11 Nisan 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

İstanbul “Ânköğg si 102 TELGRAF: TAN, EFON: 24310, İSTANBUL 24318. 24319 DÖRDÜNCÜ YIL — No: 1326 Tecavüzü GÜNLÜK SİYASİ HALK GAZETESİ Teyekkuz Başvekil Nutkunda Dedi ki: Türk Ordusu, Her Bertaraf Etmeğe Kadirdir R. Saydam Hükümeti e. Başvekil Refik SAYDAM Acaba Geç Kalmış Değil miyiz Yazan: M. Zekeriya SERTEL || B ir buçuk ay evvel Bük- reşte Balkan konseyi toplandığı zaman Balkan dev letleri arasında bir federas- yon vücuda getirilmesi lüzü- munu ortaya atmış, ve bu konseyin toplanmasından is- tifade ederek bu Federasyo- nun fiil sahasına çıkarılma- sını istemiştik. Bu fikri ortaya atarken de ileri sürdüğümüz sebepler şunlardı: 1 — Orta Avrupadan bir silin- dir gibi aşağı doğru inen büyük tehlike karşısında Balkan millet- leri münferiden tutunamazlar. Bu- günkü Balkan ittifakı da onları bu tehlike karşısında müştereken ha- rekete sevketmeğe kâfi değildir. Bu tehlikeyi önlemek için 70 mil- yonluk bir Balkan bloku vücude getirmek lâzımdır. Bu da ancak federa: 2 — Tecrübeler gösteriyor ki kü çük milletlerin tek başlarına yaşa” maları imkânı kalmamıştır. Büyük balıklar, küçük balıklar gibi, büyük devletler de letleri yutuveriyorlar. Büyük kuv- vetleri ancak yine büyük kuvvet- ler karşılıyabilir. Onun için küçük Balkan devletleri aralarındaki hu- dutları kaldırarak büyük bir dev- let vücude getirmelidirler. Büyük devletlerin dostlukları aranır, düş- manlıklarından korkulur, itibarı fazla olur 3 — Balkan devletleri arasında iktisadi ve siyasi bir menfaat işti- raki vardır. Son zamanların hâ- diseleri bu menfaat iştirakini daha (Sow Sa, 10. Sü, 1 de) Mecliste Jttifakla Jtimad Kazandı "Büfi n Devletlere Karşı Beslediğimiz Bitaraflık İhliâl Edilmek Teşebbüsüne Maruz Kalmadıkça | Memleketimizin Hayat ve: Refahını Tehlikeye Atabilecek Hareketler Sadir Olmıyacaktır" "Ankara, 10 (Tan Muhabirinden) — Büyük Millet lisinin bugünkü toplantısında, Başvekil Dr, gürekli alkışlar arasında kürsüye gelerek yeni kabinenin pro- gramını okumuştur. Başvekil, nutkunda bilhassa, harici siya Refik Saydam, set mevzuu Üzerinde durmuş, dünya vaziyetinin baş döndürü- cü bir siiratle her an değişiklikler gösteren inkişafı karşısında, T Roosevelt | Harbi Yakın | Görüyor | "Eğer Harp Olmazsa | Sonbahara Tekrar Gelirim" Nevyork 10 (A. A) — Reisi - cümhur Roosevelti gden Nevyorka götürmekte o - lan hususi trendeki Nevyork Ti mes gazetesi muhabiri, Roose- İ veltin tren hareket (ederken kendisini selâmlamağa gelenle- k şunu söylemiş olmazsa, son bahara tekrar ge- cümhur bu sözler hak- iç bir tasrihte bulun - mak istememiştir. Gizli Bir Askeri İttifak Yapılmış! Londra, 10 (Hususi) — Antiko- mintern pakt devletlerinin Ingütere ve Fransaya karşı askeri bir ittifak hazırladıkları teeyyüt etmektedir. Ocuvre güzetesinin bir haberine göre, 7 nisan tarihinde Burgosta Ja- ponya, Almanya, İtalya ve Ispanya arasında gizli bir askeri anlaşma İ imza edilmiştir. Bu askeri misak, ko- mintern aleyhindeki paktın tevsi mahiyetindedir. Diğer taraftan İspanya, bütün üs- lerini 18 ay müddetle mihverin em- rine âmade kılmıştır. Mihver dev- letleri, Ispanyol ordusunu talim et- mek iğini üzerlerine almışlardır. || buriyet Halk Partisinin | olduğunu bildiriyor: “Eğer harpji harici siyasetimiz bakımından her zamankinden ziyade müte- || yakkız bulunmamız icabettiğini tebarüz ettirmiştir. Başvekil, bu beyanatında İdemiştir ki: , “Aziz Arkadaşlarım, | Büyük Millet Meclisinin intihabı yenilenmesi dolayısıyle kabine - nin İstifasını Relsicümhurumuza tak İdim ettim. Kabul ve yeni kabinenin İleşkilini tekrar bana tevdi buyur - dular, Bugün, yeni kabineyi yüksek huzurunuza getiriyorum. Yeni Vekâletler Bu kabine de, şimdiye kadar ol - duğu gibi mensup olduğuğumz Cüm programını tahakkuk ettirmek için çalışacaktır. Kabinenin iş bölümü noktasın - dan eskisine nazaran farkı, Nafia ve İktisat Vekâletlerinin ikişer Vekâle- te ayrılmış olmasıdır. Seneler geç - tikçe vazifeleri artan bu iki Vekâle- İtin, gördükleri âmme hizmetlerine nazaran bir taksime tâbi tutulması ihtiyacı bissolunuyordu. Bu suretle e kadar, inşa, nakliyat ve mü- habere işlerini gören Nafia Vekâle- ti, yalnız inşaatla meşgul bir Vekâlet | haline getirilmiş münakale ve muha- İbereye ait olan hizmetlerle İktisat Vekâletine bağlı deniz nakliyat işle- ri alınarak “Münakale ve Muhabere Vekâleti” ihdas olunmuştur. Keza ticaret ve sanayi işlerini gören İktı- sat Vekâleti, yalnız sanayi ve maa - din işleriyle meşgul olmak üzere bi- rakılmış, iç ve dış ticarete alt vazi - feler toplanarak “Ticaret Vekâleti » teşkil edilmiştir. Bu veçhile vücude gelen Vekâletlerle, idare ve teknik (Sonu: Sa. 10, sil 5) Milli Şefimiz 600 Talebeye Bir Çay Ziyafeti Verecekler Ankara, 10 (TAN) — Cumhurrei- #imiz İsmet İnönü, 23 nisan çocuk bayramı münasebetile halkevinde i- ki yüzü orta ve dört yüzü ilk mek » teplerden olmak üzere 600 talebeye bir çay ziyafeti vereceklerdir. Mec- ÇOCUK ANSİKLOPEDİSİ Munilimlerin ve mektep dımcım, çocuğun en zengin ki ven her babamın ş dir. Müeesesemiz taz tane bulundurunuz. alindeyiz talebesinin a vereb . lan neşredilmiştir. E yar phanesidir. Çocuğunu se leceği en güzel hediye. de bir | Yugoslavya Başvekili ZVETKOVİÇ İtalya Yeni Kuvvetler Gönderiyor Kral Zogo, Türkiyeye GelmekTasavvurundadır Roma, 10 (Hususi) — İtalyan kuv- vetleri Arnavutlukta Görice ve Be- rat şehirlerini işgal ettiler. Tirandaı yüksek rütbeli zabitlerden ve hükü- met memurlarından müteşekkil bir komite hükümet işlerine vaziyet et- İmiş ve Duçeye sadakat telgrafı ke- side ederek adalet, intizam ve barı- şın tesisini beklediğini bildirmiştir. Mussolini Tirana Gitmiyor Sinyor Mustolininin bugün Tirana gitmesi beklendiği halde gitmemiştir. Kendisinin orada büyük bir nutuk söylemesi de bekleniyordu, fakat bu (Sonu: Sa. 10, sü. 4) |fuya y Meçhul bir istikamete hareket emrini alan İngilterenin Akdeniz filosu gemileri seyir halinde. İngiltere, Türkiye ve Yunanistana da Kat'i Teminat Vermeğe Hazır i si * Akdenizde Askeri Tedbirler Alındı Türkiye ve Yunanistanla Akdi Muhtemel Anlaşmalar Şimdilik Gizli Tutulacak, Romanya, İngiltere İle Anlaşmayı İmzalamakta Mütereddit Londra, 10 (Hususi) — İngiltere kümeti, bugün Mal- ta tahkimatını takviye etmiş ve Fransa hükümeti de Akdeniz- de askeri tedbirler almıştır. İngilterenin Akdeniz donanması toplanmış ve meçhul bir semte doğru hareket etmiştir. Başve- si faaliyet bugün, büyük bir ehemmiyet kazanmış, kabinenin iki saatten fazla devam eden kilin avdeti üzerine başlayan çtimaindan sonra parlâmcnton perşembeye toplanması kararlaş muştır. Kabine toplantunda Lord Halifax'ın Arnavuşluk işgali mesele sini ve Yunanistanın vaziyetini anlat. | tığı bil Yunanista - iyet vermekte ve bu vaziyetin güçlüğünü takdir mektedir. Henüz teeyyüt (o etmeyen bir rivayete göre, İngiltere hüküme- ti Lehistana verdiği teminatın tıpk sım Yunanistana verecek ve İtalya- ya karşı zecri tedbirler tatbiki sıra- sında olduğu gibi Yunan İimanların- dan İstifade edecektir. İngiltere ile Fransa (O hükümeti Şarki Akdenizde takip olunacak yaset üzerinde tam mutabakat ha - lindedir. Yunanistana müşterek te minat verilmesi üzerinde de iki hü- kümet birleşiktir. Bugün Lort Halifax Romanya, Yunanistan elçilerini kabul etmiş tir. Yunanistan o gibi Yugoslavyaya teminat verilmesi bahsinin konuşul- duğu anlaşılıyor, Yeni alınan tedbirler Siyasi o mahfillerin oöğrendiğine göre, Yunanistan ve Yugoslavyaya karşı İtalyan tehdidi İngiliz kabine- sinin yeni bir İtalyan hareketi b linde bilhassa Yunanistana ve Ko: ılacak yardım için almma- (Sonu Sa: 10, Sü: 2) Son Vaziyetin Kısa Hulâsası eti, Yuna- verdiği temi te Akdeniz- tedbirler almış- örkiyeye teşmili işini de görüş” Türkiye ve Yuns- rın şimdiki gizli mektedir. Romanys, Karşılıklı yardım anlaşması akdinde hâl 2 — Yunamista. İ masin memleket i mütereddiktir. ndı tinin müemmen old #satlerini emniyet dair verdiği miştir. a eyi Yı vela