16 Nisan 1939 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

Ulus Basımevi pAZAR ankırı Caddesi, Ankara ı 16 NİSAN 1939 5 KURUŞ İmtiyaz sahibi Başmuharcirlik Yazı Müdürlüğü | Matbi İdare ga Müdürlüğü Telgraf: Ulus . Ankara TELEFON 144 1371 1062-1063 1061 1064 MIız ANDIMIZDIRM uzvelt'ten diktatörlere Hâdiselerden SONTA ... Kemal ÜNAL 1939 yazmma daha uzun müd- detli bir meclisle girmek düşün- cesiyle Beşinci Büyük Millet Meclisi, ikincikânunun son gün- lerinde yeni intihaba karar ver - mişti, Aksi halde yaz ortacında seçim yapmak icabediyordu. Bu karardaki isabeti teyit eden hâ- diselerle daha intihap çalışmala- rı içinde iken karşılaştık. Münih anlaşmasiyle orta Avrupa'da ar- tık sükünet verici bir nizamın başladığı sanılmıştı. Şubat için- de Franko kuvetlerinin Ispanya- ya hâkim olması ve hükümetinin İngiltere, Fransa tarafından tas- dik edilmesi garp Avrupasındaki bir ateşin de söndüğü hissini ve- riyordu. Balkan antantı konseyi Bükreş'te sakin ve müsterih bir anlaşma havası içinde toplan- mıştı. Marta âdeta tatlı bir nik- binlikle girecek gibi idik. Ancak martın daha ilk haftası içinde Çe- koslovakya üzerinde kopan fırtına Avrupa ufuklarını şiddetl. ka- rarttı. 18 milyonluk bir hâkimi- yetin parçalanması ve nihayet her bir parçanın istiklâllerinden mahrum kalması, şark Avrupa sındaki bazı hükümetleri bihak- kın telâşa ve dünya kamoyunu da endişeye düşürdü. Polonya Fransa ile müttefik ve Rusya, I- talya, hattâ Almanya ile dost ya- şarken son vaziyetin dehşeti için- de İngiltere'nin garantisini temin etti, İngiltere'de şimdiye kadar Avrupa işlerinin mümkün oldu- ğu kadar uzak ve sulhçu bir un- suru olmak isterken nihayet har- bi göze alan bir kuveti oldu. Ueyu.. sanbahardanberi yalnız fransız ve italyan masbuatı ara- sında mütadele mevzuu oln Tu- Süveyş gibi mesi leler gene mart sonunda faşist isinin ağzından milli bir dâva halini aldı. Sürekli bir silâhlanma hazırlı- ğından başka yer yer yapılan tahşitler ise boyuna fikirleri teh- yiç ediyordu. Altıncı Büyük Mil. let Meclisi 3 nisanda böyle bir hava içinde açılmış oldu. Mecli- sin iç teşkilâtını kurduğu ilk haf- ta içinde Arnavutluk işgali ba ladı. Hafif bir mukavemetten sonra italyanların Arnavutluğa | yerleşmiş olması Balkanlardaki Sisbi huzuru da giderdi. Bu işga- lin Akdeniz ve Karadeniz'de ya-| © pacağı tesirler, büyük Avrupa Mesaj Londra ve Paris'te büyük bir heyecan uyandırdı Vaşington, 15 a.a. — Amerik: Fransa ve Ingiltere mesaja kayıtsız şartsız iştirâk ediyorlar Roma ve Berlin henüz cevap vermediler a Cümhurreisi Ruzvelt, Hitler ve Musolini'ye bir telgraf göndererek diğer devletlere dokunmıya- caklarına dair teminat verip vermiyeceklerini sormuştur. ğini bildirmektedir. Son seneler içinde tecavüze kurban gitmiş olan milletleri zikreden Ruz- velt bugünkü gergin vaziyetin bir fe- lâkete müncer olacağı zamanin yak - laşmakta olduğunu söyliyerek şöyle | demektedir: *— Benim kanatim şudur ki, eğer İbütün milletler kendi hükümetlerinin şimdiki ve ilerdeki siyasetleri hakkın- da samimi beyanat elde edebilirlerse dünya sulhu dâvası ileri bir adım at- mış ol sıfatiyle Ruzvelt Hitler ve Musolini- ye aynen şöyle diyor — Aşağıcakı den hiç birinin t temlekelerine müsellah kuvetlerini zin taarruz etmiyeceğine veya bunla- rı istilâ eylemiyeceğine dair teminat vermiye hâzır mısınız? Bu memleketler şunlardır: Fenlandiya, Estonya, Leti İveç, Norveç, Danimarka, Üevakil milletler- klarına veya müs ya, İs- Holanda, ( Sonu 3 üncü sayfada ) devletlerini de endişeye düşürdü. | Içinde yaşadığımız günlerin mühim hâdiselerini tekrara ma - hal yoktur sanırız. Ancı pa politikasına karşı şim dar beslediği alâkaya kısaca temas ettiğimiz. bu sefer de Romanya ile Yuna - nistan'ın tamamiyetini garanti etmiş oldu ve bu hal, _ıc_mıl:: bu- lunduğumuz hâdiselerin millet - lerarası ehemiyetini izah eder. Arnavutluk işgalinin bizim de i- çinde bulunduğumuz Balkan an- tantından iki devletin varlığını temine muhtaç bir vaziyete getir- mesi, hâdisenin bizimle olan alâ kasını izaha kâfidir. Bu son va- kıa üzerine yabancı matbuat Av- rupa'nın iki büyük safa gyrglı_n politik bünyesinde 'Türkiye'nin mevkii için yerli yersiz, bazı ne$- riyatta bulundular, yur(:(umuı'ldı in de tehlikenin çok yakın oli âıındın bahsettiler. Filhakika harp Türkiye'nin yakın ve hattâ bitişik komşularının mukık'_)ı[ hu- dutlarma kadar gelmiştir. ve memleket bu hali; çok u!fılılk bir dikkatle telâşsızca takip et mektedir. Altıncı Millet Meclisi de, iç teşkilâtını kurup çarşamba günü girdiği çılışmı_ hı'ıyllmıl.ı aynı vakur alâka ile ilk iş oları ak Avru. diye ka- İngiltere ( Sönü 8. inci sayfada) yukarda | arasında voleybol maçından bir miz 7 inci sayfadadır. Avrupa'dan uzak bir milletin şefi Dün Ankara ve İstanbul'da büyük Bir «por faaliyeti olmu:; Futbol, atletizm ve voleybol sahasında yapılan bu faaliyet, spor meraklıları tarafından büyük bir alâka ile karşılanmıştır. Mek- tepliler arasında yapılan maçlardan başka, İstanbul'da Fenerbah- çe de Doğanspor'a 4 - | galip gelmiştir. Yukardaki resim, kızlar Ruzvelt, yüz milyonlarca insanın mütemadiyen bir harp ve hat- tâ harpler silsilesi korkusu içinde yaşadıklarını kayıt ile dünyanın mutlak surette böyle bir akıbete uğrıyacağına inanmak istemedi- A Nafia Vekilinin | — Valiyi ziyareti İstanbul, 15 (Telefonla) Nafıa | Vekili general Fuat Cebesoy bügün |vali Dr. Lutfi Kırdar'ı makamında zi- yaret ederek imar işleri hakkında gö- | rüşmüştür. —— Müstakil devletlere taarruz etmiyeceğinize dair bize teminat vermeğe hazır mısınız? Yugoslavya Başvekili B. Tsvetkoviç Hırvat - Yugoslav müzakereleri iyi neticelenecek koviç, hırvatların hük kin temin için imüzakerelere devam et- mek üzere bugün Agram'a gelmiştir. Hükümet mahafili müzakerelerin neticesinden ümitvardır. te işti ITALYANLARA GÖRE Fransa ve İngilterenin | Tanca'da gözü varmış 'Tanca, 15 aa. — Stefani ajansı bildiriyor: Birkaç haftadanbe | ri göze çarpan bazı alâmetler Fransa ile İngiltere'nin beynelmi - lel Tanca mıntakasrnı işgale hazırlandıkları e| mektedir. v ânı tespit ediyor. Spor haberleri- |b ştur. w kanaatini tevlit et- İngiliz amiralının sayfiyesinde bir- kaç gün evel yapılan içtimaa büyük bir ehemiyet atfedilmektedir. Cebe lüttarık emniyet servislerinin şefi ile beynelmilel Tanca idaresinin yüksek memurlarından biri bu içtimaa iştirâk Söylendiğine göre içtima esnasın - da tehlike anında ingiliz bahriye si - | Tâhendazlaranın karaya çıkmasına in- | tizaren şehirde bütün selâhiyetleri baiz hususi bir komitenin teşkili me selesi görüşülmüştür. Fransa ve İngiltere'nin niyetleri Roma, 15 aa. — Hayas ajansı bil - diriyor: Siyast mahfiller Fransa ve (Sonu B. inci sayfada) Ne anlaşma, nede garanti! Sovyetler Birliği vaziyetini değiştirmiyor Moskova, 15 aa. — Havas ajansı bildiriyor: BB. Çemberleyn ve Daladiye'nin son beyanatlarından sonra Sovyetler liği vaziyetinde bir değişiklik ol- görülmektedir. Sovyetler bir- Hği ne anlaşma, ne de garanti isteme- mektedir, fakat yeni bir kollektif em iyet ihdasında israr eylemektedir. Bazı şayialara göre, Sor bir- liğinin Baltık memleketleri faa taahhüdünde bulunmaması. çok Belgrat, 15 aa. — Başvekil Swet-| | bu memlekete karşı İtalya'nın em muhtemeldir, Esasen kendisinden böy beraber, bu memleketlerin istiklâlini (Sonu 3 üncü sayfada) Bugün spor haberlerimiz 7 nci sayfamızda Kont Ciano parlâmentosun Madrid geç t resm Roma, 15 aa. — İtalya parlâmen - tosu bugün topla narak Arnavutluk tacının İtalya kı ra darı | bulü — kakkındaki kanun — lâyihasını alkışlarla kabul et- miştir. — İçtimada Musolini ve mare - şal Göring de hazır bulunmuşlardır. Bu içtima mü - nasebetiyle har ye nazırı kont Ci - ano söyledi R tukta İtalya - Ar navutluk münase - betlerinin bir ta- rihçesini — yapmış, Arnavutluktaki bü tün ekonomik mü- esseselerinin ital « yan çalışmasının mah: ihtilâf mesuliyetinin olduğunu, lya'ya karşı bulunan kıral Zogu'ya te rettüp ettiğini, İtalya ile Arnavutlu ğun birleşmesi hâdisesinin tarikin de tasdiki altında bulunduğunu ve İtal - ya'nnı Arnavutluktaki hareketiyle Av Tupa'nın bu çok nazik kısmında » hu Kİ tahrikâtta tezis eylemiş asebetle Yugoslavyı attı hareketten ve Yunanistan olduğunu söylemiş, a'yı ittihaz dolayı tebrik hakkında da r red eylemi beslediğine dair eylemiştir. Mütcakiben könt Ciyano, İspanya'- daki italyan gönüllülerinin Madrid olan haberleri gönüllüleri !spanya . |ma mihverinin İtalya parlâmentosu toplantı halinde dün İtalyan da nutuk verdi İtalyan hükümetinin Yunanistanda gözü yok inden sonra İtalyan dan geri çekilecek ş Ç Vei Kont Ciano bir toplantıda nutuk söylerken geçit resminden sonra derhal geri a - hınacağını bildirmiş ve ingiliz - ital « yan Akdeniz anlaşmasını ihlâi edecek iç bir hâdisenin mevcut olmadığını ve İtalya'nın mezkür anlaşmayı tat « bikte devam edece ti Nihayet kont Ci ütesanit kaldığımı ve mükemmel bir tarzda işlediğini beyan etmiştir. Kont Ciyano, meclisde bugün yap- tığı beyanatta bir mayıs gününe kadar Venedik'te Yugoslavya hariciye na - zariyle buluşacağını ve iki memleket arasındaki samimi zihniyeti içinde görüşeceğin miştir, (Sonu 8 inci sayfada) Abdülhak Hâmid için Büyük şair Abdülhak Hâmid'in ölümünün ikinci yıldönümü müna- le bir şey de istenmemiştir. Bununla | Sebetiyle yurdun —muhtelif yerlerinde törenler yapıldığını yazmıştık. Yukarıdaki resim, şairin mezarına İstanbul Üniversitesi talebeleri tarafından çelenk konuluşunu göstermektedir.