12 Ekim 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

— 12 - 10 - 936 sa —e — e— TA SONHABER Ispanya Sivil Harbi En Şiddetii Günlerinde MADRİD'e TAARRUZ Hükümet Kuvvetleri Birkaç Yerde Asileri Mağlüp Ettiler Londra, 11 (Radyo) — İspanyadan gelen en sori haber er şu suretle hülâsa edilebilir: ; harbin en acıklı hâdiseleri Asilerin şimal ve cenup orduları asmda Cebrerosda irtibat hâsıl ol- muştur. Madrit üzerine asilerin kat'i aarruzu başlamak üzeredir. Madrit- & asilerin hava hücumuna karşi Mü- m tedbirler alınmıştır. Asiler ken- di hükümet Merkezlerini * BurBos'ta organize etmektedirler. Asi General Franko da umumi kazârgâhmı Sa- manka'ya nakletmiştir. Muhtrebe ziyetine ait kaberlere göreıîîmkn. het kuvvetleri ve münferit milis kıt- Bir yandan âsiler Madrit üzerine taarruz 1 tamamlarken diğer taraftan da bazı mıntakalarda si - vuku buluyor. '/hazxrlıklan— Z A Madrit ve civarı arı dün bazı muvaffakıyet kazan - mışlardır. Asturyas eyaletinde hü - Kümete merbut maden amelesi mü - m bir mevkii işgal etmişler, asiler burada mühim zayiat vermişlerdir. Burada vahşiyane sokak muhare- beleri olmuş, milisler tarafmdan bir - ök evler dinamitle berhava edilmiş, İcindekilerden hiç kimse kurtulama- mıştır. — Madrit yakınnıdaki San Aarten'de asiler müthiş bir mağlfibi- ete uğrayarak yüzlerce zayiat ver - nişlerdir. Oviedo şehrinde de asiler tok sıkışmışlar, mühim telefata uğ- amışlardır. Madrit civarında âsilerin Fakat yeni bir habere göre Madrit e Valans arasındaki demiryolunu â , Madride-olan nakli vatı durdurmulardır. MOSKOVADA Moskova, 11 (A.A.) — Halk ko - serleri heyeti reisi Molotof İspan- ra büyük elçisi Pascuayı kabul etmiş Ve şerefine bir ziyafet vermiştir. - Gömböşün Cenhaze Alayı Budapeşte, 11 (A.A.) —'anaibi hü- b öak 1 anma mensup Arşidükler, M. Goe- tin, M. Sehuschnigg, M. Ciano ve se- ler, dün General Gömböşün saat 8 de yapılan cenaze merasiminde ha- ir bulunmuşlardır. Merasim, pek şaalı olmuştur. Alayda İtalya ve Almanya tarafından gönderilmiş olan gskeri heyetler, nazarı dikkati — cel. ediyordu. —— — — —e Moskova elçimiz Moskova, İl (AA)y —— Türkiye- Moskova Büyük Elçisi ?i lpaydın buraya dönmüş ve vazifesi- başlamıştır. Dünya sıkıntıdan ne zaman kurtulacak Londra 11 (A-A.) — İngiltere ban- direktörü Sir Robert dün South- rtda demiştir ki: Para anlaşmasından önce, konten . arım, Mmübadele tahdidatının y irenin ortadan kalkacağından —i idimi kesmiştim. Fransız kararı inde ufuk aydınlamaya başlı - r. Şefler sabırlı, ihtiyatlı olurlar ayni zamanda geniş - görürlerse, nya sıkıntılarından kurtulabilecek- ae aPi T A . ktisat ve maliye vekilleri Siirtte Siirt, 11 (A.A.) — İktısat Vekili tlâl Bayar ve Maliye Vekili Fuat ğralı Siirde gelmişler ve sehri ge- rek bazi izahat almışlardır. Trakyâda göçmenler Edirne, 11 (A.A.) — Bütün Trak- lda göçmenlerin sağlık durumu iyi- t. Sıtma mücadele teşkilâtı Edirne- ve Trakyanın diğer vilâyetlerinde itün hızı ile ve tam kadro ile çalış- aktadır. ı tümet Amiral Horti ile Habsburg ha-. .| havalanmışlardır. Avusturyada Atman Nüfuzu Arttı İtalyanın Orta Avrupa- daki Naf z İktidarı zayıfladı hLondra, li (Radyo) — Avustur - yadaki diktatörlük hareketi İnkişaf | etmektedir. Avusturya Nazilerinin re- pisi olan. Prens Ştarhemberg, hükü - metin kararına uyarak, idaresi altın - daki Nazi teşkilâtını dağıtmıştır. Fa- kat Tirol taraflarındaki gizli Nazi ha- rekâtı meydana çıkarılmıştır. Fransız gazetelerine göre, Şuşnig diktatör - lüğü Avusturyada İtalya nüfuzunun kırılması, onun yerine Alman nüfu- zunun artması demektir. Paris, 11 (A.A.) — Gazeteler A - vusturyada nasyonalist teşekküllerin ilgasmı, İtalyanın merkezi Avrupa - daki nüfuzunun kırılmasına ve Al - man nüfi kuvvı at- Tediyorlar. Eko dö Pari diyor ki: ı'AVÜB*“-ı'ş,'_ıı, bundan böyle beynel - milel plânda Bir-Alman devleti gibi hareket etmektedir. M->Ciano, Berli- ne varmak üzeredir. İhtimal Zevahiri kurtarır ve 1935 Martı ile 1936 Mar - tında İtalya, Avusturya ve Macaris- tan arasında aktedilmiş olan itilâfları Almanyaya kabül ettirir. Fakat bundan Böyle taslakları yapılmış olan ikombinezonl. kuvvet ve nüfuzunun mevkii daha b ve bu hususta artık evhama kapılmı- yacak İtalya, arada sırada Garbi Av- rupa ile mesai birliği yapmak zarure- tini duyacaktır.,, Populer gazetesind';:n: “Prens Ştarhembergin doğrudan doğruya M. Musolini'nin adamı oldu- ğu malümdur. Fakat Düçe, kendisine son zamanlarda pek az müzaheret etmiştir.,, hul bul Almanlar eski olimpiyatların birinde hafriyat yapacak Atina, 11 (TAN) — Kadim Yunan olimpiyatlarının yapıldığı yerde Al- Man heyeti tarafından arkeolojik haf riyat yapılacaktır. Alman maarif nazırı üçay kadar sonra hafriyat mesaisini Atinada bizzat küşat ede- cektir. Soğuktan donan binlerce Kırlangıç Roma, 11 (AA.) — Venedikten bildiriliyor: Soğuktan uyuşmuş olan — binlerce kırlangıç Viyanadan buraya gelmiş- tir. Bunlara yem verilmiş, , ısıtılmış ve sonra serbest bırakılmıştır. Kır- langıçlar, sıcak memleketlere doğrüu KÜÇÜK HARİCİ HABERLER aris üzerine geniş mik- P yasta bir hava hücu - mu manevrası hazırlanmış - tır. 3 Mt ği üj ssamble — müzakereleri hitam bulduğu — için diplomatlar Cenevreden ay - rılmışlar, yalnız Litvinof — o- rada kalmıştır. . * * * spanyanın âsilere ilti - hak eden Atinadaki el- çisi dün ölmüştür. K 4 unan Başvekili Metak- sasın reisliğinde bir heyet Yunanistanın vaziyetini gözden geçirmek - iktisadi tedir. Dıntıig. 11 — Tayyare- lerin hava meydanın- dan başka bir yere inmeleri ve fotoğraf alınması kat'i o- larak yasak edilmiştir. Filistinde Grev Bitti,Fakat Vaziyet Yine Şüpheli Kudüs, 11 (A.A.) — 175 günden- beri devam etmekte olan Arap grevi, pazartesi sabahı sona erecektir, Londra, 11 (A.A.) — Filistinde u- mumi grevin nihayeti münasebetiyle grev komitesi ile Arap kabileleri a- rasında mühim müzakereler yapıl - maktadır. İngiliz gazetelerinin Fi - listindeki muhabirlerinin gösterdiği nikbinliğe rağmen çok iyi — müisallâh bulunan Arap kabilelerinin komite İve Arap kralalrimm talebini is'af e- decekleri şüphelidir. Arap Prensesi Kocasından Ayrılıyormuş Londrada çıkan Niyuz Kronikl ga- zetesinin Atina Muhabiri tarafın - dan verilen malümata göre, Trak ha- nedanına mensubiyeti dolayısile bir- kaç ay önce Anastas Haralambo na- mımnda birile izdivacı, uzun dedikodu- lara yol açan Prenses Azra, kocasın- dan ayrılmak üzeredir. Sebebi, aabı!( prensesin Holivut tarafından bir Şark filminde çalışmak üzere vuku- bulan daveti reddetmesi ve buna kö- Cüsmın kızmasıdır. İngili_z— Faş stleri Domates ve Yumurta 'Wdlmg' ına Tutuldu'ar. Londrada bir faşist kadın polisler tarafından karakola götürülüyor. Londra, 11 (A.A.) — Binlerce fa- şift aleyhtarı, dün Tunbridge Wells'- de nümayiş yapmakta olan Kent fa- şistlerini domates ve çürük yumurta- larla bombardıman etmişlerdir. Bir nümayişçi tevkif edilmiştir. Fransade Yine Yüzler- ce Tevkifat Yapıldı Komünistler, Faşistler Metz, 11 (A.A.) —. Dün öğleden sonra halkı, komünist partisi umu- mi sekreteri M. Thorez'in konferan- sında hazır bulunmaya davet eden beyannameler neşredilmiştir. Diğer taraftan Loren cephesi men- supları, Moselle'deki şehir ve kasa- balar ahalisini komünistlerin konfe - ranslarını protesto etmeye davet et - miştir. Komünistler saat 19 dan itibaren salona yerleşmişlerdir. Saat 20 de kesif bir halk kütlesi, Kristal sara- yının etrafında ve mücavir sokaklar- da toplanmıştı. Bunlar, rogue, yaşasın Fransa,, di ğırı- yorlardı. Bu sırada adamî;î bş,rîggğ- roulede heykelinin kaidesine cıkarak hatip vaziyeti takınmış ve halka hi- taben bir takım sözler söylemiştir. Bunun üzerine ahali Marseyez marşı- nı çağırmış ve “Fransa, Fransızla- rındır. Kahrolsun Thorez,, diye — ba- ğırmıştır . Polis, ahalinin üzerine yürümüş, halkı geri sürmüş ve birçok kimsele- ri tevkif etmiştir. ; Seyyar muhafız müfrezeleri, icti- ma salonunun etrafını ve civar sokak ları muhafaza altmda bulundurmak- tadır. Meç belediye reisi, komünistlerin nümayişini durdurmak ricasiyle cu- mur reisine müracaat etmiştir. Strasburg, 11 (A.A ) .. Komünist meb'usların Alsasta yapmakta olduk- ları propaganda turnesi dolayısiyle dün öğleden sonra ortalıkta bir gale- yan hasıl olmuş, birçok tevkifat ya- pılmiştir. — L ç LAROK ADLIYEDE Paris, IL(AA ) — şEvansız faşist- “Yaşasın La- '|Yerinin lideki Miralay dö Larok, gizli teşkilât yapmak suçundan adliyede istintak edilmiş, taraftarları bu mü- nasebetle nümayişler yapmışlardır. MATBUAT HURRİYETİ Paris, l11 (Radyo) — Başvekil M. Blum, matbuat hürriyetini tahdit e- den yeni bir matbuat kanununu Me- busan Meclisinin önümüzdeki toplan- ti günlerinde meclise verecektir. Mussolini Ingilte- reye silâhla cevap veriyor (Başı 1 incide) lara konulacaktır ki, bunlar cem'an 118.375 tonilâto eder. Bu yeni hüummalı faaliyeti muhik gösteren birçok sebepler mevcuttur. Geçen eylülde İtalyan matbuatı İngil- terenin Akdenizde Hindistan yolunu emniyet altında bulundurmıya haklı olduğu mütaleasını serdetmekle be - Taber İngilterenin deniz silâhlarmı arttırmasından dolayı hayret göste- riyordu. O zaman bu neşriyat İtalyanm Akdenizde bir silâh anlaşması yap - mak için İngiltere ile müzakereye gi- rişmek istediği tefsir olunmuştu. Halbuki o gün, busün bu cihet ta- hakku ketmemistir. Diğer taraftan Romada beyan olunduğuna göre Sov- yet Rusyanın İsnanya islerine ademi Müdahale komitesindeki teşehhüsti İtalyavı ürkütemez İtalya her türlü ihtimale karsı hazır bulunmaktadır. Esnaf Cemiyetlerinde Esnaf cemiyetlerinin kongre'eri - ne bu ayın 13 ünden itibaren br-'h . nacaktır, Kongreler ay sonuna kadar bitmiş olacaktır. Balıkçılar cemiyeti idare heyeti - “nin de yenilenmesi bu ayın on sekizin- de yapılacaktır. Bu seneki intihapta Cemiyetin nizamnamesine göre he - yet âzasından yarısı kur'a ile oıkarı- lacak, yerine yenileri seçilecektir. Büyücülük yapryordu Cağaloğlunda oturan 27 yaşımda' Saime adında bir kadm, şimşir taşık kullanmak suretile bir kıza büyü ya- parken cürmümeşhut halinde yaka- lanmış, adliyeye verilmiştir. Hükümet, Matbuat Hürriyetini Tah- dit Eden Bir Kanun Hazırlıyor Elektrik Şırketi Curmümeşhut Halinde tutuldu * |Başı 1 incide) yapılmakta olan Ergene köprüsü ile yapılacak köprülerin yerlerini teftiş ettim. Bu yolların yapılabilmesi için icap edenlerle yerlerinde görüşerek tedbirleri mütalea ettim. IZMİRDE Maydostan Çanakkaleye, Çanakka leden Balıkesire kadar olan yeni yo. lumuzu gördüm, sonra İzmire git . tim. İzmirde kaldığım müddet icinde Nafıanın. mühim bir işi olan (Cellât gölü) ve Küçük Menderes ameliya- tını, Aydın hattı üzerindeki Aziziye tünelini gözden geçirdim. İzmirde ay rıca elektrik, telefon, posta ve tel - graf işleri üzerinde de icap edenlerle yakından görüştüm. Ve bazı tetkik lerde bulundum. Oradan trenle Af - yona geldim. NAKLİIYAT Afyon bizim için mühim bir aske- rTİ ve şimendifer merkezi olduğuna göre orada yeniden yapılacak tadilât hususunda icap eden tetkikatta bu- dum, sonra da Eskişehir tarikile Is- tanbula geldim. Şimendiferle olan bu seyahatimde son günlerin nakliya tını gördüm, Her yerde işlerin nok - tai nazarımıza muvafık gitmekte ol- duğunu anladım. Neticeden memnu- num, yarın veya öbür gün Ankara- ya hareket edeceğim. TELEFRON VE HAVA NAKLİYAT Şehirler arası ve hudutlar arası te lefon hatlarının tevsii hususunda te- şebbüste olduğumuzu ve keza hava servislerinin tevsi edilmesinin de mü karrer bulunduğunu daha evvel söy- lemiştim. Herhangi bir ecnebi şirke- tinin inşaat hususunda bir müraca- atı varsa hiçbir imtiyaza istinat et- memek üzere her sene mukassiten ö- denmek esaslarile konuşabiliriz. Fa- kat henüz böyle bir müracaattan ha berim yoktur, lâkin paramız ve prog ramımız vardır. ELEKTRİK ŞIİRKETİ Istanbul Elektrik şirketinin henüz satın alınması meselesi mevzuuha- his değildir. Yalnız bulunduğu vazi - yetin ıslahı ve dürüst şekilde işleme- si mevzuubahistir. Elektrik şirketi- nin mukavele haricinde senelerden - beri halktan fazla para aldığma dair vesikalara müstenit, oldukça mühim bir ihbar vaki olmuştur. Bu ihbar üzerine vekâlet geniş bir komisyon teşkil ederek ihbarı esas- lr bir surette tahkik ve tetkik et - mektedir. Şimdiye kadar tahkikat müspet olarak devam etmektedir. Son günlerde Anadolu tarafında ya- pılacak tesisata lâzım olan birçok eşya ve malzemeyi gümrüksüz ola - rak eski imtiyazı hududu dahilinde kullandığı hakkında yapılan diğer bir ihbar üzerine de tahkikata başlan - mış ve bazı maddeleri cürmümeşhut halinde yerlerinde tespit edilmiştir. Komisyonun gümrük kaçakçılığı mahiyetinde olan bu tahkikatına güm rükten de bir müfettiş iştirak etmek tedir. İşte gazetelerin İstanbul Elektrik şirketinin şu ve bu surette bahsettik leri vaziyetinin esası budur. Elektrik şirketi de, tıpkı tramvay şirketi gibi 1926 yılımnda hiçbir hak ve esasa istinat etmiyerek sermayesini altın İsviçre frangına çevirmek gibi bir vaziyet elde etmiştir. Hukuki bir esas ve zarüreti olmıyan bu vaziye - tin şüphesiz halledilmesi lâzım olan bir meseledir. İSVEÇ GRUPU İsveç grupu ile olan temaslarda grup ile anlaşamadık. Ereğli ve Trab zon limanlarını yapması esasını kabul etmiştik. Bununla beraber şirketle uzun uzün devam eden müzakere - Yo 2 ço . . k . Eşeklik Hikâyesi! Son Atina seyahatimin son gecesi birkaç dost beni bir eğlence yerine götürdüler, Bizim Gardenbar kabilin- den bir şey. Orada en muvaffak olan numaralardan biri, bir artistin eşek kılığına girmesiydi. Herkes bu sahte eşeğin çıkmasmı ve eşeklik etmesini o kadar hahişle bekliyordu ki herife gıpta ettim. Bu hahiş ve hüsnü ka- bulü sadece artistin eşeklik etmedeki hünerine değil, biraz da bizim eşek muhipliğimize hamletmeyi bir haki - katseverlik vazifesi saydığım için bu- rada onu da kaydetmeden geçeme « dim. Bir topal eşek taklidi yapan bu ar- tistin müşterilerden birine yaklaşıp kulaklarmı dikerek bakması pek bü - Yük bir iltifat sayılıyor ve ötekini be- rikini hafifçe tekmelemeler hazırunu enikonu şenlendiriyordu. Bu numaraya büyük bir ibretle baktım. Artistin ismini değilse bile milliyetini öğrenmek istedim. İngiliz dediler. Garibime gitti. Adamın nu « marası muvaffakıyetle bittikten son- ra bir ara salona geldi. Masasına git« tim, Buluşunun parlaklığından dola- yı kendisini tebrik ettim. Bana açil- dı; — Ali tahsilimi Amerikada yap « tım, Uzun lek etüt« keri ile uğraştım. Lâkin bir türlü ha- yatımı kazanamadım. Karım ve ço- cuğum aç kaldılar. Nihayet günün birinde bir oyuncakçı dükkânımın ö- nünde halkı toplanıp, kartondan ya- pilmış bir eşek başıma hayretle bak- tığımı gördüm. Bu gördüğünüz nu - macanın esası bir şimşek gibi aklıma geldi. Ertesi günü kitabı, kalemi, etüdümü, her şeyi bıraktım. Bir eşek postu yaptırdım. Bir hafta çalıştık- tan sonra bir müzikholde işe başla - dım. Numara o kadar tuttu ve hal- kım o kadar hoşuna gitti ki birçok leketlerde bunun p al- dim. Şimdi benden başka kimse “eşeklik” edip para kazanamaz dedi. Halbuki... Hat B FELEKR ae n B NASIL YAZIYORUZ? Edebiyat Fakültesi Garp edebiyatı profesörü ve yabancı diller mektebi müdürü Spitzer Üniversiteden ayril « mıştır. Onun yerine Cenevre Ünivere sitesi lisaniyat profesörü Overbach angaje edilmişti. — Son Posta, 10., 10. 1936, “Angaje,, yerine "tayin,, veya ”davet,; dese ne olurdu?... Ham “angaje,, kelimesi - nin türkçede hususi bir man: herkes için kullanılmaz, * S: L S. Akşam'da (10 . 10 - 1936) Ka« Taağaç mezbahasında gördüklerini anla- tırken yazının bir yerinde şöyle diyor; — 88 Dağlıç... — 85 Karaman... — 83 Kwırcık... Ve hayvanlar, mezbahaya giden koyunlar gibi değit, nereye gitlikleri- hi bilmiyen mahlüklar gibi kesilme Paviyonlarına dağılıyorlar. “Nereye gittiklerini bilmiyen mahlükler,, dediğine göre, hayvanların halinde bir yile zınhl_ı_. bir perişanlık, bir şaşkınlık olduğu. nu söylemek ister. Peki ama hayvan, gitti- Bi yerin mezbaha olduğunu bilince hali Yis ne öyle olmaz mı? Bilhassa bilince halinin öyle olması lâzım gelmez mi? Yoksa S. L mezbahaya giden hoyunların keyiflerinden hpplımasmı mı istiyor? Hem mezbahaya giden koyunlarım, gittikleri yer neresi Ol. duğunu anlamadıklarını S. I. S. nereden bi Hiyor? âsı vardır, öyle * Boğaziçi hakkında söylenecek vea yazılacak o kadar çok mevzu var KRisee — İskender F. Sertelli, AÇIK SöÖZ, l11 - 10 - 1986. Büu “mevzu,, hakkında ben, * sö veya yazılacak söz bulamıyorum öylenecek Ahfeş lerde bir neticeye varılamadı TRANSIT YOLU 500 bin lira sermaye ile Trabzon « dan Iran hududuna kadar bir kam - yon ve otobüs hattı dev - ) let demiryol ları idaresinde işletilecektir. e (8) otobüs ve (24) kamyondan iba rettir. Bu yola ihtiyaç olan para bu seneki bü.îîçeye dahildir. Nakil vasıta larının münakasası bitmek üzeredir, bahardan itibaren işlemeye başlıya : caktır. İran hükümetinin, bun.u bir- likte işletmek hususundaki teklifini hüsnü telâkki ederek Müşterek calı- şabileceğimizi Bgösteren 'bir teklifte bulunduk. İki komsu ve dost milletin .menfş_atlerîni alâkadar — eden bu işe mümkün olduğu kadar hüsnü ni- ;îitle iyi bir şekil vermek mümkün- Y