30 Ağustos 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
BU GÜN 2 nci sahifede: Siyasî îcmaL 3 iincü sahifede: Fransada harb tehli kesL • • ağustos zaferi • Âbi6 ncı sahifede: 30 din Daver Dav'er Spor haberlerl J . «17 ( S3yi! 44I I umhuri Londra 29 (Hu susî) Romadan bildirildiğine göre M. Musolini eylu lun ilk haftasın da tayyare ile Al manyaya gidecektir M. Musolini Ro madan doğruca Ber gesgarten şehrine gidecek ve orada bu lunmakta olan M Hitlerle görüşecek tir. '' Hayat Ansiklopedisi 10 cildi tamam olmuştur n . . 1Q rflZBf ü ü AyliSTOS l a d b İSTANBUL CAĞALOĞLD Telgraf ve mektub adresi: Cumhurlyet, İstanbul . Posta katusü: fetenbul, No 246 Her eve ve herkese lâzımdır Telefon: Başmuharrlr ve evl: 22366 Tahrir heyeti: 24298 tdare ve matbaa losmlle MatbaacıüS ve Neşrlyat Şlrketl 24299 . 24290 j Dil Kurultayının ikinci safhası Orta Avrupada yeni bir blok kuruluyor da dünkü içtimada bitti Musolini Hitlerle görüşmek Ecnebi alimler hazırladıkları üzere Almanyaya gidecek tezleri müdafaa ettiler On iki ecnebi dil alimi Türk Dili Tetkik Kurumunun meydana çıkardığı hakikatleri alkışladılar, Kurultayın sah günü hitam bulması muhtemel Italya ile Almanya, bolşevik devletlere karşı, Avusturya, Lehistan, Macaristan ve Bulgaristanın da iştirakile bir Orta Avrupa bloku vücude getirecekler Horti arasındaki mülâkatlann mevzuun teşkil ettiğini söylemekte ve Musolininir Hitlere ve Almanyaya, zecrî tedbirlerin devam ettiği müddetçe Almanya tara fından alınan durumdan dolayı teşek kür etmek istedigini ilâve eylemekte dirler. Bazı siyasî müşahidler, Italya ile Almanyanın, bolşevik devletlere karşı bir Orta Avrupa bloku teşkiline tesebbüs edeceklerini ve Ispanya hâdiselerinin Italya A l manya siyasetinin inkişafmı tesri eylediğini soylemektedirler. MevAvrupada kurtt zuubahs ittifaka Almanya, Italya, lacak blok Avusturya, Lehistan, Macaristan Berlin 29 (A. ve belki de Bulgaristan dahil ola • M. Hitlerle M. Musolini 1933 »enesinde A.) Havas Acaklardır. Venedikte ilk karşılaştıkları zaman jansı muhabirinden: Göbeltin seyahatinin maktadı Berlin siyasî mahfillerinin bazısmda te Venediğe yaptığı ziyareti iade ede ne imiş? dolaşan rivayetlere göre Musolini eylul cektir. Londra 29 (Hususî) İyi haber de Almanyaya gelecek ve Hitlerin 1933 Bu mahfiller, bu ziyaretin Hitlerle lArkast Sa. A sutun 3 te] Dil Kurultayının dünkü celsesinde söz alan ecnebi dil alimleri tezlerini müdafaa ederlerkeri İstiklâl Harbinden Aldığımız dersler Kurtuluş Savaşından sonra Atatürk inkılâblarile çeliklenen Türkiye ; bu azimde bir milletle meskun olan bu ülke artık ulaşılmaz bir istihkâmdır ldığımız değil, o harbde tatbik ettiğımiz dersler demek daha doğru olacak. Bugün, bundan tam on dört yıl önce Dumlupınarda o cidalin nıhaî zaferini kazandığımız gündür. O zaferi bîz tesadüfen kazanmadık. O çok dikkat ve itina ile ileri götürülmüş hesablı hareketlerin başka türlü çıkmasına ihtimal olmıyan en zarurî neticesiydi. Bu tarihten altı ay evvel düşman cephesini gezen Avrupalı büyük erkânıharb zabitleri oralarda vücude getirilen siperleri, telörgüleri ve her guna tahkimatı tetkik etfikten sonra: Türk ordusu beş altı gün değil, beş altı ay çalışsa, kabil değil, bu hatü yanp geçemez! Diye rapor vermişlerdi. Türk ordusunun oralarını geçmesi ve ayni zamanda karşı taraf kuvvetlerini imha etmesi için yalnız dört gün kifayet etti. Bu hâdiseyi bilâhare Büyük MilleJ Medisinde izah eden Başkumandan: Işte harika veya mucîze nev'inden oyle anlaşılmıyacak esrarh bir tek cihet bile yoktur. Herşey ona göre hesab edilmişti, hesablann isabeti geçilmez denilen maniaları çocuk oyuncağı gibi devirmiştir. Aşılmaz telörgü olur mu? Askerimiz o manialan işte bu kadar kolaylık ye çabuklukla atlayıvermiştir. Sözlerinde en tabiî ifadesile anlatıyorBu sözlerin manasını iyi anlamak ve bu büyük neticevi çok etraflı surette kavnyabilmek için İstiklâl Cidali denilen ulyî millet hamlesini umumî heyetile gözönünde bulundurmağa ihtiyac vardır. Bu hamle Türk milletinin en yüksek dereceli imtihanlanndan birini teşkil etmiştir. İstiklâl Cidaline, hele bugünün on dört yıllık fasılasile, biraz uzaktan bakılınca onun o parlak şeklinde muvaffak olmaması ihtimali bulunmadığını daha iyi takdir ederiz. Bir kere şu esası Millî varlığmı ve mukaddesabnı anlıyan bir vicdanla müdafaaya kalkışan bir milleti mağlub et Üçüncü Dil Kurultayı, dün de, Yüce Önder Atatürkün yüksek huzurlarile, toplandı. Celse, tam on dörtte, profesör Afetin başkanlığında açıldı. Beşinci toplantının zabıtlan okundu, kabul edildi. Başkan: Yunanlı profesörün söylevi lıyacak vakit bulamadığıma müteessifim. Bu tez türkçe ve grekçenin karşılıklı te?irlerine dairdır. Tez iki kavmin ayni zamanda tarihlerini aydınlatacak ve müşterek hayatlarını medeniyet bakımmdan birlikte çalışma yolundaki mesailermi gösterecek mühim bir bahistir. Bunu gelecek Kurultaya kadar hazırlamayı vadederim. Bugün, sadece, dost ve centilmen Türk milletinin mukadderatını dahiyane ve münevverane bir surette idare etmek gibi eşsiz bir imtiyaz ihraz etmiş olan ve entelektüel kültürün âlicenab hâmisi sıfa[Arkası Sa. 7 sutun 1 de] « Bugün söz, memleketimizde bulunan yabancı dil bilginlerinindir.» dedi. llk olarak Atina Üniversitesi filoloji profesörü G. Anagnastopulos kürsüye gelerek şu sözleri söyledi: « Türk dıli Kurultayında hazır bulunmak için lutfen vaki olan daveti geç aldığımdan vermek istediğim tezi hazır ııııııııııııııııınııııııınıııııııııiiıııııııııniııniHiıııııiHnıııııııııınııııııııııııııııııııııiııııııııııınııııııııiHiıııııııııııııııııııııııııııııııııııııiMiınMiııııııı Gazi köprüsünün temeli atıldı Dahiliye Vekili mühim bir nutuk söyledi «istanbul dünyalar durdukça güzelleşmeğe, üerlemeğe, medeniyete, sıhhate aid bütün eserlere malik olmağa namzed bir beldedir» 30 ağutto»! Işte bir tarih ki Tarihte daima yeri olacâhtır. Çünkü, Tarîhin akışım çevirmiş, Tarihte bir devri kapayıp başka bir devir açmtf tır. Bu yeni devir, Türkiyenin kurtulufu ve Türk inktlâbile başhyan devirdir ki bütün farh metnleketlerinde her gün akislerini gorüyoruz. Türkiyedeki milliyetperverlik ve yenilik hamlesi, Türkiyenin içtimai hayahnda görü len bütün değişiklikler, şark memleketlerinin hepnnde taklid ve takib edilmiş ve Atatürkün inkılâbı, bütün şarkt aydınlatan bir günef olmuştur. [Arkast Sa. 3 sütun 5 te] 30 ağustos Şimal cephesinde harb zaferimiz kanlı bir safhaya girdi Milliyetciler dört günde 11 hükumet tayyaresini düşürdüler. Ingiltere mütareke için tavassutta bulunacak İspanya ihtilâli Irana bir Türk heyeti gidiyor Heyetimize eski Bern sefirimiz Cemal Hüsnü riyaset edecek Iranla aramızda münazaünfih bazı meseleleri müza kere ve halletmek üzere Tahrana bir heyet gönderilme sine karar verihniş tir. Eylulün yirmi sine doğru komşu memlekete gitmek üzere buradan ha reket edecek olan bu heyetin başkanCemal Hüsnü lığına sabık Bern sefirimiz halen Bolu saylavı Cemal Hüsnü tayin edilmiştir. Heyette Hariciye Umum Müdürle [Arkası Sa. 5 sütun 4 te] Fastan Burgosa gelerek hükumet kuvvetlerine karşı harb eden yerli askerler Burgosta geçid retmi yapıyorlar Rabat 29 (A.A.) Seville radyo yare istasyonunu, Tolede ve San Sebassu dün akşam şu tebliği neşretmiştir: tien mühimmat fabrikalarmı bombardı Askerî vaziyette büyük bir değişiklik man etmiş olmaları mükemmel surette yoktur. Millici tayyarelerin Getafe tay[Arkası Sa. 6 sütun 5 te] Meclis namına dün şehidlere çelenk kondu Korgeneral Naci «Aziz şehidlerimiz rahat yatm, vatan selâmet yolundadır» diye haykırdı Gazi köprüsünün temel atma merasiminden bir görünüş Gazi köprüsünün temelatma merasimi, dün büyük bir kalabalık huzunında ya pılmış ve bilfiil köprünün inşasına başlanmıştır. Dünkü merasimde, jiddetli yağ murlara rağmen şehrimizde bulunmakta olan Dahiliye Vekili Şükrii Kaya, Inhisarlar Vekili Ali Rana, meb'uslar, Parti grupu reisi Hasan Saka, eski Nafıa Vekili Muhtar, Tramvay şirketi direktörleri, Alman konsolosu, Şehir Medisi aza lan, birçok müteahhidler, mühendisler ve Belediye erkânı hazır bulunmuştur. Merasime Vali ve Belediye reisi Muhiddin Üstündağ tarafmdan söylenen bir nutukla başlanmıştır. Muhiddin Ustün dağ mıtkunda ezcümle demiştir kit « Dokuz yıllık geçmişi olan büyük bir teşebbüsün başarılması yolundayız, bugün temelini atmak için bir başında toplandığımız eski Unkapanı, yeni ve güzel adile Gazi köprüsünün yapılması İstanbul hayahnda birkaç bakımdan öl çüsüz, şimdiden verilmiyecek kadar bü yük ehemmiyeti taşımaktadır.» Muhiddin Üstündağ, köprünün bil hassa İstanbul halkının daha evvelden vermış oldugu para sayesinde peşin para ile inşa edilmekte olduğunu tebarüz ettirmiş ve köprünün şehir hayatına temin edeceği faydayı uzun uzadıya izah etmiş01. Büyük misafirimiz Kral Edvard, Izmir, Bergama, Ayaslog harabelerini de gezecek Memleketimizi teşrif edecek olan Sa Majeste Ingilız Kralı 8 inci Edvardın rakip bulundukları yatı istikbal etmek üzere iki torpidomuzun yann Çanakkaleye Şüheda abidesine çelenk koyma merasiminden bir görünüş gideceklerini yazmıştık. Bunlar Zafer ve Montröde imzalanan Boğazlar mu çelenkler konması da kararlaştınlmıştı. Tmaztepe torpidolandır. kavelesi Büyük Millet Meclisinde tas Meclisin bu kararmı tatbik etmek üdik edilirken memleket dahilindeki şe zere Meclis azasından kur*» ik teçikB Ordu Müfettişi Orgeneral Fahreddin lArkası Sa. 5 sütun 5 te] hidliklere Büyük Millet Meclisi namına lArkast Sa. 4 sütun 4 te] YUNUS NADI lArkast Sa. 3 sütun 3 te] İArkası Sa. 5 sütun 1 de\
