6 Ocak 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

Yazan: Ali Haydar Mithat (Tercüme ve iktibas hakkı mahfuzdur,) Recep Paşa Vasıtasile Bir Hal' Tasavvuru aris Jön Türk kongresinden birkaç gün sonra Abdülha- mit, beni, Prens Sabahaddini ve kardeşini cesa kanununun 871 ve 372 inci maddeleri niucibince mü- ebbet kalebentliğe mahküm ettir. di. Bu mahkümiyet, mallarımıza tasarrıf hakkımızı da kaldırıyor- du. Abdülhamitten bu yolda bir ha- reket bekliyordum. Müteessir ol- madım, Abdülhamide bir telgraf çektim. Dedim ki: “Mithat Paşa- mın idamından dolayı asl mesul sizsiniz, Elimdeki deliller, sizin ka til olduğumuzu bütün dünyayn is- pat etmiye kâfidir... bu telgrafın suretini Fransız gazetelerine ver- dim, Birçoklurında Abidihamit a leyhine şiddetli makaleler çıktı, Pariste toplanan kongreden bir müddet evvel İngilterede Manş sa hilinde Folksten şehrinde yerleğ - miştim. Doktor Sükütinin çıkardı ğr Osmanlı gazetesinin idarehane- sini evime aldım, yardım ettim, Bir taraftan da Standark Times Daily Telegraph gibi günlük gaz» telere ve Ninetcen Century mec- muasma Türkiyeye dair makale- Jer yazıyordum. 903 senesinde Ismail Kemal Prens Sabahaddin ve Prens Lütfullah Londraya geldiler. Ter- tip ettikleri toplantıya beni de ça ğrdılar, Maksat, Abdülhamidin halinin yolunu aramektı. Hayd Park otelinde birleştik. Londra gcfnreti başkâtibi Reşit Sadi Bey- le Hüseyin Tosun Bey ve Vasilâki Musoros Bey bizimle beraberdi. Reşit Sadi Bey, banker Ernest Casselden borç olgrak 10,000 lira temin etti, Bu para, teşebbüse 6823 olacaktı, Reşit Sadi Bey bir vesi- Je ile Maltaya gitti. Orada Recep Paşanm asıl maksada vâkıf bulu- nan yaverlerile temasjarda bulun du. Tasavvur şü idi: Recep Pasa bir fırka askerini, manevra baha- nesile Trablustan üç gün uzak bir yere gönderecekti. Vapurlar ora da hazır bulundurulacak ve âsker bindirilecekti, Elimizde on bin lira ile temin edilecek olan bu vapır lar Çanakkaleden geçerken, asker ambarlara gizlenecekti. Vapurlar 'Ahırkapı önünde demitliyedekti. Evvelce adamlar gönderilmiş, de- nizin derinliğine bakılmış, vapur- ların sahile nekadar yakiaşabilece ği kestirilmişti. O cihetten tehii ke yoktu, İsmail Kemal Bey, Tstanbulda askere okimacak beyannameyi bi Je hazırlamıştı. Toplantıda bü be- yanname de müzakere mevzuu ol- du. e İngiliz barkeri bize neden para veriyordu ? Buna dair Prens Saba haddin talâkatli bir nutuk söyle di. Bankerin, milleti bir zalimin pençesinden kurtarmak gibi İn- sanca bir maksatla hareket ettiği Bi ve bu para sâyesinde Abdülha- midin hal'i mümkin olursa Istan- bulda bir heykeli dikileceğini söy ledi, Toplantıda bulunan banker, bu sözlerden çok bir şey anlamadı. Onun herhalda spekülâsyona dair tasavvurları vardı. Asker dolu va purlar selimetle Çanakkaleyi ge- çince herkesten evvel telgrafla ken disine haber verilmesini istiyor - du, Tİ İşeri İlk safhasmdan haberim yoktu. Ancak Lon drada işi bana açtılar. “Babanızın katilini imha etmiye gidiyoruz. In tikammızı alacağız.., gibi sözler söylediler, Maksat elimdeki para” yı alıp bu maksat için kullanmak- tı. Tasavvurun şekli ve neticesi hakkında bende timit yoktu. Elim deki para da hudutsuz bir zaman Avrupada yaşamam ve çalışmam #çin lâzımdır. Hal' teşebbüsüne fi- ili sürette karısmadım, Bunun hari Mahmut Paşa .cinde umumi gayeye faydalı ola- cak surette çalışmıya devam ettim. İngilizden alınan 10,000 lira ye- tişmedi. Mısır Hidivinden para yardımı istendi ve dört bin lira a- lındı, İsmail Kemal Bey bunun için Mısıra gitti, Bunu duyduğum zaman hal' teşebbüsünün suya düş tüğünü ve Hidivin işi Abdülhami- de haber vereceğini anladım. Nite kim de öyle oldu. İsmali Kemal Bey, eline geçen epeyce bir para yı geri vermedi, İki taraflı oyunu- na da bir taraftan devam ederek Recep Paşaya şu haberi gönderdi: “Askeri Arnavutluğa göndermek ve Arnavutluğun istiklâline çalış- mak daha doğrudur. Bu suretle de Abdülhamit tehdit edilmiş olur. Recep Paşa bu gibi entrikalara alet olabilecek bir adam olmaktan çok uzaktı, İsmail Kemalin teklif- lerini. şiddetle reddetti, * İngilizden borç alman on bin H radan yedi bini geri verildi, Geri kalan üç bini de Sabahaddin Bey faizile ödedi en tamamile İngilterede yer lesmiştim, Bazan kış: ge- girmek için Mısıra gidiyordum. Buna söbep İngilizler hakkmda derin bir sevgi duymamdı. İngiliz ler memleketteki yenilik hareketi» ne büyük bir alâka ve yardım gös termişler ve babama çok yardım elmişlerdi. Yıldız. mahkemesi sr Tasında usuller haricine çıkarak babam için şiddetli mücadelelere atılmışlardı. İngilterede ikametim 1904 sene sine kadar devam etti, Ingiliz dev let adamlarile sıkı bir temas ha- linde Ne çare ki, İngiliz si seti değişmişti. Bizi Ruslara karşı koruyan siyasetten eser kalmamış tt, Aksine olarak Ruslarla anlaş. mışlar ve Asyada menfaatleri tek sim etmişlerdi, Görüştüğüm birçok İngiliz dev Tet adamları, hattâ Lert Gürzon bu anlaşmanın. sleyhinde bulunu- yorlardı. Ne çare ki, Abdülhamit İngilizlerin (o Yakın (o Şarktaki menfaatlerini ballalamış, yerine Alman siyasetini geçirmişti. Bağ- dat hattinr bile Almanlara vermiş- t, Abdülhamit ölmelen İngiliz si yasetinin yeniden değişmesine ihti mal yoktu, (Arkası var) Bir Günde 3 Kaza Şehrimizde bir günde Üç otomobil kazası olmuştur: 1 — Şoför Ismallin idaresindeki 3618 numaralı kamyon Bomontide tramvay bekliyen Tbrahime çarparak yaralamıştır. 2 — Şoför Feridin kullandığı oto. mobil de 130 numaralı tramvayla çar pışmıştır. Her ikisi de hasara uğra. mışlardır, ”3 — Ayazma caddesinden geçen şoför Mehmet Eminin idaresindeki o. tobis birdenbire karşısma çıkan Mu. rat İsminde 11 yaşlarmda bir çocuğa çarpmış ve yaralamıştır. TAN Türk-Romen Ticaretinde tYeni Esaslar Türkiye — Romanya arasmdaki yeni ticaret ve kliring anlaşmaları ile merbutları dün sast 13 te Bükreş te sanayi ve ticaret nezaretinde me. rasimle imzalanmıştır. Yeni anlaş . mıya Türkiye namma Hamdullah Suphi Tanrıöver ve Iktisat Vekâleti Müsteşarı Paik Kurdoğlu, Romanya namma da Nazır Juguto imza koy - muşlardır. Anlaşmalar bu aym 13 ünden iti. baren meriyete girecektir. Eski ala, caklar yine esasta malen olmak Üde. re hususi tediye şartına bağlanarak ayrı bir besaba alınmıştır. Yeniden başlıyacak olan kliring hesaplarda Türk lirası primsiz olarak 82 leyden hesaplanacaktır. Karşılıksız tediyat yalnız milli bankalar yolu ile olacak. tır, Anlaşmanm müddeti bir senedir, Rk bağlı birkaç protokol var. ir Kurdoğlunun reisliğindeki heyeti. miz dün, Bükreşten hareket etmiştir. Köy Salgınlarını Azaltmıya Doğru Aydın, (TAN) — Köy mânevi şah siyetlerinin gelir #ahibi yapılması ve salgınm yavaş yavaş kaldırılarak köy masraflarının köy iradile temini yo- Tundaki tedbirlerin faydası görülmi ye başlanmıştır. Koçarlıda bu yıl köy | nâmma ektirilen tarlalardam”16-bin. kilodan fazla muhteif mahsull alm- mıştır. , 7 Kilo Afyon Çıktı Eroin kaçakçılığından mahküm bu lunan Mayerin kardeşi Rahami'nin Kasımpaşadaki evinde görülen lüzum üzerine arama yapılmış, 7 kilo afyon bulunmuştur. Taksimde Mehmet isminde birinin üzerinde de bir miktar esrar butun. | muştur, Her İkisi hakkmda da teki, bata başlanmıştır. Gelen Göçmenler İskân Mıntakalarına Gönderiliyor Evvelki akşam Köstenceden 1690 muhacir getiren Nâzm vapuru, dün Sirkeci rıhtımma Yanaşmıştır. Mu. hacirler, beraberlerindeki eşya ve hayvanları ile birlikte karaya çıkarı!. mışlardır. Bunlar, doğrudan doğruya iskân mmtakaları olan Kırklareli,| Çatalca ve Silivriye gönderilecekler. dir, eli Türkkuşuna Yazılma Müddeti Bitiyor. Türkkuşuna yazılan erin sa. yısı 300 ü bulmuştur. Bu talebelerin sıhhi muayeneleri yakında şehrimiz. de yapılacaktır. Yazılma müddeti bu ayın 10 unda nihayet bulacaktır. Türkkuşuna girmek istiyen talebe. ler, mektepten alacakları fotoğraflı| vesika, altı fotoğraf ve nlifus clizdan | Jarı ile beraber en geç bu tarihe ka. dar Hava Kurumu İstanbul şubesine müracaat edeceklerdir. — o Bıçakla Göğsünden Yaraladı Mümtaz sokağında 12 numaralı evde oturan Heyrettinle| kayınbiraderi Feridun ailevi bir se. bepten dolayı kavga etmişlerdir, Fe. ridun, Hayrettini bıçakla kolundan ve göğelinden yaralamıştır. Yaralı Musevi hastanes'ne kaldırılarak teda vi altına alınmıştır, Kaldırılacak İstihlâk Vergisi Hazır ilâçlardan istihlâk vergisi a, bumaması yolundaki karar, haziran. dan itibaren tatbik edilecektir. Bu resim şimdiye kadar hazır ilâçların üzerlerine pul yapıştırılmak suretile tahsil ediliyor ve reçete İle yapılan. lardan almmıyordu. Gaziantep Dokumalarının Kontr: Gaziantep, (TAN) — Dokumacılık işlerinin ticaret odasınca sıkı bir kon trol altma alınmış bulunması çok iyi neticeler vermiştir, Bu suretle ihti- kir yapılması önlenmiştir. Bugün Gaziantep dokumacılığınn harice sevkettiği mallar bop sağlam dır. Ipek işleri de ticaret odasmca bu yıl sıkı bir surette mürakaba edil mektedir, Ticaret odasmın yeni umumi mec. lisi, dün saat 15 teilk toplantısını yapmıştır. Toplantıyı vali ve belediye Telşi Muhittin Ustündağ bir nutukla açmıştır. B. Muhittin Ustündağ, bu toplantıyı oda için hayırlı ve feyizli bir çalışma devresinin başlangıcı ad. dettiğini söyliyerek uzaya muvaffa. kıyet temenni etmiş ve demiştir ki: «— Tatanbul gibi, İktrsadi faaliyetimizin ön safında yer alan, sinesinde topladığı İş ve sermaye kuvveti sayesinde milli randı manmmıtın arstırdmasında en ileri bulunan bir şehirde, odaya düşen vazifeler ehemmi Yetir ve yamanadur. İstanbulun ceğrefi mevklinin bariz hasa siyetinden, hemşerilerinin İş sahalarındaki teşebblis kuvvetlerinden ve bilhassa Cüm huriyet Hükümetinin yapıcı ve başarıcı yar dımlarmdan istifade eden İstanbulumuz umumi harp sonrasının dünya Iktsat âle minde meydana © getirdiği değişikliklerin ık kendisinde bıraktığı derin rimli ve daha büyük iş hacmine biran evvel İ kavuşmak ve bü süretle eidem#dilecek We Bi refah bedelinin feyiz vE nimetlezinden milletimizi faydalandırmak mecburiyeti kar şesındayız, Biliyoruz ki harp sonu dünya sında gittikçe çetinleğen milli varlık dava tarımda, ticsret ve sanayie ewümkün olabi lecek en geniş inkişaf: vermek İş hayatın da bütün vatandaşlara yer hazırlamak, mil Hi sâyi ve sermayeyi kıymetlendirmeğe galışmak en mübrem zaruretler olmuştur. Sizleri bu yolda bir çok hamleler bekle mektedir, Ba topraklarda yoktan bir devlet ve mü let yaratan Atatürk son natkunda buyuru yor ki: «Tüccar, milletin emeğini ve öğre timini kıymetlendirmek için e'ine ve zekâ sma emeiyet edilen ve bu emniyete liyakat göstermesi gereken adamdır,» İnkılâp re İ Jiminin hakiki Hönret ve sanayi erbabı olan sizlerin bütün işlerinizde bu vecizenin ihti va ettiği milli bayuruğu göz önünde tuta cakımızdan şüphe etmiyorum,» Riyaset divanına ve idare heyetine seçilenler Açış nutkundan sonra, en yaşlı a. za Murat Furtun, muvakkat reis-se. çilmiş ve riyaset divanı seçimine baş lanmıştır, Neticede yirmi dört rey i. le birinci reisliğe Mithat Nemli, ve. killiğe Ahmet Kara, Ikinci reisliğe Oniş. muamelât müfettişliğine Ziya Kınacı, hesap omilfettişliğine Sabri Tüten, kongre murahhaslığma Hasan | Vafi, Sait Ömer getirilmişlerdir. Daha sonra idare heyeti seçimi ya pilmıştır. Bu seçimde de Murat Fur. tun, Osman Nuri, Ahmet Bican, Şera fettin Alemdar, Sadettin Serim ka - zanmışlardır. Oda Meclisi, Atatürke, Millet Mec. Wsine, Başvekâlete ve Iktısat Vekile. tne telgrafla meclisin saygılarını bil dirmeyi kabul etmiştir. Bir kaza ge. girmiş olan oda reisi Mithat Nemli. ye üç kişilik bir heyet gönderilerek sağlık temennisi İle seçim neticesinin bildirilmesi kararlaşmıştır. Seçim 80. wunda yeni meclis azelarile oda me- murları ve güzeteciler büfede ağırlan mışlardır. di Bigada Zabıta Vakaları Çok Azaldı. Biga (TAN) — Kazamızm bütün köy ve nahiyelerinde telefon teşkilâ- tı mükemmeldir. Bu sayede, en kü- çük bir hdisenin bile faili derhal ya kalanmaktadır. Her köylin ihtiyar he yeli odasındaki telefonların başında daima nöbetçi kalmakta; merkezle rabıta hiç kesilmemektedir. 150 köyü olan kaza mmtakasında, ufak tefek zabıta hâdiselerinden baş ka vukuat olmamaktadır. Ziya Taner ve vekilliğine Yusuf Ziya | Oda meclisi âzaları, yeni yılın ilk toplantısında Ambar ve Antrepolar Birleşiyor Birkaç gündenberi şehrimizde tet- kiklerde bulünan gümrükler umum müdürü Mahmut Nedim, dün de mü. hafaza başmüdürü Hüsnüyü ziyaret etmiş ve kendisile görüşmüştür, Bay Malımut Nedir, dün bir muharriri, mize tetkikleri hakkımda şunları söy. lemiştir: “.— İstanbulda ambar ve antrepo diye ayrı ayrı yerler vardır, Halbuk' bunların dünyanm Ker tarafında ol. duğu gibi bir tek unvan ve münmele altında toplanması ve hepsinin antre. po muamelesine tabi tutulması ka - rarlaştırılmıştır. Bu suretle tüccar e. Nine bir Kolaylık temin edilecek ve tüccarın ambarlarda verdiği fazla ar. diye azaltılacaktır.,, Umum müdür, birkaç güne kadar Bm atama Şeke 0 Bir Genç, Elektrik Cereyanına Kapılarak Öldü Kadıköyünüş bir genç elektrik ce. reyanma kapılarak ölmüştür: Aynalıçeşmede Ziyanın odun de. posunda çalışan Zühtü, odun keşmi ye mahsus elektrik kordonunun du. yunu tutmak isterken cereyana tu. tulmuş ve bayılmıştır, İlk tedavisi ya pumak üzere derhal otomobille Hay. darpaşa hastanesine kaldırılmış, fa- kat yolda ölmüştür. —— Türkiye » Amerika Ankara, 5 (Tan muhabirinden) — Türkiye ile Amerika arasmdaki ti - cari münasebetleri inkişaf 'ettirecek bir anlaşma vilcude getirmek Üzere önümüzdeki ay içinde Amerikaya bir Türk heyeti gidecektir. Amerikadaki ticâret korüiöyimiz de bir muavinlik ihdas edilmiştir. imei Bir yaralama davası Dün Asliye birinci ceza mahkeme. sinde bir öldürme kastile yar»'ama davasına başlanmıştır. Suçlu Has - köyde kahvecilik eden Tosundur, To. sun meslekdaşlarından yayı biçak. İn ve ağırca yaralamaktar suçludur. daha evvel katilden 10 sene hapse mahküm olmuş, cezasmı İstanbul ha YURTTA HAVA VAZİYETİ Yurdumuzda have tamamile kapalı ve bakır, Erzincan, Trabzon ve Kayseride Tindedir. e mi Şehrimizde Hava Dün, Istanbulda hava sabahtan aksama 6-1-938 —— Oda Meelisi, Dün ! Yolculara Valinin Nutku İle Açıldı Seçim Yapıldı Tuzak Kuran Yaramazlar Zabıta, insanları serçe gibi tuzağa | düşüren bir düzüne yaramaz çocuk «İ hakkında yaralama suçundan tahki. kata başlamıştır. Yaramazların eğ - lence maksadile yaptıkları bu işten yaşlı bir kadının kalça kemiği kırı. mıştır. Hâdisenin tafsilât şudur: Geçenlerde eski Harbiye mektebi. nin duvarları tamir edildiği için ora. ya kum yığılmıştır. Bunu gören civar mahallenin çocuklârı akşamları bu. rada toplanarak kumlarla oynamıya başlamışlardır. Nihayet yarrmazlar, kum yığınmın ortasını oymuşlar. üstüne uzun bir tahta koymuşlar ve ucuna da bir ip bağlamışlar. Hava kararmıya başla. yındâ tahtanm üstüne hafif kum a. tıyorlar, sonra da duvarın arkasında pusu kurarak yolcu bekliyorlarmış. Yolcu, ayağını tam tahtanm üstüne / atacağı sırada İpi çekmek suretile dü şürürler ve eğlenirlermiş. Teşvikiyede Sadrazam Sait Paşs konağında oturan Ahsabet te geçen. lerde buradan geçerken yaramazlar yine köşenin karanlığına çekilmişler ve yaşlı kadın kumlarm üstünden yü rürken ipi çekerek Zavallıyı tuzağa düşlürmüşlerdir. Onlar kahkaha ata. rak kaçarlarken kadın çukurda inle. miye başlamıştır. Yolcular, kadını çukurdan ç'karmış lar, polis işe el koymuş ve kadının unkıfalız denilen kalça kemiğinin or. tadan kırıldığı görülmüştür. Tabibi. adil Enver Karan, kadını din de evin de muayene etmiş ve raporunu ver. miştir. Polis tahkikata devam etmek. tedir, Üniversitelilerin Peşte ve Atina Seyahaz? Hukuk talebelerinin Bükreş ve Peş te seyahatleri katileşmiştir. Beşi kıs olmak Üzere 25 kişilik bir talebe gru. pu aym 15 inde Bükreşe gidecektir. Talebeler, Bükreşte 3 gün kalarak aym 20 sinde Peşteye gegeceklerdir. J oikkaç SarıLa A | l Vöiyanada bulünün Slimer Bank üsse müdürü, önümüzdeki hafta içinde ehrimize dönecektir, B, Nurullah Esadın dün şehrimize geldiği baberi doğru değ dr, LA ehrimizdeki tâmbaların beşte çü se ş ce yarmı sündürülmektedir, Beledi ye sabaha kadar yanan lbmalırm saya ren çoğaltmaya karar vermiştir, . Yine mar binasının yapılacağı ye re raştiıyan on binanın istimlâk eoag amelesi bitirilmiştir: * ertesi lağımların urmamet kana 'zasyona bağlanma tarzları hakkın da bir proje yapmıştır: Bunun için alma cak ücret tarifesi de tespit edilmek üzere diri . Ş okük ielmlerini gösteren emaye ii halar çabucak bozulduğu için bun lar, diğer Avrupa şehirlerinde olduğu gibi saç üzerine kabarma Yâzılarin yapılacağ vr; Li ubatta Florya ile Boğazdaki bast ş yerlerin ağaçlandırılmalarına başl# nacaktır: 9 E lektrik ve havağazi tarifelerini tef kik edecek olan komisyon gi dil hafta, tramvay komisyonu da şubatta to” lanacaktır. elediyece pe alınış olan Terkof Şirketine her yıl ödenen 1,300,18$ Fransız frangmın 1937 genesine ait de senenin son günü tediye edilmiştir. . İK sbirede toplanacak olan beynelmilel cera hukuku kongresine iştirak eğe cek heyetimiz, Mısra gitmiştir; Kasım; 6 Rumi; 1358 Birincikânun: # 120 1645 5,10 Arabi: 1356 Zilkade: 4 Güneş: 7,26 — Öğle: Ikindi; 14,42 — Akşam: Yatar: 10,32 — İrelik: kadar tamamen kapalı ve yağmurla ri sirali istikametinde, saniyede 15 mete ratle'esen rüsgür devam etmiştir. En yüksek sahunet, 6,9 santizratşr, S4. at 14 te hava tazyiki 751.8 milimetçe İdi 4 saat zarfında yağmurun metre ural, bama bıraktığı su miktarı 6 kilogrumdi”” in & İ