29 Nisan 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

FOTO = MAGAZİN AylıK Sanat ve Salon mecmuası Pazar günü çılcıyor J . rmQ jfll Sfljl . OUİJ u m h ur iyet İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: İstanbul, No 246 24298, İdare ve matbaa p AS1LZADELER Yeni Çıktı. Tanesi 5 0 kuruş ÖMER SEYFEDDİN Bahar ve Kelebekler A. Halid Kitabevi «Q ». «««« UUlIia tîJ niüdll lOüö Telefon: Başmuharrir ve evi: 223S6, Tahrlr heyeti: kısmı 24299 24290 J Dost Yunan Kralı diin Ingiliz Fransız görüşmeleri dün Londrada başladı Başvekilimizi kabul etti Gece Türk sefarethanesinde verilen ziyafet ve suvare, samimî dostluk tezahüratına yeni bir vesile oJdu Neşrolunan tebliğe göre, iki devlet arasında tam bir görüş beraberliği var Süvarilerimiz Romada Dünkü müsabakalarda ekipimiz ikinci geldi Atinada imzalanan munzam pakt Celâl Bayar9 şerefine verilen ziyafette mühim nutuk söyledi Efzon nümune alaymdan bir kıt'a selâm resmini ifa etmiş, mızıka iki devletin milvvelkı gundenberi Atinada bulunan Başbakanımız Celâl Ba Iî maşlarını çalmıştır. Merasimi müteakıb Celâl Bayar ve yarla beraberindeki Türk heyeti, başta Yunan Başbakanı ve Hariciye Rüştü Aras, otomobillerle saraya gide Vekili General Metaksas olduğu halde rek Kral tarafından kabul olunmuşlardır. bütün Yunanlıların mütemadiyen can Başvekilimizle Hariciye Vekilimizin Malandırdıkları ve yükselttikleri dostluk feste Kralla mülâkatları, bir saat sürmüş, göterileri içinde yüzüyorlar. Türk Yu bu konuşmalar sırasında Elçi Ruşen Eş nan birliğini daha ziyade belirterek kuv ref Ünaydın da hazır bulunmuştur. vetlendiren munzam paktn imzasmı müteMülâkaftan sonra Kral, saraymda miakıb her iki Başvekilin müttefık memle safirlere bir öğle ziyafeti vermiştir. Dün Başvekilimizi kabul eden ketlerimiz matbuatına söyledıkleri sözler tArkasi Sa. 7 sütun 1 de] Majeste Kral Jorj samimiyetin en ileri derecesini ifade eylemiştir. Türk Yunan dostluğu devletten devlete ileri münasebetlerin yanında milletten millete kalblerden taşan, belki daha ileri kuvvetli karşılıklı bir sevginin timsalidir. Onun için çok sağlamdır ve .*ebediyet için payidar olmağa namzeddir. Türk Yunan birliği... Bu ifadeyi General Metaksas'ın son nutkundan aynen alıyoruz ve onun işaret ettiği hakikati biz de teyid eyliyoruz. Bu söz bize Türkiye Hariciye Vekilinin eski bir tarihte iki memleket arasında hudud farklannın gözlerden silindiğini düşünen ve düşündüren sözlerini hatırlatıyor. Ne hacet, Balkan Antantı konseyinin son Ankara içtimaı münasebetile Büyük Şefimiz Atatürk müttefik memleketler matbuatına kendi fikir ve hislerini ifade ederken mükerreren ve kuvvetle Balkanlılann birlığınden bahis buyurmamışlar mıydı? Balkan Antantı Türk Yunan anjaşmasıle başladıktan sonra bizi istikbale götüren her yeni günde yeni bir kuvvetle inkişaf ediyor. Bu suretle Balkanlılar insanî ve medenî anlayışta dünya milletlerine örnek bir kılavuz olmak payesine yükselmişlerdir. Biz şundan en kat'î surette eminiz ki Balkan Antantı çok iyi anlanmış bir sulhseverliğin timsali olmakta Dün Vilâyetteki büyük (oplantıda bulunan kaymakamlar, parmakla gdstenlecek en kuvvetli bir tedaire müdürleri ve şefler şekkül olmak yolunda arasız ilerliyor ve ilerlıyecektır. Sureti mahsusada giden arkadaşımız bildiriyor: Atina 28 (Sureti mahsusada giMunzam pakt karşılıklı Türk" den arkadaşımız bildiriyor) Yunan hak ve menfaatlerinin korunmasında iki mem BasvekiHmiz Celâl Bayarla Hariciye Vekili Rüştü Aras, bugün saat 11 de Elleketin el ve iş birliğini daha çi Ruşen Eşref Unaydınla birlikte meçaçık bir şekilde belirten yeni hul asker abidesine giderek merasimle ve çok kuvvetli bir vesikadır. çelenk koymuşlardır. Merasim esnasında Londra 28 (Hususî) Fransız | Basvekili M. Daladye bu sabah saat 7,30 da Londrada bir gezinti yaptıktan Roma 28 (Hususî muhabirimiz sonra, saat 10,30 da refakatinde Hari den) Bugün burada yaptlan ciye Nazırı M. Bone ve Fransanın Lonikinci müsabakaya otuz dokuz dra elçisi M. Şarl Korben olduğu halde, îtalyan, dokuz Alman ve yedi İngiltere Hariciye Nezaretine giderek, Türk binici girmiştir. Bunlardan M. Çemberlayn ve Lord Halifaks'la müsabakayı hatasız bitirenler, 4 müzakerelere başlamıştır. îngiltere Basvekili, misafir nazırlara İtalyan, 3 Türk, 1 Almandır. hoş geldiniz dedikten sonra, müzakere Sür'at itibarile yapılan tasnif lerin tam bir anlaşma ile neticeleneceği neticesinde birinciliği ttalyanlar, ümidini izharla İngiliz İtalyan anlaş îkinciliği de Türkler almışlardır. ması hakkında Fransız meslektaşlarına Evvelki günkü müsabakalar etraflı malumat vermiştir. M. Daladye İtalya ile îngiltere araRoma 28 (Hususî muhabirimiz sında imzalanan anlaşmadan fevkalâde den) Dünkü (evvelki günkü) memnun olduğunu söyliyerek, bu anlaş büyük atlı müsabakalar a Türki mayı tamamlamak üzere Fransanın da italya ile müzakerelere giriştiğini bildir Çek hükumeti Londraya gizli tutulan bir dosya gönderdi Zelzele sahasındaki ilmî tetkikler neticeleniyor ye, Romanya, Yunanistan, trlanda, Almanya ve ttalya milletlerv ne mensub ekipler arasında baslandı. [Arkası Sa. 7 sütun 4 fel İngiliz Basvekili M. Çemberlayn Artık telâş ve endişeye mahal yok Altt milletin iştirak ettiği bu müsabakalara 76 at girdi. Müsa bakayı yedi binici hatasız bitirdi. Bu binicilerin dördü İtalyan, ikisi Alman, biri de Türktür. Silâhlanma yarışı yeniden hızlanıyor Amerikanın bu sene yapacağı harb gemileri Zelzele merkezinin Akpınara yakın olduğunu Maliye Vekâletinde İki zırhlı, iki kruvazör, sekiz torpito ve daha birsöyliyen heyet reisleri, tetkikatın verdiği çok muhriblerin inşası derpiş olunuyor Kadroda değişiklikler neticeleri izah ediyorlar Bu bütçe, âyan meclisi bahriye en Vaşington 28 Reisicumhur M. yapılması muhtemel Ruzvelt, 1939 senesine aid bahriye bütAnkara 28 (Telefonla) Maliye çesini tasvib etmistir. Bu bütçe, 456 milVekâleti yüksek memurlan arasında esas yon 866,000 dolara baliğ bulunmakta oIı bir değişiklik yapılması muhtemeldir. lup bilhassa iki zırhlı, iki kruvazör, sekiz Bu cümleden olmak üzere Maliye Ve torpito muhribi, altı tahtelbahir, bir kâleti Müsteşarl'ğma İstanbul Defterdan mayin tarayıcı gemisi ve birçok tâli cüzüKâzımın, İstanbul Defterdarlığına mu tamlann insaat tezgâhlarına konulması hasebat umum müdürü İhsanın, muhase için muktazi tahsisatı ihtiva etmektedir. bat umum müdürlüğüne tahsilât umum Bütce, iki zırhlı ile üç tayyare gemisi, müdürü Şevket, tahsilât umum müdürlü 43 torpito muhribi ve on altı tahtelbahiğüne varidat umum müdür muavini Ni rin ikmalini de derpiş etmektedir. had Alinin geçmeleri mevzuu bahstir. Tetkik bürosu reisliği için varidat u mum müdürü İsmail Hakkının, varidat umum müdürlüğü için de Mümtazın isimleri geçmektedir. cümeninde müzakere edilmekte olan «bahrî silâhlanma» projesinden müstakil olan bütçedir. Büyük Okyanusta yeni üssülharekeler Vaşington 28Bahriye Nazm M. Savanson, demokrat meb'uslardan Vinson'a bir mektub göndererek Büyük Okya * nustaki deniz ve hava üssülharekelerinin idaresi ve yeniden bir takım üssülharekelArkası Sa. 3 sütun 5 tel Cumhuriyet Merkez Bankası Munzam pakt nedir? Bu, karşılıklı Türk Yunan hak ve menfaatlerinin korunmasında iki memleketin el ve iş birliğini daha açık bir şekilde belirten yeni ve çok kıymetli bir vesikadır, ve Balkan Antantmın diğer iki devleti olan Romanya ve Yugoslavyaca da görülüp bilinerek pek muvafık görülen bir vesika. Ortada Balkanlarda statükoyu temin eden Balkan Antantı teşekkülü olduğu halde Türkiye ile Yunanistan arasında ayrıca muahedeler akdi hiç kimseyi şasırtmamalıdır. Bir kere bu sonuncu vesika Balkan Antantına takaddüm eden Türk Yunan samimî anlaşmasının bir tekâmülüdür. Sonra da munzam paktla iki komşu devlet zaten Balkan Antantı cerçevesıne dahil bir zihniyeti daha ileri ve daha açık bir şekilde ifadeden başka bırsey yapmıyorlar. Fılhakika General Metaksas'ın evvelki akşam Brıtanya oteli zıyafetindeki nutkunda söylemiş olduğu gibi TürkYunan işbirliğini teyid eden bu yeni muahede ile hiçbir devlete karşı herhangi derecesinde tehdidkâr bir vaziyet alınmış değildir. Gaye, hep sulhun muhafaza ve idamesinden ibarettir: Türk Yunan hak ve menfaatlerini koruyan bir sulhun. 1930 da Yunanistanla Türkiye arasındaki ihtilâf sebeblerini kâmilen tasfiye eden ilk muahede akdolunduktan sonra 1933 te iki komşu memleketin iki tarafça da pek iyi görülen hak ve ve menfaatlerinin mes'ud bir elbirliğile muhafazasma 'leriliyen yeni bir anlaşmaya varılmıştı.] Keskin 29 Maden Tatbık ve Arama Enstitüsü Başjeologu doktor P . Arni ile maden mühendisleıinden Sadi ve fotoğraf servisi şefi Eminden müteşekki! ekip, zelzele mıntakasmdaki tetkiklerini bitirdi. Mıntakayı adım adım dolaş mış olan doktor Arni'yi Keskin yolunda Pataflar köyünde gördüm. Atatürkle Devlet Reisleri arasında Ankara 28 (Telefonla) Kırşehir zelzeleleri münasebetile Büyük Şefimiz Atatürkle Elenler Kralı Majeste Jorj, Efganistan Kralı Majeste Muhammed Zahir, Surive Reısıeumhuru Haşem Atassi ve Erdün Emiri Altes Abdullah arasında samimî taziye ve teşekkür telgrafları teati olunmustur. Hissedarlar heyeti dün Sabiha Gökçen senelik toplantısını yaptı Değerli tayyareci, bugün antrenmanlara başlıyor İdare meclisinin raporu memleketimizin umumî Türkkuşu başöğretmerıi Atatürk kızı vaziyetindeki inkişafı şayanı dikkat Sabiha Gökçen, birkaç gundenberi şeh rakamlarla tesbit ediyor rimizde bulunuyor. Sabiha Gökçen, Yeşilköy hava meydanında, bugünden itibaren tayyaresile antrenmanlar yapmağa başlıyacaktır. Sabiha Gökçen daha bir müddet İstanbulda kalarak, Amerikan tayyarelerile yapılacak muhtelif uçuş tecrübelerine nezaret edecektir. Kendisinin Balkan turnesine çıkacağı tarih, henüz kararlaşmış değildir. Bu seyahatin hazira nın ilk haftalarına doğru başlaması muhemeldir. Zelzelenin sebebi Jeolog tetkikleri etrafmdakı suallerime şu cevabları verdi: « Zelzelenin sebebi aslî olarak tektoniktir, yani, arz kabuğunun satıh tan itibaren muayyen derinlikte vukua gelen terazi hareketinden mütevelliddir. Fakat mesele bu tek sebeble kalmıyor, arzî ve tâli denebilen diğer sebeblerle de tahaddüs ediyor. Müşahedelerimize göre, hareket takriben şimalden cenuba, ve yahud cenubdan simale doğru ve eski je" IIIIII olojik hâdiselerin hattı üzerinde vukua gelmektedir. Bunun böyle olduğu satıh üzerinde eski jeolojik hâdiselerin istika metlerini takriben takib eden mühim çatlaklıkların görünmesile teeyyüd ediyor. [Arkast Sa. 8 sütun 1 de] teren yeni muahede bu türlü vaziyetlerde iki hali kat'iyetle tasrih eylemektedir: 1 Bu türlü vaziyetlerde iki taraf biribirleri için asla aleyhtar olmıyacaklardır. Bilâkis ilk merhale olarak dost memleket lehine çok hayırhah bir bitaraflık tatbik olunacaktır. 2 İki müttefik memleketten birinin hasmane bir harekete uğraması takdirinde diğer taraf bunun önüne geçmek için elinden gelen bütün gayreti sarfedecek ve buna rağmen o hasmane hareketin önüne geçilememişse icabı iki müttefik arasında IIIJIIIIIIMIMIIIIItlirilMlllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllfllllllllllMIIIMIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIII Ondan sonra Balkanlarda statükoyu tu:acak daha geniş bir muamele olarak Balkan Antantı teşkil edilmiş ve fakat Bundan dolayı Türk Yunan vaziyetlerinin çok sıkı yakınlığmı ifade eden Türk Yunan samimî anlaşmasına dokunulmıyarak o olduğu gıbi kendi haline bırakıl mıştı. İşte şimdi munzam paktla Türkiye ile Yunanistan arasmdaki o hususî vaziyet bir iki merhale daha ileri götürülmüş oluyor. İki komşu devletten herhangi birinin bir veya müteaddid devlet tarafından :ahrîk olunmamış bir taarruza uğramaları şıkkmda yapacaklan muameleleri gös Diyarbakır • Irak demiryolunda faaliyet Ankara 29 (Telefonla) Diyar bakır Irak demiryolunun 65 kilometre uzunluğundaki inşaat faaliyeti devam etmektedir. Bu yol üzerinde 101 köprü vardır. Bundan başka Dicle üzerinde kurulacak, büyük köprünün temellerinde sondaj a meliyeleri devam etmektedir. Diyarbakır istasyonuna ilâveten yapılacak binaların rojeleri hazırlanmıştır. Cumhuriyet Merkez Bankası binası Ankara 28 Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası hissedarlar heyeti umumiyesi bugün bankanm umumî merkezinde ve idare meclisi reisi Nusret Merayın başkanlığında fevkalâde ve alelâde olarak iki toplantı yaprruştır. Bu toplantılarda Büyük Millet Meclisi Reisi Abdül halık Renda, Basvekil vekili ve Dahiliye Vekili Şükrü Kaya ile Maliye Vekili Fuad Ağralı da hazır bulunmaktaydı lar. İArkası Sa. 7 sütun 5 tel I YUNUS NAD1 ^Arkast Sa. 3 sütun 4 tel