29 Nisan 1938 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 10

—U — U LUS 4 ZY-d- 1955 Mütekaidler: Siz bu fikre ne dersiniz ? Bir mütekaid diyor ki: "Türkiyenin örnek köylerini kurmak işini bize bırakın ,, mumi harb içind idi. Filistin- deki karargâh kumandanlığı- nın bir emriyle Kudüse gitmiştim. Orada iki büyük misafirhane vardı. Filistine yerleştirilmek üzere gelen alman yahudileri buraya misafir o. luyorlardı. Bir arkadasla beraber önünden geçerken, biribirine yakın olan bu iki ve bizim hanlara benze- yen koca yapıların kum gibi muha- cirle kaynaştığını gördüm. Sıcak, tahammülü güç bir güneş beynimi- zi sulandırıyordu. Çoluk, çocuk, genç, ihtiyar, kadın, erkek bu bir sürü kalabalığa, artık ömürlerini bu suyu az, yeşili hiç yok, toprağı be- reketsiz kum çölü üzerinde geçire- cek olan kalabalığa acıdım. Arka - şıma dedim ki: “— Bu zavallıların çoğu burada ölür. Soğuk bir memleketten çöl or- tasına getirmişler... Rahata alışmış bu adamlar Filistin çöllerinde nasıl yaşarlar? Epi zamandanberi burada oturan arkadaşım güldü: “— Sen kendine acı, dedi. Onla . rın kurdukları köyü görmedin mi? Ve beni, ismini hiç unutmam, pek uzak olmıyan iki köye götürdü: Zummarin ve Mülebbes... Bunlar, çöl ortasında bembeyaz evleri, yeşil ağaçları, çimeni, suyu, kenarlarını süsliyen portakal ve mandarin ağaç- lariyle cennet gibi yerlerdi. Yeşilin “ve suyun gözümüzde tüttüğü uçsuz bucaksız çöllerde, bize ana vatanın zümrüd vadilerini hatırlatan bu iki köy, acaba nasıl kurülmuştu. Arka- daşım şöyle anlattı: “— Alman hükümetinin garan- tisi ile, zengin iki baron buraya ge- len siknajlara çok ucuz faizle bol kredi açtı. Buraya gelenler, Alman- yada faal işi olmıyan ailelerdir. Meselâ az gelirli rantiyeler, devlet dairelerinin mütekaidleri, yani şu sıralarda bir işi olmıyanlar... Bizim bomboş topraklarımızı ve ağzırla beraber dolu kahvelerimizi gördükçe, Filistin çölünün ortasın- daki hep bu Zummarin köyünü ha- tırlarım,” *...* ir mütekaid zabitimizin Tür. kiyede (mütekaidler köyle - ri) kurmak için bir proje hazırlıya- rak hükümete verdiğini öğrenince, yukardaki satırları hatırladım. Fi- kir, ne kadar enteresandır: Çünkü bizde mütekaid, değerlenmiş bir tecrübe, olgun bir bilgi, müsbet bir meleke demyektir. Onun kuracağı köy, en büyük meselemiz olan kö- y'e geçebilir, yeniden neler getire- cek... Proje sahibi ile karşı karşıyayız. Gülerek anlatıyor: “— Zaman zaman şehirden köye doğru, bir münevver akını temayü- lü görülür. Bu, pek haksız ve boş bir arzu değildir. İyi teşkilâtlandı- rılırsa dört başı mamur bir iş olur. Şimdi yalnız: Türkiyede, dev . letten aldığı aylıkla geçinen ve hiç ,bir işi olmıyan en aşağı 50 bin müte- kaid var. Bu, elli bin ev demektir. Normal olarak her ev, dört kişilik nüfusu olarak hesablandığına göre 200.000 kişi.. Benim projeye göre, köyler 100 zer evlik, yani dört yüz nüfuslu o - lacaktır. Bu mikdar, bugünkü öl- çümüze göre büyük köyler arasına girer. Köyün toprağı için uzun boylu düşünmeye Jlüzum yoktur. Bugün Türkiye, dünyanın en çeşid- li mahsul veren topraklarına bolca maliktir. Devlet, esasen devlete aid olan veya muhtelif kanunlarla hazi- ne uhdesine geçip, “arazi emval, arazi haliye, arazi miriye” adını a - lan devlet topraklarından verebilir. Bu toprakların, muayyen bir imar haddi içinde verilmesi, zaten kanun icabıdır. Benim şartlarım şudur: Her mü- tekaid, 750 lira sermaye koyacak. tır. Nakid olarak parasr olmıyan- lara, Ziraat Bankası, maaşlarından kesmek üzere bu parayı derhal ve - rebilir. Çünkü mütekaidler köyleri- nin kurulması, köy kalkınmasını ve ideal türk köylerini, dolayısiyle Zi- raat Bankasınır yakından alâkaları - dırır. Bizde mütekaidlerin aylıkları vasatisi 50 liranın aşağısına pek düşmemektedir. Bu itibarla 750 li- ra, onlara çok ağır gelmiyecektir. Çünkü, ilk seneden sonra, kuracak- Bu şeklin faydalarını anlatan proje alâkalı devlet makamları tarafından tetkik edilmektedir ları köyden temin edecekleri gelir. ler, onlara garantili bir hayat te - min edebilecektir. Her ev, geniş bir bahçe içinde olacaktır. Her mütekaidin, arazinin vaziyetine göre, 200 - 300 dönüm tarlası bulunacaktır. Evler, modern, sıhi ve fakat en ucuz çıkması için tip üzerine yapı- lacak, kura ile dağıtılacaktır. imdi size, köyümüzün en en - teresan ve bir hususiyet teş- kilden taraflarını söyliyeceğim: Yiyecek, içecek ihtiyacını temin için bir istihlâk kooperatifi olacak- tır. Bunun köy içinde güzel bir mağazası bulunacaktır. Çift hay- vanları için ahırlar ve tavuk evle- rimiz, köy dışında olacaktır. Köyü- müzde bir ana ve bir de tam devreli ilk okul bulunacaktır. Köy, tam bir kooperatif halin - dedir: Her ortak en aşağı 750 lira koyacaktır. Fazla sermaye de koy- mak serbesttir. Tabii şimdi bu pa- ra ile neler yapacağımızı soracaksı- nız: Köyümüzü kurduğumuz top- rağa uygun bütün ziraat işleri.. Bağcılık, bahçecilik, inekçilik, arı- cılık, tavukçuluk, hayvancılık ve sa- ire ve saire... Sermayemizin umumi kasası, Ziraat Bankası olacaktır. Zirat kredi kooperatif mukavelesi yapılarak Bankayı, köyümüzle alâ- kalandıracğız köyümüzdeki işleri çevirmek için salâhiyetli komiteler kurulacaktır. Bir muhasebe, bir sa - tımalma, bir satış yapma servisleri- miz olacak... Ortakların bilgisine göre; mektebte, tarlada, bahçed bağda, tavukhanede, hayvanlara ba- kım sahasında, istihlâk kooperati - finde, mübayaada, muahsebede, ma- kinelerde muntazam bir programa dayanarak iş bölümü yapılacaktır. Hükümetten bir öğretmen ver - mesini dileyeceğiz. Mekteb binası. nt biz yapacağız. Ana okuluna ya - bancı dil bilen bir türk mürebbiye getirtmek isteriz. Mümkün olursa, birkaç köye şamil olarak bir orta okul da kurulması arzumuzdur. Ge- ne birkaç köy birleşerek bir ufacık sinema binası yapmayı düşünebili - riz amma, şimdi değil... Dürüstlük ve karşılıklı emniyet andı içeceğiz. Hoş geçinmek için bunun kâfi geleceğini sanıyorum. Bütün hayatı nizam altına alınmış ve her ferdi okumuş, bilgili, tecrü- beli olan mütekaidler köyünde an - laşmazlık çıkacağını hiç zannetmi - yorum. ve saire, 2000 lira birinci defa bağ- cılık için 4000 lira birinci defa bos- tan ve bahçe için, 10000 lira türlü hububat ekimi için, 8000 lira işçiler ve çobanlar için, 2000 lira tavuk ve hayvanlara yem için, 5000 lira ev endüstrisi tesisleri için, 10000 lira her hangi bir sahaya lüzumunda ilâve edilmek üzere ihtiyat olarak ayrılacaktır. Köyümüzün bankada daima 15000 lirası bulunacaktır. Hatıra şu gelebilir: Mütekaid- ler, idmansız ve kuvvetsizdir. Bu kadar işleri nasıl yaparlar? İhtiyar- ler, hafif işleri bir zevk olarak ya - parlar. Bahçe merakı, çiçek merakı, ağaç merakı, ev hayvanları merakı *en çok onlarda değil midir? Kendi. leri filen çalışamıyacak olanlar, hesablarına bir işçi bulabilirler. Biz de köylerde kuvvetli bir - hiz- metkârın senelik ücreti 60 - 70 lira- dır Yüz evlik bir köy için lüzumlu olan 20 işçinin aylık masraf, yiye- cek, içecek dahil, nihayet 300 lira- dır. Bu meseleyi de böyle hallede- biliriz. Şimdi asıl mühim tarafa gelelim: Biz mütekaidler bu köyler sayesin- detemiz hava, sıhi hayat, geçim tarzınınm ucuzlaşması, az paranın iyi çalışmasını elde edeceğiz. Bir de ev sahibi olacağız. Yuva sahibi olmak ve onu bir evlâd gibi süslemeş, mü. tekaidler için idealdir.. Bu işten hükümetimizin de fay- daları yok değildir: vergi alacak bir zümre bulacaktır. Bizim köyü - müz, yakın köylerin kalkınması i- çin bir örnek olacaktır. Hükümet, büyük davâsı olan köy kalkınması üzerinde güzel bir örnek mahiyeti taşıyan mütekaidler köyünü, şüp- hesiz benimsiyecektir. Sonra, böy - lelikle mütekaid, hükümet büdce - sinden ikinci bir maaş almak arzu- sunu güdmiyecek ve kendisine ye. ni işler aramıyacaktır. Köyde ya- şayan mütekaid, bir köylü unsür o- larak, bir münevver müşahid vazi- fesini de ifa edecektir.” * ** Mütekaidler köyü, iyi ve ideal köy en büyük davası olan bir mem- leket için bu yolda atılan adımlar- dan birisi olur mu dersiniz? Müte- kaidlerin birçok vasıfları, bu suale müsbet cevab vermemizi mümkün kılryor. Projenin sahibi olan müte- kaidin son sözü şudur: “— Bir tecrübe yapınız!” .lllllllllllIlIIlIlllllllllllIllllllllllllIlllllllIlllIlllIlllllIllIIllllllllIlllllllllllIlllllllllllllIllllllllllllllllllllllIIIIIIlllllllllllllllllllllİİIlmİllllllllllllllİ' Satılık : Satılık ev — 60 lira kira getirir, 2 kat sokak kapıları ayrı yağlı boya elektrik kuyu, bahçe Hamamönü Öksüzce cad. N. A. 20 içindekilere müracaat. 2337 Acele satılık kelepir arsa — Yenişe- hir garajları yanında asfalt üzerinde metresi 350 - 400 kuruş. TL2181 H. Dilman. 2339 937 Şevrolet markalı binek ötomobili sahibinin taşraya gitmesi hasabiyle a- cele satılıktır. Şoförler cemiyeti kâtibi Bay Aliye müracaat. 2359 Satılık — Yenişehir Cebecide Küçük çapta satılık inşaata elverişli arsalar. Telefon 2406 2427 Satılık — Yenişehir Cebecide irat İstihlâk kooperatifimizde, şehir- de yaşadığımız zaman aldığımız eş. yadan az çok bulunacaktır. Bunlar, toptan maliyet fiatına münasib bir zam yapılarak satılacaktır. Satışlar peşin pra ile ve idare heyetinin ka- rariyle veresiye olacaktır. Köyü - müzde endüstri hayatına kıymet ve- receğiz. Evvela ev endüstrisinin ge- lişmesine çalışacağız. Ev endüstri - si; yünlü, pamuklu, ipekli, el doku- maları; dikiş ve örgülerle buna ben- zer işlerden ibarettir. Diğer taraf. tan marangozluk, demircilik, süt - çülük ve süt mahsullerine ehemi - yet vereceğiz. Köyün yakınında su varsa bündan faydalanarak; yoks$a ufak bir motörle elektrik temin et- meye çalışacağız ve bunu yaptıktan sonra köyde kurulması faydalı di - ğer endüstri işleri üzerinde çalışa- cağız. ir mütekaid köyüne, 90 bin liralık tesis kâfi gelecektir. Bu paranın beş bin lirası ile kaope- ratif binası, muhasebe bürosu, 2500 lira kitabhane, köy odası, süthane, 3000 lira köy sokaklarını yapma mas- rafı, 3000 lira ahır, samanlık, işçi ev leri ve kümesler, 2500 lira bir trak- tör, 1000 lira ziraat âlât ve edevatı, orak makineleri 1000 nakliye arabası ve hayvanları, 2000 lira bir aded kamyon, 1500 lira demirhane ve mal. zemesi,, 500 lira civciv makinesi ve arı kovanları, 5000 lira istihlâk koo- peratifine sermaye, 3500 lira 50 yerli kısrak iki aygır, 3500 lira 100 yerli iyi inek ve damızlık boğa, 2000 lira etlik yetiştirilmek üzere dana ÇUKAKA CA MAK DAUK AAA CAOO K UKUA UACAAU DU YALNIZ SENİN İÇİN GRACE MOORE K . & . getirir satılık apartımanlar ve evler Te- lefon 2406 2428 Acele satılık arsa — Alman sefaret- hanesinin arkasında asfaltta 1408 met- re arsa H. Alıcroğlu Tel. 1538 2450 Azimet — dolayısiyle acele satılık (150) liraya iyi bir alman marka piya- no: Yenişehir Atatürk Uranı Ercan apartımanı No. 11 2470 Satılık Arsa — Yenişehirde temyiz mahkemesi karşısında meşrutiyet cad- desinin büyük asfaltla birliştiği noktada ki apartman bahçesinin bitişiğinde bu cadde üzerinde apartman — ve mağeza inşaasına elverişli arsa. Telefon N- 2637 2485 İş arıyanlar : Al fr tercüme muhab re diğer lisanlarda yazı işleri. Daktilo ile evde çalışılır. Ulusta mütercim Tu. muzuna mektupla müraccat. 2426 Aranıyor : Gündebiriki saat çalışmak üzere almancadan türkçeye tercüme edebilen daktilo aranıyor, İstiyenler vesaikile be raber Yenişehir Dikmen Cd. Tevfik ba- lıkçı oğlu Ap. 1N. 2436 Kuvvetli hesap öğrenmek için — Ye ni bir metod sayesinde en az hesap bi- lenlere dahi azami 45 günde mükemmel ÇAT a Ankara Borsası 28 - 4 - 1938 ÇEKLER Acçılış Kapanıs Londra 6.2975 6.30 Nevyork 0.792075 0.791760 Paris 25475 25.465 Milano 15.0535 15.0475 Brüksel 4.70 4.6980 Atina 86.78 86.746 Cenevre 3444 3.4425 Sofya 63.5175 63.4920 Amsterdam 1,4228 1,4222 Prag 22.7660 22.7575 Madrid 12.7034 12.6984 Berlin 1.9690 1.9682 Varşova 4.1970 4.1950 Budapeşte 3.9896 3.9880 Bükreş 106.0738 106.0317 Belgrad 34.5375 34.5238 Yokohama 2.7219 2.7210 Moskova 23.8175 23.8275 Stokholm 3.0812 3.08 ESHAM VE TAHVİLAT 1933 türk borcu I 19.70 19.70 (Vadeli) C. Merkez bankasr — 98.50 — 98.50 U Bi hesap öğretilir. Şerait ehvendir. Ulusta hesap rumuzuna müracaat, — 2467 _—Yavrunı Oqa'. buqün qatıracağım para ile İŞ Bankasındaki hesabın 5O lirayı bulacak. Taliin varsa, hazitan Keşidesinde bu patan birden Jooolira artabilir. Küçük ilân şartları Dört satırlık küçük ilânlardan : Bir defa için 30 Kuruş İki defa için 50 Kuruş Üç defa için 70 Kuruş Dört defa için 80 Kuruş Devamlı küçük ilânların her defası için 10 kuruş alınır. Meselâ 10 defa neşredi- Jecek bir ilân için 140 kuruş almnacaktır.: Bir kolaylık olmak üzere, her satır, ke- lime aralarındaki boşluklar müstesnaş 30 harf itibar edilmiştir. Bir küçük ilân 120 harften ibaret olmalıdır.. Dört satırdan fazla her satır için ayrıca 10 kurüş alınır. Kiralık : Kiralık mağaza — Balıkpazarında Hanef apartımanı altında köşe başında- ki mağaza kiralıktır. İçindekilere müra- caat TI. 2429 2374 Kiralık — 4 oda, 1 hol müstakil ant- reli birinci kat. Yenişehir Adakale 18-1 Rusçuklu Fahri TI. 3753 2413 Kiralık ev — Etlik aşağı Eğlence No 41 3 oda, salon mutbak banyo İş Ban- kası veznedarı Bay Şerife müracaat. 2414 Kiralık Mobilyalı oda — Kooperatif arkası Orhun sokak Köklü Abdullah bey apartımanı birinci kat No. 6 2432 Kiralık — Yenişehir Belçika sefareti arkasında Karanfil sokak 43 No apartı- manın 1 ci katı 3 oda bir hol konforlu ve garaj TI. 2591 2451 Kiralık bir oda — Yenişehir Sıhhiye Vekâleti, Çağatay caddesi Yukaruç A- partımanı 5 No, ya müracaat (Ehven şeraitle). 2453 llIlIIIIIIIlllllllllIlllllIllllIIlllllllllllllllllIllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllIlIllIllIllIlllllllll|lllllllllllllllll||llllllllllllllllr KUNAAAKAKUARAMAK AA AAA K AA KKK AAA KA KKK AA AUK AAA KKK A AAA AA KA KKK KA AAA AAA K KA TU A KA KA KUK AA KKK KUUK OA A AAA KUK K KUKU KU KA UAT ” KuCuUK iLANLAR Kiralık — Kavaklıdere Güven mahal- lesinde 31 No, lu evde 2 oda 1 hol ve 1 banyodan mürekkep müstakil kat için- dekilere müracat. 2455 Kasab ve sebzeci için — Yenişehir Kâzım Özalp cad. Ataç sokağında Ö- zenç Apr. bakkal yanında 2 dükkân u- cuz kiralıktır. Tel. 3319 2465 Kiralık — 2 odalı daire. Sağlık Ba- kanlığı karşısı İlkiz sokak No: 20 Mahir Esen apartımanı No: 2 ye mü- racaat alt kattadır, 2476 Kurslar : ji eee Arar lisan okulu — Almanca, fran- sızca, ingilizce kurları için 3 aylık tah- sil devresi mukabilinde 10 lira almak- tadır. Yeni hamam apart. Tel: 3714 2330 Daktilo kursu — 46 1ncı devresine mayıs ilk haftasında başlıyacaktır. 2 ayda diploma verilir. Yeni hal arkası Yenihamam apart. Kat 2 Tel: 3714 2433 DİŞ TABİBİ M. AZİZ TUNÇ Pazardan maada her gün has- talarını kabul ve tedavi eder. Adliye Sarayı yanında Sarraf Hakkı Apartımanı No, 1 Zayi — Akşehir orta okulundan al- dığım 28-7-937 tarih ve 174 sayılr orta okul diplomamı zayi ettim. Yenisini alacağımdan eskisinin kıymeti yoktur. Zâfir Ünsal. 2486 Umumi toplantı Kızılay merkezi umumisinden : Cemiyetimizin 1938 senesi alelâde umumi içtimar 30 ni- san 1938 cumartesi günü sabah saat (10) da aktedilece- ginden sayın murahhasların ve sayın merkezi umumi aza- sının mezkür saatte cemiyetin Yenişehirdeki merkezi umu- mi binasımnı teşrifleri rica olunur. 2487