12 Ekim 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

2 Filistin Mektubu Filistin Meselesi Tam (- Bir Dönüm Noktasında KIYAMCILAR Bunların Bir İhtilââ Hükümeti Vücude Getirdikleri Anlaşılıyor Kudüs, 6 (Hususi muhabirimizden) — Filistinde va - ziyet bir dönüm noktasına varmış sayılır. Çünkü bir ta - raftan Arap çeteleri ile İngiliz kuvvetleri arasında Mmu- harebe devam ediyor, bir taraftan da sulh müzakereleri yapılıyor. Filistinin mukadderati bu iki cereyana bağlı - dir. Fakat burada son günlerde yayı- lan bir habere göre, yedi aydanberi Filistin Arapları namiına mücadele- ye giren ihtilâlciler son günle“de bir köngre yapmışlar ve bu ko”gre- ye 50 bin ihtilâlcinin mümessilleri iştirak etmiştir. Ihtilâlciler kKOüp-e - de bir ihtilâl hükümeti vücuda ge - tirmeye karar vermişler ve bu hü- kümetin temelini atarak hükümet reisini ve hükümet âzasınt seçm'şler ve ihtilâlcilerin başkumandanı sa - yılan Fevzettin Kavukçu hakkında i- timatlarını yenilemişler, daha Son - ra yüksek bir müdafaa komitesi seçe rek bütün Filistin halkmı i! '“âl bü- kümetine vergi vermeye davet eden beyannameler yazarak dağıitmişlar - dır. İhtilâlciler târafından Bağdat - ta neşrolunan bir gazeteye göre, ih- tilâl hükümetinin hedefi mücadele- yi her ne pahasıina olursa Olsun so - nuna kadar idame etmektir. Diğer taraftan ihtilâl hareketi baş kumandanı ünvanımı taşıyân Fev - zettin Kvukçu bir beyanname neşre- derek İngilterenin Araplara t *“ta- kil bir devlet teşkilini, yahudi mü - haciri Filistin Araplarına zarar ver- diği takdirde bu muhacereti durdur- mayı vadettiğini, fakat verdiği sözü tutmadığı için Arapların kıyam et - tiklerini anlatıyor ve şimdiki ihtilâl hareketlerinin hedeflerini şü şekilde tavzih ediyor: 1i — Milli ve mes'ul bir hükümet tesis etmek. 2 — Yahudi muhıcereünl tama - mile durdurmak . 3 — Filistin topraklarının Yahu - dilere satılmasınt menetmek. Beyannamede bu esaslar kabul o- lunmadıkça, iki tarafın barışmasına imkân bulunmadığı söylenmektedir. Çete muharebelerinin devamı ih- tilâleilerin kuvvetli teşkilâta dayan dıklarını apaçık gösteriyor.*Bu mu- harebeler son günlerde sıklaşmış ve şiddetlenmiştir. Fakat öbür taraftan da sulh mü - zakereleri başlamış bulunuyor. Sulh hareketine önayak olan Arap Kral - larının maksadi, mücadeleye son ve rerek müzakere masasına geçmek ve Filistin meselesini halledecek bir tesviye sureti bulmaktır. Filistin u- mumi grevini idare eden komiteler - le Arap hükümdarlarının murahhas- ları arasındaki müzakereler henüz bir netice vermemiş bulunuyor. Fa- kat bu müzakereler bitince verdiği ve umumi grev nihayet bulduğu tak- tirde emniyetin teessüs etmesi, yine beklenilmemektedir. Çünkü kıyam ve ihtilâf hareketi başka, umuümi grev hareketi haşka- dır. Umumi grevden maksat halkı çalışmaktan alıkoymak ve bu suret- le bütün halkın manda idaresinden memnun , olmadiğını göstermektir. Grev eden komiteler aşağı yukarı yedi aydanberi bu işi başarmaya mu vaffak olmuş ve bütün halk arasım- da bu yolda vahdeti muhafaza et - miştir. Komiteler umumi greve son vermeyi kabulf ettikleri takdirde $ | — hareketi yeniden canlanacak, dük - kânlar açılacak, alış veriş başlıya - caktır. Fakat kıyamcılarm da mü - cadeleden vaz geçmeleri ihtimali son derece şüphelidir. İngiltere hükümeti de bunu anla dığı için fevkalâde askeri tedbirler almış bülunuyor. Neticenin ne olacağını kestirmek mümkün değildir. Fakat Filistin me selesinin tam bir dönüm noktasında olduğu şüphe götürmez, Kadıköyünde Tramay - Kamyon Kazası O'du Hâdisenin tam vukuu anında Dün sabah Kadıköyünde bir tram vay - otomobil kazasi oldu. Hiçbir insanım burnu kanamadan geçen bu kazada bir kaâamyön tramvayın Üstü- ne çıktı. Şimdiye kadar hiç bir eşine rastlanmayan bu garip hâdise Şüyle olmuştur. Fenerbahçe tramvayı, stadın Ö - nünden geçerken arkadan gelen bir kamyon öne geçmek istemiş ve son sBüratini vermiştir. Bu sırada karş! dan da bir taksi öotomobili geliyor - muş. Kamyon, tramvayla taksi oto- mobili arasına sıkışmış ve şiddetli bir çarpışmadan sonra da kamyonun sağ tekerleği tramvayın yan kapı- — gından İceriye girmiştir. -- -vayı üAYA G e öçare ŞAG A ——— alınmış enteresanı bir resim vatman Hayri kamyonu da Ahmet isminde birisi kullanıyordu. Polis tahkikata başlamıştır. ——T TT 12-10 - 936 b’al/canıı Misafirlerimiz Yalovada 2ün Büyükadada Neşeli Saat er Geçirdiler — Ben bir daha Nise gitmem, Benim Nisim bundan sonra Büyük- ada olacaktır. İyi bir Balkanlı, Bal- kanlarda tedariki mümkün olan bir nevi eşyayı, bir ihtiyacı, bir zevki Balkan hudutları arasında aramaz. Bu gözleri Romanyalı misafirleri- mizden biri, dün Büyükadada bir muharririmize söylemiştir. Misafiri - miz Adada yaptiği turdan son derece memnundu. Bu memnuniyete, arabacısının da ortak olmasını istemiş ve bahşiş diye iki lira uzatmıştır. Arabacı Balkanlı bir misafirden bahşiş kabul edemiye- ceğini vaz'ı ve tavriyle nazikâne an - latmıştır. Balkan birlik duygüularma halk arasında da verilen kıymeti gös- teren bu hareket, misafirimizi çok mütehassıs etmiştir , Öğle yemeği Yat klübünde — çok neş'eli bir surette geçmiştir. Yeme - ğin sonuna doğru neş'e artmış Ve se- sine güvenenler kendi memleketinde- ki halk şarkılarından nümuneler te - ganni etmiştir. Genç doktorlarımız â- rasında da güzel ses sahipleri bulun- duğu bu vesileyle meydana çıkmış- üri Yemekten sonra misafirlerimiz hu- süsi vapurla Yalovaya gitmişlerdir. Yalovada banyo tesisatımı tetkik et- mişlerdir. Dün akşamı Yalovada ge- çirmişlerdir. Program mucibince bu sabah Bursaya gidecekler ve akşam şehrimize döneceklerdir . Parti Nahiye Dün Usküdarda Merkez Nahiyesi Top'andı C. H. Partisi Üsküdar nahiyesi kon gresi dün toplandı. Saylav Behget, Vilâyet idare heyetinden Faruki, Be- lediye azalarından Makbule Esat, Mehmet Ali, İsmail Şevket, Celâl ve Muharrem Nail ile Üsküdar kayma- kamı kongredp hazir bulundular. Ön- ce üç senelik i çalışma raporu o- kundu ve kabul edildi. Bu arada hal- kımn dilekleri tesbit edildi, kaymaka - mın izahatı dinlendi. Müteakiben i- dare heyetleri seçimleri yapıldı ve so- nunda da kaza Parti başkâaninin tekli. file Parti varlığının Büyük Şefi Ata- türkün yüksek katına bir tazim tel- grafı çekilmesine karar verilerek kon greye nihayet verildi. Romanya, Afgan Hariciye Nazırları Ankarayı Ziyaret Ederek Temaslar Yapacaklar Bir müddettenberi Sovyet Rusya - nm mühtelif merkezlerini Ziyaret et- mekte olan dost Afganistanın Harici- ye Nazırı Feyiz Muhammet Han mem leketine dönmek üzere yarın şehrimi- ze gelecektir. Birkaç gün memleketimizde kala - cak olan Afgan Nazırının Atkaraya iderek hükümetimiz erkânile de te - maslarda bulunacağı zannedilmekte - dir. Diğer taraftan, Romanyanın yeni Hariciye Nazırı M. Antonesku'nun da Ankarayı ziyaret edeceği bildiril - mektedir. Yaralandı Çocuk Tramvaya Asıl- mıştı, Sonra da Düştü Dün saat 14 de Kabataş Lisesi tale- besinden 14 yaşlarında Şükrü oğlu Orhan mektepten çıkıp evine gider- ken Beşiktaşa gelen tramvaya asılâ- rak yere atlamak istediği sırada mu- vazenesini kaybetmiş, düşmüştür. Bu esnada sağ ayağının iki parmağı ezi- lerek hastaneve kaldırılmiıstır. Kalp Para Bir Köylü, Kalp Bir Çocuk Babaları Kitap Fiatlerinden Şikâyetçi ÇOK PAHALI| Yeni okuma mevsimiyle beraber Orta ve lise.mektepleri kitaplarınım bir kısmını Kültür Bakanlığı hesabı- na Devlet matbaası basıyor ve kıy - metlendirerek satıyor .Bir kısmını da kitapçılar basıyorlar. Hem Kültür Bakanlığınm bastığı ve hem de hususi müesseselerin çı - kardığı kitaplar hakkında ayrı ayrı şikâyetler vardır. “TAN” müuharriri buvaziyet etra- Primaa tetkikler yapti, kîtapcnarm di görüştü. FAHİŞ FİAT! Yeni Kitapçı Kenan Yusuf, kendi- siyle görüşen muharririmize başlıca şikâyetleri şöyle anlatmıştır: — Vekâletin bastırdığı kitapların pahalılığımı söyliyemeyiz. Fakat bun- ların fiatları tesbit edilirken sabit bir esasın kabul edilmediği görülür, bu yüzden de kitap fiatları arasımda mantıikla telif edilemiyecek bir nis - betsizlik göze çarpar. Meselâ büyük tarihin Üçüncü cildi içindeki İyi kâ - gida basılmış bir çok tabloları, re . sinileri ,renkli minyattirleri, harita - ları ve hezli cildiyle 150 kuruşa satı- lirken 64 sayfalık zehirli gazlar ve korunma çareleri adlı bir kitaba da (15) kürüş kıymet konmuştur. Bir hesaba vurulursa tarih 150 ye satılır- ken bü kitabm azami beş kuruşa sa - tılması lâzım gelir. Bu Nisbetsizlik başka kitaplarda da vardır. Husust müesseselerin bastık- ları kitaplar içinde fahiş-denecek Kka- HYAF Pahalı - olanlar- vardiır. Meselâ bir kitaphanenin bastığı ve 150 kuru- şa sattığı atlaslar çok pahalıdır. Yi- ne ayni'müessesenin 113 kuruşa sa » tılan Coğrafyalariyle Devlet Basrme- vinin 65 kuruşa sattığı (Yeni Biyo - toji), başka bir kütüphanenin 68 ku- ruşa Sattığı (Okullarda Musiki) ve yine kütüphanelerden birinin 54 kuruşa sattığı (Solfej dersleri) pa - halr satılan kitaplara birer örnek 0- larak Bösterilebilirler. tık mektep kitaplarının en büyüğü- nün kiymeti 30 kuruşu geçmediği için bunlardan şikâyet edilemez. VELİLERİN ŞİKÂYETLERİ Bugün çoöcük velilerinin başlıca şİ- Maarifin Kitapları Ile Kitapçıların Bastırdığı Kitaplar Arasında Uçurum Farkı Var Bir kütüphanede yavrularımızın kitap alışverişi ortaya bir kitap meselesi . çıktı. Mektep kitaplarımnım, bilhassa orta mektep ve lise kitaplarınm çok pa - halı satıldığı iddiası ve şikâyetleri ortaya atılıyor. kâyeti, Maarif Vekâletinin bastırdığı kitaplardan hariç olarak bazı hoca - ların yardımcı kitap adiyle bastırıp lüzumu olmadığı halde bu kitapları almıya talebelerin mecbur edilişlerin- de toplanmaktadır. Bu kitaplarm daha ucuzlarını Kültür Bakanlığı bastırmıştır. Çobuklar bır kitapları çak uc;ız tes kendi İâtaplarını daha yüksek bir fi- atla satmıya kalkışmaları mıyan ve üzerinde durulması lâzım- gelen bir meseledir.., Bizim haber aldığımıza göre, bazı talebe velileri bu hususta Maarif Ve- kâletine de müracaat ederek şikâyet- lerini bildirmişlerdir. doğru ol- Navl_u_r_ılar Tarifede Tenzilât Yap- mak Mümkün Görülüyor Vapur acentalerinin ticaret emti - ası hakliriden fazla ücret aldığı hak- kında ihracatçılar tarafmdan yapı- lan şikâyet üzerine Ticaret Odası ted- kikata başlamıştı. Bu tetkikat tamamen bitirilmiştir. Bundan birkaç scene evvel acenteler tenzilâtlı bir tarife yapmışlar ve bir müddet sonra da malları bu tarife- den dıha ucüz nakle başlamışlardı. Acenteler bu sene rekabetten vazge- çerek aralarında bir ahlaşma yap- mışlardır, İhracatçılar, acentelerin bu tarife: den daha ucuz mal naklettikleri za- manları gözönünde tutarak itiraz et- mişler ve Ticaret Odası da dün ikmal ettiği tetkikatı sonunda tacirleri hak- lr bulmuştur. Kömür fiatlarında son yıllarda bir yükselme olmadığı tesbit edilmiş ve acentelerin eski tenzilâtlı tarifede yeni bir tenzilât yapabilecekleri neti- cesine varılmıştır. ,ı Binııcııoırhı PAZARTESİ Yarım Lira Sürüyordu Çatalcanm Deniz köyünde oturan Halil oğlu Ali dün Kocamustafapaşa pazarında kalp yarım liralık sürer - ken yakalanmış, ifadesinde'bu parayı Yedikulede oturan Çarşıda manifatu- racı Sergisten aldığını söylemiştir. Ve suçlu yakalanarak Adliyeye verilmiş- Bugün memleketimizde gökyüzü değişik ve bulutlu geçecektir. Rüzgürlar garbi isti- kametteten, Şarkt Anadoluda kuvvetli, di- ğger yerlerde hafif esecektir. DÜN KÜ HAVA Dünkü hâava tazyiki 764 milimetre, hava harareti 17 santigrat, sıcaklık en az 16, en fazla dışarıda 20 derecedir. Buhar tazyiki 1zi. LODOS KESİLDİ Rüzgâr saat dokuzda lodostan saatte on x ugünkü Hava DEĞİŞİK 1öüncüuay — Gün:286 — Hızır: 160 1355 Hicri 1352 Rumi Recep: 25 29 Eylül Güneş: 6,08 — Öğle: 12,01 İkindi: 15, 9 — Akşam: 17,34 Yatsı: 19,06 —İmsâk: 4,30 beş kilometre, saniyede altı metre olarak 1 | Kâdar Sikâyetlerinin İngiliz heyatteti « A e| Siyaset âlemi | | Finstın Umumi Grevi | ilistinde altı aya yakın bif F zamandan umumi bir grd, ile çete muharebeleri devam ediyof" Umumi grev, Filistindeki — Arap halkın mandater devletin siyasetin" den hoşnut olmadıklarını göstermG! için tatbik ettikleri bir hattı hare * kettir. Umumi: grevden maksat, bü* tün iş güç faaliyetinin, alış veriş hâ* reketinin tatilidir. Filistin -Araplarlı hoşnutsuzluklarını anlatmak için bü hatti hareketi takip etmiş ve meim * leket altı aydanberi meflüç bir hal de yaşamak sıkıntısına katlanmış tır. ! Filistin Araplarının bu hattı ha keti takip etmekten gayeleri, hük metin şikâyetlerile meşgul olması- ni Ve bu şikâyetlerin bertaraf edilme: sini temin etmektir. Fakat Filistinde umum? grevle raber birtakiım çete muharebele başladı ve bu çete müharebeleri Fi listinin emniyetini altüst etti. Filistin Araplarının en belli baş! şikâyeti, Yahudilerin kendi memle ketlerine fazlaca hicret ederek Fi listini baştan başa ele geçirecekmii gibi vaziyet âimalarıdır. Araplal göre muhaceret, bugünkü ölçüde d vam ettiği takdirde Yahudiler Fili tinde ekseriyet teşkil edecek ve Fi listin topraklarının çoğuna sâhip lacaklar, bu yüzden Araplar kajı yurtlarında müstakil bir ekalliy! teşkil edecekler ve varlıkları tehli keye girecektir. Bu yüzden Filistili Arapları, Yahudi muhaceretinin d durulmasını istemekte ve bu dilek * lerinin yerine getirilmemesi yüzün * den isyan etmektedirler. | Ingilterenin mandater devlet sı fatile Araplara karşı aldığı vaziyesi evvelâ memlekette sükünet ve emn' yetin teessüsü, sonra şikâyet!'erill| takkiki ve manda şeraitine uygul bir surette bertaraf edilmesi mer kezinde idi. Araplar, buna mukabil, şimdiyl târafından birkaç kere tahkik edildi”. ği halde heyetler tarafından verilell taporların hasıraltı edilmiş ölması y* zünden artık tahkik heyetlerine itf matları kalmadığından mücadele devamdan başka çareleri kalmadığ nı söylüyorlardı. Nihayet Arap hükümdarları iki tâ rafı uzlaştırmak için tavassut ett' ler ve Filistin Araplarını evvelâ sü ' künet ve emniyeti tesise, sonra ın giltere tarafından gönderilecek yol tahkık heyetine itimat gösterme davet ettiler. Filistindeki umumi grevi idare © den komiteler, bu noktai nazarı k bul ederek, en son haberlere gö umumi greve son vermeye karar vef mişlerdir. Bugün buna dair olan b yannâme neşrolunacak ve iş güç reketi, alış veriş faaliyeti memleket” te yeniden başlıyacaktır. Umumi grevle birlikte çete müci delelerinin de durması beklenildiği! den İngiltere hükümeti tarafında! şikâyetleri dinlemek üzere tayin 0" lunan heyet te yakında Filistine decek ve işini yapmaya çalışacakti Bu heyet son günlerde toplantiıli yaparak hazırlıklarını. tamamlam bulunuyor. Filistin meselesinin vaziyeti şim ' dilik bu merkezdedir. Netice tahki heyetinin mesaisine ve vereceği pora bağlıdır. Ömer Riza DOĞRUL BIRKAÇ SATIRLA Şohrlmııdo bulunan Itak B riciye Nazırı Sanit Paşa B dada hareket etmiştir . hur sabıkalı eroln kaçakçılık| yaparken yakalanmıştır . e ahiliye Vekâleti, bazı kayt . kamlara, faaliyetlerinden * layı takdirname vermiştir . esmiş, saat 13,380 da lodos rüzgârı tama- men kesilmistir.