B U G ÜN 2 nci sahifemizde: Siyasî IcmaL 5 inci sahifemizde: Kardeş Mısınn Istiklâlini kazandıran muahede SiyaSÎ tarih notlan Ziya Enver. 6 ncı sahifemizde: Spor haberlerL Duymadıklanmız, bilmediklerimiz. ı umhuri 1410 Zafer Bayramı ve Harbiyede Büyük Merasim J jfll Sayi! 4418 Telgraf ve mektub adresl: Cumhurlyet, tstanbul Posta kâiusa: fstanmıl, No 248 İSTANBUL « CAĞALOĞLU n P8Z8FÎ6Sİ 31 AfjUStOS 19oD , , . , . , inoc Motosiklet merakhsı kan koc arası açıhnca ~* Telefon: Başmubarrir ve evl: 22366 Tahrlr heyeti: 24298 İdare ve matbaa tasmile Matbaacüık ve Neşriyat Şlrketl 24299 . 24290 •^»A » *• s 3 ^, .tL Dün yaptlan zafer alayı ve Harbiye diploma tevzii törenlerinden üç güzel levha: Sağda genc zabıtıenmızaen bir grup Taksim meydanında, ortada yeni deniz subaylarımız resmi geçid esnastnda, so Ida Harbiye mezunları Taksim meydanından geçerlerken... İHiımııııııııiııiıııııııııııııııiııiMiHHMiınmıııııııııımıııiMiuuuııııııiMiıııııııııııııııııınıtıııııı Dün ile Yarm Arasında illetimizin, îstıklâl 5avaşîmîzı tachyan 30 ağustos zaferinin yıldönümü münasebetile dün bütün ülke ölçüsünde yaptığı şenliklerin anlamı üstünde bir parçacık durmak istiyoruz. On dört yıl önceye aid bir hâdisenin her yıldönümünde Türk milleti niçin ta bu kadar içten gelen ürpermeler gösteriyor? Her yıl taptaze tekerrür eden bu heyecan dolu şenhklerle bu millet neyi ve neleri ifade etmek istiyor? Hatıradaki bu kuvvetli hayatiyet kabiliyeti nerelerden ileri gelmekte ve nerelere ulaşmak istemektedir?.. Bu sualler bir lerecik olsun tahlüe deger. Çünkü onlann cevablannda herkesin her zaman kolayca aklma gelivermiyen bir hakıkat gizlıdir. O da şudur: Herhangi bir millet iyi bir hatırasmı kendi hislerinin bütiin kuvvetile kutluladığı zaman zâhirde onun gözleri maziye dönmüş sanılır. Halbuki hakikat böyle değildir. Hislerinin bütün kuvvetile mazisi üzerinde toplanan bir millet, gözlerinin bütün kuvvetile istikbaline teveccüh etmiş bulunur. Mazinin tes'idi kendisinde istikbalm temini kaygısını ve hatta azmini taşır. Geçmişin herhangi bir 30 ağustosunda yapılmış fevkalâde bir işin hatırası üzerinde duruş, istıkbalin binbir 30 ağustosunda onun on misli, yüz misli, bin misli daha büyük işler başarmak azim ve karannda bulunuşun ifadesidir. Dille açığa vurulmıyan bu ifade kalblerin €n derin yerlerinde böylece köklüdür. Kendi mazisinm iyihkleri kötülükleri üstünde durmasını bilen millete uzun istikballer mevuddur: Uzun ve herhalde daha iyi istikballer. 30 ağustos 1922 nin ve Türk kurtuluşunun büyük yapıcısı Atatürk ondan sonra Türk milletine armağan ettiği yüksek kıymetli inküâblar için de Türk tarihi üzerinde de şaheser sayarak sımsıkı sanlacağımız bir şeh rah açtı: Türk milletinin mazisi tari hin kaydine yetişemediği ezelî bir başlangıcdanberi bütün dünyanm medeniyetine kaynak olacak bir deniz gibi coşmuş ve taşmıştır. Mazisi ezele müntehi bu kadar büyük bir milletin istikbali ebede müntehi olacağında asla şüphe caiz degildir. Milletier için iki zaman vardır: Mazi ye istikbal. Hal, mazi ile istikbal arasm«da gayrimunkasim ve binaenaleyh zaptolunamaz bir anın adıdır. O mütemadiyen mazi olmağa doğru akan istikbalin Çok seyyal bir parçacığından ibarettir. Imdi milletlerin hayatlan hep mazilerinden yuğurulur ve mütemadiyen istikballerinde inkişaf eder. Işte hayabmızın bu tabiî ve esaslı iki unsurunun sevki ve tahriki altındadır ki ikide bir mazilerimize Uönerek istikballerimizi takviye etariş Juruz. Size yakm bir tarihimîzîn kısa hikâyesinde millî hâdiselerin inkişaflanndaki garabetlerden bir misal vermiş olahm: Oldumolasıya Türk olan Anadoluda Selçukilerin inhilâl devrini hatırhyalım. Selçuk devletinin yanıbaşmda adı impatatorluk olan Bizans dahi harablığa yüz tutmuş, koca bir kâşaneye benziyordu degil mi? îşte tarihin bu devrinde Türklügün Sakarya kıyılarında taazzuv eden bir Dün 900 genc zabitimize parlak bir törenle diploma verildi Aslanlar Yuvası Harbiyemizde ıııı ııııııııııııııııııııııııııınıııııı IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIIMIMIMIIIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIlllllllllll IIIIIIIIIIIII1IIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIII IIIIIIIHIIIIIIIIItllllllllllinilimilllllllMlllllllllllinlllllinimillHlilllinillllllHIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIinililHIIIIIIUIIIIIIIIIIIIlll Bütün yurd dün bayram yaptı 30 ağustos muazzam tezahüratla kutlulandı Çanakkalede Mehmed Çavuş abidesine Büyük Millet Meclisi namına çelenk kondu. Istanbulda Aralarmda 20 de Erganlı bulunan subaylarımız and içtikten sonra büyük bir geçid resmi yapıldı 30 ağustos Za Orgeneral Fahreddinin kendilerine hitaben söylediği çok mühim fer bayramı yurdun nutku dinlediler ve zafer alayına iştirak ettiler her tarafında olduğu gibi şehrimizde de büyük mera simle kutlulanmış tır. Hazırlanan program mucibince sa bahleyin erkenden Yedek Subay, H a r b i y e mektebleri, muhtelif askerî kıtalar, askerî liseler, Bir ağır bataryamız geçid resminde... Deniz lisesi, polis, ıtfaiye, izciler, mektebler ve muhtelif halk | « Ulu Türk milleti, yılmaz Türk teşekkülleri Beyazıdda Üniversite meyda ordusuna nekadar ıtımad etsen yeridir. nına toplanmışlardı. Şehrin her tarafı Çünkü tarihte biricık iğılmemiş baş seninjayraklar ve defne dallarile süslenmiş ve dır. Mutlu Türk, nekadar sevinsen hakdonanmış, halk ta neş'e ile sokaklara dö kındır. İnsanlığm yolunu aydınlatan senkülmüştü. sın.» Sabah saat sekizden itibaren Istanbul Genc subayın ateşli nutkuna Istanbul Kumandanlığında, îstanbul Kumandani kmandanı Korgeneral Halis aşağıdaki subaylarla hükumet erkânmın tebriklerini ucevabı vermiştir: kabul etmiş ve bundan sonra Ünivetsite « Sayın dinleyicilerim, meydanına gelerek kıt'alan teftiş etmiş İstiklâl Harbinden bahsedilirken heyetir. can duymamak, sözü uzatmamak müm Teftişi müteakıb ordunun en genc su kun olmuyor. Zıra kanı bulunuyorum ki bayı Hamdi Atasoy 30 ağustos Başku bu millet harbi, bütün safhalarile hepimimandanlık meydan muharebesini anlat zin kalblerinde yaşıyor ve yaşıyacaktır. mış, bu arada şu sözleri söylemiştir: [Arkası Sa. 1 sütun 1 de] IHIIIIIIIIflllllMHIIIintllllltlllllllllllllllllllllllllllllltllillllll^illlllllfllllMllllllllllllllfltlllllltlllllllllfllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllltll Genc zabitlerimiz yemin ederler ve hep bir ağızdan İstiklâl marşı söylerlerken... Önümüzdeki ders yılından Ankaraya taşınarak şerefli hizmetine orada devam edecek olan şanlı Harbiye miz, bu yıl yetiştirdıği genc subaylara dün büyuk törenle dıplomalannı verdi. Istanbulda son diploma tevzi merasimini teşkıl eden bu törende Ordu Müfettişlerinden Orgeneral Fahrettm Altay, Orgeneral Ali Said Akbaytugan, Tümgeneral Ekrem Baydar, mütekaid General Şükrü Naili Gökberk, Topçu Atış mektebi Komutanı Albay Muzaffer, Maltepe Piyade Atiş mektebi Komutanı Albay îhsan ve ordumuzun daha birçok yüksek rütbelı erkâm ha zır bulunmuşlardır. Tdren münasebetile mektebır bahçesinin kısmm yüksek bir yerine Atatürkün bir tablosu ve tuncdan bir büstd konmuş; bunun altına diplomaları havi masalar sıralanmıştı. Kendilerine diploma verılecek gencler masaların tam karşısına Harbiyenin yaş de merasim formalarile bahçede yer al kütüğü ve onun arkasında da alay sancamışlardı. gıle ve mızraklarla süslenmiş and masası [Arkast Sa. 6 sütun 4 te[ duruyordu. Leh Fransız ittifakı General Ryd Smiglinin Parisi ziyareti bu ihtimali kuvvetlendirdi M. Titulesko yeni kabineye alınmadı Ingiltere Kralı dün gece Atinadan hareket etti Türkiyeyi ilk ziyaret eden Sa Majeste Edvard perşembe sabahı sulanmızda olacak YUNUS NADt ^ lArkast Sa, 3 sütun 3 tel Bu hafta içinde topraklanmızda cereyan edecek tarihî bir vakıaya şahid olmak ve yaşamak bahtiyarlığına ere ceğiz: îngilterenin maması büyük bir güzide hükümdarı Varşova 30 (A. tesir uyandırmış Sa Majeste Seki A.) Leh ordusu tır. zinci Edvard per şefi ve Lehistan devBütün mahfiller, leti ikinci şahsiyeti şembe günü şehrimikabine buhranının General Rydz ze şeref verecek ve verdiği bu beklenSmiglinin Parisi zigenc Türkiyenin medık netice hak yareti, Leh efkân Büyük Şefi Ata kmda türlü müta «• Titulesko umumiyesinde şid türke mülâki ola lealar yürütüyorlar. M. Titüleskonun detli bir alâka u caktır. 1922 denberi Hariciye Nazırlığmı muyandırmıştır. Siya Son harb badi lArkası Sa. 7 sütun i ts] sî mahfiller, bu resi istisna edilirse nun bir nezaket ziasırlardır en huyaretinden ibaret olluskâr ve samimî bir dostluk içinde ge madığını, belki beyG e n e r a l R Yakında sehrimizi şereflendirecek olan tngilteru çen Ingiltere Türnelmilel siyasî vaziVd Smıglı (solda) Fransız Erkanıharbıyei Umumıye Kralı Sekizinei Edvard Hazretleri Reisi General Gamlenle gorüsürken kiye münasebetleri yetteki endişe vericî Arkadanmız Peyami Safanih bu ziyaret ve telâki ile hiç şüphe yok ve metanetle daha asırlar sürecek bir yeni unsurların kar§ısmda, Fransız Smiglinin tıpkı Varşovaya gelen General anketi bugiin açiincü ki en ileri bir merhalesine ulaşmış ola kudret kazanmış bulunacakbr. Leh ittifakmın kat'î surette takviyesinin Gamelin gibi, Viyanadan ve îsviçreden sahifemizde Aşağıdaki ajans telgrafuıda da işaret cak ve gene hiç şüphe yok ki iki memletemenni edıldiğini tebarüz ettirmekte geçen yolu intihab etmesindeki mananm İArkası Sa, 4 sütun 4 te] ket reisinin yakm temasından alacağı hız lArkası Sa. 4 sütun 4 tel müttefiktirler. Matbuat» General Ridz ^ ^ ^ • ^ " • ^ ^ " • " • • • ^ ^ Rumen hükumeti dış siFransa ve Polonya gazeteleri daha mühim siyasî yasetini30 değiştirmiyecek Bükreş (A. meselelerin de görüşüleceğini yazıyorlar. Amiral A.) M. Tıtu leskonun yeni kaHorti de Avusturya Başvekilile görüşüyor bineye dahil bulun Büyük Avrupa anketimiz