11 Nisan 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

pENCEREMDEN Tarihte Şaşılıklar Yazan: M. Turhan TAN Bikenirm bir köşesinde ansı - zın gösteriveren yan - gin, mevzii mi kalacak? Yoksa kol kol büyüyüp medeniyet âlemi için bir âfet mi olacak?.. Londradaki İtal- yan maslahatgüzarının Lort Halifaxa verdiği te, a göre yangın - Ar - navutluğu yakarak - sönecek. Münih- te veri alınan sözlerin sonunu bi- lenlerin kanaatine göre ise yangın bü. yümek ve bülün Avrupayı sarmak istidadındadır. Büyük demokrasiler, bükülmeyen elin öpülmesi lâzım ge- yüz ta ssrar eyledikleri takdirde yangının umumileşmesi ihtimali ortadan kal kacaksa da Avrupa haritası acıklı ta- havvüller geçirecektir, Ben, bu çapraşık yaziyeti mera -| mıma uygun bir şekle sokmak imkâ- müni bulamadığım ve büyük bir yan- gın görmeğe namzet olduğumuzu kendi kendime düşünmekten bir tür- lü kurtulamadığım için selâmeti ki- tap okumakta arıyorum. Fakat Ar - navutluk faciası me kadar beni elemlendirmiş ve iradem de bu elem den geniş mıkyasta müteessir olmalı ki okumak için seçtiğim kitaplar hep Arnavutluğa dair! Şimdi de İşkodranın İtalyanlar tarafından zaptolunduğunu yazan gazeteler bir yanımda, ayni şehrin 1478 - 1479 da Türkler tarafından zaptını hikâye eden bir kaç eser de hir yanımda, Gazetelere bakıyorum, enikonu utanıyorum. Çünkü İşkod - ranın Arnavutlardan alınması için ortada hiç bir makul sebep yok. Lâ- kin Türklerin 460 yıl önce o şehri Venediklilerden almalarında yüzler- ce hukuki sebep v Biz Türkler, Arnavutlardan değil, yine İtalyan o- lup Arnavutlara nazaran gasıp mev- — kiinde bulunan Venediklilerden şeh- ri alıyoruz, İşkodralı Mustafa paşa - pin isyanına kadar da orayı Arnavut beylerin elinde birakıyoruz! Gözetelerle kitiplârı nöbetle göz- den geçirerek böyle düşünüp durur- ken “Barletyus adlı bir tarihçini: kodra © harpleri ve Arna Türklere intikali münasebeti durup İskender Beyin hayatı ve ef- ali ismindeki esere sokuşturduğu bir hikâye dikkatimi celbetti. Bu hikâ- yeye göre Türk ordusu İskender Be- yin gömülü olduğu Alesyo (Leş) şeh- yine girdikleri vakit göğüslerini ka- 'vuştura kavuştura, nefeslerini kese kese meşhur mezarın yanına gitmiş- ler, mezardan çıkararak bü - yük bir saygı ile uzun uzun temaşa etmişler ve sonra kemiklerini payla- #ıp ayrılmışlarmış. Barletyus cenapları bu kemikle- Tin - kuvvet ve şecaat temin eden muskalar gibi - altın ve gümüş mah- fazalar içinde boyunlara takıldığım da ilâve edi anetlerden dolayı Allah » bağışlasın, Büyük âlim Şem mel vermiş ve Kamüsülâlüma geçir- mişti, Fakat Türkiyede bir Türk me- muru tarafından Türkçe olarak y zılan bir esere bu masalın olduğu gi- bi geçirilmesi - herhangi devirde o- lursa olsun - tehlikeli bir etiret ola tağından Şemsettin Sami bey mer - hum, kemiklerin paylaşılması işini Arnavutlar tarafından yapılmış gi- bi göstermişti, “Karadağa Tarihi ve Siyasi bir ziyaret” adlı eserde de İskender be- yin mezarını açtıran Fatih Sultan! Mehmedin ölüye bakamadığı ve göz-| lerinin dolu dolu olduğu yazılıdır. Bunlar tarihte şaşılıklar ve ' şeşi beş gören kabilinden şaşkınlıklardır. Bakalım, Arnavutluğun fethi tamam « oldukatn sonra ne biçim rivayetler ve hikâyetler duyacağız ve okuyaca- ğı». a Yalova Köylerinde Mektepler Yalova (TAN) mektep ihtiyacının otamamlanması- na çalışılıyor. Kirazlıda halkin ve İstanbul Maarif Müdür'üğünün him- metile güzel bir mektep binası, yani- na da muallim evi yaptırılmıştır. Çı- Köylerimizde İmanlarda “İdır. Çünkü Bir Hacı Delili Suriyeden Gizli Kumaş Getirmiş — —» Kaçakçının Kumaş Bulundu Hamza Ali adında Beyrutlu çakçını gümrük muayene edilirken külliyetli miktar- ipekli kumaş yakalandığını ir ka- Hicca gidenlere delillik yapah Hariza Ali, bu sanatle muhtelif za- memleketimize gelirken külliyetli ipek kumaş getirmiş ve pi- yasaya sürmüştür. Kaçakcı delilin evinde yapılan araştırmalarda da bundan evvel mühim miktarda ge tirmiş olduğu kaçak eşyadan bir kıs- mı meydana çıkarılmış ve bunları sattığı yerler tesbit edilmiştir. Hamza Alinin gümrük salonunda yakalanan kumaşları müsadere edil miş ve evinde bulunan eşyalerla da liyeye verilmiştir. e DENİZ ve LİMANDA : Trak Vapuru Dün de Kurtarılamadı Mudanya seferini yaparken Trilya sahillerinde sis yüzünden karaya o- ran Trak vapuru dün de kurtar» lamamıştır! Tahlisiye idaresinin Ho- ra ve Alemdar gemileri vapuru kur- tarmağa çalışmaktadırlar. 'Trak va- puru tamamen kayalıklara vurdu- ğurdan bodoslamanın alt tarafı par- çalanmış içerisine su dolmuştur. Kurtarma sameliyesinin daha iki gün kadar uzayacağı anlaşılmakta- geminin ; fazla. hasara uğramadan kurtarılması için. kaya- ların dinamitle parçalanmasına lü- zum görülmüştür. Dün Mudanya seferini Konya va- puru yapmıştır. İstinye tezgâhların- ds boyanmakta olan Marakaz vapu. runun boya işi yarım bırakılarak Trak vapuru yerine Mudahva seferi- ne çıkarılacaktır. 400 Seyyah Geliyor Alman bündiralı General von Steu- ben transatlantiği 400 Alman seyya- hile yarın limanımıza gelecektir. Al man seyyahlar bir gün şehrimizde kaldıktan sonra Pireye gideceklerdir. MÜTEFERRİK : Vagon Kongresi Nisanın on üçüncü günü Yugos- lavyanın Split şehrinde beynelmilel vagon mübadelesine — ait bir kongre toplanacaktır. Türkiyeyi bu kongre- de temsil etmek üzere Devlet de- yolları 9 uncu işletme müdürü Nüzhet Keyder ile D. D. Y. ticaret ve hasılat dairesi rels muavini Cemal bugün Yugoslavyaya hareket edecek- lerdir. Heyetimiz ayni zamanda va- gon mübadelesine ait olan hesabat ile de meşgul olacaktır. Evinde de | salonunda eşyası | kaçakçılık yaptığı tesbit edilerek ad-|. , — İ i| Belediye Reisi Yeni Bir Tamim Dahiliye Vekâletinin bir sene evvel verdiği emir İle şehir da- hilinde gürültü ile mücadeleye başlanılmış ve seyyar satıcıların lüzumlu lüzumsuz bağırmaları- nın önüne geçilmesi belediye şu- belerine tâmim edilmişti. Son zamanlarda bu tâmim icaplarının yerine getirilmediği addit şikâyetlerden anlaşılmıştır. Bu- nun için belediye şubelerine ye- niden bir tâmim gönderilerek gürültü ile ciddi surette müca- dele edilmsei bildirilmiştir. Bu | tâmime göre mahalleleri dol satıerlar söbahları sa- BELEDİYEDE ; Mahalli İdareler Spor İçin Tahsisat Ayıracak Beden terbiyesi kanunu, mahalli idarelere, mahalli o mükellefiyetler tahmil etmektedir. Bü kanuna göre, valiler köy. bütçelerine ve vilâyet meclisi kararile vilâyet bütçesine münasip miktarda spor tahsisatı koy- mıya mecburdurlar. Köy idarelerinin spor işlerine iştirak nisbetleri imkân ve gelir esaslarına istinat ettirlecek- tir. Şehir ve köy gençliğinin sihhi inkişaflarına ait tedbirlerde, mahalit idarelere kanunla tevdi edilen vazi- felerin ifasında azami Hassasiyet gösterilecektir. İstimlâk Müdürlüğü Kadrosu Yeni teşkil edilen belediye istim- Wik müdürlüğüne ait kadro dün teb- liğ edilmiştir. Yeni müdürlüğün kad rosu bir müdür: 3 mimar, 7 memur, bir avukattan ibarettir. Kooperatif Hesapları Belediye kooperatifi hesaplarının tetkikine memur edilen heyet, tet- kiklerini bitirmiş ve bir rapor hazır- lamıştır, Rapor kooperatifin yarınki kongresinde okunacaktır. * Yol parasını vermeden vefat e- denlerin bıraktıkları yol mükellefi- yetinin varislerinden tahsil edilme- riyasetine bildirilmiştir. kaymükamlarile yali muayinleri, ya li ve belediye reisi doktor Lütfi Kır- darın riyasetinde toplanarak vilâyet işleri hakkında görüşeceklerdir. gönderilen bir tamimle sokaklara tü- kürme yasağının tatbik edilip edil mediği ve bugüne kadar kaç kişinin bu suçla tecziye edildiği sorulmuştur. jolarak inşası münasebetile Bebekt kırmızı yalıdan Rumelihisarına ka dar uzanan mezarlık önündeki kısım, bugünden itibaren nisanın kadar nakli vasıtalarına kapatılmış- tar. mesi Dahiliye Vekâletinden belediye | » k Yarın, vilâyete tâbi bütün kaza| 4 Belediye röiyasetinden şubelere | ” Bebekle Istinye yolunun astalt | 57 26 sına |" TAN akn say 11-4-939 İGürültü Mücadelesine Ehemmiyet Veriliyor Dün Şubelere Bu Hususta Daha Gönderdi at $ den akşamları saat 20 ye kadar, sattıkları eşya veyahut gıda maddelerinin isimlerini, b: ğırma derecesinde olmıyan bir sesle ilân edebileceklerdir. Belediye riyaseti bu maksatla gönderdiği — tâmimde şöyle demektedir; “Verilen bir emrin bütün icap- larının yerine get için mütemadiyen tâmln yapmağa lüzum yoktur. Bir emir verilirse aksi tâmim edilinceye kadar o- nunla amel olunur. Bundan son- ra herhangi belediye mintaka- sindan şikâyet gelirse mes'ul â- mirler teeziye ödilecektir.” şubelere ÜNİVERSİTEDE Profesör Piftard Dün İlk Konferansını Verdi Memleketimizde konferanslar var- mek üzere Maarif Vekâlet; tari dan davet edilen profesör Pittard, şehrimizdeki ilk konferasını dün saat 18,15 te Universite konferans salo- nunda kalabalık bir dinleyizi kütlesi | huzurunda vermiştir. Profesörün ilk | konferansının mevzuu (Göl havzala- rında yaşıyan ilk insanların medeni- yeti ve merkezi Avrupada cilâh taş devri) idi. Pittard, bu mevzu etrafında !zahat v en İsviçredeki ilk göl medeni- yetini kuran ve Cenubi Fransadaki mağaralarda rastlanan ilk sanat eser- lerini meydana getiren insanların ne gibi saikler altında Karpatları geçe- rek Orta Avrupaya indiklerini, ora- dan da Cenubi Fransaya kadar ya- yıldıklarını izah eylemiştir. Profesör Pittard, ikinci konferan- sını da perşembe günü akşamı ayni saatte verecektir. POLİSTE: Bir Hiç Yüzünden Arkadaşını Yaraladı Çarşı hamal Ab- dullah le Yu: nden kav mirle Abdullahın muştur. © Kücük #usu İken ve Ce zünden kavga çıkmıştır. F eşet İh ildüğünü ve jiletle anında alacak yü” 32 sonra polis ula Cemil ta- rüzün- Kist de yakalanmış, muğla, © Sehremininde İbrahim Çavuş ma- hsllesinde oturan Emin ile arkadaşı Cemal çikan ni sol kaburga- tahkikata beşlan- uk. yüzünden 1 Cemal bıça! sından hafifçe yarala, 5 ismin- ve Mesut kuduz hastanesine günderilmiş- lerdir. ISÜNÜN RESİMLERİ: narcık nahiyesine bağlı Koruköy ile Aşağıkocadere köyünde de beş sinıf- birer mektep ve muallim evi ya- pılmış bulunuyor, Fabrikasında Bir Cinayet Bir İşçi Arkadaşını Takunya İle Öldürdü Düh öğleden sonra Feshane fabri kasında bir cinayet olmuş ve işçi- lerden Omer, Rizayı öldürmüştür. Ö- e Rıza bir ağız kavgası yapmış Omer ayağındaki takunyayı Gi- karinca arkadaşının kafasına atm: ve onu cansız yere sermiştir. Müddel umumi muavinlerinden tahkl. İkata el koymuş ve geç vakit Omer hakkında tevkif kararı almıştır. Bir yaralama daha Cibalide Tepebaşı çıkmazında 28 numaralı evde oluran Zihni ile Hay- dar caddesinde 41 sayıda oturan bo- yacı Sami arasmda kavga çıkmış ve sami Zihniyi bıçakla başından sırtın« dan ve sol memesi altından hafifce yaralamıştır. Yaralı Cerrahpaşa has- tanesine kaldırılmış, suçlu yakalan. müşter, hi Sanel many GÜMRÜKTE : Kçakçılar Hakkında Tahkikat Yapılıyor Ford müessestsinden | külliyetli miktarda makine, boru gibi hurda malzeme alarak borular ve makine- ler arasında otomobil löstiği ve da- ha bazı maddeler Kaçırırken gümrük başmüdürlüğüne yapılan ihbar üze- rine yakalanan iki komisyoncu hak- kında tahkikata devam edilmektedir. Başmüdür Geldi Gümrüklere ait işler üzerinde Ve- kâletle temas etmek üzere Ankaraya giden gümrük başmüdürü Msthi şeh- rimize dönmüştür. MAARİFTE : İki Mektebin İnşaatı Tamamlandı Aksarayda 45 inci ilk mektep ile Karagümrükte o Karagümrük orta mektebi için yapılan binaların inşan- tı bitmiş, her iki mektebin de bütün noksanları ikmal edilmiştir. Yeni mektep binaları dün nafıa müdürlü- ğü tarafından tesellüm edilerek maa- rif idaresine devredilmiştir. Maarif Müdürü Geldi Istanbul maarif işleri hakkında Vekâlete izahat vermek üzere dört gün evvel Ankâraya giden (maarif müdürü Tevfik Kut, şehrimize dön müştür. ; — —— Ölürken Mallarını Tayyare Cemiyetine Verdi Aydın (TAN) — Germencikte Fa- dime Hac: Ali Erbay isminde bir ka- dın ölürken, evini ve tarlasını Tay- yare Cemiyetine bıraktığını söyle- İmiştir. Aydın Tayyare Cemiyeti, bu vâ- tanperver kadınm ruhu İçin Ger- mencik camiinde mevlüt okuttur- muş, mevlütte bulunan Aydın Tay- yare Cemiyeti müdürü bir nutuk söylemiştir. | i Pittard'ın Konferansı Prof. Pittard. dün Üniversite lam salonunda ilk konferansım vermiştir. Yukarıki resimde Profesörü konusurken ve dinleyicilerini görüyoruz. DİİP Kodi. Arnavutluk Ne Zamandanberi Mevcuttur ? S — Arnavutluk ne zaman - danberi mevcuttur ve Arna « vutların menşeleri nedir? C — Arnavutluk eski Yunan de- virlerine kadar çıkar. Hattâ Büyük İskenderin Arnavut olduğunu iddia ederler. Roma imparatorluğunun şarki ve garbi Roma imparatorluğu olarak İ- kiye ayrılması üzerine şimali ve ce- nubi Arnavutluk Bizans hududu için de kalmıştı. Drdüncü ve beşinci asır- larda Arnavutluk Gotların istilâsına uğradı. 335 te Jüstin: Arnavut - luğu tekrar istirdat etti, 640 da Ar- un şimalini Sırplar, cenu- bunu Bulgarlar istilâ ettiler. Fakat 1014 te tekrar Bizansın eline geçti ve 1204 tarihine kadar Arnavutluk Bi- zansa tâbi kaldı, Ondan sonra Venedikliler bura - larını aldılar. Osmanlı imparatorlu - ğu Arnavutluğu zaptettiği ozaman burada derebeyleri hâkimdi ve o ta- rihten itibaren Arnavutluk Osmanlı devleti içinde kaldı. Arnavutların menşei Balkan ya- rımadasının en eski sakinleri olan, Platz'lardır. . $ — Dünyada ne kadar Ar. navut vardır? C — Arnavutluğun bir milyon nü- fusunun ekseriyetini Arnavutlar teş- kil eder, Cenupta bir mıktar Ulah, ve dahilde dağınık bir halde bir mık tar Bulgar ve Sırp vardır. Arnavut- luğun haricinde İtalyada 90 bin ka- dar Arnavut vardır. Amerika Birle- şik Devletleri dahilinde de elli bin kadar Arnavut mevcuttur. Epirin Yunanistana kalan kısmında ve Ma- kedonyada da bir miktar Arnavut yaşamaktadır. . S — Arnavutların hepsi müs- lüman mıdırlar? Ç — Arnavutlar iki büyük kismâ ayrılırlar. İşkumbi nehri bu iki sını- fı birbirinden “ayıran hattır. Nehrin şimalinde bulunanlara. Kigaşıcenu * bundakilere Toska derler. Bunlar « dan Kigalar . huristiyan . kalmışlar, Toskalar Osmanlı istilâsına uğradık- tan sonra islâm olmuşlardır, . S — İşgalden evvel İtalya ile Arnavutluk arasında bir mü- zakere cereyan o ettiğinden bahsediyorlar. İtalya bu mü- zakerede o Arnavutluğa neler teklif ediyordu? C — İtalya Arnavutluğun gerek harici bir taarruza, gerekse dahilde bir isyana karşı koymak üzere Arna- vutluğu askeri bakımdan işgal etme- yi ve Arnavutluk idaresine İştirak etmeyi teklif ediyordu. Arnavutluk bu teklifi reddeti, Bunun üzerine İş- gal başladı. Babasının Gözü Önünde Boğuldu Aydın (TAN) Sultanhisarın Malkaç köyünden Şakir, oğlu Meh- medi, merkebin arkasına bindirerek çaydan geçirmek istemiş.Fakat Meh- met çaym ortasında merkepten düş- müştür. Çocuk babasının gözü önün- de sular tarafından almıp götürül- müş ve boğulmuştur. TAKVİM ve HAVA 1939 166 | Rumi: 1388 Dart: 29 | 245 | İ Arabi: 1358 İ Sefer: 21 İ Günesi 521 — Öğle j İndi: 15.56 — Akşam: 043 İ ten: 20 İmsüilez 349 a Vaziyeti Yeşilköy meteoroloji istasyonunden alı- nan malimata göre hava yurdun Kı deniz kıyılarında kapalı, eenup ve cent şarki Anadolu bölgelerinde az bulu! diğer bölgelerinde umumiyetle | bulutlu seçmiş, rüzgârlar Köradeniz kıyılar ve Bgede cenubl, diğer yerlerde şimali isti. kametten hafif kuvvette ermiştir. Dün İstanbulda bulutlu geçmiş, gir şimalden saniyede 2 - 5 metse hiz» a esmiştir. Saat 14 te hava tazyik: 1009,2 milibar idi. Sühünet en yüksek 177 ve en düşük 5.8 santigrat olarak kaydedil- miştir.