6 Ocak 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

Yazan: Ali Haydar Mithat AD (Tercüme ve iktibas hakkı mahfuzdur,) Recep Paşa Vasıtasile Bir Hal' Tasavvuru —- aris Jön Türk kongresinden birkaç gün sonra Abdülha- mit, beni, Prens Sabahaddini ve kardeşini ceza kanununun 371 ve 372 inci maddeleri mucibince mü- ebbet kalebentliğe mahküm ettir- di. Bu mahkümiyet, mallarımıza tasarruf hakkımızı da kaldırıyor- du. Abdülhamitten bu yolda bir ha- reket bekliyordum. Müteessir ol- madım, Abdülhamide bir telgraf çektim. Dedim ki: “Mithat Paşa- nm idamından dolayı asıl mesul sizsiniz, Elimdeki deliller, sizin ka til olduğunuzu bütün dünyaya is- pat etmiye kâfidir.,, bu telgrafın suretini Fransız gazetelerine ver- dim, Birçoklarında Ablülhamit a» leyhine şiddetli makaleler çıktı, Pariste toplanan kongreden bir üddet evvel İng de Manş sa hilinde Folksten şehrinde yerleş - miştim. Doktor Sükütinin çıkardı ğı Osmanlı gazetesinin idarehane- Bini evime aldım, yardım ettim. Bir taraftan da Standark Times Daily Telegraph gibi günlük gaze telere ve Ninetcen Century mec- muasma Türkiyeye dair makale- ler yazıyordum. 903 senesinde İsmail Kemal Prens Sabahaddin ve Prens Lâütfullah Londraya geldiler, Ter- tip ettikleri toplantıya beni de ça ğırdılar, Maksat, Abdülhamidin hal'inin yolunu aramaktı. Hayd Park otelinde birleştik. Londra sefareti başkâtibi Reşit Sadi Bey- le Hüseyin Tosun Bey ve Vasilâki Musoros Bey hizimle — beraberdi. Reşit Sadi Bey, banker Ernest Casselden borç olarak 10,000 lira femin etti. Bu para, teşebbüse esas olacaktı, Reşit Sadi Bey bir vesi- le ile Maltaya gitti. Orada Recep Paşanm asıl maksada vâkıf bhulu- man yaverlerile temaslarda bulun du. Tasavvur şu idi: Recep Pasa bir fırka askerini, maneyra baha- nesile Trablustan üç gün uzak bir yere gönderecekti. Vapurlar ora da hazır bulundurulacak ve asker bindirilecekti, Elimizde on bin lira ile temin edilecek olan bu vapur- lar Çanakkaleden geçerken, asker ambarlara gizlenecekti. Vapurlar Mahmut Paşa .cinde üumumi gayeye faydalı ola- cak surette çalışmıya devam ettim. * İngilizden alman 10,000 lira ye- tişmedi. Mısır Hidivinden- para yardımı istendi ve dört bin lira a- hndı, İsmail Kemal Bey bunun için Mısıra gitti, Bunu duyduğum zaman hal' teşebbüsünün suya düş tüğünü ve Hidivin işi Abdülhami- de haber vereceğini anladım. Nite kim de öyle oldu. İsmail Kemal Bey, eline geçen epeyce bir para- yı geri vermedi, İki taraflı oyunu- na da bir taraftan devam ederek Recep Paşaya şu haberi gönderdi: Türk-Romen Ticaretinde 'Yeni Esaslar Türkiye — Romanya arasmdaki yeni ticaret ve kliring anlaşmaları ile merbutları dün saat 13 te Bükreş te sanayi ve ticaret nezaretinde me- rasimle imzalanmıştır. Yeni anlaş . mıya Türkiye namma Hamdullah Suphi Tanrıöver ve Iktısat Vekâleti Müsteşarı Faik Kurdoğlu, Romanya namma da Nazır Juguto imza koy - muşlardır. Anlaşmalar bu aym 13 ünden iti. baren meriyete girecektir. Eski ala. caklar yine esasta malen olmak Üze. re hususi tediye şartına bağlanarak ayrı bir hesaba alınmıştır. Yeniden başlıyacak olan kliring hesaplarında Türk lirası primsiz olarak 82 leyden hesaplanacaktır. Karşılıksız tediyat yalnız milli bankalar yolu ile olacak. tır. Anl üddeti bir dir. Anlaşmıya bağlı birkaç protokol var. dır. Kurdoğlunun reisliğindeki heyeti. miz dün, Bükreşten hareket etmiştir. Köy Salgınlarını Azaltmıya Doğru Aydm, (TAN) — Köy manevi şah siyetlerinin gelir sahibi yapılması ve salgınm yavaş yavaş kaldırılarak köy masraflarınm köy iradile temini yo- lundaki tedbirlerin faydası görülmi ye başlanmıştır. Koçarlıda bu yıl köy nâmma, ektirilen tarlalardan -16-bin: kilodan fazla muhteif mahsull a!lın- mıştır. — ——— O -— — -7 Kilo Afyon Çıktı Eroin kaçakçılığmdan mahküm bu lunan Mayerin kardeşi Rahami'nin Kasımpaşadaki eyinde görülen lüzum üzerine arama yapılmış, 7 kilo afyon bul uştur. “Askeri Arnavutluğa - göndermek ve Arnavutluğun istiklâline çalış- mak daha doğrudur. Bu suretle de Abdülhamit tehdit edilmiş olur.., Recep Paşa bu gibi entrikalara alet olabilecek bir adam olmaktan çok uzaktı,; İsmail Kemalin teklif- lerini. şiddetle reddetti, * İngilizden borç alman on bin li radan yedi bini geri verildi, Geri kalan üç bini de Sabahaddin Bey faizile ödedi en tamamile İngilterede yer leşmiştim, Bazan kışı ge- çirmek için Mısrıra gidiyordum. Buna sebep İngilizler hakkmda derin bir sevgi duymamdı, İngiliz ler memleketteki yenilik hareketi- ne büyük bir alâka ve yardım gös termisşler ve babama çok yardım etmişlerdi. Yıldız mahkemesi Br- 'Ahırkapı önünde demitliyetekti Evvelce adamlar gönderilmiş, de- nizin derinliğine bakılmış, vapur- ların sahile nekadar yaklaşabilece ği kestirilmişti. O cihetten tehli- ke yoktu, İsmail Kemal Bey, Tstanbulda askere okunacak beyannameyi bi- le hazırlamıştı. Toplantıda bü be- yanname de müzakere mevzuu ol- du, B İngiliz bankeri bize neden para veriyordu? Buna dair Prens Saba haddin talâkatli bir nutuk söyle- di. Bankerin, milleti bir zalimin pençesinden kurtarmak gibi in- Banca bir maksatla hareket ettiği ni ve bu para sayesinde Abdülha- midin hal'i mümkün olursa İstan- bulda bir heykeli dikileceğini söy ledi, - * Toplantıda bulunan banker, bu gözlerden çok bir şey anlamadı.. Onun herhalde spekülâsyona dair tasavvurları vardı. Asker dolu va purlar selâmetle Çanakkaleyi ge- gçince herkesten evvel telgrafla ken disine haber verilmesini istiyor - du, Teşebbusün ilk. safhasımdan haberim yoktu. Ancak Lon Grada işi bana açtılar. “Babanızın katilini imha etmiye gidiyoruz. İn tikammızı alacağız.,, gibi sözler söylediler, Maksat elimdeki para- yı alıp bu maksat İçin kullanmak- tı. Tasavvurun şekli ve neticesi hakkında bende ümit yoktu. Elim deki para da hudutsuz bir zaman lAvrupada yaşamam ve çalışmam #çin lâzımdı, Hal' teşebbüsüne fi- r da usuller haricine çıkarak babam için şiddetli mücadelelere atılmışlardı. İngilterede ikametim 1904 sene sine kadar devam etti, İngiliz dev let adamlarile sıkı bir temas ha- linde idim. Ne çare ki, Ingiliz siya- seti değişmişti. Bizi Ruslara karşı 'koruyan siyasetten eser kalmamış tı. Aksine olarak Ruslarla anlaş- mışlar ve Asyada menfaatleri tak sim etmişlerdi. Görüştüğüm birçok İngiliz dev let adamları, hattâ Lort Gürzon bu anlaşmanın- aleyhinde bulunu- yorlardı. Ne çare ki, Abdülhamit İngilizlerin — Yakm — Şarktaki menfaatlerini baltalamış, yerine Alman siyasetini geçirmişti. Bağ- dat hattını bile Almanlara vermiş- ti. Abdülhamit ölmelen İngiliz si- yasetinin yeniden değişmesine ihti. mal yoktu. (Arkası var) Bir Günde 3 Kaza Şehrimizde bir günde Üç otomobil kazası olmuştur: 1 — Şoför Ismailin idaresindeki 3618 numaralı kamyon Bomontide tramvay bekliyen Ibrahime çarparak yaralamıştır. 2 — Şoför Feridin kullandığı oto. mobil de 180 numaralı tramvayla çar pışmıştır. Her ikisi de hasara uğra. mışlardır. *8 — Ayazma caddesinden geçen şoför Mehmet Eminin idaresindeki o. tobüs birdenbire karşısma çıkan Mu. ili surette karısmadım, Bunun hari rat isminde 11 yaşlarında bir çocuğa carpmış ve yaralamıştır. Taksimde Mehmet isminde birinin üzerinde de bir miktar esrar bulun. muştur, Her ikisi hakkında da taki. bata başlanmıştır. e ae aa aüi ÖT Gelen Göçmenler İskân Mıntakalarına Gönderiliyor Evvelki akşam Köstenceden 1690 muhacir getiren Nâzım vapuru, dün Sirkeci rıhtımına yanaşmıştır. Mu. hacirler, beraberlerindeki eşya — ve hayvanları ile birlikte karaya çıkarı!. mışlardır. Bunlar, doğrudan doğruya iskân mımntakaları olan Kırklareli, Çatalca ve Silivriye gönderilecekler. dir, SEĞLAR ÖŞR di SE Türkkuşuna Yazılma Müddeti Bitiyor Türkkuşuna yazılan talebelerin sa. yısı 300 ü bulmuştur. Büu talebelerin sıhhi muayeneleri yakında şehrimiz. de yapılacaktır. Yazılma müddeti bu aym 10 unda nihayet bulacaktır. Türkkuşuna girmek istiyen talebe. ler, mektepten alacakları fotoğraflı vesika, altı fotoğraf ve nüfus cüzdan ları ile beraber en geç bu tarihe ka. dar Hava Kurumu İstanbul şubesine müracaat edeceklerdir. a n Bıçakla Göğsünden Yaraladı Aksarayda Mümtaz sokağında 12 numaralı evde oturan Hayrettinle kayınbiraderi Feridun ailevi bir se. bepten dolayı kavga etmişlerdir,. Fe. ridun, Hayrettini bıçakla kolundan ve göğsünden yaralamıştır. Yaralı Musevi hastanesine kaldırılarak teda vi altına alınmıştır, Kaldırılacak İstihlâk Vergisi Hazaır ilâçlardan istihlâk vergisi a. lınmaması yolundaki karar, haziran. dan itibaren tatbik edilecektir. Bu resim şimdiye kadar hazır ilâçların üzerlerine pul yapıştırılmak suretile tahsil ediliyor ve reçete ile yapılan. lardan almmıyordu. Gaziantep Dokumalarının Kontrolü Gaziantep, (TAN) — Dokumacılık işlerinin ticaret odasınca sıkı bir kon trol altıma alınmış bulunması çok iyi neticeler vermiştir, Bu suretle ihti- kâr yapılması önlenmiştir. Bugün Gaziantep dok dığ harice sevkettiği mallar hep sağlam bu yıl sıkı bir surette mürakabe edil mektedir. | dır. İpek işleri de ticaret odasınca |- TAN Oda Meclisi, Dün Valinin Nutku İle A__çıldıSeçimYcıpıldı Oda meclisi âzaları, yeni yılın ilk toplantısında Ticaret odasının yeni umumi mec. lisi, dün saat 15 te ilk toplantısını yapmıştır. Toplantıyı vali ve belediye reişi Muhittin Ustündağ bir nutukla açmıştır. B. Muhittin Ustündağ, bu toplantıyı oda için hayırlı ve feyizli bir çalışma devresinin başlangıcı ad- dettiğini söyliyerek azaya muvaffa- kıyet temenni etmiş ve demiştir ki: «— Istanbul gibi, iktrsadi faaliyetimizin ön safında yer alan, sinesinde topladığı İş ve sermaye kuvveti sayesinde milli randı arttırıl. da en ileri bul bir şehirde, odaya düşen vazifeler ehemmi yetli Ve şumüllüdür, I: coğrafi mevkiinin bariz husu siyetinden, hemşerilerinin iş sahalarındaki teşebbüs kuvvetlerinden ve bilhassa Cüm huriyet Hükümetinin yaprcı ve başarıcı yar dımlarından istifade eden Istanbulumuz umumi harp sonrasınm dünya iktısat âle minde meydana — getirdiği değişikliklerin pek tabil olarak kendisinde bıraktığı derin ve kuvvetli izleri gidermeğe, iktısadi sar sıntıları yenmeğe çalışmaktadır. Büyük şeh rimiz için gönüllerimizin istediği daha ve rimli ve daha büyük iş hacmine biran evvel kavuşmak ve bu suretle elde edilecek ge niş refah hedefinin feyiz ve nimetlerinden | milletimizi faydalandırmak mecburiyeti kar şısındayız, Biliyoruz ki harp sonu dünya sında gittikçe çetinleşen milli varlık dava larmda, ticaret ve sanayle mümkün olabi lecek en geniş inkişafı vermek iş hayatın da bütün-vatandaşlara yer hazırlamak, mil li sâyi ve sermayeyi kıymetlendirmeğe çalışmak en mübrem zaruretler olmuştur. Sizleri bu yolda bir çok hamleler bekle mektedir, Bu topraklarda yoktan bir devlet ve mil let yaratan Atatürk son nutkunda buyuru yor ki: «Tüccar, milletin emeğini ve öğre timini kıymetlendirmek için eline ve zekâ sıma emniyet edilen ve bu emniyete liyakat göstermesi gereken adamdır,» İnkılâp re jiminin hakiki ticaret ve sanayi erbabı olan sizlerin bütün işlerinizde bu vecizenin ihti va ettiği milli buyuruğu göz önünde tuta cağınızdan şüphe etmiyorum » Riyaset divanına ve idare heyetine seçilenler Açış nutkundan sonra, en yaşlı a. za Murat Furtun, muvakkat reis-se. çilmiş ve riyaset divanı seçimine baş lanmıştır, Neticede yirmi dört rey i. le birinci reisliğe Mithat Nemli, ve. killiğe Ahmet Kara, İkinci reisliğe Ziya Taner ve vekilliğine Yusuf Ziya Öniş, muamelât müfettişliğine Ziya Kınacı, hesap müfettişliğine Sabri Tüten, kongre murahhaslığma Hasan Vafi, Sait Ömer getirilmişlerdir. Daha sonra idare heyeti seçimi ya pilmıştır. Bu seçimde de Murat Fur. tun, Osman Nüri, Ahmet Bican, Şera fettin Alemdar, Sadettin Serim ka - zanmışlardır. Oda Meclisi, Atatürke, Millet Mec. lisine, Başvekâlete ve İktısat Vekâle. tine telgrafla meclisin saygılarını bil dirmeyi kabul etmiştir. Bir kaza ge- çirmiş olan oda reisi Mithat Nemli. ye üç kişilik bir heyet gönderilerek sağlık temennisi ile seçim neticesinin bildirilmesi kararlaşmıştır. Seçim so- nunda yeni meclis azalarile oda me- murları ve gazeteciler büfede ağırlan mışlardır, —H Bigada Zabıta Vakaları Çok Azaldı — Biğga (TAN) — Kazamızm bütün köy ve nahiyelerinde telefon teşkilâ- ti mükemmeldir. Bu sayede, en kü- çük bir hdisenin bile faili derhal ya kalanmaktadır. Her köyün ihtiyar he yeti odasmdaki telefonların başında daima nöbetçi kalmakta; merkezle rabrta hiç kesilmemektedir, 150 köyü olan kaza mıntakasında, ufak tefek zabıta hâdiselerinden baş ka vukuat olmamaktadır. Tuzak Kuran düşüren bir düzüne yaramaz çocuk hakkında yaralama suçundan tahki. kata başlamıştır. Yaramazların eğ - lence maksadile yaptıkları bu işten yaşlı bir kadının kalça kemiği kırılı mıştır. Hâdisenin tafsilât şudur: nin duvarları tamir edildiği için ora. ya kum yığılmıştır. Bunu gören civâr mahallenin çocukları akşamları bu. rada toplanarak kumlarla oynamıya başlamışlardır. ortasını oymuşlar, üstüne uzun bir tahta koymuşlar ve ucuna da bir ip bağlamışlar. Hava kararmıya başla. yımca tahtanm üstüne hafif kum a. tıyorlar, sonra da duvarın arkasında pusu kurarak yolcu bekliyorlarmış. Yolcu, ayağını tam tahtanm üstüne 6-1-988 —— | Yolculara Yaramazlar Zabıta, insanları serçe gibi tuzağa Geçenlerde eski Harbiye mektebi. Nihayet yaramazlar, kum yığınmın * ğı sırada ipi çekmek suretile dü Ambar ve Antrepolar Birleşiyor Birkaç gündenberi şehrimizde tet. kiklerde bulunan gümrükler umum müdürü Mahmut Nedim, dün de mu.- hafaza başmüdürü Hüsnüyü ziyaret etmiş ve kendisile görüşmüştür, Bay Mahmut Nedim, dün bir muharriri. mize tetkikleri hakkında şunları söy. lemiştir: . “— İstanbulda ambar ve antrepo diye ayrı ayrı yerler vardır, Halbuki bunların dünyanın her tarafında ol- duğu gibi bir tek unvan ve muamele altında toplanması ve hepsinin antre. po muamelesine tabi tutulması ka - rarlaştırılmıştır. Bu suretle tüccar le. hine bir kolaylık temin edilecek ve tüccarın ambarlarda verdiği fazla ar. diye azaltılacaktır.,, Umum müdür, birkaç güne kadar. #nkaraya döneccelrtle. EN —— — Bir Genç, Elektrik — Cıreyunıgo Kapılarak — Kadıköyünde bir genç elektrik ce. reyanma kapılarak ölmüştür: Aynalıçeşmede Ziyanın odun de- posunda çalışan Zühtü, odun kesmi. ye mahsus elektrik kordonunun du.- yunu tutmak isterken cereyana tu. tulmuş ve bayılmıştır. Ilk tedavisi ya pılmak üzere derhal otomobille Hay- darpaşa hastanesine kaldırılmış, fa- kat yolzla ölmüştür. vi zi Türkiye - Amerika Ankara, 5 (Tan muhabirinden) — Türkiye ile Amerika arasımdaki ti - cari münasebetleri inkişaf ettirecek bir anlaşma vücude getirmek Üzere önümüzdeki ay içinde Amerikaya bir Türk heyeti gidecektir. Amerikadaki ticaret konseyimiz de bir muavinlik ihdas edilmiştir. —ĞLL—— Bir yaralama davası Dün Asliye birinci ceza mahkeme. sinde bir öldürme kastile yarslama davasma başlanmıştır. Suçlu Has - köyde kahvecilik eden Tosundur. To. sun meslekdaşlarından İlyayı bıçak la ve ağırca yaralamaktan suçludur. daha evvel katilden 10 sene hapse mahküm olmuş, cezasını İstanbul ha Ai , yi Mahkemede her şeyi inkâr etmiş. tir. Duruşma, şahitlerin çağırılması şürürler ve eğlenirlermiş, konağında oturan Ahsabet te geçen. lerde buradan geçerken ” yaramazlar || yine köşenin karanlığına çekilmişler rürken ipi çekerek Zavallıyı tuzağa | rak kaçarlarken kadın çukurda inle. ———————— m*' BIKKAÇ SATIKLA m D için talik edilmiştir. Teşvikiyede Sadrazam Sait Paşa ve yaşlı kadın kumlarm üstünden yü düşürmüşlerdir. Onlar kahkaha ata. || miye başlamıştır. " Yolcular, kadını çukurdan çıkarmış — | lar; polis işe el koymuş ve kadının unkıfahz denilen kalça kemiğinin or. tadan kırıldığı görülmüştür. Tabibi. adil Enver Karan, kadını dün de evin de muayene etmiş ve raporunu ver. miştir. Polis tahkikata devam etmek, tedir. —— m - — — ——— Üniversitelilerin Peşte ve Atina Sogıı:rqfl Hukuk talebelerinin eş ve Peş te seyahatleri katileşmiştir. Beşi kız olmak üzere 25 kişilik bir talebe gru. pu aym 15 inde Bükreşe gidecektir. Talebeler, Bükreşte 3 gün kalarak aym 20 sinde Peşteye geçeceklerdir. £ ee ee0 a v M M0 ee nn FÖ V iyanada bulunan Sümer Bank umum müdürü, önümüzdeki hafta içinde şehrimize dönecektir. B. Nurullah Eııd!l dün şehrimize geldiği haberi doğru değil © ehrimizdeki lâmbaların beşte üçü ge Ş ce yarısı söndürülmektedir, Beledi ye sabaha kadar yanan lâbmaların sayıla rmı çoğaltmaya karar vermiştir. * X Üiye sarayı binasmın yapılacağı ye re rastlıyan on binanın istimlâk mu amelesi bitirilmiştir: e B inalardaki lâğımların umumt kanali zasyona bağlarıma tarzları hakkıt da bir proje yapılmıştır: Bunun için alma cak ücret tarifesi de tespit edilmek üzere dir: e okak isimlerini gösteren emaye lev halar çabucak bozulduğu için bun lar, diğer Avrupa şehirlerinde olduğu gibi saç üzerine kabartma yazılarla yapıla; tır: : : e | ubatta Florya ile Boğazdaki bazt Ş yerlerin ağaçlandırılmalarına başl nacaktır! 9 E tektrik ve havagazi tarifelerini tet kik edecek olan komisyon gel hafta, tramvay komisyonu da şubatta tofl lanacaktır, | —N AM M ke szi m Gi Kf M ve 2 BE LA PE PN bar DD B' elediyece utın. almmış olan Terkof . Şirketine her yıl ödenen 1,300,18$ Pransız frangının 1937 senesine ait de senenin son günü tediye edilmiştir: e z Kıhirede toplanacak olan beynelmilei ceza hukuku kongresine iştirak ed€ cek heyetimiz, Mısıra gitmiştir: YURTTA HAVA VAZİYETİ Yurdi havg kapalı ve yağıştı geçmektedir. Yağışlar - Kocaeli, Zonguldak, Izmir, Ankara; Amasya, Diyar bakır, Erzincan, Trabzon ve Kayseride #mur, Cünükkala ve Bakişehirdi İlle gek lindedir, Rüzgüârlar şimalden, Trakya ve Marma ra havzasında kuvvetli, Ege ve cenubi A nadoluda şimalden orta kuvvette, Karade niz kıyılarında fırtma halinde ve şarki Ana dolunun şimal mmtakalarında kuvvetli es mektedir, İ P M Şehrimizde Hava —— — Dün, Istanbulda hava sabahtan aksama -P dde b İ at 14 te hava tazyiki 751,8 milime! un 1938 PERŞEMBE 1 inci ay Gün:; 31 — Kasım: 60 Arabi: 1356 Rumi; 1353 Zilkade: 4 Birincikânun: 24 Güneş: 7,26 — Öğle: 12,20 Ikindi: 14,42 — Akşam: 16,$5 Yatsr: 18,32 — İmsâk: 5,10 kadar tamamen kapalı ve yağmurla karışık şimal istikametinde, saniyede 15 metre İı ratle esen rüzgür devam etmiştir. | En yüksek suhunet, 6,9 santigrattir. :,. E idi. — < 24 saat zarfında yağmurun metre Emı” brraktığı su miktarı 6 kilog