30 Nisan 1938 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

Çankırı caddesi, Ankara 3 o Telgraf: Ulus - Ankara TELEFON NISAN Başmuharrir ıi İ 9310 Fransızca Ankara 1063 şdaazı isleâi : 1062-1063 re müdürlüğü 1061 5 KURUŞ Atölye B 1064 ADIMIZ ANDIMIZDIR bti hei — — G —— — 1 e l Stadyomunda 30 Nisan Cumartesi ve 1 Mayıs Pazar günü saat 14 de atletizm Müsabakalarda duhuliye yoktur. SEHİR teşvik müsabakaları. Kırşehir zelzelesinin kati rakamları B. Şükrü Kaya dün mecliste izahat verdi Ölenler 148, hasar ören evler 6.000 dir YOrRy'a —ati TÜ EBE TTTT K EARE D, Felâket bölgesinde sıhi vaziyet iyi; halkın maneviyatı yerinde Açıkta tek kimse kalmadı Kamutay dün B. Tevfik Fikret Sıla- yan reisliğinde toplanmıştır. Kürsüye gelen Başbakan vekili iç bakanı B. Şükrü Kaya, Kırşehir zelzelesi hakkın- da şu izahatı vermiştir: “— Sayın arkadaşlar, bu ayın 19 un- cu günü saat on biri çeyrek geçe Kırşe- hir ve havalisinde olan zelzeleden ve neticelerinden o gün Büyük - Millet meclisine maruzatta bulunmuş ve alına- cak tafsilâtı da tekrar arzedeceğimi söylemiştim. Maruzatım, hâdise ile mü- tenasib olarak bir az uzun sürerse, affı- nızı ve müsamahanızı rica ederim. Zelzele sahasıüç kısma ayrılacak olursa merkezi kısım asıl zelzelenin ol- duğu ve en büyük harabiyi intaç ett_iği yer - haritayr göz önüne getirerek din- lemenizi rica ederim - şimalen Mana- hos çayı, cenubu Ankara - Kırşehir şo- sesi ve şimali garbisi de Delice çayı ol mak üzere bu çizgiler arasındaki katı nakıs şeklinde bul bir âdir. Bu si umuma müteveccihtir. Yardımlar ve ianeler kızılay şubelerinde toplana- cak ve Kızılay Genel merkezi tarafın - dan hasarzedelere, inşa, iaşe ve toptan yardım yolları ile sarfedilecektir. İlk yardım, imdat olarak vatanlaşların ken- diliklerinden koşması suretiyle olmuş- tur. Köy komşuları derhal felâkete uğ- rıyanlara yardım etmişlerdir. Ondan sonra haber alan, hükümet ve mahalli teşkilât üyeleri ve kurumla- rı olmuştur. O gün de Kızılay, her va - kit memleketin iztirabına koşan bu şef- kat ocağı, felâkete uğrıyanların yardı- mına koşmuştur. Bugün iaşesi temin edilmemiş hiç bir köy, tek bir ev ve tek bir vatandaş yoktur. Felâket mıntakasının sıhi vaziyeti de gayet iyidir, kâfi mikdarda hekim ve sıhi malzeme mahallinde bulundurul - maktadır. Halkın ahvali maneviyesi de yerindedir. Açıkta bir tek kimse kalma- mıştır. Kızılay 1,200 den fazla çadır öndermiş ve Milli Müdafaadan da 400 n z arazi, asıl zelzeleni kezini teşkil eden sahadır. En çok zarar da burada olmuştur. I.k'îıtci saha; Bu zelzelenin aksülâme- li olarak Kıyuri’de. Yozgad'da, Anka- ranın Haymanasında, Niğdede ve o mer keze civar olan yedi vilâyet ve mınta- kada ve civarlarda da hissedilmiştir, sonr dalga dalga memleketin c_lak_ıa u- zak yerlerine kadar intişar etmiştir. Ölenler, ilk tahminden azdır Bu mıntaka içinde 6700 ev vardır. Bu 6700 evden dört binine yakını ta- mamiyle harab olmuştur. Bu mıntaka- nın nüfusu 69 bindir, nüfusça zayiatı- mız © gün arzettiğimden - kemali şük - ranla söyliyeyim ki - daha az olmuştur. © vakit 200 kadar tahmin edilmişti. Buğgün vefat eden vatandaşların sayısı- nın 148 olduğu anlaşılmıştır; Bu rakam dahi çok büyük teessürü muciptir. Ya - ralrlardan birisi Kırşehir hastahanesin- de vefat etmiş, diğerleri hastahaneden çıkmış ve köylerine gitmişlerdir. Bu- nun haricinde olarak Keskin, Yerköy, Sekili ve Haymanada bir takrm has_a- rat olmuştur. Hasara uğrıyan evlerin hepsi altı bindir. 680 kadar da hayvan zayi olmuştur, o zaman da arzettîğınj gibi, maddi hasarın hiç bir ehemiyeti yoktur. Her vakit olduğu gibi en büyük teessürümüzü mucib olan cihet, 149 vatandaşımızın hazin vefatıdır. Bu zel- çadır alınmıştır. İcab ederse daha da çadır temin olunacaktır. İaşe için de köylünün kendi buğday larından istifade edilmekte, köy değir- (Sonu 5. inci sayfada) Portekiz Franko hükümeltini fanıdı Lizbon, 29 (A.A.) — Portekiz hükü meti Frankist ispanyol hükümetini tanımağa karar vermiştir Casusluk ve firar sularından idam edilenler Bilbao, 29 (A. A.) — Barselonadan gelen haberlere göre albay Garcia ve diğer birçok subay firara teşebbüs cürmünden dolayı kurşuna dizilmiş- lerdir. Alikante'de de 7 kişi casusluk- tan idam olunmuştur. Âsilerin tebliği Salamanka, 29 (A.A) — Umümi ka- rargâhın tebliği; Alhambra cephesin - deki kuvvetlerimiz, her türlü faaliyeti güçleştiren fena hava şartlarına rağ - men ileri hatlarını tanzim etmişler ve Ejulve ile Alakala mıntakaları arasın- da irtibatı tesis eylemişlerdir. VA Başbakan Vekili ve İç Bakanı B . Şükrü Kaya dün Kamutayda izahat verirken Londra görüşmeleri tam bir anlaşma ile neticelendi Bir harb çıkarsa hava kuvvetleri beraber çalışacaklar İngiltere Almanyanın Belçika ve - Fransaya taarruzuna göz yummıyacak Londra, 29 (A.A.) — İngiliz leden evel ve sonra görüşmelere devam etmişlerdir. Bu görüşmelerin sonunda fransız nazırları, Fransa Büyük El- thuat H l ve Fransız nazırları bugün de öğ- çiliğinin B. Daladiye, Fransa ile İngiltere arasında bütün sahalarda sıkı bir an- laşmaya varılmış olduğunu bildirmiş ve görüşmeler sonunda çıkarılan res- mi tebliği kendilerine okumuştur. Bu tebliğin metni şudur: “Rransa ve ingiliz nazırları, evvel- ce 19 mart 1936 anlaşması ile tesbit edilmiş olan pakta müşabih bir tarz- da iki ordu genel kurmayları arasında münasebet tesisine karar vermişler - dir. Fransız nazırları, son ingiliz - ital- yan anlaşmasına varan Lord Pört - Kont Ciano müzakerelerinin netice- sini tasvib eylemişlerdir. İngiliz na- zırları, fransız - italyan müzakerele- rinin aynı tarzda memnuniyet verici neticeler vermesi ümidini ızhar etmiş lerdir. Fransız ve ingiliz nazırları bu müzakereler vasıtasiyle Akdenizde el- de edilen sükünu tasvib eylemekte, İspanyadan gönüllülerin geri çekil- mesi hakkındaki 14 teşrinisani anlaş- masının tatbiki şartlarının daha iyi (Sonu 3. üncü sayfada) zele ve hasar ve bilhassa vatandaşları - mızın kaybı memlekette umumi bir te- essür ve heyecan uyandırmıştır. O gün- denberi başlıyan ve gittikçe artan tees- sür telgraflarının elan arkası alınma- mıştır. Memleketimiz tek bir kalb gibi, ölen vatandaşlar etrafında yasla, ma- temle çırpınmaktadır. Kendiliğinden her yerde ianeler toplanmağa başlan - mıştır. “Kendiliğinden” kaydini hassa- tan söylüyorum, ne hükümet ne de ma- halli idareler tarafından iane açılması için hiç bir teşebbüs vaki ol Ş Vatandaşlar kendiliklerinden içlerin- den ve kalblerinden duydukları teessü- rün ifadesi olarak yardıma bu suretle koşmuşlardır. Dostlarımızın teessürleri Bu teessür harice de taşmıştır, bu- gün dost milletlerden Reisicumhuru - muza, Başvekilimize, hariciyemize, hü- kümetinize ve Dahiliye Vekâletine de teessür telgrafları gelmekte devam et- mektedir. Hariçten Dahiliye Vekâletine gön- derilmiş ianeler ve yardımlar da vardır. Toplanan yardımlar tamamen Kızılay şubelerine verilecektir. Hiç bir yerde şahsa müteveccih yardım yoktur, hep- Ir. Çocuk haftası dolayısile dün de Keçiği deki Anld li Şında ve şe- hirdki Çocuk Esirgeme Kurumu bahçesinde birçok eğlenceler yapıl - mıştır. Resmimiz, neşe içinde zeybek oynayan yavrulardan birkaçını ve onları zevkle seyreden kalabalığı gösteriyor, lerini kabul eylemişlerdir. Hatay seçimine fesat karıştırmak isteniliyor Adana, 29 (Hususi muhabirimiz bil- diriyor) — Suriyeden alınan malüma- ta göre kontrol heyeti reisinin son beyannamesinde “Hataylı olduğunu herhangi vesika ile ispat etmek seçime iştirâk hakkını verir,, şeklindeki hük- mü, İttihadı vatani mensupları tara- fından istismar edilmeğe başlanmış- tır, İttihaderlar bu hükmü kendi men- faatlerine uygun görmüş ve Lübnan- dan birçok arapları otomobillerle Ha- taya doldurarak yalancı şahitlerle bunların hataylı olduklarını ispat (!) etmeğe yeltenmişler ve bu arapları se- çim cetvellerine kaydettirmek iste- mişlerdir. Vaziyet türk halk mümes- sillerince derhal komisyon nezdinde protesto edilmiştir. Komisyon bu pro- testoyu çok'yerinde bulmuş ve buna karşı tedbirler almıştır. İttihatçılar dört türkü yaraladılar Adana, 29 (Hususi muhabirimizden) — Son dakikada Antakyadan gelen bir habere göre Sami, Osman, Abdül- kerim ve Adli adında dört türk, propa- ganda yapıyor diye İttihadı vatani mensupları tarafından dövülmüş ve yaralanmışlardır. İş, kontrol heyetinin mahkemesinde görüşülecektir. Hankeu üzerinde büyük bir hava muharebesi Hankeo, 29 (A.A.) — Bugün Han- keo üzerinde japonların 21 hücum ve 18 bombardıman tayyaresi ile Çinli- lerin 36 tayyaresi arasında büyük bir hava muharebesi olmıiştur. Bu müuha- rebede japonlar 13 tayyare, çinliler 5 tayyare kaybetmişlerdir, - Başbakanımız ve Dr. Tevfik Rüştü Aras bugün Atinadan ayrılıyorlar Heye_îrimiz Selânikte bir kaç saat kalarak Ulu Önderin doğduğu evi ziyaret edecek Atina, 29 (A.A.) — Atina Ajansı bildiriyor: Türkiye Başvekili Celâl Bayar ile refikası ve Hariciye Vekili Rüştü Aras, Elen Başvekili ve refikası ve türk heyeti azası ile bir- likte bugün Sunion burnunda | bir gezinti yapmışlar ve orada B. Metaksas ile refikasının yüksek misafirler şerefine verdiği husu- si öğle ziyafetinde hazır bulunmuşlardır. Bu akşam kıral tiyatrosunda büyük misafirler şerefine gala mü- sameresi vardır. Yarın öğleden evel müze gezilecektir. Türk misafirler Kifisia'da Sesil otelinde Başvekil Metaksas'ın hususi öğle ziyafetinde bulunacaktır. Türk heyeti, akşam saat 19 da hususi trenle İstanbula hareket edecektir. (Soönu 5. inci sayfada) Başbakanı - mızla Dr. Tev - fik Rüştü Ara- sın büyük teza- hürlerle karşı - landıkları Ati - na şehrinden bir manzara: Üm - nia meydanı ve metro istasyonu. B. Hitler mayısın -2 sinde Romaya hareket ediyor -Dün Romada geçid resmi provası yapıldı B. Hitler'in ziyaret edeceği Roma şehrinden bir manzara : Berli_n, 29 ÇA, A.) — Neşredilen bı_r teb_lığde alman istihbarat bürosu, H'ıtl.enn 2 mayısta Romaya gideceğini bildirmektedir. Aynı tebliğde Hitlere rşfakat edecek zevatın isimleri bildi- rilmektedir. BB. von Ribbentrop, Hes, Göbels, F"rank, general Kaytel ve polis müdü- rü Haynrih Himler Hitler ile beraber Romaya gidecek zevat arasındadır. B. Hitlerin İtalyayı ziyareti esna - sında sesli ve renkli filimler alacak 0- lan alman filim operatörleri ekibi bu- gün buraya gelmiştir. Ekip, 82 opera - törden mürekkebdir. Resmen bildirildiğine göre, alman diplomatları bundan böyle, tesbit edil miş olan üniforma giyeceklerdir. Bu (Sonu 3. üncü sayfada) SAD Ş KEERARLERAARRE SA Prof.B. Hasan Reşid Tankut'un Erzurum kelimesinin orijini hak- kında çok enteresan bir makalesi- ni 2, inci sayfamızda bulacaksımnız. l r BUGÜN 16 sayfa İlâvemiz Kütahya Fıkra Mekteb ve dışarısı İlk, orta ve yüksek mekteblerimizle muhtelif kurslarda okuyan türk tale- belerinin yekünu — 1.000.000 u çoktan aştı. Küçük vilâyetlerimizden yalnız birinin merkezinde 4000 talebe bir kaç sene içinde 17.000 i bulmuştur. Bu ka« o|dar kalabalık içinde hastalar, kötü mizaçlar, sinir zaifleri ve her şey bulunabilir. Ara sıra en hazin hâdise- ler de vukubulabilir. Bunun ne ter- biye sistemi ile, ne mekteb disiplini ile münasebeti yoktur. Sonra şuna te- şekkür etmeliyiz ki bizde bu vakalar, seneler içinde ancak bir âki diye sayıs lacak kadar azdırlar. Fakat, kendimiz dahi düşmüş oldu- ğumuz bir hatâ olduğu için, itiraf e- delim: Bu hâdiseleri teşhir etmekte ne fayda var? Bilâkis çocuk hassasi- yetleri düşünülecek olursa, bunları neşretmek intihar. vakalarını neşret« mekten daha zararlıdırlar. Biz öte- denberi me kteb'in gündelik me- rak ve münakaşa çerçevesi içine a- lınmasının haklı olarak aleyhinde bu- lunduk. Bu fıkra ile kendi muhabirlerimiz kadar, bizimle hemfikir olduklarına şüphe etmediğimiz meslekdaşları bir daha ikaz etmek istedik. Eğer inti- har yazıları intihar hâdiselerini ço- galttığı sabit olmuşsa, dışarıdan mek- teb hâdiseleri ile meşgul olmanın, ço- cuk zihinlerini nasıl tehlikeli tesirler altına alabileceği tasavvur olunabilir. Meşrutiyet senelerinin hazin hatı- raları unutulmamıştır: Gazeteler mek- teble meşgul oldukları nisbette, tale- be mekteb disiplini ile alâkalarını ke- sez_!erdi. Çocuk terbiyesinin başı, ço- cuğu onu terbiye edenlerle beraber yalnız bırakmak, taliinin sadece mek- tebine bağlı olduğu kanaatini onda sarsmamaktır. - Fatay Tni ge çaçi 4 n MAĞĞA di dij bij |