12 Nisan 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

Çarşamba TELEFON: NISAN 19-3.9 5 TELGRAF; DÖRDÜNCÜ YIL — No. 1327 TAN. İSTANBUL 24310, 24318. 24319 KURUŞ IAN GÜNLÜK SİYASİ HALK GAZETESİ Mİ HANİ K Yazan: Muhabere #ubaylarından üsteğmen REBİİ SAREVİN Her behsin nihayetinde ve en sonunda da halledilmiş baka- lorya meselelerini havi olduğu halde, o Çikiyor. Ayni muherririn (Pizik: 2), (Fizik: 3), (Fizik; 1 Kitapları yakında çıkacak, İngiltere, Italyaya Ihtard Akdenizdeki V Değişirse Harp Çıkabilir İtalyanın Topladığı Askerin Miktarı 1 Milyonu Buldu İngiltere hükümetinin. cenubu şarki Avrupada veya Ak- denizde bundan sonra vuku bulacak her tecavüzü, doğrudan doğruya kendine karşı tehdit mahiyetinde telâkki edeceğini İtalyaya bildirdiği haber veriliyor. İngiltere kabinesi bugün toplanmış ve Yunanistana yapı- lacak teklifi uzun uzadıya tetkik etmiş ve hazırlamıştır. İn- Bugünkü Vaziyet — İngiltere Akdenizde ve Cenü- vrupada takip edeceği xi- i ve Yünenisiana yapcağı teklifi kararlaştırdı. İngiltere hükü- ile Fransa hükümeti yarın gi- iin edecektir. Akdenizde Cebelitarik takviye edilmiştir. İngil- in Korfuyu işml etmesi ihti- den bahsediliyor, — İalya, bir milyon askeri silâh alöna almıştır. Korfunun işgali yü- ünden İngiltere ile İtalya arasında bir çarpışma vukuu ihtimalinden bahzedilmektedir. — İngilterenin Türkiye, Yunanis- tan ve Romanya ie müşavereler yaptığı Londradan haber veriliyor. — İngiltere ile Fransa İepanya- nin vaziyetinden şüphelenmekie ve Fransa Pirene hududunu tahkim et- mek lüzumunu hissetmelrtedir. Bu- na sebep İspanyanın Almanya ve İtalya e askeri bir iüfak yapmış dan şüphe edilmesidir. olma; — Almanya fle Lehistan arasin» daki münesebetler bir durgunluk geçirmektedir. Almanyanın İngiltere Me Lehistan arasında karşılıklı mü- dafam paktının imzası Üzerine, Le- birtan, e araanda,, Göğe, rev — Felanda hükümeti, beynelmin el vaziyetin gerginliği yüzünden hu- dudunu takviyeye lüzum görmüştür. — Belçika hökümeti de hudut ü- zerinde tedbirler almıştır. el a Kl e Türkiyenin Vaziyeti Yazan: Sabiha Zekeriya Sertel Başvekil Refik Saydam Mec- Üsten itimat reyi istediği celse- de hükümetin programını da i- zah etti. Dünya hâdiselerinin en gergin bulunduğu bu devrede herkesin birinci alâka ile takip ettiği şey, harici siyasetimiz me- selesidir. Bu itibarla Refik Say- damın Türkiyenin sulh cephe- 8indeki vaziyetini anlatan söz- rini, inceden inceye tefsir e- derek anlamamız lâzımdır. Başvekil dünyanın bu buhranlı devrinde Cümhuriyet hükümetinin Azami teyekkuzu gösterdiğini, dost- laklarına ve ittifaklarına sadık kala- Tak sulha hizmet azminde devam &t- tiğini, küçük büyük her devlete kar- N döstane münasebetlerini idsme et- Girdiğini söyledikten sonra diyor Kİ: “Fikir ve menfaatlerin bu kadar Mddetle çarpıştığı O zamanımızda, Türkiye için ne bir fikir cereyanı, ne de herhangi bir menfaat hırsı sulh Yolundan inhirafta âmil olmamakta” dir, ve olmayacaktır.” Bu sözlerden çıkaracağımız imâ - Mâ şudur: Türkiyede ne dünya mil - İetleri arasında mevcut olan ideoloji avgaları, ne de Türkiyenin bir isti- #meli vardır, Başka memleketlere #rşı beslediğimiz bir hırs ve men - sat emeli yoktur ki, dünyanm bu Yeni baştan taksiminde istilâc emel- besleyelim, Biz Cihan Harbinden meğlüp Sıkan memleketimizde, İstiklâl Sa - Yaşı İle znilli hâkimiyetimizi kurduk» sonra yegâne emelimiz milli is - giltere hükümetinin, bilhassa manya İle istişarelerine devam ettiği bildiriliyor. İngiltere hükümeti Maltayı takviye ettiği gibi Cebelitarıkı da takvi- ye etmiştir. Fransiz mahafiline göre İngiltere, Korfu adasını muhakkak işgal edecektir. İtalyan mahafili, İtalya ile Almanyanın bu harekete derhal muka- | bele edeceğini anlatmaktadır. Alman gazetelerine göre İngilizler Korfuyu işgal ettikleri takdirde İngiliz - İtalyan anlaşması bozulacaktır. Juyilicre Akdenizde! Tertibat Aljdı Londra, 11 (Hususi) — Arnavut-İ Yunanistan ve Romanya ile müzake- istilâya uğraması yüzünden Sulh Cephesinde em le siyasi faaliyet, bugün de ayal he İrareti muhafaza ederek devam et miş, kabinenin hariciye komitesi bu- gün de toplanmış, müdafaa nazırla- ri da bu toplantıya iştirak etmişler, daha sonra Lord Halifax ile hava nazırı Sir Kingley Wood Başvekil ile görüşmüşlerdir. Vindairda bulunan kralın bugün Londraya gelmesi hiç te beklenmediği halde ansızın gele- rek Başvekili kabul etmesi siyssi va- ziyetin ciddiyetini bir kat daha te barüz ettirmiştir. Kralm daha sonra tekrar Vindsora döneceği arlaşılı- yor. İngiliz kabinesi mütemadiyen toplantı halinde Kabine haftalık toplantısını yapa- cak, fakat perşembe günü de mec- lisin içtimamdan önce bir kere daha toplanarak kararlarını bir kere daha gözden geçirecektir. Avam kamarası ile Lordlar Ka- marası bir gün çalışacak, Avsm Ka- marasında (Mister (o Chamberlain, Lordlar Kamarasmda Lord Halifax Arnavutluğun işgali yüzünden ha- sil olan vaziyet dolayısile hükümetin takip edeceği hattı hareketi izah €- deceklerdir. Mister Chamberlainin nutku & hemmiyetle beklenmektedir. Kabi- ne dünkü toplantısını müteakip ver- diği kararları ilân etmediği için nut- kun nelerden bahsedeceği hakkında söylenen sözler, tahminden ibaret- tir. Siyasi muharrirlere göre İngiltere hükümeti, daha şimdiden İtalyaya, Cenubu Şarki Avrupada veya Ak- denizde vuku bulacak herhangi te- cavüz hareketini doğrudan doğruya kendine karşı tehdit mehiyetinde te- Jâkki edeceğini bildirmiştir. Diğer taraftan siyasi muharrirler İngilte- renin diğer devletlerle istişarelerine (Arkası: Sa, 9, sü. #$a) |devam ettiğini, bilhassa Türkiye, ve | lemekte ve tetavilze karşı birlik ha- itakviye edildi Türkiye, Yunanistan ve Ro- Teler yapıldığını ve Iki taraf arasın- da teminat mübadele edileceğini sö reketinin yakında kendini gösterece Bini ilâve etmektedirler. İngiltere Hariciye Nâzırı bugün de Sovyet sefiri ile görüşmüş ve daha sonra Başvekile uzun uzadıya mald- | mat vermiştir, Malta ve Cebelitarık İngiliz hükümeti Malta'nın ve Ce- aziyet a Bulundu i Son buhranlı vaziyeti gösteren Akdeniz ve Şarki Avrupa haritasıdır Balkanlarda Son Vaziyet e — Bulgaristan Dobricada Tatmin Edilerek Balkan Paktına Alınacakmış Sofya, 11 (Hususi muhabirimizden telefonla) — Bulgar gözetelerinin Belgrad muhabirlerinden aldıkları son hâberlere göre Arnavutluğun iş- gal “Yüntntetinde wlduğu gibi Ye.| Roslavyada da endişe vyandırmakta devam ediyor. Vaziyet sakin değil < dir. Beynelmilel vaziyete karşı milli birlik için Flrvatlarla Belgrad ara- sında müzakerelere devam ediliyor. Hırvatların önderi Dr. Maçek'in em- niyetli ve sadık adamlarından Koşu- tiç, Belgrada giderek hükümet erkâ- nile temasa geçmistir. * Bura gazetelerine Berlinden bildi. rildiğine göre, Berliner Z tung gözetesinin Bükreş muhabiri, Romanya Hariciye Nazırı Gsfenko- nun İstanbula yaptığı ziyaretten ba- hisle şu haberi vermektedir: Balkan antantının son Bükreş top- lantısında Bulgaristanın Balkan an- tantına girmesi tetkik edilmiş, fakat arazice Bulgaristanın tatmin edil - mesinin görüşülmesi tehir edilmiş | belittarıkın emniyeti için bazı ihti- yat tedbirleri almıştır. Malta üssü ti. Fakat şimdiki beynelmilel vaziye- bahrisindeki herp gemileri mürette-|€ göre Romanya Dobricede Bulga- batından mezun olanlar. geri çağrıl. |"İstanı arazice tatmin etmiye razı mış ve Malta ile Sicilya arasındaki |00U$ Koza Yunanistan da Bulge- hava nakliyatı durdurulmuştur. Sa. | SİFtsni Akdeniz mahreci için Sofya hil ve haya müdafaa bataryaları | 7) tatmin etmiye meyletmiştir. An- yla cak bu şartla Bulgaristan Balkan | harp vaziyetine getirilmiştir. Antantı irebili i kaydedilmek- Ayni tedbirler, Cebellitarık'a da| yayı, <> girebileceği Kay ittihaz olunmuştur. ? Frei Telegraph gazetesinin yaz- gına göre Son 48 saat içinde Ttal-İyin edilmeleri üzerine Bulga- yan maslahatgüzarmın o Chamber- rika Yahudiler göze bikiyüil. laine tevdi ettiği birçok kâğıtlar a-İ Bazı yerlerde Yahudilere sarkıntılık rasında bir de Mussolini'nin mesajı | ar yapılmakta idi. bulunmaktadır. Bunun üzerine hükümet, aldığı Yine bu gazete Romanyanın “İn-| son bir kararla Sofyada Yahudi giliz — Polonya müdafan paktına | leyhtarı Ratnitsi adındaki Bulgar mümasil Ingiltere ile bir pakt akdi» |kilâtını feshetmiştir. Bu teşkilâta â- ne amade olduğunu Londraya bildir-| za olacakların 3 sene hapis ve 100 diğini yazmaktadır. bin levaya kadar para cezalarına çarptırılacakları da ihtar olunmuş- tur, * Faşist memleketlerden Yahudile- İngiliz gazetelerinin mütaleaları Bükreş, 11 abi — Kral Ka rol Pazar akşamı Bükreşten ayrıla- rak Dobriceye gitmiştir. Londra gazetelerinin bir kısmı va- ziyette kismen salâh kaydötmekle beraber Balkan buhran! ile meşgul olmıya devam ediyor ve vaziyetin vahametini muhafaza ettiğini anla- tıyor. Sol gazeteler ise endişe göster- mektedir, New Chronlele gazetesinde Ver. mon Bartlett, şöyle yazıyor: “Amavutluğun iİstilâsının müşte- (Sonu; Sa: 7; Si: 4) Hatayın Türkiyeye Terki Şartları Tesbit Edildi Yazısı Üçüncü Sayfada Arnavutluk Kraliçesi Yavrusile Nasıl Kaçtı İş Arnavutlukta Muharebe Devam Ediyor, Bir İtalyan Tayyaresi Düşürüldü, Hariçteki IMümessiller Siyasi Faaliyetten Menedildiler Roma 11 (Hususi) — Arnavutluğun işgaline devam edil- mektedir. Santi Korantadan hareket ederek Arjirokastroyu işgal eden kol Tepödelen ve Tirandan Elbasana hareket eden kol da Devoliye varmıştır. - z i — Orta Arnavutlukta bilhassa Ohrid * gölü ve Meta nehri civarında dünden © beri büyük çarpışmalar olmaktadır. © Çeteler teşkil eden Arnavutlar, Ital yanlara epey ölü ve yaralı verdirmiş- ler ve bir Italyan tayyaresini düşür- müşlerdir. İçindekiler ölmüşlerdir. Arnavutluk sınırı üzerinde de çar pışmalar devam ediyor. Arnavutluk hükümetini deruhte eden mvakkat konsey, Arnavutlu- ğun hariçteki mümessillerine son va» ziyeti bildirerek bunları diplomatik her faaliyetten menetmiş, ve hariçte yaşıyan Arncvutları İtalyaya sada- kat göstermeğe davetle iktifa etme- lerini tâmim etmiştir. Muvakkat konsey mülessisan meclisini yarın sa- at 16 da toplanmağa devet etmiştir. İçtimada bütün Arnavutluk vilâyet- lerinin delegeleri hazır bulunacak- lardır. Kraliçenin Işıkları Sönük Bir Otomobille Yaptığı Hazin Seyahat Tiran (Harp sahasında bulunan Paris Solr muhabiri yezıyor) — İh- Taç edilen İtalyan kıtalarının mer- keze doğru ilerleyişlerini ve İtalyan keşif tayyârelerinin harekâtını aşa- ğrdakilere haber veriyorlar. Vatanmın hükümet merkezinde müdafaa tertibatını hazırlamakla meşgul olan Kral Zogoya İtalyan (Sonu S. 9 Sü. 2) “Istanbulda Yeni Bir Hastane Yapılacak Yeni Bütçede Stadyom, Mektep, Yol İnşaatı; Temizlik İşleri İçin Mühim Tahsisat Ayrıldı Şehir Meclisi dün vilâyetin 1939 senesi masraf bütçesini tetkike başlamıştır. Meclis valinin bütçe hakkındaki nutku ile açılmıştır. Lütfi Kırdar nutkunda azcümle demiştir kiz “— 989 senesinde yapmayı derpiş ettiğimiz işlerin. rak- karilandırılmış ve programlaştırılmış bir ifadesi olan bütçe- mizin tertip ve 939 senesi mesaimizin tanziminde gözönünde tuttuğumuz ana prensipleri ve birinci plâna alarak hususi ehemmiyet atfettiğimiz ve gelirlerimizin istitaati nisbetinde (Sonu S. 9. Sü. 8) ©