18 Kasım 1937 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 3

DIŞ İCMAL Brezilya ve otoriter devletler Bir kaç gün evvel Brezilyadan ge- İ.ın bı.l'ıerler, bu memlekette de faşist- a rejiminin kurulduğunu bildirmiş- “ Bu haber üzerine yeni dünyadaki U yeni faşist devletinin Roma - Ber- b - TO!KYO komünist aleyhtarlığı pak- Na iştirâk etmek üzere bulunduğu 'nd_lki şayialar da ileri atıldı. ! .î.u?ı:kıkık şudur ki Brezilya'da fa- lük ib kurulmuş değil, belki diktatör- h ilân edilmiştir. Esasen diktatör- yıb::nubî Amerika memleketlerine ci olan bir müessese değildir. Yirge'ba'da faşistlik namı altında oto- coııuıî;ı"e l!-'l.ırulmnzdan çok evvel, tatörlü Amerika memleketlerinde dik- ..nü'ş::_ler vardı. Bu defa diktatörlü- lân eden cumhur reisi Vogras, :;::'“_Bmilyn’dı diktatöre benzer ; ::î:;ç: idi. Bu zat, 1930 sene- rezilya cumhur reisliği için ::gf"î:dhzmı koymuştu. Seçimde mu- aha Ollfnıdı. Fakat Buna rağmen, hevi::]rbe ile iktıdarı ele aldı. 1934 se- nn.ne_demokrııi prensiplerine da- üi i’:’“' kanunu esasi tanzim ettir- edükm de _İ?u kanun tamamiyle tatbik a ";'! dfgıldir. Bu defa yeni seçim RL::GSI;:::: ve Yogr:ı' kljlvîmtıi d::_'kîldu:dı kalabilmek için daha c '"'l'! Plr yoldan yürüyerek kanu- 'B'“IYl büsbütün ilga etmişti.. *u darbeyi yaldızlamak için de k_?mumıılik korkusu ileri sürülmüş- y.ı;,:f;“’" bundan ibarettir, —Brezil- Basübe; bu darbenin milletlerarası mü- u::l _bıkımındın enteresan olan ) Şi li ne olursa olsun, kurula- :: ?dı:: hgkümetin dünyayı ikiye ayı- soloji mücadelesine karşı takib *ceği siyasettir. Gerçi Vogras'in _'ien'â:tı. bir darbedir, Bu darbe neti- tür. Fakat p idare de diktatörlük- için Hakat bu darbeyi haklı göstermek yerleleti sürülen sebebler Almanyada sürülüek için Hitler tarafında ileri ai ğ n leb_eblue çok benzer. Musso- ikesi, Otoriter rejimini sol cenah teh- ce; ter deçie etmemiş mi idi? Bu otori- i * $ol cenah tehlikesini ile- K t& İ_lın veki lf"“ü memleketlerinde sağ- müna- :' teşmil etmek — için Ja- aralarına alarak bir cep- ir. Acaba Brezilya'nın - Tokyo mihverine kar- H—nıı. keari —'-—:ı.ı Cumh * sunu söylemek lâzımdır ki kumy, ©" reisi Vogras'ın Brezilya'da değildi istediği idare faşistlik rejimi SK T v?ıfm gene bir parlâmento “!kily:;ğ Bir yüksek iktisad konseyi Dlebisi iyor. Yeni kanunu esasiyi ü 't ile halka tasdik ettirmeğe ça- ot ıîemek oluyor ki zavahirde Vermi yi muhafaza etmeğe karar iı:':":*_'h'- Yalnız yeni kanunu esasi Veri) lr reisine geniş salâhiyetler faşist biç edir. Bu da haddi zatında dir, devlet kurmak demek değil- deeg:"_" Münasebetlerinde takib e - desi B"y“_'"e gelince; Monroe kai- quyo 'îlılymuu Roma - Berlin - Malümgi e Yerine iltihakına — manidir. Ameri ür ki Avrupa devletlerinin işleri, kıtasındaki memleketlerin ide, hiy / şmalarını meneden bu ka- hükümeri danberi Birleşik Amerika $inı te;l:] Ci siyasetinin temel ta- bir tak etmektedir. Gerçi bu kaide n istihaleler geçirmiştir. bu kaideye dayanarak cenu- ilş işi Amerika memleketlerinin Ti bile j d"'_lnı müdahale etmek hakkı- Fes İko, 'dia etmişti. Son Buenos Ay- bE Ğİ hi inde birleşik Amerika bu rika hüki; vazgeçmiş ve küçük Ame- h;m__nn Metlerinin dahili işlerine ka- Ameripa'E, tsahhüd etmiştir. Fakat de'îniı. hiç bir zaman Monroe kai- Yupaf, Prensiplerinden yani Av- le Atyaf Ve bugün Japonya dolayısiy- hin, Amerika işlerine karış - Zeçw:;îıedon hükümlerinden vaz- bi M hükümeti, Berlin - Roma Minin gö verinde hükümdarlık sis- kurulmuş Samnı temin maksadiyle h'"'-'lu $ olan mukaddes ittifakın ko- Ve Otorje, Tektedir. Filhakika faşizm ler k"'"ümlıı-"' deki Biltir- devam Çinliler harbın tahminen 800,000 yalnız askert liderler kalacaktır. DÜNYA HABERLERİ Nankin'in tahliyesi ediyor başından beri asker kaybettiler : Şanghay, 17 (A.A.) — Royter muhabiri bildiriyor: Nankin- in boşaltılmasına büyük bir faaliyetle devam olunmaktadır. Muh- temel olarak bütün memurlar, cumaya kadar hükümet merkezini terketmiş olacaklardır. Nankin'de, harekâtı idare etmek üzere Mühim mikdarda sivil halk da, şehri boşaltmak istemekte ve bunun için nakliye vasıtaları beklemektedir. Nehrin kıyıları cidden insanı müteessir edici bir manzara arzetmektedir. Binlerce kadın ve çocuk yanların- da paketleri, bardaktan boşanırcasına yağan yağmurun altında büyük bir izdiham halinde birikmiş oturmakta- dır. Birçokları, dün akşamdanberi buradadırlar ve hâlâ nehri geçmeye muvaffak olamamışlardır. Zira, bü- tün vapurlar dopdoludur. Çang Kay Şek başkumandan- lık vazifesini görecek Şanghay, 17 (A.A.) — Güvenilir bir kaynaktan haber verildiğine gö- re, Çang - Kay - Şek, icra komitesi reisliğini terk ile bütün zamanını başkumandanlık vazifelerini — ifaya hasredecektir. Maliye — bakanı B. Kung, şimdiki vazifesini muhafaza etmekle beraber Başvekilliği deruhde edecektir. Taihu'da şiddetli muharebele- re intizar olunuyor Nankin, 17 (A.A.) — Çin ajansı tebliğ ediyor: Kuinsan civarında — Taihu'da çok şiddetli muharebeler olması beklen- mektedir. Çin kıtalarının Kuisan ve Taişung'dan ricatları müdafaa hattı- nı daha ziyade kuvvetlendirmek için yapılmış bir strateji hareketinin ne- ticesidir. Boyuna gelmekte olan tak- viye kıtaatı ile bu hat şiddetle müda- faa olunacaktır. Japonların şiddetli * eai Palmaliş SRLalar n ee ni DDa eli eti men Kaşing ve Kaşan'a hiç bir şey olmamıştır. Luşov'da vaziyet Pazar günündenberi düşman tay- yareleri Şuşova 700 den fazla bomba yağdırmışlar ve gerek insanca, gerek bina itibariyle çok mühim zayiat ver- dirmişlerdir. Yıkılan binalar arasında kızılhaç'a aid müesseseler de vardır. 74 japon harb gemisi Yangtze neh- rinin ağzına gelerek demirlemiştir. Asker ihracına mani olmak için icab eden tedbirler alınmıştır. 800.000 ölü Suşov'un ıırkmdı çok şiddetli mu- harebeler olmaktadır .Japonlar piya - Belçika'da bir tayyare kazası on bir kişi öldü Brüksel, 17 (A.A.) — Dün Brük- sel ve Londraya gitmek üzere Frank- forttan hareket eden büyük yolcu tayyaresi havanın fenalığından dola- yı Brüksele uğramamış, fakat iki yol- cu almak üzere Osland'a inmeğe ka- rar vermiştir. Tayyare koyu bir sis tabakası içinde alçalırken bir fabri- kanın bacasına çarpmış ve yere dü- şerek yanmıştır. İçinde bulunan 8 yolcu ile 3 tayfa kurtarılamıyarak ölmüştür. Tayyaredeki yolcular — arasında Hes Grandükü ile ailesi efradından beş kişi de bulunmakta idi. Grandük kardeşinin evlenme töreninde bulun- mak üzere Londraya gidiyordu. Bu sabah evlenme töreni mahdud davet- liler önünde yapılmıştır. Sovyetler birliği muazzam bir tayyare yaptırıyor Baltimor, 17 (A.A.) — Sovyet Rus- ya hesabına burada dört motörlü bü- yük bir tayyare yapılmaktadır. Bu tay- yare uzun mesafe uçuşları içindir. 48 metre olan bu tayyare 46 yolcuyu ve 3400 kiloluk ağırlığı 8000 kilometrelik DT AM YÜŞÜ Ud verda habiliyettedir w —— Komünizmle mücadele komitesi kuruluyor Roma, 17 (A.A.) — İtalya ile Al- manya ve Japonya arasında k aleyhinde aktedilmiş olan itilâfa mer- but protokolun derpiş ) lduği daimi komiteyi kurmak üzere görüş- meler yapılmaktadır. Almanya ile Japonya arasında an- laş imzası ikinci teş- rin 1936 da tanzim edilmiş olan bu protokol, şimdiye kadar asla tatbik e- dilmemiştir İtalya'nın bu protokol ile girişilmiş teahhüdü yenileyen imzası, ona daha a delerin ileri yürüyüşünün yolları dol- duran Çin ölüleri yüzünden gecikti- ğini bildiriyorlar. Çinliler Kuinsan'- dar çekilirken harb yerinde biri gene- ral olmak üzere beş bin ölü birakmış- lardır. Beynelmilel kızılhaç delegesi Al- bay Vatevil Çin ordusunun bütün cep- helerde muhasematın başından beri öl ü ve yaralı olarak tahminen 800 bin asker kaybettiğini söylemiştir. Japon tebliği Tokyo, 17 (A.A” — Tebliğ: Şang- hayda, Şanghay - Nankin şimendifer hattında ricat etmekte olan Çin ordusu japon kıtalarının devamlı takibleri neticesinde dağılmağa başlamıştır. Hangşov körfezinde karaya çkarılan japon ordusu 15 sonteşrinde Şangha- yın 80 kilometre cenubu garbisinde kâin Kashing şehrine taarruza hazır- lanmıştır. Şimalt Çinde Tsiman istikametinde ilerlemekte olan japon kıtalar 14 son- şrinde Tsiman'ın 40 kilometre şimali 'dilş,n:iurf' Olsun, şu nokta inkâr e- mü!leıgk bu rejimlerin kurdukları kın müıı.ı,:"" ile mukaddes ittifa - luyor, Btg € sistemi ihya edilmiş 0- Sekleri ge) Pemleketlerde tatbik ede- isteçe Tet şekilleri dikte ettiril - bun ı:"" Mukaddes ittifakın da AYyar mukalla bir iddiası yoktu. Ve SEne evvel 'des ittifaktır ki yüz otuz Tülmesine Monroe kaidesinin ileri sü- Otuz genç Sebeb olmuştur. Şimdi yüz Senubi A SOnra Birleşik Amerika'nın Finin yeni Faika hükümetlerinden bi- Mesine k. bir mukaddes ittifaka gir- iş d'iildi—?' lâkayd kalması akla gelir l“ı'xünüıı ku Esasen Vogras diktatör- hlri:iye Urulması üzerine, Amerika Müsteşarı tarafından her mil- garbisinde bulunan Lungşen şehrini işgal etmişlerdir. Şanghay'da 200.000 japon askeri var Şanghay, 17 (A.A.) — Şanghay mın- takasına japon takviye kıtaatı gelmiş- tir. Yalnız Şanghay mıntakasında şim- di 200 bin japon askeri tehaşşüt etmi bulunmaktadır, b letin kendi mukadderatına hâkim ol- duğu h.ıldmı_dı söylenen sözlerde Bı:- zilya'yı otoı'ıfcr devletlerle bu yolda münaseebte girişmekten tahzir eden bir eda vardır. A, $. ESMER üsbet bir aktüalite mahiyeti vermek- tedir. B. fon Ribbentrop'un merkezi Ber- linde olacak olan bu komitenin başına getirileceği muhakkak sayılmaktadır. Bu organizmin ne suretle teşekkül edeceği, sarih vazaifi ve nizamnamesi şartlarının ne olacağı henüz gözder geçirilmektedir. Merkezi Berlinde bulunacak olan daim? komiteden başka Roma'da diğer bir komite kurulması muh di - Cumartesi 16 Sayfalık bir ilâve vereceğiz Çocuklar Kendileri için dört sayfalık ayrı bir ilâve bulacaklardır (umartesiyi bekleyiniz! B. Tataresko yine romen kabinesini kurdu Bükreş, 17 (A.A.) — Yeni Tata- resko kabinesi kurulmuştur. Kabineye yeni olarak üç kişi girmiştir. Bunlar, yeni endüstri ve ticaret bakanı Bujoi, yeni devlet bakanı Manolesko Strun- ga ve yeni ziraat bakanı Sisesti'dir. Başbakan muavini İnkületz münaka- lât bakanı Franasovici ise, eskiden başbakan Tataresko tarafından tedvir olunan iç işler bakanlığına getirilmiş- tir. Eski endüstri ve ticaret bakanı Valler Pop, yeni kabinede devlet ba- kanıdır. Dış işler bakanlığında, eski kabinede olduğu gibi, gene Antones- ko bulunmaktadır. Jorganın riyasetin- deki nasyonal - demokrat partisi ge - nel sekreteri Dr. Topa iş siyasi müste- şarlığına tayin olunmuştur. 'Yeni bakanlar bu akşam kıral hu- zurunda mutad törenle yemin edecek- lerdir. B. Tataresko'nun beyanatı Başbakan Tataresko, gazetecilere yaptığı beyanatta, Jorga'nın reisli- ğindeki nasyonal - demokrat grupu ile bir “hükümet anlaşması” ve Vaida Voevod'un reisliğindeki “romen cep- hesi” ile de bir “seçim anlaşması” yapmış olduğunu bildirmiştir. Başba- kanın tasrih eylediğine göre bu anlaş- mada her parti kendi vaziyetini mu - hafaza etmekte ve programından bir şey feda ktedir. Zira, anlaşı sırf seçim için yapılmıştır. Paris sergisinde Cambodgo sultannın hazinesi çalındı Paris, 17 (A.A.) — Gazetelerin yaz- dığına göre, beynelmilel sergide gös- terilmekte olan Cambodgo sultanı Ah- malidunun milyonlar değerinde olan hazinesi çalınmıştır. Hırsızlar pavyo- na pencereden girmişlerdir. Hatay'daki kontrol heyeti Adana, 17 (Hususi Muhabirimiz- den) — Hatay'daki Milletler Cemiye- Dö Larok davasının ikinci celseside heyecanlı oldu Albay dö La Rok lehinde şeha- TÜRKİYE BASINIİ Yurd sevgisi vemillet tesanüdü TAN'da Ahmed Emin Yalman amerikalıların tesanüdüne ve memle- ket meseleleri üzerinde ne kadar has- sas o ına dair misall ÖSt rek diyor ki: & Yurdumuzda yeni bir devir açı « lıyor: umumi menfaat ölçüsiyle müs- bet çalışma devri... Bu devrin hepimiz için verimli olması için menfaatleri - mizi geniş bir gözle görmek lâzımdır. Yukardaki misalde olduğu gibi, hasad zamanı kahvelerde çürüyecek yerde kollarını sıvayıp köylünün imdadına koşacak ruhta — kasabalıl yetip melidir. Ekin zamanı, çiftçi ile bera - ber havayı, tohumu düşünmek, mah- sule aid fena ihtimaller kıır;ıımdı'ı amerikalı dost! gibi üzünt K Kdi y dette bulunan sağcı meb İbarnegare Paris, 17 (A.A.) — Fransız sosyal partisi reisi Albay dö la Rok'un muh- telif şahsiyetler ve gazeteler baş müu- harrirleri aleyhinde açtığı 12 inci ce- za mahkemesinde görülmekte olan da- vanın ikinci celsesi çok heyecanlı bir hava içinde cereyan etmiştir . Malüm olduğu üzere, albay aleyhin- de “Şok” adlı gazetede çıkan bir yazıyı muhtelif fransız gazeteleri iktibas e- derek boyuna dö la Rok'a hücum için bir vesile ittihaz etmişlerdi. İlk celsede eski başbakan B. Tardiyö albaya gizli tahsisattan para verdiğini bildirmiş ve onu yalancılık ve hainlik- le itham etmişti. İkinci celsede de sağ cenaha men- sub mebuslardan B. İbarnegare din- lenmiştir. Uzun uzadıya dö La Rok'un müdafaasını yapan mumaileyrh B. 'Tardiyö'ye hücum etmiş, dö La Rak- un B. Tardiyö tarafından B. Laval'e takdim edilmemiş olduğunu ve B. Tardiyö'nun eliyle gizli tahsisattan para almamış olduğunu söylemiştir. Eskiden Eko dö Pari gazetesi baş- müharriri olup şimdi Epok gazetesi - nin baş muharrirliğini yapan ve gene “ğ h b $ Tei oh B. Hanri dö Kerillis de, dö La Rok'un n | mek, devlet işl p tabit gel Bugün birçoklarımız vatandaşlık duygularını fevkalâde dakikalara aid bir bayramlık elbise diye karşılıyo- ruz. Her günkü yaşayışımız içinde umumi hayata gösterdiğimiz alâka, menfi tenkid ve dedikodu hududunu ç . Fena ve münasebetsiz ola- rak ne duyarsak akıl ve mantık ölçü- sünden geçirmeden ve tahkik etmeden inanmıya meylediyoruz. Bazan yalancı propagandalara kö- rükörüne yem olduğumuzu farkede- miyoruz. Yeni açılan müsbet çalışma devri- nin zaferi için her vatandaşın menfi görüş tarzını bir tarafa bırakmasına ve kendi küçük çarkımı umumi haya- tın çarklariyle beraber döndürmesine ihtiyaç vardır. Bir anglosak daşlık te- lâkkisi ile bizim ferdi menfaat telâk- kilerimiz arasında çok büyük bir me- safe var gibi görünüyor. Acaba az za- manda bu kadar mesafeyi aşınamıza ve yeni devrin faydalı unsurları olma- mıza imkân var mı? Evet, vardır. Çünkü vatandaşlık e fedakârlık ör- neği olarak dünyada türkten üstünü yoktur. Bütün iş şu üç noktadadır: Türk ruhunu doğru olarak gör- sndı B. Tardiyö'nun it ölçüsünden ayrıl AŞKÇi e vü 341 Kadakbü ti b K | iğ ol“k; yurddaşlığa aid yeni vazife telâkkile- imtinar mutazammın olan sözleri Je - hinde şehadette bulunmuştur. Celse esnasında B. İbarnegave ile Aksiyon Fransez gazetesi baş muharriri B. Le- on Dode arasında şiddetli münakaşalar olmuştur. Muhakeme 15 gün sonraya bıra - *1 Tieyeti bu ayılı yirmi ikisinde Ce- nevre'ye dönecektir. T 'e kılmıştır . Kömür ucuzladı lara satılacaktır. sıyla kömürü aiddir.» addedilir.) gildir, kömürün evsafı : caktır, - - - £ 2._— Depolarda perakendesatış fiatı KMüşterinin getireceği nakil vasıta dökmek depo sahibine j 3- _İstasyonda vagon içerisinde tes- lim fiatı (asgari bir vagon toptan Halkın nazarı dikkatine Belediye Reisliğinden: 1-Zonguldak şimendifer hattının açılması d01'f1ylsile 15.11.937 pazartesi gününden itibaren şehirde «sömikok» peşin para ile aşağıdaki fiat- 25 lira 23,5 lira 4_— Bu fiatlara kömürün mahalline teslim be - deli ve resmi mübayaalara ait vergiler dahil de- 5 - Hâlen gelmekte ve bu fiata satılacak olan A -0-10 milimetre ebadı 95 5 nisbetinde B - 10-30 milimetre ebadı 94 25 nisbetinde ola- 6 - Şehre gelecek kömürün değişik kategori- lere ayrılarak satılması imkânı elde edildiği takdirde bu kategorilere göre tesbit olunacak fiat ayrıca bildirilecektir. ' 7 - Sömikok alışından dolayı şikâyeti olanla- rın en yakın polis karakoluna veya belediyeye rini, bir prop da havası y dan, türk vatandaşına anlatmak.” EDEBİYAT MÜKÂAFATI KURUN'da Nizameddin Nazif, Nobel mükâfatının bir fransız mühar- ririne verilmesinden bahsederek daha uzun zaman bir türk muharririne böy- le bir mazhariyetin nasib olamryacağı- nr çünkü henüz memleketimizde bile bir edebi mükâfat tesis edilmiş olma - dığını kaydediyor ve şöyle yazıyor: “ Mükâfatlar sanatkâra para yar- dımı yapmak için bulunmuş vasıtalar suretinde telâkki edilmemelidir. Sa - nat ve edebiyat âleminde mükâfat, hakiki sanatkâra, cemiyetten, sanatın- daki yüksekliği nisbetinde elde ede - mediği karşılığı temin etmiş olmak manâsına da belki almabilir. Fakat bir mükâfat sanatkârı her şeyden evvel iç üzüntüsünden kurtarır manevi bir haz verir bir manevi haz ki bunu tadan artist mutlaka sanat meyd yeni bir deruni hız alarak atılmış olur.” Ve muharrir bu sene büdcemizdi tahakkuk eden 25 milyon lira hasılat fazlasından 25 bin liranın bu işe ay « | lüz: üdafaa ediyor. Hindistan'da çarpışmalar Londra, 17 (A.A.) — Times gazete- sinin Delhiden aldığı haberlere göre, şimal ında yapılan müsad melerde ingiliz kıtaları 10 hazirandan 20 eylüle kadar 58 ölü ve 161 yaralı vermişlerdir. Yerlilerin ne kadar za- yiata uğradığı belli değildir. î Kömür fiatlarını kontrol Ekonomi Bakanlığı, kömür fiatlarının indirilişini daimi bir kontrola tâbi tutmalarını teşkilâ- tına bildirmiştir. Sömi kokun Fob Zonguldak toptan — satış fiatı 17,25 lira olarak tesbit edilmiş- tir. Muhtelif mıntakalarda nan belediyelerimiz, Zong tan kendi şehirlerine kadar olan nakil masrafını ve normal bir kâr nisbetini 17,25 liraya ilâve ede- cekler ve belediye hududları için- de sömi kok'un toptan ve pera- kende satış fiatını tayin ve kont- rol edeceklerdir. Bu suretle yurd içinde kömür fiatlarının yüksel- tilmesi ve halkın aldatılmasının önüne geçilmiş olacaktır. bulu- tdal müracaat eylemeleri ilân olunur, (4246) 3-6390 b eet