29 Nisan 1938 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 8

Y Bi E bi Üa — tehditleri . çin ancak sulhu istiyen iki memleke- — tin'bu hararetli azminden, bu şerait — Cordiale muahedemizin bizzat ruhunu "yugoslav müttefiklerimiz tarafından ULUS 29-4-1938 — Maıesle Kıral başbakanımııı ve Dr. Arası kabul buyurdu B. Celâl Bayarın | ziyafetteki nutku (Başı 1, inci sayfada) letinin bizi kabulde gösterdiği fevkal- âde samimiyetin hâlâ tesiri altında o - larak, kelime bulmakta sıkıntı çekiyo- rum, Bununla beraber kıraliyet hükü- metinin bize ibzal eylediği lütufkâr misafirperverlikten dolayı ekselansı- nızın şahsında kendisine bütün kal- bimle teşekkür etmek ve bütün elen milletine de, güzel memleketinin top- raklarına girdiğimiz andan itibaren hakkımızda gösterdiği içten gelen çok hararetli alâkadan dolayı derin ve sa- mimi şükranlarımı arzetmek isterim, Bunca seneden sonra, bütün Yunanis - tana ve asil yunan milletine türk mil - letinin kardeşçe selâmını ve Yunanis - tanın refahı ve daima daha yuksek Majeste kral Jorjun huzuründa (Başı 1., inci sayfada) kadar giden başvekilimiz ve hariciye vekilimiz yolda" ahali tarafından şid - detle alkışlandılar, Çelenk kı me- rasimi esnasında muzika evvelâ istik - lâl sonra yunan marşlarını çaldı, Ve- killerimiz oradan gene yürüyerek ote- le avdet ederken yol üzerinde toplan - mış olan halkın pek samimi candan tezahürlerile karşılaştılar. Majeste Kiralın Huzurunda Majeste kıral saat 12 de evvelâ baş- vekilimizi, sonra hariciye vekilimizi kabul ettikten sonra 13 te türk heyeti- ni öğle yemeğine davet lütfunda bu- lunmuşlardır. görmek istediği saadeti h dileklerini getirmek üzere memleketi- min bir murahhası olarak elen toprak- larında tekrar bulunmaktan mütevel- lid bu anda duyduğum derin heyecanı gizlemek benim için çok zor olur. Sağlam ve çözülmez dostluk bağları Memleketlerimiz münasebetlerinin nüvesini teşkil eden nisbeten kısa bir maziye göz atarsak, bu münasebetlerin bu derece sağlam, samimi ve çözülmez bir dereceye bu kadar süratle erişme - Bi önünde heyecana kapılmamak im - kânsızdır. Münasebetlerimizin bariz vasfı olan bu sağlamlık, samimiyet ve çözülmezlik, ekselansınızın da çok gü- zel ifade ettiği gibi, müeyyidesini ka- tiyen insani. olan çifte zarurette, müş- terek menfaat ve karşılıklı duygular- da bulmaktadır. İftihar ile seyretmek- te haklı olduğumuz bu muhteşem ba - şarı, son zamanlar tarihinin kaydettiği başariların muhakkak ki en güzelle- rinden biridir. Gene muhakkaktır ki memleketlerimiz, bu ölmez eseri, asır- ların tarihinden menfaatleri lehine dersler çıkarmış olan milletlerimizin hikmet ve kiyasetine medyundurlar, Dört balkan devletinin güzel 'Yalnız memleketlerimiz için değil, fakat aynı zamanda Balkan antantı blokunun doğmasına gıhıd olan yarım lerle bu |bu Yemek sonra Majeste evvelâ baş vekilimizle uzun uzadıya konuştuk- tan sonra heyet'âzasından birile de te- mas etmek arzusunu izhar buyurdular. Başvekilimizin âzamızdan birini kendilerine takdim etmesi üzerine o - na da birçok iltifat göstererek günün belli başlı mesaili hakkında kendisile fikir mübadelesinde bulunmak nezake tini ibraz buyurdular. Heyet on beşte saraydan büyük merasimle ayrıldı. Ziyafetler 17 de Maraton barajında Metaksas tarafından verilen çayda hazır bulun- du. Bu akşam türk elçiliğinde yemek ve suyare vardır. Yarım Sunyonda öğle yemeği yeni- lecektir. Heyetimiz hakkında hükümet maha- filinin ve halkın gösterdiği iyi kabul tasavvurun üstündedir. Matbuat müsteşarı B. Nikolidis bu gün Kigfisyada Sesil otelinde türk gazetecileri şerefine bir öğle ziyafeti vermiştir. kendilerini biribirine bağlıyan rabı-, taları daima daha ziyade sıkılaştırmış azimlerinin bir ifadesidir. Bu, bizzat kendi faatlerimiz bal dan ol- duğu kadar beynelmilel sulhun men- faati bakımından da tahakkuk ettiril- miş kati bir sulh vesikasıdır ve bugün, habbet eserini, türk - yunan bir- d. için de derece dolu olan son ukiz seneye atı- lacak nazar da itminan verici mahiyet- tedir. Filhakika, çok kara bulutların kıtamız üzerinde sıksık yıkıcı kasırga doğurduğu — zamanlarda, dört memleketin bütün müteyakkiz ve yapıcı gayretlenini bundan böyle ebe- di müızerek eserleri olan Balkan an- sarfı lerinden daha ziyade muhteşem bir manzara tasavvur olu- nabilir mi? Bu işte de milletlerimizin hıkmct ve kiyaseti galebe çalmıştır. M lerimiz ve a da en- ternasyonal sulh için çok hayırlı bir büyük eser doğmuştur: Balkan antan- tı, İttifakları dört leketi yegân yegân biribirine bağlıyan rabıtaların beliğ bir sembodlünü teşkil eden Yu- nanistan, Romanya, Yugoslavya ve Türkiyeyi bundan böyle çelik kanat- ları altında toplamaktadır. Mühim bir merhale: yeni pakt Böyle bir hava içinde türk - elen Entente Cordiale'i, memleketlerimi- zi biribirine çeken bu derece yakınlık ve benzerliklerin tesiri altında tabii inkişafını takib etmeketen başka bir şey yapamazdı. Pek güzel ifade buyur- duğunuz gibi türk - elen birliği yolun- da bir yeni mühim merhale daha teşkil eden bugün imzaladığımız muahede- yi, bu düşünce ile ve bu aynı sulh ide- ali ile hareket ederek akdeylemiş bu- lunuyoruz. Bay Başkan, Yeni-türk - elen muahedesinin ma- - hiyetini ve şümulünü sarih ifadelerle © derece iyi tarif eylediniz ki bu mu- ahededen bahsederken benim için Ek- selansınızın beliğ sözlerine iştirâkten başka bir şey kalmamaktadır. Hak et- tikleri refah ve saadeti milletlerine cidden temin edebilecek yegâne âmi- lin sulh olduğuna kani bulundukları i- dahilinde, 1930 ve 1933 vesikalarına i-. lâve edilmekle kalmıyan ve Entente da layan ve g bu mua hede doğabilirdi. 0 Entente Cordiale muahedesi ki yalnız ismi, muhteviya- tınm ruhunu göstermeğe kâfidir. Türk - elen kardeş birliği. Kati bir sulh vesikası Balkan antantı konseyinin sbn top- lantısında müzakere edilen, romen ve hararetle tasvib olunan ve bizzat Bal- kan antantı zihniyetiyle, mıarlanın bu yeni hede iki i liğinin bu remzini bütün dünyaya, Balkan azâları arasında hüküm süren tam tesanüd ve geniş ve halisane teş- riki mesainin bir misali olarak iftihar- la gösterebiliriz. “— Bay Başkan, : Milletlerimizin yarattığı bu derece mühim ve hneticeli bir eseri tahakkuk irmek devlet adaml her zaman nasib olamaz ve gerek benim için ge- rek arkadaşım doktor Aras için, türk- elen birliği yolunu tevsik ve teyid eyliyen bu vesikanın altına, ekselan- sınız gibi, yüksek siyasi ehliyet ve vatanperverlik faziletleriyle, son se- neler içinde yaptığı hizmetlerden do- layı vatanının şükranına hak kazan- mış ve birliğimizin hararetli bir taraf tarı olarak ismi türk - yunan münase- batı tarihinde altın harflerle yazılı kalacak olan mümtaz bir şahsiyetin imzası yanına imzamızı atmak büyük bir saadettir. Cihan barışı yolunda atılan adım Sevincim çok büyüktür. Hususiyle ki, umumi sulh davâsına samimi bir hizmette bulunan muahedemizin im- zası, ufukta beliren ve mustarib be- şeriyete ferahlık getiren bir sükünet devresine tesadüf ediyor. Cihah barı- şı yolunda atılan adım, aralarındaki antant bir sulh kalesi olan biz Bal- kanlıların ancak tasvibine mazhar o- labilir ve bilhassa Türkiye ile Yuna- nistan Akdenizde teşriki mesaiyi ve münasebetlerin — ahenkleştirilmesini istihdaf eden her eseri daima büyük bir memnuniyetle karşılayacaklardır. Çünkü böyle bir eser, bu mıntakada olduğu kadar bütün kıtamızda muhak- kak sulhun tarsinini intaç edecek ve bu suretle türk - yunan birliğinin e- min ve feyizli inkişafı hususunda en müsait havayı — yaratacaktır. Sulh memleketlerimizde nasıl ebediyen pa- yidar olacaksa bütün dünya üzerinde de kati olarak hüküm sürdüğünü gör- mek hususunda ekselansınızın yük- sek dileklerine bütün kalbimle iştirâk ederken, kendi aralarında yıkılmaz bir hale getirmeğe muvaffak oldukla- rı bu sülhun en kiyasetli ve en mert kâfili olan milletimizi tebcil etmek isterim. Kadehimi, Elenler Kıralı Majeste İkinci Jorj'un sıhatine, dost ve müt- tefik Yunanistanın refah ve itilâsına kaldırır ve ekselansınızın ve sevimli Bayan Metaksas'ın şahsi saadetlerine içerim. B. Metaksasin beyanatı (Başı İ. inci sayfada) siyatını götürmenizi dilerim. Bu mühim dakikada, türk hüküme- tinin muhterem Reisine karşı olan hayranlık ve dostluk hislerimi bildir- mek isterim, O Hükümet Reisi ki mil- letinizi, yüksek mukadderatına götür- mek yolunda azimkâr ve kiyasetli bir elle idare etmekte ve eski ve mümtaz dostüm B. Aras gibi şayanı takdir me- saij arkadaşlarına malik bul k dir. ATATÜRK'e tazimler Vasıtanızla, Türkiyenin Büyük Şefi Kemal Atatürk'e tazimlerimi arzetmek de isterim. O büyük adam ki, dahiyane bir surette, milletin can- İr kuvvetlerini, yüksek hasletlerini tanzim etmiş ve Türkiyede esaslı bir medeniyet ocağı meydana çıkarmış- tır.,, B. Mavrudis'in bir telgrafı Dün türk - elen munzam paktının imzasını mütecakip BB. Celâl Bayar ve Tevfik Rüştü Arasa, Hariciye nezare- ti daimi müsteşarı B. Mavrudisin bir telgrafı takdim edilmiştir. Nekahat halinde bulunan B. Mavrudis, bu tel- grafında, sıhhi sebeplerden dolayı im- zasını, türk vekillerinin ve Elen hükü- met reisinin imzaları yanına koyamı- yacağından dolayı teessürlerini ve ay- nt zamanda yeni paktın akdinden do- layı hararetli sevincini bildirmekte ve iki milletin gittikçe daha sıkı birliği- nin başarılması hakkındaki temenni- lerini sunmaktadır. İstanbul şehir medlisinde İstanbul, 28 (Telefonla) — — Şehir meclisinin bugünkü toplantısında şeh- rin imar plânı derhal tatbik edileceği i- re belediye Treisliğine 1,5 milyon lira kadar borç temin etmek salâhiyeti ve- lara verilecek terkos suyu hakkında da vâlinin verdiği izahat dinlenmiştir. B. Üstündağ, kırkçeşme kesildikten sonra hamamcıların vaziyetinin zorlaştığını, fiatların on kuruştan yedi buçuğa indi- nlmeıinin de tetkike değer — olduğunu söy! Hazırandan itibaren fakir halk için halk hamamları, yaptırılacağını bıtn'- latmış ve belediye tarafından bu iş için 10 bin lira ayrılmış olduğunu söylemiş- tir. Bu izahat üzerine hamamların u- cuzlatılması için verilmiş olan takrir geri alınmıştır. Ankara kanalizasyonu ve vidaj makineleri Ankara şehri kanalizasyon işini tet- kik etmek ve bir avanproje hazırla- Cümhuriyet merkez bankası umumi heyeti dün toplandı Bankanın geçen yılki kârı 2.151.886.42 liradır Yurdun ekonomik vaziyetinde iyi ve müsbet (Başı 1. inc sayfada) miş idik.,, İdare meclisi raporunun okunması- nı müteakib esas nizamname madde- lerinde yapılması istenen tadiller ve ilâve okunmuş ve bunlar, üzerlerinde esasla alâkalı olmıyan bazı değişik- liklerle kabul edilmiştir. Alelâde toplantı Merkez Bankası ümumi heyeti bu- nu müteakib alelâde toplantısını yap- mıştır. İdare meclisinin, bankanın 1937 hesab yılı içindeki çalışmasını izah eden raporunda dünyanın 1937 yılında huzur ve emniyete varabil- k uzak kâal ve bazı mem- mak üzere hükümetçe bir h davet edilmiştir. Esasen kanalizasyon işi hakikaten büyük bir ihtısas işi ol- duğu gibi ehemiyetli bir para işi de olduğundan bunu ancak devlet eliyle başarmak mümkündü. Bu hususta 938 büdcesine tahsisat konulmuştur. Ankaralıların daima üzerinde düur- dukları bir mevzu olan kanalizasyo- nun tesis edilip işletmeye açılmasına kadar mevcud çukurların eskisi gibi vidaj makinalariyle tahliyesi zaruri bulunduğunu, ancak zamanla, çukur- lar çoğalırken bazı topraklarda emme kabiliyetinin azaldığını gören beledi- ye üç ay evel beş tane yeni vidaj ara- basr ısmarlamıştı. Bu arabaların inşa sı için müteahhide verilen altı aylık mühletin sonu olan ığuıtoı baglmgx cında arab k ve baların kifıyctıızlığı yüzünden çekil- mekte olan sıkıntı nihayet bulacak- tır. leketlerde iç ve dış siyast kararsız- lıkların devam eylemesine rağmen o yıl içinde iktısadi müş'irelerin fena rakamlar şeklinde tecelli etmemiş bu- lunduğu, toptan fiatların yüksekliği, hayat pahalılığının istiksar edilecek bir tereffu seviyesinden uzak kaldı- ğı, istokların ehemiyetli bir teraküm manzarası göstermediği, cihan ticare- tinin kıymet ve kemiyet itibariyle bi- raz daha inkişafa mazhar olduğu ve işsizliğin azalmağa yol tuttuğu kay- dedilmekte idi. Gene bu raporda vaziyetteki mah- sus iyiliğe aid müşahedenin bütün se- ne itibarile arzettiği manzaraya aid bu- lunduğunu ve 1937 başlangıcında inki şaf üzere bulunan dünya iktisadiyatı- nın, sonradan baş gösteren bir inhita- tın tesiri altında kaldığı ve senenin ikinci nısfının zihinlerde müsaid ol- mıyan bir intiba bırakarak kapandığı işaret edilmekte ve bunlarn sebebleri Bakanlar heyeti zelzele mıntakası hakkında mühim kararlar aldı (Başı 1. ine sayfada) leçtırilmiglerdır Bir taraftan hasarın biti kla beraber dil ğer tarnftın da yıkımtı altında kalan zahireler çıkarılmakta ve programİı bir şekilde zahiresiz kalanlar iaşe e- dilmektedir. * Bakanlar heyeti Kırşehir ve Yozgad vilâyetleri havalisindeki yer sarsıntı- sr vaziyetini esaslı bir surette tetkik etmek üzere bir komisyon teşkilini derpiş eden bir kararname ile şu ka- rarları almıştır: Kızılay'a beş yüz otuz bin lira verilecek 1- İlk imdad oalrak iaşe, sıhat ve sa- ir yardımlar Kızılay kurumu marife- tiyle yapılacak ve hükümetçe son defa alınan 30 bin liralık tahsisat bu kuru- ma verilecektir. ü 2 - Bir kısım çadır ihtiyacını karşı- lamak ve sonra iade etmek üzere şim- dilik:400 çadır Milli Müdafaa bakanlı- ğından mazbata mukabili Kızılay ku- rumuna verilecektir, 3 - Zelzele sahasının jeolojik duru- munu Kültür ve Ziraat bakanlıkları- nın göstereceği profesörler tarafından âcilen tetkik ve neticesi rapor halin- de bildirilecektir. 4 - İskân umum müdürünün reisliği altında, İç, Milli Müdafaa, Finans, Kültür, Ziraat, Sağlık ve Sosyal yar- dım bakanlıklariyle tapu ve kadastro umum müdürlüğünden memur edile- ceklerden mürekkep bir komisyon ku- rularak derhal zelzele sahasına gönde- rilecektir. Bu komisyon zelzele saha- sını tahdid ve tetkik ederek yıkrlan ve yıkılacak olan evlerle kayıpları tesbit ve yıkılacak ve yahud yerinde bırakı- lacak köylerin yerlerini ve evlerini ve evlerin tiplerini malzeme mikdarını ve yapılacak inşaatın cinsini ve yardımla- rın tarzını ve sair hususları tayin ede- cek ve nihayet on gün içinde raporu- nu hükümete verecektir. 5- Finans bakanlığı bu işler için 500 bin liralık tahsisat almağa teşebbüs e- decek ve Kızılay kurumuna verecek- tir. 6 - Bütün bü vazifeler Sağlık ve sos- yal yardım bakanlığı tarafından yapı- lacaktır. 7 - Bakanlıklar, zelzele sahası için yapacakları iş ve yardımları ve bu işe ayıracakları memurları sağlık ve sos- yal yardım bakanlığı emrine k lerdir. 8 - İaşe, inşaat ve bununla alâkalı her türlü muameleler Kızılay kurumu marifetiyle yapılacaktır. 9 - Üçüncü ve dördüncü maddelerde sayrlan komisyonlar tetkikleri netice- Delegelerden bir kısmı gittiler Haber aldığımıza göre komisyonda- ki delegelerden bir kısmı dün akşam Kırşehire hareket etmişlerdir. Diğer bir kısım delegeler de bu gün hareket edeceklerdir. Komisyon ilk toplantısı- nı yarın saat 8 de Kırşehir vilâyet da- iresinde yapacaktır. Kültür ve Ziraat bakanlıkları tara- fından jeolojik tetkikler için gönderi- lecek mütehassıslar bu komisyondan ayrı olarak tetkiklerde bulunmakla beraber komisyonun- çalışı ko- laylaştırmak üzere taleb vukuunda ge- reken izahları bu komisyona verecek- lerdir. Sağlık ve sosyal yardım bakanlığı, Bakanlar heyetinin yukarıya yazdığı- mız kararı mucibince iskân umum mü- dürünün reisliği altında zelzele saha- sında tetkikler yapacak olan komisyo- nun çalış: dair bir talii hazırlamış ve komisyonda delegesi bu- lunan dairelere bu talimatnameyi gön- dermiştir. Tılımımımeye göre: Komisyona bir Kızılay müfettişi re- fakat edecektir. Komisyons 10 gün i- çinde tetkiklerine aid raporu vermeye mecbur olduğundan bu tetkiklere en kısa bir zamanda başlanacaktır. Ko- misyon çalışmasında lâzım gelen ça- bukluğu temin etmek üzere Bakanlık- lardan bu işe memur edilecek zatların hepsi yarın sabah saat sekizde Kırşe- hir vilâyet dairesinde toplanmış bulu- nacaktır. Yozgad vilâyetinin memur e- izah ol ktadır. Raporun en dikkate değer ciheti az zarara uğramış, evlerin adedi, her köy ayrı ayrı gösterilmek üzere cet- vellere kaydedilecek ve her evin sahi- binin adı, soyadıı evin nüfusu da gös- terilecektir. Bu köylerin ekime müsaid erazisi ve otlakları da tahkik ol ktır. Bu köylerde zelzeleden yıkılmış ve- ya hasara uğramış olan evlerin ne tarz- da ve hangi malzeme ile inşa edilmiş olduğu ve zelzeleye mukavemet ede- rek yıkılmamış veya az hasara uğramış evler varsa bunların zelzeleye dayan- malarının fenni sebepleri araştırıla- caktır. Bunların tesbitinden sonra Ziraat ve Kültür bakanlıkları tarafından ay- rıca ve sarsıntı sahasının jeolojik du- rumunu tetkik için gönderilen müte- hassıslarla temas edilerek bu yerlerde- ki toprak tabakalarının vaziyeti tesbit ve bu yerdlerde yeniden köy inşasında mahzur olup olmadığı tayin olunacak- tır. Mahzur olduğu anlaşılırsa rapor- da bu dahi zikrolunacaktır. Komisyonun tâli grupları tarafın- dan evleri yıkılmış olan köylerin yer- lerinde bırakıkması veya başka yerle- re nakilleri hususlarından hangileri- nin faydı.lı olduğu tetkik olunacaktır. K yon tâli k dan evel vilâye- tin mütaleasını da alacaktır. Büyük köyler kurulacak Erazi, su ve saire gibi, halkın hayati ihtiyaçları daima göz önünde bulun- durulmak şartiyle evleri tamamiyle yıkılmış köylenin birkaç tanesinin bir araya toplanması ve büyücek köyler tesisi imkânları aranacaktır. Sıtma deceği bir zat da aynı da Kırşe- hirde bulunarak komisyona icab eden izahatı verecektir. A kalarından ayrı yerlerde olması imkânları da araştırılacaktır. Komisyonla beraber olan mimar ve mühendisler bu taka için muvafık Komisyona iskân teşkilâ bir mimar, bir mühendis ve lüzumlu me- lar refakat edecekti Komisyon Kirşehir merkezinde top- lanarak burada verilecek malümat ve izahlara göre sarsıntı sahasının Kır- şehir ve mücaviri vilâyetlerdeki kı- sımlarını bir harta üzerinde tahdid e- decektir. Tahdid edilen sahadaki köylerin her biri komisyona mensup azâ ve bunla- ra terfik edilecek vilâyet, finans, ba- yındırlık, sağlık, ziraat memurları, jandarma zabitleri tarafından grup ha- linde gezilecektir. Teıbit edilecek esaslar G larda tetkik ol hususlara aid esaslar talimatnamede ayrı ayrı gösterilmektedir. Bu ı ra göre zarar gören köylerin adları, nüfusları tesbit olunacaktır. Zelzele- den müteessir olmuç olmak kaydına dahil olabilmek için bir mahaldı bir veya birden fazla evlerin CR) ve sihi vasıfları — haiz, iktisadi — olan ev tipleri tesbit ve inşa malzemesini tayin edecektir. Ev tipleri ve inşa mal- zemesi için mahalli memurin ve köy ihtiyar heyetlerinin de mütaleası alı- nacaktır. İnşaat keşifleri, mahalli rayiçlere göre tanzim olunacaktır. Zelzele saha- sının genişliğine ve havaların tetkikle- re müsaid olup olmayışına göre ko- misyon reisinin münasip göreceği bir günde gruplara ayrılarak tetkikler yapmış olian tâli heyetlerin hepsi ge- ne Kırşehirde birleşerek umumi top- lantılar yapacaklar, kararlarını bir rapor halinde hazırlryacaklardır. Bütün bu işler en geç 10 mayıs çar- şamba akşamı bitmiş ve komisyon azâ- sı Ankaraya 10 mayısta dönmüş bulu- nacaktır. Çiçekdağı kaymakamı tekaüde ıevkedıldq Yer d t dahil yıkı]mı, veya oturulmaz bir hale gel- sinde köylerin zelzel h da tah- miş ol lâzım gelecektir. Zelzele- did edilen yerlerde tekrar kurul da fenni ve kati mahzur gördükleri takdirde bu cihet Bakanlar heyetince ayırıca tetkik ve mütalea olunacaktır. - H den ir olan bu köylerdeki yı- kılmış veya tamiri ve iskânı kabil ol- mıyacak derecede hasar görmüş ve ta- mir suretiyle ıslahı mümkün şekilde olan Çiçebdağı kazası kaymakamı İ- roç, ilk sarsıntı haberini çok geç ver- diği ve böyle felâketli bir zamanda va- ziyetin icab ettirdiği t iyet ve fa- bir inkişaf var hiç şüphesiz memleketimizin genel du.- rumuna aid kısmı idi. Müsbet rakamlar İdare meclisi raporunun bu izahatı- na göre 1937 yılı içinde ziraat iyi mah- sul vermiş, sanayi sahasına aid inşa ve işletme faaliyeti program dahilinde yürümüş, ticaret kalkınmada devam etmiş, maliye umulanın üstünde neti - celer, göstermiş, toptan fiatlar umu- miyetle biraz daha yüksek seviyeye çıkmış, hayat pahalılığı ise bir sene evvelkinden yukarıya ©o mertebeye yükselmemiştir. Raporun ticaretimize aid kısmına gelince, hariçteki tenevvü müşkülâtı ve kayıdlara rağmen dış ticaretimizin 1937 senesinde de kalkınmasına de- vam etmiş ve ümumi yekünu 137 milyon 984 bin lirası ihracat, 114 mil- yon 379 bin lirası da ithalât olmak ü- zere 252.365.000 liraya varmıştır. Bu suretle dış ticaretimiz muvazenesi ba- kımından memleketimiz lehine kaydo- lunan fark 23.605.000 liradır Gene rapordan öğrendiğimize göre, 1937 yılında ihracatımızın beher to- nuna isabet eden kıymet 101 liradır. Bu mikdar 1936 yılında 86, 1935 de 65 ve 1934 yılında ise 56 lira idi. Altın vaziyeti Raporda bankanın tasarrufu altın. da olmak üzere bulundurduğu altın mikdarı hakkında da şu malümat ve - rilmektedir: 1936 gayesinde 24.103 kilodan iba- ret olan altın mikdarı sene zarfında gelenlerle birlikte yıl sonunda 26.107 kiloya yarmıştır. 1937 senesi içinde mevzuu bahis altınlardan bir kısmı terhin edilmek suretile istikraz edilen meblâğlar 16 teşrinisani 1937 de 8 mil- yon 448.314 lira olarak en yüksek sevi- yesme baliğ olmuştur. Sene nihayetin- de ise 26107 kiloluk altın her türlü kayıddan âzade olarak bankanın mut - lak tasarrufu altında bulunuyordu. Para piyasası Vâdeli veya vâdesiz paralar bankaları tevdiat ve alacaklı hesabla - rında seneden seneye artmakta devam etmiştir. Gerek alacaklı hesapta, ge- rek borçlu hesabda ve iskontoya aid faiz mikdarları âzami hadler etrafında bulunmuştur. Banka evvelce tesbit et- miş olduğu reeskont haddini 1937 sene sinde de çoğaltmamıştır. Paramız 1937 senesinde dahili istikrarını muhafaza etmiş ve bu istikrarın temini hususun- da hükümetimizin öteden beri göster - diği hassasiyet ve ihtimam bu muvaf- fakiyetin en mühim âmili olmuştur. Tedavüldeki banknotlar Rapordaki izahata göre bankanın kasalarındaki banknotlar da dahil ol- mak üzere 1936 sonunda mevcud 187 milyon 683.952 liralık mütedavil bank- notlara 1937 yılr içinde 4.000.000 İira - lık daha banknot ilâve olunarak - 191 milyon 683.952 liraya baliğ olmuştur. Bu mikdardan gene 937 de 15.007.451 liralık banknot çekildiğinden sene so- «nunda tedavülde bulunan mikdar 176 milyon 676.501 liradır, Sene nihayetinde banka kasaların - da 8.046.54 lira bulunduğu dikkate a- lındığı takdirde piyasada fiilen teda- vülde bulunan banknot mikdarının 186.630.447 lira olduğu görülür. Kâr ve zarar hesablarına gelince : Banka 1937 yılr muamelelerinde 2.151.886.42 liralık bir kâr temin etmiş- tir. Bu miktardan 430.377.29 lirası ihti- yat akçesi olarak ve 630.000 İlirası da yüzde altı nisbetinde temettü olarak ayrıldıktan sonra geriye 1.091.509.14 lira kalmaktadır ki, bundan da memur lar hissesi ve yüzde on fevkalâde ihti yat akçesi olarak 163.361.37 lira çıkarıl makta ve mütebaki 928.147.77 liranın yarısı hazineye ve diğer yarısı da hisse- darlara bırakılmaktadır. Hissedarlara kâr hisseleri olarak ayrılan bu miktar- lara geçen sene kârından müdevver 1.361.91 lira da ilâve edilmek suretiy- le elde edilen yekün kazanç ve buhran vergileri indirildikten sonra beher hisse ye 632 kuruş temeddü dağıtılması mü- said görüldüğünden raporda, temet- tüün bu suretle tevzii istenilmekte idi. Umumt heyet raporu ve kâr ve zarar hesaplarını tasvib ve idare — meclisini ibra ederek müddetleri biten mürakib lerden C, ve B. hisselerine sahib ban- kalar ile şirketler tarafından seçilmesi lTâzım gelen mürakibliğe AbdullahNaci Akbay'ı ve D. sınıfı hisselerine sahib bul lar tarafından intihabı lâzım ge- Haa aliyeti gösteremediği anlaşıldığından tekaüide sevkedilmiştir. (A.A.) len mürakibliğe de İşzet Sirmen'i seç- miştir, | |