30 Ağustos 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1
| PAZAR 30 AGUSTOS 1936 Tatanbal TELEFON 1 TELGRAF al İKİNCİ YIL — No. 5 KURUŞ TAN EVİ Ankara caddesi 24316, 24319, 24810 TAN, İSTANBUL “1 BAŞMUHARRİRİ: AHMET EMİN YALMAN Bir haftalık tarih A kdenizin Şark tarafında sulh havası esiyor. Bu afta içinde imzalanan İngiliz - Via muahedesi, hakiki sulhe oğru bir adımdır. Bu muahe- enin neticesi olarak, emperya- izm ruhu Misir gibi mühim bir “ahada esaslı bir tasfiyeye (o uğ- Tamış, İngiltere ile Mısıt arasın- | da gönül hoşluğuna dayanır bir ünasebet tarzı kurulmuştur. iltere Kralı Sekizinci Edvardın, | basn bir sıfatla bile olsa, aramıza #elmesi ve iki dost memleketin dev- resleri arasmda şahsi bir tanış. Na husule gelmesi, yine sulh lehine dedilecek bir hâdisedir. B»» mukabil Avru; tarafında esen ha Yasıdır, 12 Ağustosta & aa Vekili, Rusyada as) 21 yaşından 19 yaşına indirilece- ni lân etm Rusyanın hava Wwvetleri için de şu ölçü kabul eğil- "Askerlik yarışı nm her - Rus tayyare, pilot ve hava teçhi- un miktarı, dünya yüzündeki di- Ür bütün & memleketlerdeki hava Kövvetlerinin yekönuna muadil. bu- durulacak. a Bu kararlar karşısında Almanlar hallerile Yap- senesi ayese Milardır. Almanyada 1935 4000 kişi askerlik yaşına girecek, lardan takriben yüzde seksen İsi askere almacaktır. Harbin aç- Sİ! boşluklar dolayssile senelik mik- 1939 senesine kadar 315,000 de- ne kadar inecek, 1940 da yeni- 640,000 olacaktır. Askerlik yaşı İS lâ 45 arasında olmak şartile Al taya seferberlik halinde 13. miyon, m mm asker çıkarabilecektir. Buna mukabil Rusyada 71 milyon ek vardır. Senelik kur'a neferleri Miktarı iki milyonu geçer. Nüfusu | tede yüzde üç artmak şartile Rus| Ordusunun ihtiyat efradı ikbalde 55 milyonu bulabilir ki Al- #nyanın bütün nüfusu 65 milyon Ouğuna göre miktar ölçüsile Rus- a boy ölçmek güçtür. , Rüsyanm aldığı vaziyet zerine WManya mecburf askerlik mildde- Mi bir seneden iki seneye çıkarmış- İ. Bundan başka ordunun ih Atm: karşılamak üzere para ve m ik) aye üzerinden yüzde üç, iJâ yüz-| e beş kadar bir vergi alınması dil İlimiiştür. Tarihi (Vorms) (o şeh- pek yakında bir toplantı yapa- lan Rayştag, Meslisinin bu 20- e de diğer mühim kararlar vermesi lenmektedir, Askerlik yarışı diğer memleket! h, ayni şekilde devam etmekte, me ia Mussolini işe esasmdan sa- ag Str. Yeni İmparatorluk yükü. ig ymak Üzere İtalyanları bol öl- Yok, baba ve anne olmaya davet edi- İtalyan hava kuvvetlerinin sulh çü odu da 3,200 uçucu zabit ve kü- kı 2abit ve 34,000 kişilik bir zemin '*tihe çıkarılmıştır, Memleketler arasında temaslar ransa dahil olduğu halde di. ğer Avrupa memleketleri de yiterlik hazırlıklarına yarın harp o- 5 gibi sarılmışlardır. £ Bun baska muhtelif memleketler ara- askerlikçe iş birliği yapmak |» Hüsne sıkı temaslar devam edi- ilac Hükümet Naibi Amiral » &vvelâ Avusturyayı.sonra Hit- du ,İYaret etmiştir. Macaristanm urya gibi sulh munhedesinin maddelerini feshetmesi bek- ke ye tedir. Bulgar Kralının da Hit- * Rörlişmesinden bahsediliyor. çün tarafta da Fransanın Lehis- Boş ları devam etmekle bera- ia Erkânharp Reisi de Bitmiştir. Küçük Itilâfm şal Fönunda askeri bir toplantısı Bakeniiy İspanyada boğuşma liğe böylece hiç görülmemiş Yapa,ı, BİF ölçüde harp hazırlıkları Berken İspanyada dahili harp bi- Fransız âlimi Üçüncü Dil Kurultayın İ mabahçe sarayında toplandı. Havanm yağışlı olmasma rağmen büyük salonu hıncahınç dolduran ka- labalhık yine toplarımıştı. İktisat, Ha- riciye, Dahiliye, Sıhhiye, Milli Müda- Dünkü Kurultay içtimamda söz o söyliyen, Dil Kurultayı toplantısında Dün birçok ecnebi âlimler mühim tezlerini anlattılar “ Bütün dillerin bir tek anası Italyan, balık içinde göze çarpıyordu. Atatürk salonu sant on dörtte şe- reflendirdiler. Biraz sonra, Başkan- lk yerini işgal eden Asbaşkan Pro- fesör Afet celseyi açtı, Sekreter vardır: Oda Sumer dilidir ,, diyor Japon, Fransız ve Alman âlimleri altmer| faa, Gümrük ve İnhisarlar Vekilleri, | Ksma Nayman geçen celsenin zaptı- celsesi, Atatürkün huzurile dün Dol- | birçok General ve saylavlar bu kala- hı okudu ve zabıt tasvip edildikten sonra ilk Sözü Yunanlı Profesör A- nağnastopulos aldı, IKunütayın dünkü toplantısma ait tafsilât 10 uncu sayfamızdadır) merasimle bir —— — lerde ihtilâlcilerin askeri İ kuvvet bulmuştur. Madrit ciddi tehdit altındadır. Madrit düşecek olursa meşru İs- panya hükümeti çok müşkül bir mevkide kalacaktır. Madride hâkim olan taraf memleketin mali memba- larmı ve idare makinesinin ana çark larmı ele geçirmiş demektir. (Sara- gosa) gibi büyük askeri merkezler zaten ihtilâleilerin elindedir. Madridi de alırlarsa İspanyanın dahili gürül tüleri yeni bir safhaya girecektir. Bu safha Kraliyet taraftarlarmn ve faşistlerin devamlı bir hâkimiyet nin etmesi demek değildir. İspan- yada hâalkm büyük kısmı askeri irti- ca taraftarlarının aleyhindedir. 1938 | Şubatından evvel hükümet sağ tara- İn elinde iken işçiyi de, çiftçiyide çok tazyik etmiştir. Bugün ibtilâlei- lerin askeri işgal ve hâkimiyeti al tındaki yerlerde de halkın çoğu hü- kümet taraftarıdır, Faslıların rolü ? htilâlcilerin faikiyetini bir (ta- İ raftan 18,000 Fasiı asker, di- ğer taraftan İtalya ve Almanyadan gelen, İtalyan ve Alman pilotlar ta- rafmdan kullanılan tayyareler temin etmiştir. İhtilâleiler hükümet başma geçince bir taraftan kendi araların. daki ihtilâflarla, diğer taraftan hal- bir | Kamutay heyeti dün Edirnekapı şehitliğinde” hitlise şe L çelen Kamutay heye #i Şehitlikte « « (Dün yapılan merasime ait tafsilât üçüncü sayfamızdadır.) tün şiddetile devam ediyor, Son gün- Jan ekzoriyetinin düşmanlığı ile kar- vaziyeti | İ sılaşacaklardır. Almanya ve İtalya, İspanyol ihti- lâlcilerine yardımlarına mukapli 0 bekliyorlar? Bir defa İspanyaya bir faşist hükümetin hâkim olması bu memleket için başlı başına bir mu vaffakıyettir. Bundan başka Ocutada Cebelittarık gibi bir İtalyan askeri ssü, Balearda bir Alman bahri üs- sü kurulmasından ve İspanyol Fasın- da her iki hükümete imtiyazlar o ve rilmesinden bahis vardır. İspanya dramının son perdesinde Abdülkerim de sahheye çıkmıştır. 1906 da Franszlara teslim olan Abdülkerimin menfasmdan kaçtığı ve vatandaşlarınm ecnebi menfaatle- rine âlet edilmesine karşı bayrak aç- maya hazırlandığı söyleniyor, Vazi- yet filhakika çok gariptir, İspanyol ihtilâlcilerinin iddiasına göre hükü- met kuvvetleri kiliseleri yakmakla meşguldür. İhtilâlcilerin | hirletiyan kiliselerini kurtarmak iddiasile orta- ya attıkları askeri kuvvet, müslüman Fas askerine dayanıyor. o Abdülke- rim eğer faaliyete geçebilirse ortaya atacağı iddia, Faslılarm kuvvet kay- naklarmı yabancılar için israf et- memek ve kendilerine hasretmek yo- lunda Fas yurfseverliğine dayanır bir iddia olacaktır, Ahmet Emin YALMAN Pe ee Atatürkün yüksek hediyeleri Reisieimhur Atatürk tarafın- l dan Montrö Konferansı Reisi M. Bruce ila İkinci Reis Yunan Başmurnahhası M, Politise çok güzel bir çerçeve İçinde imzalı İ birer fotoğrafileri ve Konferans Umumi Kâtibi M. Ağnidis'e de imzalarmı taşıyan bir altın si- gara tabakası hediye edilmiştir. Mısır Başvekili Nahas Pş. gelecek İ ! Nahas Paşanın İstanbula gelmesi haberi büyük alâka uyandırmıştır “hi Mısr Başvekil Nahas Paşa Mısır Raşvekili Nahas Paşanm Londradan avdette bazı Avrupa mer- kezlerine uğradıktan sonra memleke- timize geleceği dün şehrimizde du- yulmuştur. Bu haber çok büyük bir alâka ve memnuniyet o uyandırmış- tar. Hür ve müstakil Mısırın Başveki- lini, bu İstiklâli temin eden muahede- nin İmzasını müteakıp aramızda gör- mek cidden sevinçli bir hâdise ola caktır. Mısırla memleketimiz arasında her vardır, Sonra müşterek menfaatlere dayanır komşuluk münasebetleri ve karşılıklı iktısadi alâkalar mevcnt- tar. Bu ziyaret, bütün halkımızm Mi. sırın istiklâli o hakkımda duyduğu memnuniyetin ortaya konulmasına güzel bir vesile olacaktır. şeyden evvel çok samimi bir dostluk | Sm eman LİME mA 2 incide ; Şehir Haberleri — Siyaset &lemi — Takvim Süncüd. » Son Haberler — Resimli makale — Felek, #üncilde : Acı hakikatler — Sağirk Öğütleri $ incide : Günün ine 6 mcıda : Yesarinin 7 incide : Çocuk süt esejeleri — Kral Edvardn hayatı romanı ş Gece Yarısı anları 8 incide x Üç İstanbul — Atatürk köprüsü vaztesası 9 uncuda : İzlandaya Türk akını — Mari Antuvanet 3O Agustos Türkiyenin kurulduğu ve kurtulduğu gün Atatürk, İsmet İnönü, Mareşal Fev tepeden düşman orduları (Yazısı altmcı Cuma günü şehrimizi şereflenâire cek olan asil misafirimiz Ingiltere kralı sekizinci Edvard'ı kara suları- mızda karşılamak üzere Örgeneral Fahrettin ve iki torpitomuz salı gü- nü Çanakkaleye hareket edecektir. Büyük misafirimiz Çanakkalede karaya çıkarak Seddilbahir ve Kil 2i Çakmak Dumlupnarda hâkim bip nin imhasvn seyrediyorlar sayfanın Znci ve Süncü sütunlarda) Sayın ve büyük misafirimiz (İngiltere Kralı doğruca Dolmabahçeye çıkacak kemi ve Ingiliz harp ölüleri me zarlığını ziyaret ettikten sonra per» şembe sabahı Nahlin yatile İstanba- la gelecektir. Kral motörle Dolmabahçe rıhtı « mma, çıkacak ve Atatürk tarafından karşılanacaktır. Atatü İmi dün yapıldı. Merasim saat 15 te başlıyacaktı. Fakat şiddetli bir yağ- | mur buna mâni oldu. Bir müddet | köprünün çalışma dairesinde istira- hat edildi. Nihayet yağmur biraz has vazgeçildi. Merasime dahiliye, inhi- sarlar vekilleriyle birçok o mebuslar, şehir meclisi azaları, bütün mülesse ti ve matbuat erkânı iştirak ettiler. Evvelâ, vali ve diye reisi Üstiindağ bir 5 hit utuk söyledi ve| rk 'köprüs vaz esas resmi yapıldı Atatürk köprüsünün vaziesaz res-| fifleyince daha fazla beklemekten| sat direktörleri, belediye vilâyet par-| tu.) —— e unun si Köprünün vaz'ı esa$ resminde Da hiliye Verili, Vali ve diğer daverier dokuz yıllık mazisi olan bu teşebbü- İsün ehemmiyetini anlatarak, köprü- İnün İstanbulun simasmı değiştirece- İ ini, ve şehrin iki yakasmı biribirine J ikinci bir şahdamarı ile bağlıyacağını söyledi, İstanbulda on senedenberi takip e- dilen köprü siyasetinin son merhale- geçildiğini anlatan Mu tündağ, sözlerini: “Memi ki olmasını temenni ederim.,, İ siyle bit (Dahiliye Vekilinin söylediği nu- tuk 8 inci sayfamızdadır.J cümle.
