6 Ocak 1938 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

Perşembe 6 Ulus basımevi Çankırı Caddesi: Ankara İn SOıNŞIğNğJ y e ÖOD “Şekispirden hikâyeler,, 18 inci yıl FELEFON i sade ve güzel bir üslübla dilimi- i g05 — Te iş M 1062 irmiştir. Yeni senenin en No. 5905 A eee Şi çeğlrimiğ ) 5 :(URUŞ ;Idîıış' ee G ni DIMIZ ANDIMIZDIR İi hödiyesiz 400 süyfa 1 lira NURETTİN ARTAM şaheserlerinden biri olan giliz edebiyatının Hatay seçiminde Cenevre komisyonu çok yanlış yola sapmıştır ürk haklarının anlaşılması lâzımdır İç ticaret boyuna artıyor! Başbakan bir nutkunda *“Türkiye yalnız umumi buhranı göğüslemek kud- retini göstermiş bir memleket değil ay- nı zamanda bu buhran ortasında büyük milli kalkınma savaşını başarı ile iler- letmeğe muvaffak olmuş memleket- tir” demişti. Hakikaten memleketin bugün umut ekonomik manzarası, pros perite safhasında bulunan ekonomiler- de müşahede olunan bütün karakteris- tik çizgileri arzetmektedir: Ekonomiye yapılan sermaye envestismanları teza- yüd etmekte, piyasalarda ticari mua - meleler genişlemekte, milli gelir yük - selmekte, alım kabiliyeti artmaktadır. Bu sayfalarda bu ekonomik hareketleri sırası geldikçe rakamlarla gösterdik ve ileride de göstereceğiz. Memleketin iç ticaretinin, bu umu- mi ekonomik kalkınma safhasında arz- ettiği hususiyetler dikkate değer mahi- yettedir. Memleketin umumi ekono- mik kalkınmasına muvazi olarak inki- şaf etmiş olan iç ticaretimizin hareketi- ni, kısmen dahi olsa, Devlet demiryol- ları nakliyatında takibedebiliriz. Mem- lekette bir taraftan endüstriyel ilerle- me, diğer taraftan dış ticaretin genişle- mesi, Devlet demiryolları nakliyatının artmasına ehemiyetli nisbetlerde âmil riın hammadde, malzeme, mamül mad- de sevkiyatı, yahut inşa halinde bulu - nan fabrikalara ve imar edilen şehir- lere inşaat malzemesi, işçi ilh. nakli- yatı, demiryolu münakalâtında son se- âîlerde Pek kabarık yekünlar vermiş- Devlet Demiryolları nakliyatı: Eşya Yolcu Seneler H(aaî;:;'; : :tugg ; ((;350?)) adai ———0 1930/31 — 83 398 945 — 5453 1931/32 — 71870 1176 — 4.899 1932/33 — 64242 933 — 4.859 1933/34 112863 1191 — 5.261 1934/35 125287 2071 — 8.510 1935/36 245602 — 2109 11.564 Yolcu nakliyatı 1935/36 da bir yıl öncesine kıyasen Yo 35,89, eşya nakli- yatı 95 1,83, hayvan nakliyatı /o 96,03 artmıştır. 1937 yılın 9 aylık eşya nakliyatı, 2.193.563 tondur. Halbuki 1936 yılı 9 aylık yekünu ancak 1.558.499 tondu. Tezayüd 9o 40.75 dır. 1936 takvim se- nesinde naklolunan eşya, 2.448.433 to- nu buluyordu. Senenin son üç ayı mev- sim icabı ticari faaliyetlerin en yüksek olduğu aylar olduğuna göre, eşya nak- liyatının son üç ayda ehemiyetli nis - bette artmiış olması icabeder. Yolcu nakliyatında 1937 de aynı seri artış olmuştur. Senenin 9 - ayının yolcu nakliyatı, 1936 yılının 9 aylık yolcu nakliyatından 9, 57,36 fazladır. 1936 nn 9 ayında 9.115.087 yolcu, 1937 nin 9 ayında ise 14.343.136 yol- cu nakledilmiştir . Devlet Demiryolları nakliyatının artışıma müessir olan âmiller meya- nında yeni yolların yapılmasiyle iç ti- carete açılan mıntakaların hissesini ve tarifelerde yaprlan tenzilâtı da zikret- mek lâzımdır. Bir zamanlar dış ticaret faaliyetle- rine tâbi olan yani dış ticaret genişle- diği takdirde genişleyen, daraldığı takdirde daralan iç ticaret bugün dış ticaret yanında iç ekonomi hareketle- rinin de bir fonksiyon'u haline gelmiş bulunmaktadır. İç ekonomi - faaliyet - lerinin bilhassa milli endüstri hareket- lerinin genişlemesi veya daralması da iç ticaretin seyrini tayin etmektedir. Bunün şu bakımdan ehemiyeti büyük- tür. Dış ticarette vaki olabilecek her hangi arızt bir daralma yüzünden iç ticarette tahaddüs edecek bir tenaku- su, milli endüstri faaliyetleri telâfi ede- bilecektir. Bu telâfi, tam olmasa dahi, reaksiyon'ların şiddetini azaltmış ola- bilir. — * xaaray MTNADAL NiZamldınıcsi naz- kında Türkiye Hariciye Vekâleti tara- fından Milletler Cemiyeti nezdinde ya- pılmış olan protesto ve taleb Üüzerine bir lenin 17 -ikincikâ n yi r ine konulmuş olduğu malü dur. Meselenin ehemiyeti hasebiyle pek meydanda olan türk haklarının etraflı bir surette anlaşılmasını temin için aşağıdaki vesaiki aynen neşrediyoruz. Bu vesikalar Türkiye Hariciye Vekâ - leti tarafından gönderilmiş olan nota- larla Milletler Cemiyeti Umumt Kâtip- liğinin cevablarından mürekkebtir: (Sonu 6. ıncı sayfada) ———MLMLMLM—ML—LMLMLTL.—TML.——— Secim nizamnamesinde bariz bir farafairlik vardır! Hükümetimizin notalariyle Milletler Cemiyeti Genel Sekreterliğinin cevablarını aynen neşrediyoruz Güzel Antakyadan iki görünüş Cenevre komisyonu ları Hatayda ietkikl, japonlarca yamımızaı ——— köprüden Hankov, 5 (A.A.,) — Çin tebliği: Çin taarruzunun tehdidi altında bulu- nan Hangşov'daki japon kıtaları ara- sında panik baş göstermiştir. Tsinpu demiryolunu müdafaa eden Japonlar arasında panik var Şanghaydaki radyo ve telsiz idareleri Bir japon tankı istihkâm kıtalarının yaptığı muvakkat Hangşov çin tehdidi altında işgal edildi geçiyor ları tarafından yapılan taarruzlar neti- cesinde arazi- düz olduğundan daha fazla müdafaa imkânı kalmamış ve dün Yenşov'u tahliye etmiştir. Hsuşov'un linden gönderilen takviye kıtaları Çin kuvvetleri, düşmanın motorlu kıta- (Sonu 3 üncü sayfada) ] Türkiye - Romanya ficaref anlaşması dün imzalandı Bükreş, 5 (A.A.) — Hususi muha- birimiz bildiriyor: Türkiye - Roman- ya arasındaki yeni ticaret ve Kliring anlaşmaları ve ekleri bugün saat 13 te endüstri ve ticaret bakanlığında Türkiye namına Hamdullah Suphi Tgnrıöver ve Ekonomi Bakanlığı müsteşarı Faik Kurdoğlu, Romanya namına Bakan Juguto tarafından me- rasimle imzalanmıştır. Anlaşmalar bu ayın 13 ünden itibaren mer'iyete gi- recektir. Eski alacaklar gene esasta mal almak üzere husust tediye şartı- na bağlanarak ayrı bir hesaba alin- mıştır. Yeniden başlıyacak Olan Kli- ring hesablariında türk lirası primsiz olarak 82 ley'den hesablanacaktır. Karşılıksız tediyat yalnız milli ban- kalar yoliyle olacaktır. Anlaşmanın müddeti bir senedir, Anlaşmaya bağ- | lr müteakib protokollar vardır. Kurdoğlu'nun reisliğindeki heyet bugün Bükreşten hareket etmiştir. Kadın tayyareci Maryse Hilsz Basra'ya geldi Basra, 5 (A.A.) — Kadın tayyareci Maryse Hilsz, bir bedevi grupu refa- katinde iki gün deve üstünde seyahat- ten sonra Jaskdan buraya gelmiştir. Hafif surette hasara uğrayan tayyare kaza yerinde kalmıştır. Tayyareci, motoru sakatlanınca pa- raşütle atlamayı düşünmüşse de niha- Adanadaki kurtuluş Adana'nın k anıtı heykellerinden urtuluş bayramı coşkun tezahürlerle kutlandı “Türk olan her kitlenin hakkı verilmelidir ,, Hatay için Adana'da bir çok hatibler çok güzel sözler söylediler Adana, 5 (Hususi Muhabirimiz te- lefonla bildiriyor) — Adana bugün büyük bir heyecan içinde on altıncı kurtuluş yıldönümünü kutladı. Her yıl olduğu gibi bu yıl da bayram dört ikinci kânüun gecesi on ıkide top ses- leriyleri ve fabrika düdükleriyle bay- ram ilân edilmişti. Sabahleyin saat dokuzda belediye- nin önünden büyük ve tarihi bayrak, omuzlar üzerine alınarak saat kulesi- ne getirildi ve kuleye çekildi. Bütün Adana bayraklar ve dövizlerle donan- Mmıştı. İstiklâl marşından sonra, söz alan (Sonu 6. ıncr sayfada) Fıkra Radyo dili Dünyada hemen hemen 200 milyon insanın ana dili ingilizce olduğunu bilirsiniz. Buna bir de Japonya, Çin, Hindistan, Mısır ve diğer memleket - lerde ingilizce konuşanların sayısını da ilâve ederseniz, heybetli bir rakam karşısında kalırsınız. İmdi zannedersiniz ki radyonuzu açtığınız vakit yüzde 50 ingilizce, yüzde 25 almanca ve fransızca, bir mikdar da diğer lisanlarda nutuklar, konferanslar, şarkılar ve saire işite - ceksiniz. Hayır, bir müddetten beri, uzun kı- sa bütün dalgalar arabca konuşuyor! | İstanbulda bir ameliyat geçiren Dış işler bakanlığı genel sekreteri B. Numan M: ioğl iy yet Karjamski yakınında burf bir iniş yapmayı tercih ettiğini söylemek- le iyileşmiştir. Bugün şehrimize ge- lecektir. Sayım —Menemencioğluna Geçenlerde ingiliz radyosu, italyan arablığına karşı, kur'an dili ile neşri - yata başlıyacağını ilân etti. İlk neşri- yat töreninde Yemen İmamının oğlu da hazır bulunacaktı. İngiliz arablığı- na karşı radyo propagandası yapan italyanlar, ne çare bolsalar beğenirsi- niz? Aynı günde, aynı saat ve dakika- da büyük arab şarkıcrlarından birine gazel okutmak! Onlar bütün arab ratlyo amatörlerinin türküyü nutka tercih edecekleri iddiasındadırlar. Bizzat arab radyosu ise, her biri bir çeyrek süren yalel'ler içinde ken- | di keyfine bakıyor. Bu hâdiseden alabileceğimiz ders, radyo'nun yirminci asır neşir vasıtala- rı içinde kazanmış olduğu büyük ehe- miyettir. Öyle bir vasıta ki ne sansü- rü, ne gümrüğü, ne müsaderesi, ne de hapsi var. “Evrakı muzırra,, devn'nd.e bir sayfa okumak için neler çeku'ğı'ıu-. zi düşününüz. Sultan Hamid tevekkeli telefon ve elektrik gibi icadlardan korkmazmış: Eğer radyo onun zama - nında bulunmuş olsaydı, hafiye ku- geçmiş olsun deriz, lakları, şübhesiz, uzun kırmızı fesleri- nin ibiklerinden aşacaktı. — Fatay