16 Nisan 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2
PENCEREMDEN Aşk ve Şiir Yazan: M. Turhan TAN Amerika kari- İradelerini aşka nikâhlanmak üze- Fakat papazı i koyulu- yorlar. Aradan hayli vakit geçiyor, âşık erkek irleniyor ve papazla yüzleşir yüzleşmez telâşındaki sebe- ün gözüme bir katürü ili le geldi, nikâhımız he- müz kıyılmadı, halbuki sevgilimle ben tam saat beşte böşanmıya karar vermiş bulunuyoruz. Onun İçin biraz acele ediniz papaz efendi! Resmi bir yana bırakırken —bil- mem nasıl bir tedal ile— mebus ve muharrir Sadri Ertemin bir Yâzısıni hatırladım, İyi görür, iyi düşünür bir yazıcı olarak tanıyıp sevdiğimiz bu) arkadaş son eserinin bir yerinde:| “Mevzau aşk olan şiirin mutlaka gü- Tünç,, olacağını söylüyordu. Ben o eseri okurken bu hükmü garip bul-| müş, düşüncemi de “tahlil ve tenkit,, sütunlarımızda ortaya koymuştum. Fakat şu karikatür, Sadri Ertemin haklı olduğuna âdeta şehadet edi- yor, benim de aşka karşı beslediğim imanı biraz gölgeliyor, eğer yirminci asırda aşk, bu Amerika karikatürün- de tebarüz ettirildiği gibi, bir saat meselesi haline gelmiş ise Sadri Er- temin, şüphe yok ki, yerden göğe ka- dar hakkı vardır ve böyle aşkların şiire mevzu yapılması gülünç değil, iğrençtir, Yalnız bir nokta zihnimi karıştı. riyor. Bizim gibilerin inandığımız aşk, güzellik ve temizlik mefhumuna bağlılığın son haddi demektir. Bu hadde yükselen ruh, her türlü pis- Tiklerden ve çirkinliklerden uzak ka- labilmek kudretine ermiş rep Ayni zamanda vatan aşkı, iyii kı, fazilet aşkı, marifet aşkı bö; 4 bir kudreti iktisaba müstait ruhlar. da feveran derecesini bulur, Acaba bu ayurdeki aşklar da şiire sokulunca gülünç olurlar mı?... Sad- ri "Erlemden evvel bu suâle Sinan Paşa cevap veriyor ve mensur şiir 1- “saniyle şunları söylüyor: *“ “&ğk bir zâhirdir ki örtülmez, Âşk bir sırdır ki açılmaz. Aşkın kimseyle | kârı olmaz. Ayinci aşk jengâri ol- müz. Aşk, er - âzadları bende eder. Aşk, ser - efrazları efkende eder. Aşk efsane ve efsun değildir. Aşk san'atı herdun değildir. Her aşk da- vası eden âşık olmaz, her muhabbe ten dem vuran sadık olmaz, her k merdi aşk olmaz ve değme kalpte derdi aşk bulunmaz. Aşk, bir kimya. dır. Anın madeni can olur. Aşk, bir <evherdir, Anın mekân: kân ol Aşk, bir zevktir, Anın başka bir dil var, Aşk, bir şevktir, Anın ayrı ehli var. Aşk, bir coşmadır. Ann şeyda- ları var. Aşk, bir taşmadır. Anın der- yaları var, her gönül ki aşka hane o-| lur, belâ oklarına hişane olur, her! yürek ki muhabbete makam olur. mihnet onda müdam olur. Her mer- tebe düşzarlık ile hâsıl olur, her iz. zet, hâr'likla hâsıl olur, Her kim bül- bülei aşk'dan sermest olmaz, na'rci bülbülâna bemdest olmaz!,, Dört yüz elli yıl önce yazılan ve| aşkı tarif eden bu şiir de gülünç mü-| dür, bilmem? (Not: Sinan Paşa, İstanbulun ilk kadısı olan meşhur Hızır Beyin oğ- Iudur. Fatihin hocalarından, vezirle- rinden ve nedimlerinden idi. Bir âra- lık onun gazabına da uğrıyarak hap- #e atılmış ve sonra bir medreseye müderris yapılmıştı. (1437) yılında doğdu, (146) yılında öldü. Teneşir- de gasli için odun alınmıya kâfi ge lecek kadar dahi parası çıkmamıştı.) 11 inci Yerli Mallar Sergisi Daimi sergi sarayının bu sene in- şasına başlanamıyacağı ve başlanmış olsa bile ağustosa kadar ikmali mim kün olamıyacağı anlaşılmıştır. Yerli Mallar Sergisi bu sene de açılacak- tır. Sergi geçen sene kapanırken ye- ni serginin daimi sergi sarayında ku- n İzhar olunan temenni- ler hükümetce nazarı itibara alınmış olmakla bersber sergi yerinin he- nüz kati surette seçilememiş olması sergi sarayınm inşasmı geciktirmiş- ) .Sehrin Süt Halletmek Jçin | teplerle İzmr mektepleri ve İsmet- Meselesini o—— Altı Kişilik Bir Komisyon Kuruldu Vali ve Belediye Reisi Doktor Lüti Kırdarın talebi üzerine Zirast|| Vekâleti, şehrin süt meselesi hak-| kında tetkikst yapmak üzere Anks- ra Ziraat Enstitüsü süt mütehassıs Lehten Berger İle Ensti sütçülük doçenti Ekrem Rüştü ve devlet 2i- taat kurumu sütçülük mütehassisi Fikret Çağları memur etmiş ve bun- ları şehrimize göndermiştir. Vekâle-| İtin gönderdiği bu üç mütehassısa İs-|| tanbuldan da belediye baytar müdü- rü Esat, ziraat mektebi sütçülük mu- allimi Rıfat ve Fatih hayvan basta- nesi lâboratunr şefi Üveysin de işti-|| rakile 6 kişilik bir komisyon teşek- kül edecek ve bugünlerde içtimala- rına başlıyacaktır. Komisyon, bu hu- sustaki tetkikatma, başlıca — istihsal unsuru olan hayvandan başlıyarak raporunu hazırlıyacaktır. Tetkika! yapan heyet süt işi hakkında ayrıcı bir de teşkilât projesi hazırlıyaca" tir. Süt meselesinin halli için yapı- lacak olan organizasyon bu projeye göre hazırlanacaktır. MAARİFTE : Leyli Mekteplerde Pansiyon Ücreti rif Vekâleti, 1939 senesi zar- fmda leyli mekteplerde talebeden alınacak pahsiyon ücretlerini tesbit elmiştir. Vekâletin bu husustaki ka- rarına göre: Gâlatasaray lisesi 240, Erenköy Kız Jisesinin ilk Kısmı Hariç“ olmak üzere; İstanbuldaki diğer yatılı msk- paşa Kız enstitünü:200, Erenköy lisesi (ilk kısmı) ve Bulikesir lisesi 115, Erzurum lisesi 165, Adana, Bur- , Diyarbakır, Kayseri liselerile Bursa kız öğretmen okulu 160, E- dime, Konya, Sıvas, Kars lliselerile Çanakkule ve Manisa ortaokulları ve bilâmum sanat okulları 150, Trab- zon lisesi 145, Kastamonu, Gazian- tep, Yozgat liselerile Bolu, Aydın, Maraş ortaokulları 140, Afyon, Kü- tahya Jiselerile Bilecik ortaokulu 130, Niğde ortaokulu 120 lira, Polatlıda Topçu Alayına Sancak Verildi Polatlı (TAN) — Buradaki topçu kıtamıza merasimle sancak yerilmiş- tir, Halk erkenden Zafer meydanın- da toplanmış; Orgeneral Fahrettin Altay gelirken alkışlanmıştır. Fahrettin Altay, bu zafer meydı- nının, tarihi Sakarya savaşının cer*- yan ettiği meydanlardan biri oldu- #unu hatırlatan kisa bir hitabede bulunduktan sonra alkışlar arasında sancağı, komutan vekili kurmay yarbay Hekkı Tunaboyluya vermiş- Geçit resminden sonra merasime nihayet verilmiştir. GÜNÜN RESİMLERİ : ç tir, Yine ağustos ayında her sene olduğu gibi serginin Galatasaray bi- pasmda kurulması düşünülmekte. dir. Bu mesele etrafında İktisat Ve- kâletile temasa geçilmiştir. Belediye mürakıpları tara- fmdan şehirde yapılan kontrol ler neticesinde on dört fırında noksan vezİnli ekmek satıldığı tesbit edilmiştir. Bu şunlardır: Kumkapıda Arapza- de mahallesinde Enverin fire nında 98, İstasyon eaddesinde Kirkorun fırınmda Sİ, Ahme- din fırında 41, Lângada Mi halin fırınında 34, Gedikpaşada Lâmbonun fırınında 145, Ge- dikpaşada Apostolun frinmda 88, Beyazıtta Ordu caddesinde Mahmudun fırınında 68, Bed- rosun fırınmda 3, Yedikulede manastırda Dimitrinin (rmın- da 18, Yedikulede Süleymanın fırınında 169, Hasanm fırınmda 646, Sulu- Samatyada Ra- mazanın frrınmda 36, Kocn- mustafapaşada Mehmedin fı rnında 10, Kumkapıda Nişaü- €a firin ekmeğini satan sey- yar satıcı Süleymanın 16 nok- san vezinli ekmek tesbit et- mişlerdir. Sayısı 1515 e baliğ olan bu ekmeğin 900 kilosu sa- tılarak parası, mütebakisi de ekmek olarak Düşkünlerevine verilmiştir. MUTEFERRİK : Pazarlık Yapan Esnaf | Takip Ediliyor Belediye iktısat müdürlüğü müra- kıplarile İktisat Vekâleti kontrolör. leri, piyasa yerlerinde yaptıkları müşterek bir mürakabe ve kontrol neticesinde birçok esnafın pazarlık- sız satış kanununa muhalif hareket ettiklerini tesbit ederek bunlar hak- kında tuttukları zabıt varakalarını belediye daimi! encümenine gönder- mişlerdir. Bu zabıtları tetkik eden daimi encümen, ilk defa olduğu için bu esnafı 20 şer lira para cezasına çarptırmıştır.. Pazarlıksız satış ka- nununa aykırı hareket eden esnaf şunlardır! Sultanhamamında Rıza paşa yo- Küşumaz tOMEMYECI ALOP, Mamut ğa şada Kanarya manifatüracı Mesrop Şekeryan, Sultanhamamında Riza paşa yokuşunda Kumaş ve manifa- turacı Vahimyan, Mahmutpaşada 73 numarada şapkacı İsrail, Mahmutpa- şada tuhafiyeci Abbas, Mahmutpı- şada manifaluracı Haykaş Keçioğlu, Mahmutpaşada manifaturacı Kübek, Mahmutpaşada o manifaturacı Mak- sutoğlu, Sultanhamamında Ege tu- hafiye mağazası sahibi Vitali, Mah- mutpaşada 171 numaralı manifatu- racı Artin Beşiryan, Haciküçük cad- desinde 15 numaralı tuhafiye ve şap- ka mağazası Cisman, Mahmutpaşa- da İstamat ve şeriki, Sultanhame- mında Temiziş mağazası sahibi Fa- ik, Çocuk Balosu 23 Nisan Çocuk Bayramı münase- betile, Şişli Halkevi tarafından Ço- cuk Esirgeme Kurumunun da iştira- kile Dağcılık klübü salonunda bir çocuk balosu verilecektir. Bunun için bir komite fsaliyete geçmiştir. Balonun çok neşeli olma- sı için çalışılmaktadır. Balo paazr günü saat 15 te veri- lecektir. © RR Yanan Adliye Binası Enkazı Kaldırılıyor Belediye eski adliye binası enka- znın kaldırılması için Maliye Vekâ- letine müracaat etmiştir. Vekâlet bu enkazın ne kadar masraf ihtiyarile &aldırılabileceğini şehrimizdeki mil li emlâk müdürlüğünden sormuştur. Maliye Vekâleti enkazın kaldırılma- sı icap eden masrafı eski müteahhit Hikmet Ustündağdan tahsil edecek- tir. Vali Konağı Caddesi Vali konağı cadesinin genişletilme- #İ için yiktırılmasına karar verilen Yedek Subay mektebi duvarlarının tuvarının kaldırılmas işi 28 nisanda münakasaya konulacaktır. Bu duva- rig kaldırılmasile Vali. Yağan pad. desinin genişliği 25 metreye baliğ o lacaktır, Yeni Plâjlar Açılacak Belediye bu sene deniz hamamları ve plâjlarla esaslı surette meşgul ol- mağa karar vermiştir. Vali ve Bele- diye reisi Lütfi Kirdar şehrin yakın yerlerine deniz hamamları tesisine taraftardır. Bu serada Ahırkapı ve Üsküdarda Sığıcık. taraflarında de- viz hamamları açılacaktır. Şişlideki Ahırlar Kalkıyor Belediye, Şişlideki helâyı kaldırıp buradaki meydan tanzim etmiye ka- rar vermiştir. Bunun için 940 bütçe sine icap eden tahsisat konulacaktır. Meydanın üst tarafındaki süvari ka- rakolu ve ahırlar da oradari kaldırı- larak meydana ilâve edilecektir. Bu ahırlar için ya Mecidiyeköyü, yahut ta Hürriyeti Ebediye tepesine yakın bir yerde yeni binalar yaptırılacak-! tar. * Veli ve Belediye refsi Lütfi Kır- dar Beşiktaşa giderek orada yapi makta olan çocuk balıçesile bahçe ha- line getirilmekte olan Abbasdğa me zârlığındaki faaliyeti tetkik etmiştir. * Almanyaya gitmek üzere şeh- rimize gelmiş bulunan Nafıa Vekili General Ali Fuat, dün belediyeye gi- derek vali ve belediye reisi Lütfi Kırdarı ziyaret etmiştir. Grzeninil Fahrettin Alay Polatlı Topçu Aliyi yeni m vermiştir. bu merasimden iki intiba görüyoruz. ».JuSehrin Sıhhat İ14Fırın EEE Ekmek Sattıkları Için Cezaya Çarpıldılar | İşleri Için Yeni T: Teşkilât Murakobe be İşini Hekimler Yapacak Belediye sıhhat müdürlüğü teşki- lâtmda, şehrin sıhhi vaziyetini alâ- kadar edecek değişiklikler mıştır. Bunlar âdi hastalıklarla gıda maddelerini satan ve imal edenlerin İ mürakabesine, otel, han gazino gibi halkım sık sik temas ettiği yerleri İletenlerin muayenesine, mektep t: lebesinin her sene aşılanmasma, b: laşik hastalıklarla o mücadeleye, es- İ İnafın üç uyda bir defa muayenele- rine taallâk etmektedir. Bu gibi va- zifeler, şimdiye kadar belediye baş- İİ hekimlerile belediye mevki hekim- leri tarafından yapılıyordu, yeni *teş- kilâtla bütün bu işleri tanzim ve kontrol etmek ve ayni zamanda be- lediye hududu dahilinde bulunan Fatih, Eminönü, Beşiktaş, Üsküdar, Kadıköy belediye şubelerinde bula- şık hastalıklarla mücedele etmek vazifesi, İstanbul, Beyoğlu ve Üskü- dar kazalarındaki tebhirhane tabip- lerine verilmektedir. Bu müessese- lere ait vazifelerin bu şekilde çoğal- ması, faaliyet malzemesinin ve un- surlarının da tezyidini icap eltirmiş- tir. Bu arada yeniden üç kamyon sa- tm alınarak bu tebhirhanelere tevzi edilmiştir. Memur ve dektor adedi de çoğaltılmış, vazifeleri ( aralarında taksim etmek üzere üç ekip teşkil edilmiştir. Bu suretle belediye mev- ki hekimlerinin asli vazifelerile uğ- raşabilmeleri imkânı hazırlanmıştır. Yeni teşkilâtla, gıda o maddeleri- nin teftiş ve mürakabesi işi de mev- ki hekimlerinden alınarak muayyen doktorlara verilmiştir. Bunlar, mü- rakın hekim namı altında wa muav- yen bir program dahilinde sira ile)” teftiş ve.mürakabe işlerine sevkedil mektedirler. Bu hekimler her gün mıntakaları dahilinde yapacakları teftiş ve mürakabe esnasında har gıda maddesine ait nümuneler ala- rak bu nümüneleri kaza başhekim- leri vasıtasile belediye kimyahanesi- ne göndereceklerdir. İlk defa olarık cuma günü bu şekilde faaliyete sev- kedilen bu mürakıp hekimleri min- takalarından 26 yağ numunesi, 6 83- nesi alarak kaza başhekimi vasıtasi- le belediye kimyahanesine gönder- mişlerdir. © Beyoğlu temizlik teşkilâtı 31 marttan 12 nisana kadar yalnız A- ğacamii civarındaki mahallelerde 92 kedi itlâf etmişlerdir. Genişletilen Hasta Sıhaat Vekâleti, İzmirdeki emrazı sâriye ve istilâlye hastanesine 25, Zonguldak hastanesine 40, Erzurum Nümune hastanesine 20, Diyarbakır Nümune hastanesine 40, İstanbul Çocuk hastanesine de 20 yatak ilâve edilmesine karar vermiş ve bu husus hakkında alâkadarlara icap eden teb- ligatı yapmıştır. Polatlıdaki Merasim yapıl- sözel 164-939 Tel Hangi Tarafın Daha Çok Tayyaresi Var? 5S — Tayyarece - hangi te raf daha kuvvetlidir. Alman ların tayyarece demokrasile- re faik olduğunu söylüyor. lar. İki tarafın hakiki hava kuvvetleri nedir? C — 1938 senesi sonunda neşredi- len istatistiklere göre Almanyanın 5000 tayyaresi vardır, ve bunun ya rısi bomba tayyaresidir. İtalyanın 2000 tayyaresi vardır. Berlin ve Ro ma, birlikte ayda 1000 tayyare yap maktadırlar, İngilterenin mevcut ( tayyaresi 5000, Fransanın 2500 dür. Fransa ve İngiltere müştereken ayda 700 tayyare yapmaktadırlar. Bu miktar 1939 da ayda 1000 tayyareye çıkmış tır, İngiltere ile Rusya arasında cere- yan eden müzakereler müsbet bir neticeye varırsa, Sovyet Rusya İn- giltere ve Fransaya tayyare kuvvet- leriyle yardım edecektir. Rusyanın yalmz Garp cephesinde 5000 tayya- resi vardır. . S — İngiltere tarihinde Kızıl Vilyam ismiyle anılan Kral kaçıncı Vilyamdır ve hangi tarihlede hüküm sürmüş- tür? C — İkinel Vilyamdır. 1087 deni 1100 tarihine kadar hüküm sürmüş“ tür, Çok gaddar ve insafsız bir adam olduğu için Kızıl Vilyam denilmiştir. Normandiyayı bu kral ilhak etmiştir. . S — Plâtin madeni en çok ne- rede çıkar ve bütün istihsalât nisbeti nedir? C — Avrupanm en uzun dağ sfsi- lesi olan Ural, en çok plâtin çıkarı- lan yerdir. Bütün dünya istihsalâtı- mn yüzde 95 ini burası vermektedir. Ayni dağlar altın, gümüş, cıva, de- mir, kömür. geliri zümrüt ve yeniği s— Mülga Darülfünun han- lam ve sosis, 12 un, 25 peynir nümur-| gi tarihte kurulmuştur? C — 1902 de S — Vagnerin doğum ve ölüm yılı nedir? En mühim eserleri hangileridir? Ç — Vagner 1813 te doğmuş 1883 te ölmüştür. Eserleri sanatta yepye- ni bir devre açmış ve zamanında bir sanat İhtilâli yapmıştır. İlk operası Rienzi'dir, Tauhauser, Das Rhein- gold, Die Walküre, Siegtried, Dersi- fal en meşhur eserlerindendir. © S — Avrupanın en uzun nehri hangisidir ve uzunluğu ne ka dardır? C — Avrupanın en uzun nehri Volga'dır. Uzunluğu 3400 metredir. — m —— Heyet Berline Gitti Hitlerin 50 nel yildönümünde bu- İunmak üzere Nafra Vekili General Ali Fuat Cebesoyun riyasetindeki heyetimiz dün akşam Berline hare- ket etmiştir. İ TAKVİM ve HAVA Nİ 16 Nisan 1939 PAZAR Kasim: 160 | Bumt: 1355 | Nisan: 3 | inme | 4 üncü ay Arabi: 1358 İ Sefer: 26 İ Güneş: 521 — Oğle Gün: 40 | Yatar 2025 — Yurtta Hava Vaziyeti Yeşilköy metsaroloji istasyonundan 4 deniz kıyıları ile Doğu Anadoluda bulutlu ve mevzii yağıslı, cenubu sarki A“ nadolu ile Orta Anadolunun şark kısırı"| larında bulutlu, diğer bölgelerde acıktır” Rüzgirlar Trakya ve Ege bölgeleril Karadeniz kıyılarında cenubi, Orta Ans doluda i, diğer bölgelerde şimali İf tik sm arta kuvvette esmistir. Dün İstanbulda hava açık geçmiş, rü” gir saniyede 3 - 5, metre hızla esmiştir Sast 14 te hava tazyiki 10203 idi, Sühu net en- yüksek 208 ve en düşük 3,8 esi tigret kaydedilmiştir.
