26 Ekim 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 10

— F D O Ş MARI ANTUVANETin üRle VN et H, TAN 26 - 10 - 936 EKÖNOMİ) | Yazan: Stephan ZWEİG Çeviren. Rezzan A. E. YALMAN Hebertten Korkan Muhafızlar, Kral ve Kraliçeye Sert Davranıyorlardı Ancak yatak odalarına -çekildik - leri zaman yalnız kalmak saadetine mazhar oluyorlardı. x Bu kadar sıkı bir tarassudu acaha onları bıktırmak için mi yapıyorlar - dı? Krallık taraftarı müverrihler ta- rafından yazılan kitaplarda söylen - diği gibi acaba bu muhafız askerler birer cellât kadar kalpsiz mi idiler? Mari Antuanet ailesi efradını her da- kika tahkir ve tezyif için bilhas- sa kabasaba askerler seçmişlerdi İhtilâlci müverrihler bunun aksirni iddia ediyorlar. Fakat onlar da bita- raf değiller. İhtilâl fikri çok genişti. En yüksek idealisme ve en vahşi ve kaba hislere kadar inebilirdi. Fransa ihtilâlinde diğer ihtilâllar- de olduğu gibi iki tip insan vardı: Bir kısmı bir şerbesti ideali uğruna çalı- şanlar, diğerleri de şahsi intikam his- si besliyenlerdi . * Bunlardan birincileri büyük halk kütlesinden seviyece daha yüksek ol- duklarından halkı da kendilerine ka- dar yükseltmek istiyenlerdi. Diğerle- Ti ise uzun zaman ıztırap ve yoksuz- luk çektikleri için dünkü efendileri- ni de mahrumiyet içinde görmek is- tiyorlardı. Fransa ihtilâlinin başlangıcında I- dealistler vaziyete hakimdi, bunlar halkı kurtarmak, halka yardım et- mek;, onu serbest yapmak istemişler- di. Fakat bir müddet sonra hür olan halk onlara Üstün çıkarak kendi ar- zu ve ihtiraslarını yerine getirmek istemiştir. Dar zihniyetli, yoksuz- luk içinde yaşamış, mahrumiyet çek- miş insanlar hükümet erkânı mevki- ine geçmiş ve ihtilâl fikrini kendi se- viyelerine düşürmüştür. Kral ve ailesinin muhafazasına me mur olan Herbert ismindeki adam, işte bu garezden dolayı ihtilâlci o - lanlardan birisi idi. Ruhan ve his- eskileri unutturmak ve mevki yap - mak istemişti. İhtilâlin döktüğü kana kalemini batırarak (Pöre Duchöne) ismli bir gazete çıkarmıştı. Bu gaze- te, ihtilâl devrinin en kirli, en iğrenç gazetesi idi. En aşağı halkım bütün ihtiras ve garezlerine hizmet eden bu gazetesi Herbert yüzünden mevki yapmıştı. Mari Antuanetin mukadde- ratı işte böyle bir adamın eline bır'a- kılmıştı. Bu seviyede ve bu ahlâkta olan bir adam, Kral ve ailesini muhafazaya memur edilince hiç şüphesiz ki, bir zamanlar Avusturya prensesi ve son- ra Fransa Kraliçesi olan mağrur bir kadını tahkirden geri dürmamış - tır. Karşı karşıya konüşurken Tev- kalâde nezaketli görünen Hebert ga- zetesinde en kirli sözleri yazıyor ve hepsinin idamını istiyordu. (Milli us- tura) nn onların da ensesinde dolaş- masını hergün gazetesinde yazıyor - du. j Hebert'ten korkan muhafızlar da, belki de istemiyerek, Krala ve Krali- çeye karşı fazla sert davranmağa mecbur idiler, Fakat gazetede tari - fini okudukları hain ve fena Kralla müsrif ve ahlâksız Mari Antuaneti karşılarında görünce hayret ediyor- lardı. Bol iştaha ile yemek yiyen, kitap- larından ve uyumaktan başka mera- kI olmıyan bu tatlı yüzlü, şişman a- dam; çocuklarile mesgul olan bu müşfik anne nasıl bu kadar fena in- sanlar olabilirlerdi? Kraliçe vakıâ biraz mağrurdu. Bir şey istiyor mu diye sordukları zaman daima hayır diyordu. Fakat ıztırap çektiği belli idi. Bu basit ruhlu in - sanlar az zaman zarfında Krala ve Mari Antuanete karşı bir teveccüh ve muhabbet bağladılar. Tarihlerde î':lız_ılan kaçırılma teşebbüsleri de bu UND Küçük Ekonomik Haberler Bu sütuna giren haberler, ecnebi matbuatından hulâsa edilmiştir: ALMANYA: Altın blok memle- ketlerinin devalüasyonunun Almman e- konomisi üzerinde bir tesir yapma- ması için bu hususta ilk ve mühim tedbirlerin almdığı bildirilmektedir. Reieh'ın şimendifer idaresi ihracat maddelerinin nakliye tarifelerini ten- zil etmiye karar vermiştir. Diğer ta- raftan döyiz offisi 10/10 tarihnden itibaren İtalyayı ziyaret eden Alman turistlerinin beraberlerinde yalnfz 250 - mark bulundurmalarına Mü- sade etmektedir. Halbuki şimdiyeka- dar 500 marklık bir meblâğı bera- berlerinde götürebilmekte idiler. Almanyanm bu seneki hububat ve hayvan yemi rekoltesi geçen sene_ye nısbeten daha fazladır. Tereyağ! İS- tihsali 1932 senesindenberi yüzde On nisbetinde artmış bulunmakta ve da- hili istihlâk mikdarının yüzde sekse- nini temin etmektedir. Diğer taraf- tan memleketin sebze, et ve yumur- ta istihsali eski senelere nisbeten Ol- dukça- ggrilemiştir AMERİKA: Mıisir rekoltesi, 1. bİ- rinci teşrin tarihinde 1,509,362,000 buşel olarak tahmin edilmektedir. Yu laf rekoltesi 783,750,000 buşel, arpa 143,916,000 buşel olarak tahmin edi- liyor. ” * FIİN LANDIYA: Finlandiyanın e- Son haftanın mali ve İktısadi Geçen haftalar zarfında, Fransız memleketlerin paralarında görülen büyük tahavvüllerden sonra bir te- vakkuf devresi geçiren umum? iktısadi ve mali faaliyet bugün dünyada hararetle devam etmektedir. Bugün Ması artık bir hakikattir. Bunu doğuran sebepler o kadar derindir ki, İspanya vukuatı, paraların sukutu, piyasalar üzerinde ancak ârizi ve muvakkat bir surette müessir ol- muştur, İnkâr etmemek lâzımdır ki, harp sanayiile alâkadar şubelerdeki faali- Yet bütün diğer iktisadi ve sanayi şu- belerinden fazladır. Demir, çelik, oto mobil, ve bunlara yarıyacak, tahrik edecek iptidai maddeler işlerindeki faaliyet buhran senelerinden evvelki derecesine varmıştır. Hattâ bazı hu- susatında geçmiştir bile... Birçok defalar da 'bu sütunlarda yazdığımız gibi İngilteredeki mali ve iktisadi kalklmma - belki Amerika müstesna - diğer herhangi bir mem- leketinden daha ehemmiyetlidir. Bu- nu yukarıda zikrettiğimiz harp sa - nayiine askeri hazırlıklara atfetmek te hata yoktur. Fakat, Ingilterenin herkesten evvel bazı tedbirler alma - sı, maliyet fiyatlerini düşürmeye mu vaffak olması ve bilhassa dışarda İ- çeride telkin ettiği emniyet sayesin - de bu neticeye vardığı da muhakkak tır. Ucuz para, pahalı olmıyan bir kre- di de bu neticede en çok esaslı bir rol oynamıştır. İngiliz sermayesi hari ca akmamış, bilâkis Ingilterenin ec- nebi sermayedarlar tarafından emin bir yer telâkki edilmesi Londra, pi- y yüz milyonlarca Ingiliz lira kenomik durumu iyeti mü- cıp bir şekildedir. Sanayi faaliyeti geçen seneye nazaran artmıştır. Bu senenin ikinci üç aylık istatistikleri- ne nazaran sanayinin hacim endeksi 154 dür (1926 :100). 1935 senesinin ayni aylarındaki endeks ise 144 idi. Bu artışın başlıca - amili, hâcim en- WAREP F ARA a sının sığınmasını temin etmiştir. İNGİLTERENİN ALTINI Bu yüzden de İngiltere bankasının altın mevcudu 250 milyon lirayı geç- miş - 1931 de 120 milyondu - Londra bankalarındaki depoların miktarı iki milyar İngiliz lirasını aşmıştır. Bu sa sen yüksek olanları da Demulen, St—jJüst idi. İhtilâlciler, Hebert'in hakikaten pek fena hareket ettiğini pek geç o- larak anlamışlar ve onu cezalandır- mışlardı. Fakat iş işten geçmişti. Ga- yet karanlık bir mazisi, hattâ hırsız- Iığı bile olan bu adam ihtilâl çıkınca HASAN Acı Badem Kremi Acı badem kremi cilde yarar Cilde hayat, düzgünlük ve tara- vet verir, Cildin kirlerini, zehir- lerini, fena yağlarını temizler. Buruşukluklarımnı, lekelerini, çil- lerini, ergenliklerini, sivilceleri- ni izale eder, Çirkin çehreyi gü- zelleştirir ve ihtiyarlığı gençleş- tirir . Fakat acı badem kremini her- kes yapmaz ve bu kremi mutla- ka acı badem yağiyle yapmak lâzımdır. Bu hem müşkül ve külfetli, hem pahalı bir iş oldu- ğundan biraz acı badem, esansi- le vazelin yağını karıştırarak yapılan kremleri kullanan bha- yanlar ciltlerini bozuyorlar , e dd Halis âcı bademden pek bü- yük fedakârlıklarla istihsal e- dilen hakiki acı badem yağmı krem haline getirmiş olan ko- lonyasiyle ve müstahzaratiyle meşhur eczacı Hasandiır ki: İt- riyatı Fransızlarn (KOTİ) si kadar nefis ve caziptir . Hasan acı badem yağı kremi- le, Hasan yağsız kar kremini ve Hasan yarım yağlı gece kremi- ni bayanlar seve seve kullan- makta ve eczacı Hasani tebrik etmektedirler. Sabun, kolonya, losyon, lâ- vanta, briyantin, saç suları, sür- me, pudra, traş bıçağı ,diş fırça- ları, diş suları, diş macunları ve her türlü ırtriyat ve müstahza- rata mutlaka Hasan merkassını isteyiniz ve araymız, Hasan de- posu: Ankara, İstanbul, Beyoğ- lu. tahsil görmüş yüksek seviyeli insan- larımdan daha iyi olarak bu basit halk çocukları anlamışlardı ki düş - müşlere yardım etmek bir borctur, Kraliçe Versay sarayında görmediği muhabbet ve hürmeti bu kabasaba askerlerden görmüştür. Bu dört duvar arasında yaşıyanlar vaktin nekadar çabuk geçtiğini an - lamıyorlardı. Fakat hariçte yasıyan - lar hareket halinde idiler, Etraftan fena havadisler geliyordu. Hududa kadar gelen Avusturya ve Alman or- duları Fransa ordularile çarpışmış ve bunları dağıtmıştı. Vende'de köylü isyan etmiş ve dahili muharebeler başlamıştı. Lafayet ihtilâlcilerin müf rit olduklarını görerek bu hallerden hoşlanmıyor ve ordudan istifasını ve- riyor. Halk bundan dolayı daha fazla isyan duvuyor. Haklarmın müdafaa edilmediğini söylüyor. Bunun üzerine ihtilâlin en kuvvetli, fakat en düşün- cesiz adamı olan Danton eline kanlı bayrağı alarak işe başlıyor, ilk iş o- larak hapishanelerdeki asılzadelerin idammı istiyor. İdam edilen ki bin kişi içinde Kraliçenin çok sevgili ar- kadaşı Madam de Lamballe de var- dır. Tamplde yaşıyanların bu hâdise - lerden haberleri yoktu. Dünyadan u-| zak yaşıyorlardı. Yalnız çanların ca- lındığını duyunca Mari Antuanet ye- ni bir felâketin yaklaştığını hissedi- yordu. (Arkası var) 5 TAN ABONE VE İLAN ŞARTLARI — Türkiye Dışar için için —— Bir avlık . « « » 150 —— Kİ . *A Gt &- 6 . W W M- 1 yıllık DÜT L | Ç , C MNân için MNâncılık Şirketlerine mt zacaat edilmelidir Kücük ilânlar doğrudan doğruy: daremizce almabilir Kücük ilânlarn $ — satırlığı bir detalık 30 kurustür. $ satırdan fa> lası icin satır basma 5 kuruş almın Bir defadan fazla icin yekündar * 10 kurus tndirilir “ünüö gecmiş nüshalar $ kurustur sanayildir. İTALYA: Döviz. Bürosu, M. Mus- solinin direktifi üzerine bazı mühim istihlâk maddelerinin ithalini arttır- mak için kontenjanların genişletil- mesine karar vermiştir. Sığır etinin kontenjan kıymeti — 12,50 milyon li- retten 32 milyon lirete, kümes hay- vanları 0,75 milyon liretten 8 mil- yorz lirete, yumurta 0,85 milyon liret- ten 8 milyon lirete v.s. çıkarılmış- tır, * RUSYA: Rusyanın bü senenin ilk 7 ayı zarfındaki ihracatının değeri 82.000,000 rubleye baliğ olmaktadır. Bu meblâğın geçen senenın ihra- cat kıymetinden oldukça az olduğu kaydedilmektedir. Ithalât ise geçen seneye nisbeten yüzde otuz yüksel- miştir. Bilhassa giıda maddelerinin ihracatı (süt, et v.s.) bunların fazla mikdarda dahilde sarfedilmesi dola- yısile azalmıştır. İhrac edilen madde- ler arasında en fazla geliri kürkler temin etmektedir. Yalnız demir ihra- catında kayde değer bir inkişaf gö- rülmektedir. Bu seneki font ihracatı ge&eu senekinin iki misline çıkmış- tır. Halbuki 193f senesinde Rusya font ihracatını ithalât ile kapatmak- ta idi. 1936 senesinin ilk altı ayında ise Rusya, font ihraç eden me.nle- ketlerin başında gelmektedir. Diğer taraftan memlekette pamuk istihsa- linin arttırılması ve sentetik kauçuk imali hususunda sarfedilen gayretle- rin müsbet netice vereceği ve bu maddelerin ithalâtının azalacağı ü- mid edilmektedir. . ROMANYA: Hükümet devaliüas- , yon yapmayacağını bildirdiği halde halk arasında heyecan büyüktür. Gaz yağı v.s. şirketlerin hisse sene- datma karşı talepler pek çoök art- mıştır. * NORVEÇ: İtalya ile 28.9.936 tari- hinden itibaren inkıtaa uğrayan kli- ring anlaşmasının yeni liret kuruna göre tekrar meriyete konduğu bildi- rilmektedir. faaliyeti frangı ve onu takiben diğer birçok dünyanın mali ve iktısadi kalkın- Avrupanın gergin siyasi vaziyeti da umumi bir fiyat düşkünlüğü vardı. Herhalde ,para işleri çok nazik iş. lerdir. Ve sonra da vaziyet her mem lekette başka başkadır. Fransızlar İngiliz paralramı, — dahili fiyatları - nı ucuzlatmak, onları dünya fiyatla- rına yaklaştırmak için djişürmüşler - dir. Amerikalılar ise dahildeki borç- lularm yükünü hafifletmek için bu yola girmişlerdir. Fransa da vaziyeti alâka ile takip etmek lâzımdır. Fakat şimdiden fran gı düşüren Blum kabinesinin birçok tahminlerinde yanıldığını görmeme - ye imkân yoktur. Bu yüzden kabine- nin mevkii çok sarsılmıştır. Fransada fiyatları kontrol için 22 teşrinde ku- rulan kontrol komitesinin faaliyetin- den büyük bir fayda çıkabileceği de şüphelidir. : ALMANYADA YENİ PLAN Geçen haftanın en mühim hâdise- lerindenbiri General Göringin Alman iktisadi diktatörü ilân edilmesidir. Bu diktatörlüğün yeni dört senelik Alman iktisadi programile alâkadar olduğu muhakkaktır. Fakat Alman- yanın bugünkü iktisadi birçok müş- küllerle doludur. Bunların başında Alman ihracatınım dışarıda tesadüf ettiği mânialardır. Son para sukut - ları bunları fazlalaştırmıştır. Dışarıya borçlu, olan ve dışarıdan birçok iptidat maddeler ithal eden Almanyanın Mark fiyatını düşürece ğini zannetmek pek varit değildir. YÜŞK GN A b eee ( min eden muazzam bir Conversion yapmıştır. İngiliz sanayii. ticareti ise senede yüzde iki, nihayet üçü aşmıyan bir krediye kavuşmuştur. Neticeler ge- cikmemiştir,. Umumi ticaret çoğalmış, işsizlerin miktarı üç milyondan bir buçuk mil- yona düşmüş, Londra piyasasının dünyadaki nüfuz ve faaliyeti artmış- tır. Buna Türkiyede bile şahit olmak kabildir. Karabük ipekhanelerinin tesisi ye- ni bir zihniyetin eseridir. Bundan başka Türkiyede her türlü işlere gi- rişmeye hevesli birçok Ingiliz firma- larının faaliyeti de zannedildiğinden çok fazladır. Türkiye işleri hakkında malümat istiyen ticarethanelerin bil hassa sanayi erbabınınm miktarı da çoğahnaktadır. Londra piyasasının ehemmiyeti ve sanayiin yeni inkişafı hakmda bir misal zikrederek diğer meselelere ge- çelim. Geçen hafta Londrada Moris Motör kumpanyasının sahibi Lord Nuffield malik olduğu 2,650 milyon adet hisse senedini bir saat zarfında satabilmiştir. Ihraç fiyatı 5 şilin olan bu hisseler 38-45 şiline satılmış ve umümi satış bedeli 17 milyon İngiliz lirasını geçmiştir. Lord Nuffield kırk sene evvel işe 5 şilinle başlamıştı.. FRANSADA VAZIYET Fransız frangının düşürülmesinden sonra görülen manzara cidden tet - kike değer. Geçen hafta Fransız umum ista - tistik İdaresi tarafından neşredilen rakkamlara göre Fransada yüzde 4 e 14 de kadar yaklaşan fiyat te- reffüü görülmüştür. Hariçten ithal edilen eşyanın fiyatı yüzde 13,8, mil- li eşyanm fiyatı da yüzde 6,2 radde- sine yükselmiştir. Yakında tatbik e- dilecek kırk saatlik mesaf haftası - nım, bir iki ay evvel yapılan ve yine zarüri görülecek ücret zamlarından sonra Fransada fiyatların daha bir hayli artacağı muhakkak gibidir Halbuki frangı düşürmeye karar ve- ren Blum kabinesinin kanaati büs - bütün aksine idi... Fransız frangının düşürülmesi bü- tün dünyada fiyatların yükseldiği bir zamanda olmuştur. Halbuki Sterlin dolar sükütları anmda bütün dünya- “EYEHALRA malik olan Almanya dahili ve hari- Romanyalı muha- cirler Sıvasta Sıvas, — (Hususi muhabirimiz - den) — Sıvasın “Şarkışla,, ilçesi ile “Gemerek” kamununa gelen Ro- manyalı 1500 göçmen tamamen yer- leştirilmiştir , Şarkışla ve Gemerekliler, başla « rında Şarkışla ilçebayı Hikmet Ece olduğu halde göçmenleri istasiyon - da karşılamıştır. Muhacirlerin treni yaklaştığı za- man davullar, zurnalar çalmağa başlamış, muhacirler yüzlerce araba ile evvelce hazırlanan evlere yerleş- tirilmiştir, edebilir. Bunun içindir ki, ihracatı - mızın yarısını çeken Almanya mali ve iktisadi siyaseti bizi çok yakından alâkadar eder. Yakında Alman ikti- sat vekili Şachtın geleceği havadisi herhalde mühim bir hâdisedir, BİZDE FAALIYET Türkiyede geçen haftanm en mü « him hâdiseleri meyanında muhterem Başbakanın memleket dahilinde yap tığı seyahati, pamuk ve Maliyet fi- atleri meselelerini zikretmek lâzım- dır. Birçok memleketlerin fiyatlarını düşürmek için her türlü çareye baş vurdukları bir zamanda Türk fiyatla rtınım yüksekliği hükümetin dikkati- ni çekmekten hali kalamazdı . Bu meyanda istihsal ve istihlâk maddelerimizin maliyet fiyatlarile uğ raşmak mecburiyetindeyiz. Dahilde hayatı ucuzlatmak, dışarıda malları- mızın revacını arttırmak için maliyet fiyatını terkip eden âmilleri yakın - dan tetkik etmek mecburiyetinde « yiz. Şekerde ve tuzda olduğu gibi bü- tün diğer eşya fiyatlarının da ucuza mal olması için hükümet birçok ted- birler alabilir. İhracat eşyamızın üzerindeki mu- ameleler hâararetini muhafaza etmek tedir. Bilhassa tütün üzerine iyi iş- ler. yapılacağı haber verilmektedir, Amerikada sigara imalâtı geçen se- neye nazaran yüzde 33 artmıştır. İstanbul esham borsasında geçen hafta fiyatlar sağlamlıklarını muha- faza etmiştir. Merkez bankası hisse- eTT VZ“VYTUYNLUNK ZÖ,DUSZS, VO Yra - rasında temevvüç etmişlerdir. ci fiyatlarını da istediği gibi tespit Raif N. METO işmühelii ar Firsahis Otomobiliniz için Yeni güzellik müstahzaratı bilinizi sizi yor- madan yeni hali- ne getiren son sistem ciladır. Sair Whiz mamulâtı. Wbiz motör, şanzman, Mafsal, gres ve su tu lumbası, yeni motör alıştırma yağları, zımpara Macunu, conta macu nu, tente boyası, radyotör temizleme ilâcı, radyatör tamir tozu, so ğuk yama v.s. Türkiye acentesi: TATKO ŞİRKETİ, Taksimbahçesi kar şısında. Telgraf: İstanbul TATKO. Telefon: 44742 - 3, Lâstiklerinizin kenarı- nı beyaza boyayınız. Wh z beyaz lâstik bo- yası lâstiğe kaynar be- yazlığını muhafaza eder çatlamaz.