17 Nisan 1939 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

t Ulus Basımevi PiladeSI Çankırı Caddesi, Ankara 1 7 Telgraf: Ulus . Ankara NİSAN TELEFON 1939 İmtiyaz sah' 1144 Başmuha 1371 Yazı Mü ü 1062-1063 5 KURUŞ | Matbaa Müdürlüğü — 1061 İdare 1064 ADIMIZ NODIMIZDIRM —S Spor haberlerimiz BUGUN Beşinci, yedinci ve sekizinci sayfalarımızda J'"'”"""""'"""""""""""'"'""'"'""""”"""""'""""""""'"""'"""""""""""""!. Dün Beşiktaş - An- karagücü maçı oyna- nırken milli Şef, Cüm- hurreisi İsmet İnönü 19 mayıs stadyomunu şereflendirmişlerdir. Maçın en heyecan- İt bir anında gözleri- ni şeref tribününe çe- viren ankaralılar, bü- yük şeflerini kendi a- ralarında görünce, coş- kun bir sevinçle ken- disini alkışlamışlar ve “Yaşa! Varol Mil- N şef!" diye bağırarak büyük tezahüratta bu- lunmuşlardır. Reisicümhur maçı takip buyurmuşlar ve ayni tezahürler ara- sında Çankaya'ya dön- © müşlerdir. Yandaki resim milli Şefi şeref tribününde — Dahiliye vekili B. Faiz Öz - trak ve Hariciye ve - kili B. Şükrü Sarac- oğlu ile birlikte maçı takip ederlerken gös- termektedir. Milli Şef 19 Mayıs tadında Ruzvelt'in mesüji N. A. KÜÇÜKA Bir iki gündenberi barometre sa- lâha doğru bazı işaretler kaydet- mektedir. Bugün elimizde mevcut malüma- ta göre vaziyetin hakiki simasını tahlil etmek ve bunun üzerinde kati bir hükme doğru gitmek zama- nı henüz gelmedi. Fakat dipl i sahasında iki ideoloji, iki prensip, kuvetle çarpışmakta devam etmek- tedir. Ajansların, gazetelerin ver- diği haberlere bakılacak olursa, şimdi de demokrasi âlemi, cüretle Wve cesaretle taarruza geçmiş gibi gö- rünmektedir. Birkaç gün evel (Çem- berleyn) Balkan devletlerine ve Lehistan'a kati teminat verdiği gibi bugün de (Ruzvelt) totaliter dev- letlere açık va kati bazı sualler tev- cih etmiştir. Bu suallerin, totaliter devletler âleminde, nasıl bir tesir yaptığınm aksi henüz gelmedi. Lâ - Kin hunu günün en ehemiyetli hâdi- selerinden Liri telâkki etmek icap e- der. Avrupa buhranı başlıyalıdan- beri birçok vesilelerle totaliter dev- letlere karşı olan fikirlerini serbest- çe söylemiş olan Ruzvelt bu mesajı ile artık en sarih vaziyetini almış o- luyor. Birleşik Devletler Cümhuri- yeti kurulalıdanberi (Monro) nun ortaya attığı, ve bu devletin en aziz ve mukaddes prensiplerinden sayı- lan kaide, artık bu beyanattan son- ra tarihin malı olacağını hükmet- mek icap ediyor. Daimi bir inkılâp içinde dönen kâinatta değişmez hiç bir iyman, hiç bir kaide yok_tur. l-.ler şey, tabii, sosyal ve ekonomik tesir - lerin altında yeni şartlara uymak zaruretindedir. Dinımizminş .kıy— betmiş müesseseler, nihayet bir iske- letten başka bir şey değildir. Monro kaidesi, Amerika ile Avrupa arasın- da günlerce mesafe varken ve Ame- rika'nın Avrupa ile bu kadar ya- kından ekonomik ve sosyal bağlarla bağlı olmadığı bir zamanda I:onul - muş ve o zamanki ;ırtları_lm_'e ga- yet esaslı bir fikrin ifadesiydi. Bu fikri Amerika devleti şimdiye kadar mukaddes bir emanet gibi sakladı. (Cihan harbinde) Amerika'nın hıı:- be girmesi Avrupa'ya Yll'd'nîd’n zi- yade kendisinin tecavüze uğrama " sından ve Amerika denizlerinin em- niyetini kaybetmesinden ileri ge_l- mişti. Şimdi Birleşik Devletlerin cümhurreisi, doğrudan doğruya Av- rupa — meseleleriyle ılâkıla_nlym'- Çünkü beynelmilel mnıelele'rı dı_ır bir muhit içinde münferit bir !Ch" de mütalea etmek bugünün politik ve ekonomik icaplarına göre ışrıık mümkün değildir. Anlaşılıyor ki de- mokrasi cephesi Amerika ile bir k_nt daha kuvet kazanmış demfkhf- Ruzvelt, mesajından birkaç gün e- vel garp medeniyetini yeni cereyan- İarın yıkmasından muhafaza edece- ğini söylemişti. Bu vaziyet karşısın- da Amerika'nın yolu ve cephesi a - çıktır. Avrupa'da çıkacak bir muha- rebede Amerika'nın bulunduğu ta- rafın daima ağır geleceği askeri blr hakikattir. Umumi harbin verdiği tecrübe meydandadır. Buna karşı (Sonu 8 inci sayfada) Vaşington, 16 a.a. maa dâvet edilmiş leyh, ancak birkaç gazeteciden mü- rekkep bulunan matbuat konferan- sında B, Ruzvelt, Hitler ve Musoli - ni'ye gönderilmiş olan —mesajı oku- muş ve tefsir et- miştir. Müşarünileyh, bu agesajın gönderil- mesinden önce hiç bir devletle istişa- rede bulunmamış yalnız evelki gece telgrafla cenubi A- merika hükümetle- rine malümat ver- miş olduğunu be- yan etmiştir. Cümhurreisi, bu mesajı son haddi - ne varmış olan ger ginliklerle yeniden çıkması muhtemel buhran arasındaki fasıladan bilistifa- de bu mesajı gön- dermiş ve bunun (Sonu 8 incide) — Alelacele içti- ? olan ve binaena- * olduğunu söylemiş | BİR MÜRACAAT DEĞİL, BİR İHTAR! Nevyork gazeteleri, mesajın böyle telâkkisi icap ettiğini söyliyorlar Mesaj en hararetli tecerrüt taraftarlarını bile sevindirdi Amerika Cümhurreisi B. Ruzvelt LOLOLOLOLOLOİ Ruzvelt mesajı karşısında Almanya mânalı bir lâkaydlık gösteriyor Mihverin tavrı menfi Mesaja verilecek cevap için Roma ile Berlin arasında müzakere yapılıyor Münih, 16 a.a. — Nasyonal - Sosyalist mahfilleri Ruzvelt'in mesajı hakkında mânâlı bir lâkaydilik göstermektedirler. B. Hitler ve BB. Ribbentrop ve Dietrith bügün de Münih'tedirler. (Sönu 3 üncü sayfada) Hafay devlet reisile Başvekil Ankara'ya harekel efliler İskenderun, 16 a.a. — Antalya me - busluğuna seçilmiş olan devlet reisi | Tayfur Sökmen'le Antep mebusluğu- na seçilmiş olan başvekil Abdürrah - man Melek Ankara'ya hareket etmiş - ler ve Payas istasyonunda vekiller, | mebuslar, konsoloslarımız, zabıta ve | mülkiye erkânı tarafından uğurlan - mışlardır. Devlet reisine meclis reisi, başvekile de adliye vekili vekâlet e- deceklerdir. Arnavutluk facı dün İtalya Kıralına fakdim edildi Roma, 16 aa. — Arnavutluk heyeti, prenseslerin, B. Musolini'nin, hükü - met ve kordiplomatik âzasının iştira- kiyle cereyan eden sembolik bir mera- sim esnasında Arnavutluk tacını İtal- ya kıralına takdim etmiştir. Façyolar ve Korperasyonlar mecli si ile âyan meclisi, kıralın “İtalya ve Arnavutluk kıralı ve Habeşistan im - paratoru” unyanını kendisi ve halefle- ri için kabuletmiş olduğuna dair olan kanunu alkışlarla kabul etmiştir. Marsilya konsolosu hariciye nezaretini tanımıyor Marsilya, 16 aa. — Marsilya'daki Arnavutluk konsolosu Tiran'da hari - ciye bakanlığına bir mektup göndere- rek, herhangi bir Arnavutluk muvak- kat komitesinden sadır olan emre ita- at edemiyeceğini bildirmiş ve buna bi- naen “Arnavtluk hür bir memleket i - Wl ken kabul ettiği, Marsilya konsolos - luğusyazifesinden istifasının kabulü - nü rica eylemiştir. Amerika arnavutları istiklâlle- rinden vaz geçmiyecekler Nevyork, 16 a.a. — 200 Arnavut 20 şer kişilik gruplar halinde Arnavut- luk konsolosluğuna giderek aşağıdaki karar suretini vermişlerdir : “İstiklâlimizin ilgasını hiç bir. za- man gönül rızasiyle kabul etmiyece- 200 polis âsâyişi muhafazaya me- mur edilmiş bulunuyordu. “Saldıray,, İstanbul'da İstanbul, 16 (Telefonla) — Alman- ya'da yapılan Saldıray denizaltı gemi miz bugün saat 1i de Çanakkale'den geçti. Limandaki gemiler düdükle kendisini selâmladılar. Gece saat 20 de İstanbul limanına girdi. Bugünlerde Tahran'da Lâlezar'ın İRAN'DA BAYRAM SEVİNCİ 4 İN İ donanmış manzarası VAR Düğün hazırlıkları hararetle ilerliyor Mısır. Kiraliçesi , İran Veliahdi ve Prenses Fevziye Tahrana geldiler (Düğün töreninde bu lunmak üzere Tahran'a giden Yazı İşleri Müdürümü z Mümtaz Faik Fenik bildiriyor1 Tahran, 16 — Gümrük ve İnhisarlar vekili B. Rânâ Tarhan'ın re- isliğindeki murahhas heyetimiz bu yarın Tahran'a muvasalat edecek akşam Tahran'a geldi. Heyetimiz ve olan askeri müfrezemiz hudutdan i- tibaren hususi ve samimi bir misafirperverlikle karşrlanmıştır. Bütün İran coşkun bir sevinç için- de düğün günlerine hazırlanmaktadır. Majeste kıraliçe Nazlı ile Mısır pren- seslerinin ve maiyetlerinin Bender Şahpur'e muvasaletleri tarihi olan 14 nisandan itibaren İran'da şenlikler başlamış bulunmaktadır. Tahran'da ve geçtiğimiz yerlerde resmi ve hususi binalar kâmilen Misır ve İran bayrak- lariyle bezenmişti. Misir kiraliçesiyle İran veliahdı, prenses Fevziye ve maiyetleri Bender Şahpur'a Mohammed Ali El - Kebir yatiyle saat onda gelmişlerdir. Yat li mana girdikten sonra, majeste İran imparatoriçesi, prensesler ve maiyet - leri yata çıkarak misafirlerine hoş geldiniz, demişler ve kısa bir istira- hatten sonra yatı beraberce terketmiş lerdir. Majesteler hazırlanan hususi tren- de şahinşah hazretlerinin vagonları - na binerek Tahran'a müteveccihen ha- reket etmişlerdir. İran ve Mısir bay - raklariyle süslü limanda ve güzergâh ta halk veliahti ve prensesi coşkunca alkışlamıştır. Ahvaz'da Tren öğleye doğru Ahvaz'a gelmiş ve yemek burada yenmiştir. Yemek- ten sonra şehirde bir gezinti yapıla- rak saat 15 te Tahran'a kareket edil - miştir. Ahvaz, Endimeşk, Dorud, A- rak ve Gom istasyonlarında memur- lardan başka, izci, mektepliler misa- firleri selâmlıyorlar ve vagonlara bir- merasimle türk bayrağı çekilecektir. ( Sonu 8. inci sayfada) Romanya'da Kıralın reisliği altında bir toplantı yapildı Romanya kıralı Karol, Veliaht ve general Teodoresku ile birlikte Bükreş, 16 a.a. — Dün saat 17 de sarayda: kıral Karol'un reisliğinde ( Sonu 8. inci sayfada) Dün bütün yurdda spor hareketlerine devam edildi. İstanbul'da milli küöme maçında Vefa İzmir'in Doğanspor takımını 6 kara'da Beşiktaş Ankaragücüne de 1 - 0 mağ- lüp oldu. Mektepliler arasında leybol müsabakalarından başka, bisiklet ve atletizm müsabakaları da yapıldı. 2 vendi Ava inci sayfamızda Futböl we ve- rında geçen çeti Bütün bu hareketlere ait haberlerimiz (7) - dır. Yukardaki resim Hakkı ve Rıdvanın Ankaragücü müdafaasiyle arala- n bir mücadeleyi göstermekte- dir. Natık, bir kafa vuruşiyle kaleye girecek olan topu, yumrukla uzaklaştırıyor.