30 Ağustos 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

——— ) Ankara mektupları Ceza evlerinin ıslahı Başvekille Adliye Vekili on beş Eylülde İmrali adasına gidecekler İmraliye 4000 liralık hayivon alınıyor. Hapisane- lerin ıslahi üzerinde tetkikler yapılıyor A nkara, 29 (Hususi muhabiri - mizden) — Adliye Vekâle- ti bu yıl içinde, ceza evlerimizin 18- lahı üzerinde çok ehemmiyetli ka - rarlar almağa hazırlanmaktadır; bu gün için, memlekette sıhhat ve içti- mai gaye itibarile henüz geri bir va- ziyette bulunan ceza evlerinin, hiç olmazsa, tedricen tatbik edilecek o - lan bir programla, daha sıhhi ve bu- günkünden daha çok içtimal ve ah- lâki gayelere hizmet edebilecek şe- kilde tanzimi bu kararların başında gelmektedir. Hapishaneler umum müdürünün memleket içinde bir tet- kik seyahatine çıkmış olması bunun bir delilidir. Salâhiyet sahibi bir makamdan haber aldığımıza göre, eylülün orta- larma doğru Başbakan İsmet Inö- nü de Adliye Vekili Şükrü Saracoğ- lu ile birlikte, bu mesele ile yakın- dan alâkadar olmak üzere, İmrali a- dasile Edirne hapishanesini tetkik edecek ve Kamutayın önümüzdeki toplantısına yetiştirilecek olan ka - nun projelerinin esaslarını tesbit e- deceklerdir. Geçen sene çıkarılan bir kanunla İmrali adasına —muntazam elbiseler giydirilerek T0 mahpus gönderilmiş- ti. Ceza Kanunumuzun, ceza evi de? nilen müesseselerden beklediği ga - yenin, cemiyete faydalı insanlar ye- tiştirmek, mahkümları, namuslu in- sanların çalışma sahalarında kulla - narak, onların menfi Truhlarını bu Buretle terbiye etmek olduğunu dü - şünen hükümet, İmrali adasına yol- ladığı mahkümlara arazi dağıtmış, bunlar da, tarlalarını kendi vasıtala- rile ekip biçmeğe ve demir aletlerin- den bazılarımnı kendileri yapmaya başlamışlardır. Sırf bir tecrübe ma- hiyeti taşıyan bu T70 kişilik ekipin gönderilmesinden alman neticeler umulduğundan çok müspettir. Bu itibarla, bu sene İmrali adasıma ve münasip görülecek diğer yerlere, 200 300 mahktimun daha gönderileceği tahmin edilmektedir. Ziraat işleri B armacakları yerleri bizzat ken dileri yapan İmrali adasınım bu iyileşen insanları bu yıl kendile- rine dağıtılacak arazi içinde geniş ziraate başlıyacaklardır. Yine Adliye Vekâletinin aldığı kararlar cümlesin- den olarak bu yıl bütçeden ayrılan 4,000 lira kadar tahsisatla hayvan almacak ve mahkümlara dağıtılatak tır. Böylece; dün cemiyet içinde a- lmlarma birer kara damga vurula - rak hapishanelerin rutubetli köşele - rine atılan insanlar, yarm İmrali a- dasının tertemiz namuslu ve çalığ - kan sakinleri olacaklardır. Hüküme- tin dağıttığı arazi ve hayvanla kendi maişetlerini çıkardıktan, ve hükü - mete büyük bir yük olmaktan kur- kurtaramıyan hapishanelerimizin en yakın zamanda ıslahı, memlekette vatandaşım sabırsızlıkla beklediği bir reformasyon olacaktır. Ceza Kanu - numuzun 54 üncü maddesinde şu hüküm yardır: “. . . . İşbu cezalar çocuklara mahsus yerlerde çektiri - lir.” Halbuki, bugün, hapishaneleri- .mizin yüzde — sekseni “çocuklara mahsus yerlerden” mahrumdur. Ve bu mahrumiyet, cemiyet için doğur- duğu acı neticeler ile birlikte, dört gözle beklenen ceza evleri ıslahmma kadar devam edecektir. Adliye Vekilimizin bir münasebet- le Kamutayda verdiği müjde bizi o zaman çok sevindirmişti. Bdirne ve İmralli hapishaneleri mevcutlarını beşer yüze iblâğa çalışırken, diğer taraftan Eskişehirde zirai faaliyete geçmek ve çocuk mahkümları, bir devlet fabrikasında toplamak, bir iki maden ocağı işletmek için çarele- re baş yurmak gibi tedbirler tatbik sahasma konulduğu gün yurdun en büyük dertlerinden birinin devası da bulunmuş olacaktır. Esas prensipi, mücrime çektirilen cezanın şiddetini onun ahlâki vazi - yetinin iyileşmesi ve cemiyet — için tehlikeli olmak vaziyetinden uzaklaş- masile mütenasiben Aazaltmak — ve bu suretle kendisini ahlâki bir tas- fiyeden geçirdikten sonra cemiyete iade etmek olan progresif sistem; memleketimizin bünyesine ve yaşa- yış şartlarına uygun bir şekilde tat- bik edilirse, bir mücrimin, iyi — bir aile babası olmasına hiçbir mâni kalmamış olur. Temiz havada, her türlü kötü ve tehlikeli fikirlerden u- zak bir sahada çalıştırma menfi ruh lar üzerinde yaptığı ıslah edici tesir- lerle cemiyetin elinde en kuvvetli tedip vasıtasıdır. Başbakanla — Adliye Bakanımızm, seyahatlerinden çok faydalı netice - ler elde edileceğini umüyor ve sevi - niyoruz. İki yeni arkadaşımız Zekefîya Sertel ve Halil Lütfi Dördüncü “Tan,, ailesine karıştı (Tan) gazete ve matbaasının sa- hibi bulunan Matbaacılık ve Neşri- yat Türk Limtet şirketi müessisle- rinden Neşet ve Ahmet Beylerin his- W e BN P| Sultanahmette bir Bizans mahallesi kuruluyor Çikan eserler birarada teşhir edilecek Sultanahmet civarındaki tarihi hafriyat sona ermek üzeredir.' Haf- riyatı idare eden Profesör Bakster, Eylülün onunda memleketine döne- cektir. Mukaddes sarayın çevresi içi ne, gömülü bulunan Bizans kıymet- leri yeniden meydâna çıkarılmakta- dır. Önümüzdeki sene | da da- ha etrafir çalışlacaktır. Burada bu- lunan mozayikler çimento ile örtül- mektedir. Bu sayede mozayikler hiç bozulmadan beşyüz sene muhafaza edilebilecektir. Hafriyat mıntakasın- da bir Bizans mahallesi yapılması düşünülmektedir. O mıntakada bulu nan mozayikler, kıymetli çanak ve çömlekler, sütun parçaları ve saire bu mahallede bulundurulacaktır. Ci vardaki surlardan istifade edilerek mutelif bölmeler yapılmıştır. Bu böl meler, sonradan bu işe tahsis edilece ği için üzerlerinde ufak birer değişik lik yaptlaacktır. Profesör Bakster, Müzeler Umum Müdürü Aziz ve mu- avini Arif Münirle temas ederek Bizans mahallesi etrafında görüş- Müştür, Mahallenin esas plânı hazır- lanmıştır. Yalnız, bu mahallenin te- TAN sis edilebilmesi için civardaki evlerin istimlâki lâzımgelmektedir. İstimlâk işinin bir an evvel tamamlanması te min edilecektir Sigorta rezaleti On üç suçlu dün adliyeye veri'di Siğorta dolandırıcılığının ilk saf- hasma ait tahkikat dün neticelenmiş ve suçlulardan 13 kişi Adliyeye veril miştir. Tahkikata altmeı Sorgu hâ- kimliği elkoymuş bulunmaktadır. 13 suçludan beşi mevkuf, diğerleri serbesttir. Evvelce tevkif edilen Dr. Asaf, Onnik İpekçiyan, Peştemalci- yan, Bakkal Dimitri ve karısı İzma- ro mevkuflar arasındadır. Evrakları tekemmül ettikçe, diğer suçlular da peyderpey Adliyeye veri leceklerdir. Maliye kadrosu tamamlanıyor İstanbul Maliye teşkilâtının isim- siz olarak bütün kadrosu gelmiştir. Kadro isimlendirilerek 1 Eylülden itibaren tatbik edilecektir. Memurların Eylül aylığı salı günü verilecektir. Mezar taşları müzesi , ! Edirnekapı dışmdaki şehitlikte bir mezartaşları müzesi yapılması ka - rarlaştırılmıştır. Bu işe şehitliğin bir kısmı tahsis edilmiş ve hazırlik- lara başlanmıştır. Civarda bulunan kıymetli taşlar buraya taşiınmakta- dır. Balkan festivali başladı Dün açılan halı sergisinde yarım milyon altınlık halı teşhir ediliyor Halı sergisinden İstanbul sezonunun Balkan festi- vali haftası dün akşam başlamıştır. Bu hafta, Taksim bahçesinde Vali - nin şehrimize gelen Milli Heyetler şe refine verdiği bir ziyafetle açilmış, ve bu ziyafeti milli heyetlerin süva- resi takip etmiştir. İkinci müsamere bugün Sarayburnunda verilecektir. Festivale iştirak edecek olan heyet- Torden Bulgarlar altrer taflm ontı ar- kek olmak üzere ve bir profesörün başkanlığında dün sabahki konvan- siyonel ile gelmişler ve belediye ile Turing klüp tarafından karşılanarak Galatasaraya misafir edilmişlerdir:. Romenler de saat 14 de vapurla gele- rek ayni gekilde karşılanmışlardır. Romenler 20 kişiden mMmürekkenptir. Yunanlılar evvelce festivale işti - rak edeceklerini mükerreren bildir - dikleri halde bilâhara yorgun olduk- larını ileri sürerek bundan vazgeç- mişler ve dün belediyeye gönderdik- leri bir mektupta özür dilemişlerdir. Balkan festiyallerini takip için Al - manyadan biri İllustrane Berline ga- zetesi, diğeri Berline Çaytung gaze - tesi muhabirleri olmak üzere Ştan - hof ve Kahtutz isimlerinde iki ecne- bir görünüş bi gazeteci gelmiştir. Halı sergisi dün açıldı İstanbul sezonu münasebetile ter- tip edilen halı sergisi dün Mimar Si- nan tarafından inşa edilmiş olan ta- rihi Ayasofya hamamının soğuk ban yo ve istirahat dairesinde saat tam 13,30 da açılmıştır. Açılış merasimi ne Vilâyet,- Belediye-erkânı, Matbu- at Tlmrurma Müdüslü , şekebsleda elu nan matbuat mümessilleri iştirak et mişlerdir. Merasim Vali ve Belediye Reisinin bir nutku ile açılmıştır . Nutuktan sonra sergi gezilmiştir. Sergide yarım milyon altın kıymetin de halr mevcuttur. Bunlar 13 üncü asır bidayetinden bugüne kadar Ana dolunun dört köşesinde yapılan çok kıiymetli ve antika eserlerden mürek keptir. Bu arada Konya, Uşak, Gör düs, Lâdik, Çanakkale, Şarköy halı- ları bilhassa dikkati çekmektedir. 30-8-93866 —— Siyaset âlemi Tevellüdatı çok olmıyan memleketler imparatorlukla: rını müdafaa edemezler Yukarıya kaydettiğimiz cümle düf Mussolini- tarafından söylenen bif nutuktan aynen alımmıştır. Bu söz ler boşuna sarfedilmiş değildir. Mus* solini fikirlerini, siyasi akidelerini daima açıkça söylemiş, bazan bunla- rı tatbik edecek kabiliyette olduğuNU da ispat etmiştir. Bugün ortada apaçık bir hakikat var. Almanya ve İtalya, İngiliz V€ Fransız imparatorluklarından bazi iddialarda bulunurlar. Bunların: ba$” hcaları tevellüdatı fazla olan bü memleketler için yeni arazi talebl mevaddı iptidalye teminidir. Hele nüfus meselesi Fransa İçit şlibaşıma bir meseledir. Çünkü At manya ve İtalya senede yedi seklf yüz bin raddesinde artan mlilletler* dir. 1815 te 30 milyona yaklaşal Fransa bugün ancak 40 milyon nüfu- sa maliktir. Bu miktarın bir kısnif Alsas Lorenin istirdadiyle, diğer bif kısmı-da Fransada oturan bir buçuk milyona yakın ecnebinin, bilhassa İ” talyan ve Lehlinin, Fransız vataii” daşlığma kabul edilmesiyle temin © dilmiştir. Hattâ Fransada yeni ka * bul edilen bir kanun, ecnebilerif isimlerini bile değiştirebilmesini kâ” bul etmektedir. Almanyanın 1815 te ancak 25 mil* yona yaklaşan nüfusu, bugün harbt ve kaybedilen araziye rağmen, 6ö milyona yaklaşmıştır. Almanyanm haricindeki Cermenlerin miktarı İs€ seksen milyondur, Kırk beş milyon İtalyan, seksefl milyon Almana karşı kırk milyof Fransız... İşte günün en mühim me“ selelerinden biri budur. # kak Diğer bir bahse, mevaddı iptidaiy? meselesine Almanya ve İtalya bil” yük bir ehemmiyet atfetmektedirlef! Bu memleketlere petrol, bakır, buğ" day, pamuk, hattâ İtalya için demifı kömür, hepsi dışardan gelmektedir" İşte Mussolini Habeşistan seferl" ni, hem arfan nüfusu yerl, nem ue MMevaddi Aptualye Ş!ı_ıgıw""' kısmen temin için açmıştır. Hitler d? başka gayeler peşinden koşmuyor" İtalya ve Almanyada gördüğümü! hümmalı faaliyet ve gayretler hef bu uğurda sarfediliyor. BK4 Buna mukabil Fransa ve İngilter? adeta müdafaa vaziyetindedirler. YÜ karda kaydettiğimiz - bahisler terede ve Fransada gittikçe tebarüf ettirilmekte, yarının büyük' tehlik” lerine efkârı umumiyenin dikkati ce/” bol ktadır. h Amerikalı sinemacılar Şehrimizdeki tarihi eserleri filme almak için Amerikalı film mütehas sısı Briyan ve arkadaşları dün, Sof- ya tarikile şehrimize gelmişlerdir. seleri en kıymetli M. Zekeriya ve Halil Lütfi Dördüncü tarafından satınalınmış ve bu iki ar- kadaş Tan ailesine karışmıştır. M. Zekeriya, gazeteciliği dünyanın ilk tecilik mektebinde tahsil etmiş, tulduktan sonra, leketin bakim- sız kalmış bir köşesini imar etmiş ve cemiyete birçok bakımlardan fayda temin eylemiş olacaklardır. Hapishane binaları bugünkü ceza evleri, mücrim- lerin, yaş ve redaeti ahlâki- ye farkları gözetilerek ayrı hücre - lere yerleştirilmelerine imkân vere- cek vaziyette değildir. Bunu açığa vurmak bir memleket borcudur. Fa- kat bunun yanında alınmasına karar verilen tedbirleri zikretmek te ayni derecede yüksek gördüğümüz bir vazifedir. Müecrimleri mütecanis zümreler halinde ayrı hücrelere yerleştirmek ve bu suretle bir katille, bir yanke - siciyi, aç kaldığı için fırından bir ekmek çalan çocukla, hırsızlığı mes- lek edinmiş bir ahlâksızı biribirinden ayırmak ve biribirinin kötü tesirin- den kurtarmak mümkün olacaktır. Bunlar için hazırlanan muhtelif tip- te hapishane plânları kanun projele- rine iliştirilerek Kamutaya sunula - caktır. Bugünkü vaziyetile mücrimlerden ıslaha kabiliyetli olanlarile olmryan larmım biribirinden ayrramıyan, hat- tâ en küçük suçlar yüzünden hapis - haneye düşmüş çocukları axgım suç luların kötü ve tehlikeli tesirinden senelerce bu meslek içinde muvaffa- kıyetle çalışmış tam bir gazetecidir. Mesleğe candan bağlıdır. Halil Lütfi Dördüncü, eski bir ga- zetecidir. Yazı mesleğinden yetiştiği halde gazeteciliğin idare sahasında ihtisas sahibi olmuştur. Gazete ile habirleri, okuyucuları ve*bayileri arasında dürüst ve muntazam mü- nasebet tarzları kurmaya muvaffak olmuştur. Bu kıymette iki arkadaş kazandı- ğından dolayı (Tan) yazı ve idare al- lesi çok derin bir sevinç duymakta- dır. Okuyucularımızın da bu sevinç- te bizimle beraber olacaklarına şüp- hemiz yoktur. Milletler Cemiyeti toplantısı Milletler Cemiyeti konsey ve asam blesi 18 Eylülde toplanacaktır. Mu- rahhas heyetimiz Hariciye — Vekili Tevfik Rüştü Arasın reisliği altında Dahiliye Vekili Şükrü Kaya, Riyase- ticümhur kâtibi Hasan Rıza, Millet- ler Cemiyetindeki daimi delegemiz Necmettin Sadıktan mürekkeptir. Ambalâj mütehassısı geldi İktısat Vekâleti ambalâj mütehas- sısı Bade, İzmrideki tetkiklerini biti- rerek sehrimize gelmiştir. p N Takvim,Haval|lj Lugünkü hava Bugün hava, sureti umumiyede ka palr ve bulutlu geçecektir. Baromet- renin dün gösterdiği rakama göre, bugün yağış ta beklenebilir. Ancak, bu yağışın sürekli ve şiddetli olması ihtimali yoktur. Rüzgâr, şimal isti- kametindeh esecektir. Dünkü hava Dün öğleden evvel başlıyan hafif yağmur, kısa fasılalarla akşama ka- dar sürmüştür. Hava yağışlı ve bu- lutlu geçmiştir. Hararet en çok - 22, en az 16 derece olarak kaydedilmiş- tir. Rüzgâr yıldızdan 6 metre sür'at- le esmiştir. Tazyiki nesimi, tekrar tereffü ederek “© 60 şa çıkmıştır. Sa- at on dörde kadar yağan yağmurun miktarı 21 milimetredir. Geçen sene bugün Geçen sene bugün hararet gölge- de en çok 30,7,enaz 19,3, güneşte Azami 61,5 derece idi. Rüzgâr, sani- yede beş metre sür'atle esmiş, tazyi- ki nesimi 7T58,4 milimetre kaydedil- miş, rütubeti nispiye 9o 82 tesbit o- luhmuştür. Hava, açık ve bulutsuz geçmiştir. 1 — 30 Ağustos Büyük Zafer — ve | | ’4'oı"|'2ğısî'4 15| 16 1718 ıs:zoizı 22 | İ232426526272829 Bösn Hızır: 117 1352 RUMİ 8 inci ay Gün: 243 1355 HIİORİ Cemaziyelâhir Ağustos 1£ ıit Güneş: 5,25-Öğle: 12,15-İkindi: 15,57 Akşam:18,44-Yatsı: 20,24-İmsak:3,38 Tayyare Bayramı candan kutlulandı. 2 — Güzel San'atler Akademisi Di- rektörü Namık İsmaili kaybettik. 3 — Fransız — Habeş hududunda bir çarpışma' oldu, 60 kişi öldü. 4 — Güneş Klübüyün tertip ettiği bisiklet yarışında Ankaragücünden Eyüp birinci, Eskişehir Hava Mekte- binden- Halil ikinci oldular: Rüşvet davası Birinci suçlu müdür muavini Sadullah bu suçtan beraat etti Neotof isminde bir Beyaz Rustan rüşvet almak suçu ile ikinci ceza mahkemesine ves&kedilen Emniyet Birinci şube müdür muavini Sadul - lah ve ayni şube memurlarından Ha sanin duruşması, dün neticelendiril- miştir. *Mahkeme, bu rüşvet işinde hiç bir alâkası olmadığı için Sadulla hın beraetine karar vermiştir. Me- mur Hasan, iki ay hapis ve 20 lira para cezasına mahküm oldu Matbuat Kanununa muhalefet Sarfyerde tütüncülük eden Kâmil, Matbuat kanununa Mmuhalif olarak Emniyet memurluğundan izin alma- dan gazete sattığı için ikinci ceza mahkemesince para cezasına mah- küm edilmiştir. Bir işten çektirme Üniversite Neşriyat memuru Re- fet, açığı çıktığı iddiasile zan altına almmış ve kendisine işten elçektiril miştir. Muhafaza altında bulunan ki tapların satış hesapları tetkik edil- mektedir. Türkofis Reisi Türkofis Reisi Mecdet şehirmize gelmiş ve İzmir sergisile meşgul ol- Bazı Fransız şahsiyetleri, ezcüml? amiral Casdex bu hususta birtaktif çareler bile düşünüyor. Bu denizci” nin yazdığı mühim bir eserin Fraf” sanın Asyadaki müstemlekelerinde? meselâ Hindiçiniden çekilmesini ** bütün kuvvetini Afrikaya, Cezayif? Fasa, Tunusa, Madagaskara has ini al teklif etmektedir. Yakm senelerde yeniden bir müf” temleke paylaşmasıma, bu yüzden de rin ve kanlı ihtilâflara şahit ol hayret etmemeliyiz. —— Elişleri sergisi açıldı Elişleri kursuna iştirak eden mMü” allimlerin Fndıklıda 13 üncü ilkme tepte tertip ettikleri resim ve elif leri sergisi, dün, İstanbul Maarif Mü dürü Tevfik, Güzel San'atlar Müdü” rü Ümit Toprak'la daha birçok Z€ tın huzurile açılmıştır. Sergide su bitiren muallimlerin 500 kadar ” seri teşhir edilmektedir. Sergide B7 ze çarpan başlıca güzel eserler bi’d baskıları ve ebu kâğıdı üzerine Ylpd miş işler olmuştur. İnhisarlar Vekili gidiyor Şehrimizdö / buluman Gumrükb:: İnhisarlar Vekili Ali Rana Taf yarınm Ankaraya gidecektir. Hafif yemekler — Beyin ııışl’“'r sı, tereyağlı fasulye, kızılcık hoşaf! Ağır yemekler — Mayonezli lev” mak Üzere İzmire hareket etmiştir. balığı, etli bamya, sütlâç fırmdâ-