11 Nisan 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

İşgalden Sonra Teminat Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL ondradan gelen haberlere göre İtalyan maslahatgüzarı İn - giltere hariciye nazırına Arnavutlu- ğün işgali dolayısiyle kati teminat vermiş ve bu işgalin Arnavutluk hu- dudunu aşmıyacağını bildirmiş, İn - giltere hariciyesi de bu teminatı kay de değer görmüş. İngiltere hükümeti, geçen cuma günü yapılan askeri işgalden bir gün evvel de Arnavutluğun işgaline ve bütünlüğüne dokunulmıyacağına da- ir ayni mercilerden teminat almıştı. Bir kaç günlük ara ile verilen bu teminatın İngilterece nasıl telâkki e- dildiğini ve ne derece itimadla telük- ki olunduğunu bilmiyoruz. Çünkü devrimizde hiç bir kıyme- ti kalmayan bir şey varsa, bu biçim teminattır. Nitekim bahs mevzuu et- tiğimiz teminatın birbirini nakzet - mesi de hu gibi taahhütlerin hiç bir kıymeti kalmadığını apaçık göster - mektedir. Ve bunun içindir ki, bütün Bal. kanlar endişe altındadır. Yunanistan da bu endişeyi his - settiğinden hükümet şefi, halkı tat- min ihtiyacını hissetmiş ve Yunan istiklâl ve bütünlüğünün. gözetileceğine dair teminat verildiği halde hu memlekette de endişenin hüküm sürdüğü bildiriliyor. Hülâsa bütün Balkan tam mana - siyle huzursuzluk içindedir. Bunun sebebi Arnavutluk işgalinin mahdut mahiyette olup olmaması (değildir. Balkana, Balkanlı olmayan yabancı bir devletin girmesidir. Bütün Balkanlıların İstemediği bir şey varsa budur. Ve bu hâdise, bertaraf edilmedikçe Balkan millet - lerinin silkünet bulmasına, imkân yoktur, Teminat, ve bunlara benzer ameli kıymeti olmayan taahhüdat, bu süküneti temin edemez. Çünkü bütün teminat ve taahhüda- tin dakika başında yeni tefsirlere ve yeni vaziyetlerin teviline tâbi ol ğu ve bu tefsirlerle tevillerin ani ha- reketlere sebebiyet verdiği adım ba- Şinda göze çarpmaktadır. Yâni mesele yabancı bir devletin Balkana girmesi ve Balkanın bir kö- şesinde yerleşerek Balkanın mukad- deratı İle oynaması meselesidir. Hâ- disenin Balanlarda, Balkan © birliği şuurunun uyanması sırasında vukuu, onun tesirini kat kat © arttırmıştır. Bugün Balkanlarda hâkim olan fikir, Balkanın Balkanlılara ait olduğu - dur. Onun için Balkanların bir vah - det teşkil etmek üzere yürüdükleri. ni görüyoruz. Bu yolda atılan adım - ların tam manasiyle müsbet ve kali bir net vereceği sırada (o yabancı bir büyük devletinin müvazeneyi al- tüst etmesi ve “Balkan Balkanlıla - rındır” esasını darbelemesi en derin hoşnutsuzluğu uyandırmıştır. Bu hoşnutsuzluk, gelip geçici bir his değildir. Öyle olsaydı, uyuşturu- cu bir takım teminat ile sükünet ha- sıl olurdu, Fakat böyle olmadığı ve Balkanların en samimi ideali en a- ğir darbeyi yediği, Balkanlı bir mil- letin yurdu tecavüz ve istilâya uğra» dığı için bütün Balkan milletleri en derin teessiir içindedir. Bu samimi teessürün her halde Balkan birliği şuurunu takviye ede- ceğine, Balkan ittihad sağlamlır yacağına inanmak isteriz, Çünkü an- cak bu sayede Balkanları kurtarma” ğa ve tecavüz siyasetini durdurmağa imkân hasıl olur. Vaziyet son derece sarihtir. Bal kanların önünde, yakalanması ve katiyen kaçırılmaması icap eden bir fırsat vardır. Bu fırsat kaçır” mazsa, belki de Balkanların mukad- deartı kurtulur, Yoksa, hiçbir teminat, çaresaz olamaz. Kenterbury Piskaposu Şehrimize Geliyor Anglikan kilisesi ruhani reisi ©- lan Kentenbury piskoposu, perşem- be günü bir yatla şehrimize gelecek- tir. Piskopos, hâlen Yunanistanda * dir ve gezinti maksadiyle seyahat et- mektedir. Burada bir kaç gün kala- cak ve patrikhaneyi de bu arada Zİ- yaret edecektir. hu derde HÂDİSELERİN İÇYÜZÜ YA gazetelerinde tesadüf e- dilen malümata göre Alman- yada umümi harp için hummalı bir hazırlık vardır. Polonya ile İngiltere arasmda” husule gelen anlaşma Üze- rine Führer lâzım gelenlere şu erir- leri vermişi 1 — Fransa hududunda Sigfrid müdafaa hattında bulunan Alman kuvvetleri en kısa bir zamanda iki misline çıkarılacaktır. 2 — Koridoru işgei için Şarki Prusya ile Garbi Prusyada ordular hazır bulunacaktır ve bu işgal iki taraftan birden vâki olacak hücum İle 24 sat içinde tamamlanacaktır. 3 — Polonya ve Romarya hudut- ları boyunca tahşidat yapılacaktır. 4 — PHolandaya vâki olacak bir “ İhücumla birlikte Akdenizde İngilte- reye karşı tsarruza geçilecektir. Hitleri bu kararlara sevkeden ö- 1, demokrasiler etrafında Avrupa devletlerinin birleşmesinden evvel harekete geçmek ve ilk darbeyi vur- maktır. Çünkü Hitlere göre artık si- lâhsız ve harpsiz istilâ devri geçmiş- tir. Şimdi artık silâha sarilmak za- manı gelmiştir. s Göbels niçin dolaşıyor? Almanya yeni bir cihan harbi pek yakın görüyor. Hitlerin kanaa ne göre yeni harpte en büyük silâh propaganda olacaktır. Bilhassa ce- nubu şarki Avrupasında ve Yakın Şarkta bulunan milletleri kazanmak için kuvvetli bir propagandaya ih- tiyaç vardır. Balkanlarda dolaştıktan sonra Mi- sıra giden ve şimdi İstanbul ve An- Propaganda Nazırı Göebels'in hakiki seyabat maksadı, bu memleketlerde propağanda (teşkilât yapmak, ve müessir bir propaganda için tetkik- ler icra etmektir. Goebelsin yanında Çin Kuvvetleri Japonları Ağır Zayiata Uğrattı Hong Kong, 10 (A.A.) — Çin a- jansı bildiriyor: Çin kıtaları Ta Hon Şan'ın cenu- İbunda düşmanı mağlöp etmişlerdir. Düşman yüzlerce ölü vermiştir. Anhuei vilâyetinde Tsinpu demir. yolu üzerinde muürebeler £ tekrar başlamıştır. AAnhuei'deki Çin kuvvetleri Huceu gehrine mukabil taarruz yapmışlar- dır, Vilâyetin diğer cephelerinde ve Honan cephesinde nisbi bir sükünet vardır, Hainan adasındaki Çin müfrezele- Fi düşmana karşı gittikçe daha şiddet li bir mukavemet gösteriyorlar. 7: ponlar adanın şimalinde yalnız. çük bir kısmı işgal etmekte ve diğer kısımlar hâlâ Çinlilerin elinde bu - lunmaktadır. Hitlerle Mussolininin Heykelleri Yakıldı Meksiko, 10 (A. A.) — Paskalya- nın arifesinde, İsayı sattığından do- layı bir mumyasının yakılması mu - tad olan Yahudanın yerine bu sene Hitlerle Mussolininin mumdam hey- kelleri yakılmıştır. Filistinde Tethiş Hareketi Çoğalıyor Kudüs, 10 A.A.) — Silâhl Arap- lar Yafadaki Arap bankasına tearuz ederek 2860 Ingiliz lirasını alarak kaçmak istemişlerdir. Fakat hâdise mahalline yetişen polislerden kurtu- İabilmek için paraları bırakıp kaç- mışlardır. karaya geleceği bildirilen oAlman| Almanyada Umumi Harp Için Hummalı Hazırlık Var davet etmiştir. Romanya Hariciye Italyan ve Almanlar, Ispanyayı “evr üs Henine göccekiir. Akdenizde Yeni Bir Kara ve Deniz Üssü Haline Getirdiler Bu harita, Arnavutluğu işgal eden İtalyanın Yugoslavyayı ve Yananistanı nasıl tazyik altına aldığını açıkça ifade ediyor senelerdenberi bu işle meşgul 20 kadar mütehassıs bulunmaktadır. . Erkânı Harbiye içtimaları Bir haftadanberi Almanyada İns- burg şehrinde Alman, İtalyan, İs- panyol ve Japon erkânmharbiyeleri içtima halindedirler. Bu heyet te taliter devletlerin müşterek hareket plânlarını tanzim ile meşguldür. Verilen malümata göre, şimdiye kadar bu heyet üç meseleyi müzake- re etmiştir. 1 — Harp esnasında İtalya ve Al man ordularının müşterek hareket plânları. 2 — Alman - İtalyan askeri ittifa- kinın İngilterenin kendisine bağla- mak İstediği devletlere karşı takip edeceği hattı hareket. 3 — Yugoslavyanm vaziyeti. Al manlar Hırvatlarla Slovenleri Sirp- fakat etmektedir. balinin kumandasında olmak üzere yare İle 21 uçucudan mürekkep bir ve heyetle ayni zamanda Tahranda Tahran, 10 (Hususi) — Bütün Tah- ran düğün hazırlıklarile meşguldür. Bütün ana caddelerde zafer takları kurulmaktadır. Kurulan taklar gelip geçici mahiyette değildir. Bilâkis be- ton kaldeler Üzerine mühim yapılar yapılıyor. Bu yüzden bir çok asfalt caddeler bozulmuş, asfaltla döşenmiş cad - deler asfaltla döşenmiş, Veliaht ile refikasının geçeceği bütün caddeler- deki evler yeniden boyanmış, şehir şimdiye kadar görünmiyen bir şe - kilde temizlenmiştir. Veliaht ile re- #ikası ayın 16 ıncı günü Tahrana var- mış olacaklardır. Merasime bütün I- ran büyükleri iştirak edecek, Şehin- şah Hayretleri oğlunu ve gelinini is- tasyonda karşıliyacak ve burada #u- zika Misir ve İran marşlarını teren- nüm edecektir. 17 nisandan 20 nisana kadar merasim yapılmıyacak, gelin ile güveyi yol yorgunluğunu gidere- cek ve daha sonra dört günlük düğün Tahrandaki D Rana Tarhan'ın Reisliğindeki Heyetimiz, Hareket Etti Ankara, 10 (Tan Muhabirinden) — İran Veliahtinin düğün merasi- minde bulunacak heyetimiz, Gümrük ve İnhisarlar Vekili Ali Tarhanın reisliğinde bu gece saat 23 te kalkan hususi trenle Musula müteveceihen harekel etmiştir. Heyette, Meelis Reis Vekili Bursa mebü- su Refet Canıtez, General Kâzım Urbay, Riyaseticümhur Ser yaveri Celâl, Hariciye Umumi Kâtip Muavini Nebil Batı ve Hususi Kalem Mü- dürü bulunmaktadır. Ayrıca, gazetecilerden mürekkep bir heyet de re- lardan ayırmak niyetindedirler. Fa. kat, ilk hedef Yugpelavyanm, İngil- terenin kurmak istediği kombinezo- na girmesine mâni olmaktır . Romanyanın vaziyeti Polonya ile İngiltere, Romanya ile ayrı ayrı anlaşmalar yapmak fikrin- dedir. Romanyaya, Macaristanı ren- cide etmiyecek bir teklif şekli aran- maktadır. Romanya, henüz İngilte- renin beraber yürümek hususunda sorduğu sualg cevap vermemiştir. Fukat Romanya son zamanlarda Bulgarların Dobrucayı İstemek için harekete geçeceklerinden endişede- dir. Macaristanın da Transilyanyayı istemesi ihtimali vardır. Bulgaristan, Alman ve İtalyanların Balkanlara inmeşinden cesaret alarak Dobruca- yı istemek sevdssma düşmüştür. Al manya Berline Bulgar Başvekilini .... .. ugun Rana Muhafız alayından bir bölük asker, kurmay yarbay Fahri Kaya ayni trenle hareket etmiştir. 87 tay- hava filomuz ayrıca hareket edecek bulunacaktır. Düğün Hazırlığı rapılacaktır. Ayın 21 inde Imparato- riçe ile Kraliçe Nazlı, Gülüstan sara- yında tebrikleri kabul edecekler, Na- zırlarla meclis reisi, mebusan mü - messilleri ve her vilâyeti temsil eden bir heyet bu tebriklere iştirak ede- ceklerdir. Akşamleyin kordiplomatik ile ya- bancı heyetler kraliçe Nazlıya ve Prenses Fevziyeye takdim olunacak- lar, gece Şehinşah hazretleri bir z- yafet verecek ve bu ziyafete İki ta- raf hanodanı, hususi heyet reisleri, sefirler, elçiler ve büyük kumandan- lar iştirak edecekler, daha sonra bir resmi kabul yapılacaktır. 23 nisan günü meolis reisi bir çay ziyaleti, akşamleyin Hariciye nazırı bir ziyafet verecektir. 24 nisan günü Mısır selareti bir zi. yafet verecek ve bütün heyetler bu ziyafete iştirak edeceklerdir. Alman ve İtalyanların İspanyadaki hazırlıkları İspanyadaki vaziyet İngilizleri si- nirlendirecek bir şekil almıştır. Ital- yan Hariciye Nazırının teminatına rağmen İspanyaya yeniden Italyan kuvvetleri gönderilmekte olduğuna şüphe kalmamıştır. İngiliz kabinesi Alman ve Italyan- ların Cebelitarıka hücum etmeleri ihtimalini bile müzakereye mecbur olmuştur. İspanyanın cenubundan İn- giliz Entellicens servisinin aldığı ma: lümata göre, İtalyanlar Cebelitarık Boğazının iki tarafında Aleezirastan Geuta, Tarifa, Azilaya kadar, Alman- ya da Kadiz, Malaga, Tetunn ve Me- Villada zigzak müstahkem hatlar vü- cude getirmişlerdir. Cebelitarıkın arkasına, boğazdan geçen gemiler: döğebilecek büyük| toplar yerleştirilmiştir. | Fransızların istihbaratına göre İs- panyanm şimalinde de Alman faali. yeti müşahade edilmektedir. Sara- gosa Kastejon demiryolu boyunca on bir tayyare Istasyonu vücude ge-| tirmişlerüir. Bu İstasyonlar Fransız hududuna muvazi bir istikamettedir- ler. Keza Vicodan üç mil mesafede Les Havandors'da Almanlar yeni bir tay- yare istasyonu yapmışlardır. Sivil ahalinin buraya girmesi menedilmiş- tir; Fransız hududuna yakın Navar şehrinde mühim miktarda harp mal- zemesi biriktirilmektedir. Bu suretle Almanlar ve Italyanlar Ispanyayı Akdenizde yeni ve mühim bir kara ve deniz üssü haline getir- mişlerdir. i Suriyede Bütün 'Vatariilerin Evleri Araştırılıyor Halep, 9 (Hususi) — İki günden- beri polis ve jandarma tarafından| Vatani kitleye mensup faal azanın evleri taharri edilmektedir. Bu a - raştırmalar, hiç bir netice vermemiş- tir. Âli komiser, son kararnamesiyle, Suriye asayişinin temini için, Suri- ye ve Lübnanın herhangi tarafına gidecek askeri kuvvetlerin istedik - leri mahalde kendilerine lüzumlu o- lan evleri işgal etmek hakkını haiz olduklarını ilân etmiştir. Suriye meclisinin yakında feshe- dileceği hakkında kuvvetli bir şayia vardır. Şamda ve bütün © Suriyede dükkânlar açılmıştır. Berline Bir Bulgar Heyeti Gidiyor Bükreş 10 (A. A.) — Röyter: Hitlerin doğumunun ellinci yıl - dönümü şenliklerine iştirak © etmek için ayın 18 inde Berline mühim bir Bulgar heyeti gidecektir. Zannedildiğine göre, bu heyet başvekil Köseivanof ile harbiye, ma- Diye, ticaret nazırlarından ve yüksek rütbeli zabitlerden mürekkep ola - caktır. rında bir ziyafet verecek ve o gece bütün bayanlar beyaz ipekten tuvalet giyeceklerdir. Gece yarısından sonra Mn. imparatoriçe, İran hanedanı, Prenses Fevziyeyi Mermer saraydaki yeni ko- nağına götüreceklerdir. Balayının ilk kısmını Mezendiran Ayni gün Ordu resmi geçit yapa- İda, ve bir kısmını Tajriç sarayında cak ve kraliçe Nazlı Gülüstan kas-! geçireceklerdir. İdenberi elma EELEK Bir Mühim Mesele ! ELMA NEDEN ÇÜRÜMÜŞ? Yazan: B. FELEK İlah ömrünü, ilmini ve mahnı arttırsın! Dün üstadımız Sa - lih Muradın tam zemin ve zamana uygun bir makalesini okudum. Bu makale insanı Avrupanın bü günkü yangın tehlikesine düşmüş ahşap mahalle manzarasından uzak» laştırıp manav dükkânının rengâ - | renk, asude, kaygusuz ve mis koku- Iu havası içerisine atıyor. Arasıra şaka yaptığım bu sütun- da üstadın makalesini tahlil edişimi sakın işi hafiften aldığıma hamlet - meyiniz! Tahliline girişeceğim bu makale elmaların neden ve nasıl çürüdüğü hakkındadır. Bu ilmi bahis için Iki enfes sütun harcamış olan üstadın verdiği malümata göre elmalar içe- riden çürürmüş... İnsanlar gibi. Yine bu malümata göre elmalar nefes alırlarmış.. O da insanlar gi - bi! Ve elmalar soğuktan donarlar - mış... Bu da insanlar gibi! Elmalar havasız yerde boğulurlarmış... Yine insanlar gibi!, € 3 Elmalar sıcaktan da müteessir 0- lurlarmış... İnsanlar gibi! Elmalar nefes alırken asit kar - bonik çıkarırlarmış... İnsanlar gibi, Elmalar dalgadan ho; wiş.. Onlar da insanlar gibil., Üstadın verdiği malümata ben de bazı şeyler ilâve edeceğim: Elmalar soyulurlar... İnsanlar gi- bir, Elmaların dışı içine uymaz... İn - sanlar gibil, N Elmalar renk renktir... gibi... Elmaların kimi tatlı kimi ekşi » dir. Bu da insanlar gil Diğer meyveleri bırakıp da elma hakkında bir “ilmi makale” yazması üstadın meyveli memnuaya olan te- vecelihünden midir, orasını kestire - mediğim için kendisine bir şey diyen miyeceğim. Lâkin yemişler üzerine | düştüğüne göre üstatdan “armut” lar, “şeftali” ler, “kaysı” lar, “İncir” ler hakkında da makaleler bekledi- #imizi ve hepimizin bu rahat günler. de böyle güzel, eğlenceli, cidden en teresan mevzulara karşı bü lâka beslediğimizi — hürmetlerimle söylemek isterim. i Sonra üstadın eli değer de bu il mi mevzular arasına zerzavatları da sokarsa kabak, ıspanak, pırasa, Ay» şekadın fasulyesi ve semizotu hak - kında da bizi tenvir etmesini dilerim Lâtife bertaraf efendim! Seneler yiyoruz, Hangimizin. bu meyve hakkında esaslı malümatı. mız vardı. Şimdi — gördüğümüz © armutlar hakkında da kimbilir üstat bize ne | malümatlar verecektir! Böylece biz onların ne olduklarını öğreniriz. On- lar da - içlerinde üstat gibi bir hay sahibi bulursa - bizim ne oldukları mizi öğrenirler, Meşhur meseldir. Bir şeyin bilim linmemesinden evlâdır. ırlar - İnsanlar , sevgi ve tazimlerimizle.. Dahiliye Vekilinin Teşekkürü Ankara, 10 (A.A) — Dehiliye Ve- kili Faik Oztrak, tekrar Dahiliye Ve- kâletine tayini münasebetile gerek bizzat ve gerek telgraf ve mektupla tebrikte bulunmak suretile kandile rini taltif eden arkadaşlarına teşek- kürlerinin iölâğına Anadolu Ajans nı tavsit buyurmuşlardır. Erer İ KISA HABERLER kn © Dr. Şahi Bombaya, Mareşal Göring Trablusa varmışlardır. © hir Alman tayyare âmirlerinden 20 ki - 18 niran arasınd İtalyan tayyare şirketini ve İtalyanın gis malindeki bazı tayyare fabrikalarını gi” yaret edeceklerdir. £ © Oran'da fusilalarla zelzeleler olmak tadır. İki gün miştir. (İkimeme) adı verilen dağdan kö © sil dumanlar çıkınak'adır. Burada ortaya © bir yanardağın çıkmakta olduğu zannedie Yiyor.