA RS0J08&09) sıyig ideyey, yılog Dx -Sijilg ep UEYjedeş aıg 'dz9A aepezed v0) ng udi ensop (Bususud ueysipory B4p3 yozopa dey 9puyrgep eisny Meg yezzeimpgy tusumpog Argem veyjedeş rg Moy edeni 2j1yA06 due mekliğim ihtar edildiği için buna da mani o's- madım. Şukadar varki bütün Ermeni mubacirlerinin Mezopotamyaya gönderilmesi orada duçarı sefa- let olmalarını intaç edeceğine emin olduğum için bunlardan bir çoklanmn Swiye ve Berut ve halep vilâyet'ei dahiline yerleşlirilmelerini münasip gördüm. Ve buna müsaade edilmesini israr ile İstanbula yazarak muvalakatlarını istih- sa! ettim. İşte bu sayede bu vilâyetler dahilinde hemen yüz eli bin kadar Ermeniyi iskâna mu- vaffak oldum. Bunların yetimleri, dul kadınları ve erkekleri için ne gibi muavenetlerde bulunmuş olduğumu burada tekrar etmekten adeta haya ediyorum. Bana öyle geliyorki bunları tafsilen zikretmeğe kalkışırsam bir hissi insaniyetl ârane ile yaptığım bu muavenetlerin kıymeti maneviyesine halel gelecek, Bu izabatımdan efkârı umumiye taktir ederki Erweni tehcir ve taktil meselesile ben zerre kadar alâkadar değilim. Tebcir kararı verildiği zaman müzakerata iştirak etmediğim gibi taktili icra değil bilâk's mehettim. Ve tehcirin hin ve akap icrasında muhacirine âzami muavenetlerimi bezlettim. Fakat acaba Istanbulda bulunsaydım da şarki Anadolu vilâyetlerinde ve ordunun gerilerinde ceryan eden ahvale vakıf olarak müzakerata iştirak etseydim teheir kararma muvafakat etmi- 407— İİ ğ